Phần IV- 1 -

Năm nay, thằng Còm đã mười bảy tuổi.

Bây giờ thì không ai gọi nó là thằng Còm nữa. Tuy không đẫy, nhưng nó đã không còn khẳng kheo như trước. Và nó đã có ở trong cánh tay và thứ nhất ở trong con mắt một cái gì dữ-dội khiến không ai còn nhìn thấy cái còm của nó nữa.

Sự cố-gắng tập-luyện và thứ nhất cái chí báo thù đã khiến nó thắng được cái tiên-thiên yếu-ớt.

Chính người mẹ vốn có một thứ mắt riêng nhìn con bao giờ cũng là đứa bé con, cũng không còn dám coi nó là bé con nữa.

Nhưng chính vì cái lẽ ấy mà Néang Srai ngày đêm lo sợ. Biết rằng thế nào nó cũng phải đi đến con đường mà số-mệnh đã vạch cho nó, Néang không dám nói một lời để cản cái chí của con. Nhưng cứ nghĩ đến những nguy-hiểm nó chờ con trong sự báo thù ấy, Néang thấy như xé ruột.

Giá lúc ấy mà Néang có thể đổi cái thù chồng để mua lấy sự an-toàn cho con, Néang sẵn sàng đổi ngay. Người mẹ sẵn sàng quên, sẵn sàng hi-sinh người vợ ngay.

Những tư-tưởng thiết-tha thầm kín của Néang là như thế đấy, nhưng bao giờ Néang có dám hở ra đâu. Hở ra thì sợ bị con phản-đối quyết-liệt ngay. Mà không hiểu làm sao bây giờ gần con, Néang thấy nể-nể và ta có thể nói là sờ-sợ nữa.

Có lẽ cái sứ-mệnh thiêng-liêng mà đứa con mang ở trong người đã nảy ra ở mắt nó một làn hào quang chói lòa đến chính ngay người mẹ cũng phải kính-phục. Lại càng kính-phục bởi vì là người mẹ.

Néang cũng biết con theo cái chí-uguyện của mình là phải, là nên đấy, nhưng lòng người mẹ lo con là một thứ nó không thèm đếm xỉa đến lẽ phải.

Còn cái gì thiêng-liêng cho người mẹ, còn cái gì đáng gìn giữ cho người mẹ bằng tính-mệnh của đứa con.

Thù chồng không báo, Néang đau cái hận của người vợ, nhưng bây giờ, đứng trước đứa con, lòng người mẹ lấn buớc người vợ.

Néang lo, Néang sợ, nhưng Néang lặng thinh.

Tuy Néang lặng thinh, nhưng thằng Còm nhìn những cái nhìn của mẹ nhìn mình cũng hiểu. Vì thế nó không mấy khi dám dạn mặt mẹ, sợ nhìn thấy nỗi hồi-hộp lo sợ của mẹ mà chùn lòng chăng. Nó chỉ chúi đầu vào sự luyện-tập.

Néang Srai thấy con tập nhiều quá, thỉnh-thoảng lại bảo:

– Popok, sao con tập nhiều thế, con nghỉ tay một chút có được không?

Popok – từ nay ta thôi gọi là thằng Còm – hiểu trong cái câu ấy có ẩn một nghĩa khác nữa. Vì thế Popok không dám ngửng đầu lên:

– Nghỉ thế nào được, hở mẹ.

Néaag Srai cũng hiểu trong câu giả nhời ấy còn ẩn một nghĩa nữa, nên thở dài rảo bước.

Và không hiểu sao đã lâu nay, Néang không dám nói với con nhiều nữa.

Thằng Còm từ khi khôi phục được cái tên trong sổ khai-sinh đã đổi hết tính-nết. Có lẽ vì đổi hết tính-nết mà nó khôi-phục được.

Trước kia, nó hóm-hỉnh vui-vẻ cười nói bao nhiêu thì bây giờ nó ít nói và nghiêm-nghị bấy nhiêu. Với ai, Popok cũng chỉ nói đủ dùng, chứ không nói một câu nào thừa.

Tuy thân-thể mặt mũi vẫn còn là trẻ thơ nhưng cử-chỉ ngôn-ngữ thì thật đã là người lớn.

Có lẽ những sứ-mệnh thiêng-liêng có cái đức làm cho tâm-hồn người ta chống chín-chắn, và đứng-đắn trước tuổi.

Bây giờ thì mọi người không ai gọi Popok bằng Ả [1] nữa, mọi người đều gọi bằng Néak. Mà ông già Soa cùng Ả Sieng bây giờ đối với Popok thì đứng hẳn ra cái địa-vị gia-nhân vâng lời, chứ không còn lên cái mặt biết hơn dạy chủ nữa.

Trên mặt Popok, bây giờ tỏa một oai-nghiêm làm cho ai ai cũng phải kính-phục, và trong con mắt chiếu một cái gì quyết liệt khiến ai cũng phải cúi đầu. Mọi nguời thường nhìn chàng bảo:

– Giá đẫy một tí thì trông thật giống bố như lột!

