NĂM

Trưa hôm đó, có tới hai, ba lần Maigret ngừng xem báo ngẩng đầu lên nhìn, thấy bầu trời xanh nhạt với những đám mây vàng, những mái nhà tràn đầy ánh nắng. Ông thở dài, bước lại mở toang cửa sổ.

Cứ mỗi lần ông thở mạnh, hít không khí mùa xuân, Maigret thấy tẩu thuốc như ngon hơn, không muốn trở lại bàn làm việc nữa. Gió thổi làm những tờ báo rung rinh, quay cuồng, rồi rơi vãi khắp phòng.

Những đám mây từ màu vàng trắng chuyển sang xám đen. Mưa bắt đầu rơi, gió thổi làm những hạt mưa, bắn toé lên ngưỡng cửa sổ, khiến những người đi lại trên cầu Saint Michel vội rảo bước giống như cảnh trong các phim câm, thời của ngành điện ảnh đầu tiên. Trời không chỉ mưa rào mà thậm chí còn mưa đá, những hạt mưa đập vào ngưỡng cửa như những quả bóng bàn, Maigret đóng cửa sổ lại, đứng lui vào giữa sàn nhà.

Lúc này chắc Lognon vẫn đang đi ngoài phố, lão cắm đầu đi với đôi mắt ai oán, như con chó săn lách qua đám đông theo dõi mùi hương lạ? Rất có thể lắm và nên như thế. Lão không phải là hạng người chen lấn cùng với những người khác trong những ô cửa để đợi ngừng mưa. Có thể lão còn lấy làm thoả thích vì toàn thân bị ướt sũng và là người duy nhất đi bộ trên vỉa hè trong lúc mưa như trút nước, để tự đoạ đày vì bị đối xử bất công và vì tận tuỵ công việc.

Quãng ba giờ thì Janvier trở về, người hơi chuếnh choáng say, mắt sáng, giọng nói pha chút hài hước. Thật ít khi thấy anh ở trong tình trạng như thế này.

— Tôi đã nắm được, sếp ạ!

— Nắm được cái gì?

Nghe giọng nói, người ta tưởng Janvier đã phát hiện ra cô gái hiện đang còn sống.

— Ý kiến thanh tra hoàn toàn đúng.

— Về cái gì?

— Tôi vào hỏi tất cả các quán rượu và quán cà phê.

— Rõ rồi.

— Cô ta đi thẳng một mạch tới quán rượu nằm tại góc phố Caumartin và Saint Lazare. Người phục vụ hói đầu bưng rượu lại, tên là Eugène. Gã sống tại phố Bécon les Bruyères có con gái cùng trạc tuổi như cô ta.

Janvier giụi điếu thuốc lá vào cái gạt tàn, tiếp tục châm điếu khác hút rồi nói tiếp:

— Cô ta vào tiệm lúc mười rưỡi, ngồi trong góc, cạnh bàn thu tiền, rồi gọi rượu mạnh uống cho đỡ lạnh. Cô ta hỏi chỗ gọi điện thoại, khi Eugène bưng rượu lại. Cô ta chui vào buồng điện thoại, rồi lại bước ra tới mười lần, để gọi điện cho một người nào đó tới ngót nửa đêm.

— Cô ta uống mấy cốc?

— Ba cốc. Cứ cách mấy phút, cô ta lại vào buồng điện thoại quay số.

— Cuối cùng, gọi được chứ?

— Eugène không biết, nhưng gã nghĩ cô ta như muốn khóc. Gã định bắt chuyện, nhưng cô ta chỉ nhìn chằm chằm, không trả lời. Tất cả đều ăn khớp, phải không sếp? Cô ta rời cửa hiệu Irène trong phố De Douai lúc quá mười giờ, có thời gian rảnh rang đi bộ xuống phố Caumartin, vào quán cà phê uống rượu, cố gọi điện cho một người nào đó, trước khi đến tiệm Roméo. Con gái trạc tuổi ấy mà uống được ba cốc grogs[4], không phải hạng xoàng. Kể cũng dữ dội đấy chứ!

— Trong túi hầu như không còn lấy một xu. - Maigret nhận xét.

— Quả thật tôi không nghĩ đến điều đó. Bây giờ tôi làm gì?

— Anh rỗi phải không?

— Trừ vài công việc thường lệ.

Janvier nhô mình ra khỏi bàn, có lẽ mong khỏi phải đi tua nhiều quán cà phê như vừa qua.

Maigret liếc qua vài hồ sơ đặt trên bàn, ghi lại mấy điểm, thỉnh thoảng lại gọi điện cho các cục. Ngót năm giờ chiều thì Priollet bước vào, hỏi thăm trước khi ngồi xuống:

— Không phiền sếp chứ?

— Có gì mà phiền, tôi vừa giải quyết xong mấy tài liệu dở.

— Sếp còn nhớ Lucien, một thanh tra của tôi, nhà cách chỗ sếp không xa là bao?

Maigret chỉ nhớ mang máng một anh chàng lùn, béo, đen sạm có vợ mở cửa hàng bán dược thảo tại phố Chemin Vert. Về mùa hạ khi hai vợ chồng ông trên đường đến nhà bác sĩ Pardon ăn cơm, ông thường thấy Lucien đứng trong cửa hiệu.

— Nhân một cơ hội mỏng manh, tôi vừa gặp Lucien cách đây khoảng mười lăm phút, như tôi đã điều tra những người khác.

— Về Jeanine Armenieu?

— Vâng. Lucien cau mày nhìn tôi, nói: “Thật kì quặc, bữa cơm trưa hôm nay, vợ tôi vừa kể về cô ta. Tôi chẳng buồn chú ý. Gượm một phút, để tôi cố nhớ xem vợ tôi nói gì. À, phải rồi: ‘Anh còn nhớ con bé tóc đỏ xinh đẹp, ngực nở nang ở cạnh nhà ta chứ? Nó vừa lấy chồng, một người giàu có. Họ thuê cả một hộp đêm để tổ chức tiệc cưới.' Tôi tin chắc vợ tôi nói đến tên Armenieu. Vợ tôi nói thêm: ‘Có lẽ bây giờ nó chẳng buồn đến cửa hiệu nhà ta mua hoa cúc La Mã nữa.'”

Có thể Maigret đã gặp Armenieu. Cô ta có lẽ đã đến các cửa hiệu như vợ ông và thường hay đi mua sắm trên phố Chemin Vert.

— Lucien hỏi tôi xem có cần điều tra thêm không. Tôi trả lời, hắn cứ nắm lấy công việc riêng mà giải quyết.

— Không có tin tức gì mới về Marco Santoni?

— Không có gì đáng quan tâm. Bạn bè đều ngạc nhiên về tin hắn cưới vợ. Các công việc khác của hắn chẳng có gì lâu bền.

Mặt trời lại xuất hiện giữa hai cơn mưa rào, đường phố khô trở lại. Maigret thấy cần phải hít không khí mát mẻ cho khoan khoái. Ông vừa đội mũ, mặc áo khoác thì có tiếng chuông điên thoại réo.

— A lô! Chánh thanh tra Maigret đây.

Điện gọi từ Nice. Nghe giọng nói kích động như Janvier vừa rồi, chắc Féret vừa khám phá được một điều quan trọng:

— Sếp, tôi đã tìm thấy mẹ cô ta. Phải xuống tận Monte Carlo mới tìm được đấy.

Dường như bao giờ cũng vậy, cứ theo dõi hàng giờ, hằng ngày, có khi hàng tuần, tin tức mới bỗng dồn dập đổ tới.

— Chộp tại sòng bạc?

— Mụ ta còn ở đó, chỉ chịu rời bàn cò quay khi lấy lại được tiền đặt cọc và kiếm sống đủ trong ngày.

— Ngày nào cũng tới sòng bạc?

— Y như người ta đến công sở làm việc. Mụ chơi cho đến khi kiếm được vài trăm quan cần thiết, sau đó thì ra về.

Maigret hiểu rõ hệ thống này.

— Thời tiết dưới Nice ra sao?

— Tuyệt vời. Thành phố dày đặc du khách ngoại quốc đến dự ngày hội. Hôm nay các quầy đã bày hoa, chuẩn bị cho cuộc thi hoa ngày mai. Ghi tên trong chứng minh thư là Germaine Laboine, nhưng mụ tự xưng là Liliane, còn người hồ lì gọi là Lili. Tuổi ngót sáu mươi, mặt lúc nào cũng bự phấn, đeo toàn đồ trang sức giả. Như vậy sếp biết là bà ta là hạng người nào rồi chứ? Mụ bám như đỉa không chịu nhúc nhích, phải chật vật lắm mới kéo được ra khỏi bàn cò quay. Tôi phải nói thẳng: “Con gái bà chết rồi”.