♣

Bây giờ thì nội trai trẻ trong xóm không còn ai đương được với Popok nữa.

Cái ngày chàng hạ Ả Sieng thì thật là sung- sướng cho chàng và khoái lạc cho Tà Soa.

Thấy bọn trai trẻ không còn ai địch được mình, một hôm muốn thử sức, chàng liền bảo Ả Sieng:

– Tao cho mày năm đồng, nếu mày đánh được tao. Nhưng mày phải đánh thực mà đừng có nhường nhịn, bởi tao cũng đánh thực chứ không có nhường nhịn đâu.

Rồi quắc mắt:

– Giá dụ mày cứ coi tao là thằng Kmut mà tao cũng coi mày là thằng Kmut.

Nhìn con mắt Popok thấy ánh lửa như những lưỡi dao xỉa ra, Ả Sieng có ý chờn chợn.

– Con trông mắt cậu khiêm khiếp làm sao ấy.

– À, nếu thế đứng trước thằng Knaut thì mày sẽ thế nào?

– Đành hiểu thế. Nhưng…

– Không có nhưng gì cả.

Miệng nói là Popok xông vào đấm một chiếc thật mạnh vào quai hàm Ả Sieng.

Ả Sieng vốn là một thằng vũ phu bị cái đấm đau đâm cáu – mà Popok chỉ muốn như thế – lăn vào đánh thật. Hai thầy trò quần nhau lâu lắm, cả hai cùng đau, sau cùng Popok đá ngã được Ả Sieng xuống.

Tà Soa lúc ấy mới chạy lại:

– Thôi, thế đủ biết sức rồi. Ả Sieng mày khỏe hơn cậu, nhưng cậu nhanh và nhiều mánh khóe hơn mày nhiều lắm. Giá đánh nhau lấy chết, và hai bên cầm dao thì cậu xả mày ra từ lâu rồi.

Ả Sieng lồm ngồm bò dậy, phủi áo:

– Cậu tài ở chỗ đánh khó trúng lắm.

Popok cũng lại gần phủi giùm nó:

– Mày cũng đánh trúng tao nhiều lắm đấy chứ.

– Cậu đánh tôi mười, tôi chưa đánh được cậu một.

Tà Soa lại nắn cánh tay chủ:

– Cái đó không cần, chỉ biết cậu cũng thừa sức để xông pha rồi. Bây giờ chính là cái lúc cậu nên lại Méphum Trandœu học lấy ít miếng thế, như thế thì vài năm nữa, có thể dùng vào việc rồi.

Popok ngần ngại:

– Tôi tưởng báo thù cũng chả phải cần đến võ, miễn sao tôi tập bắn cho thật giỏi, bây giờ tôi bắn cũng đã khá rồi. Đi xa nhà như thế, sợ mẹ tôi không cho đi đâu.

– Cậu không biết, chứ thằng Kmut có phải thằng vừa. Nó có kém chỉ là kém ông nhà ta thôi, chứ nội bọn giặc cướp ở đây thì nó là chúa trùm rồi. Cứ như cậu bây giờ, giao chiến với nó thì nó bóp cậu như ngóe. Phải đề-phòng cả đến cái lúc cậu bắn trượt nó, nó xông lại. Không có võ nghệ trong tay thì cậu chết với nó. Bây giờ, cậu phải sang Méphum Trandœu học quyền và học dao. Có cầm chắc phần thắng cả mọi thứ trong tay thì cậu bắn mới vững dạ. Mà có vững dạ, thì bắn nó mới hòng trúng được, ông nhà xưa kia vì thế mà không ai địch nổi, bởi họ biết nếu bắn trượt ông thì họ cầm ở trong lay cái chết cả mười rồi. Vì thế mà họ bắn ông thường là run. Chưa bắn đã nghĩ đến sự chạy, chưa đánh đã nghĩ đến sự chết rồi thì bắn còn trúng làm sao được. Vả cậu nên nhớ trong sự đi báo thù như thế nầy, biết gặp nó ở trong trường-hợp nào, biết có gặp ở trong những trường-hợp có thể dùng súng được không. Không, phải luyện thế nào cho có thể nắm được phần thắng cả mười thì tôi mới cho cậu đi. Với lại, cánh chúng nó đông, nhỡ như cậu hạ được nó, cậu có thể thoát được với thủ-hạ nó không?

– Dù không thoát, nhưng cứ nó chết là tôi bằng lòng rồi.

– À như thế gọi là đổi mạng, chứ sao có thể là báo thù. Vả cậu nên nhớ, họ nhà ta có một mình cậu. Nhỡ cậu có nnệnh-hệ náo thì bà không sống được đâu. A, nếu nhà ta nhiều người, ừ thì có thể nói đến sự đổi mạng. Nhưng thế thì cái vong-hồn của ông cũng không được hả. Ta báo thù là cốt báo thế nào cho vong-hồn ông và vong-hồn chú Prak hả thì mới được.

Chú thích:

[1] Ả: thằng