— Mụ ta không xem báo?

— Hạng người như mụ chỉ quan tâm đến sòng bạc, có thời giờ đâu xem báo. Sáng nào họ cũng mua bản danh sách đăng các con số trúng giải hôm trước và trong đêm qua. Có nhiều người đi cùng chuyến xe buýt từ Nice, rồi lao thẳng đến bàn cò quay như các cô gái bán hàng lao đến quầy.

— Khi biết tin, thái độ mụ ta ra sao?

— Thật khó nói. Con số đó xuất hiện tới lần thứ năm, nhưng mụ vẫn cứ đặt cọc vào số đen. Mụ mím môi, đẩy tiền qua mặt bàn, tôi không nghe rõ mụ nói gì. Cuối cùng con số đen xuất hiện, mụ vớ lại tiền, rồi mới chịu rời bàn.

“Sự việc đầu đuôi thế nào hả ông?” - Mụ hỏi.

“Bà có thể đi ra ngoài với tôi được không?”

“Lúc này thì không, tôi còn phải theo dõi bàn cò quay. Nói chuyện ở đây cũng không được sao. Con gái tôi chết ở đâu?”

“Tại Paris.”

“Chết tại bệnh viện?”

“Con bà bị giết, người ta tìm thấy xác trên hè phố.”

“Do tai nạn?”

“Bị ám sát.”

Mụ có vẻ ngạc nhiên, nhưng vẫn dỏng tai nghe người hồ lì xướng các con số trúng giải. Có lúc, mụ ngắt lời tôi:

“Xin lỗi...”

Và mụ tiếp tục đặt tiền lên một con số. Nhìn chung, tôi không nghĩ mụ nghiện ma tuý. Mụ đã tới giai đoạn hoạt động như cái máy. Sếp hiểu ý tôi chứ?

Maigret đã gặp nhiều hạng người như mụ.

— “Mất khá nhiều thời gian mới moi được mấy tin tức.” Mụ nói hoài. “Đợi đến tối, khi tôi trở về Nice, được không? Chẳng có gì giấu giếm cả, tôi sẽ nói tất cả những gì ông muốn biết.” Sếp vẫn nghe đấy chứ? Đối với hạng người này, nghề của họ hầu như là đi đánh bạc. Họ có chút ít vốn đủ tăng gấp đôi tiền đặt cọc trong vài lần. Họ bình an vô sự nếu vận đỏ còn đến, tức là màu sắc đặt tiền cọc còn xuất hiện, nhưng chỉ kiếm đủ sống và trả tiền xe buýt hàng ngày. Ban quản lí sòng bạc biết rõ mặt mũi họ: trong số họ chỉ có một vài người đàn ông, còn lại phần lớn là các bà già. Khi sòng bạc đầy người và các bàn cũng đầy người, thì ban quản lí chỉ trả nhỏ giọt số tiền họ kiếm được trong mấy tiếng đồng hồ, cốt để họ bỏ đi.

— Mụ sống một mình?

— Vâng. Tôi phải đi quanh quẩn, đợi mụ về nhà. Căn nhà có đủ đồ đạc, nằm tại phố Greuze, gần đại lộ Victor Hugo, Áo, mũ ít nhất cũng tới hàng chục năm. Tôi hỏi, mụ có đăng kí kết hôn không. “Cái đó tuỳ theo cách ông quan niệm,” mụ trả lời. Mụ ta còn cho biết: trước đây mụ cũng là nghệ sĩ. Với cái tên diễn viên là Lili France, mụ đã đi biểu diễn khắp vùng Cận Đông và Tiểu Á trong nhiều năm. Sếp hiểu ý tôi nói chứ? Thời trước, tại Paris có nhiều hãng tuyển loại nghệ sĩ này. Họ chỉ cần học vài điệu vũ, vài bài hát, rồi được gửi đi mua vui tại các quán, các tiệm ở Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập hay Beyrouth.

— Mụ sinh đứa con gái ở đó?

— Không, sinh ở Pháp, khi mụ ngót bốn mươi tuổi.

— Tại Nice?

— Tôi mới xác minh được như vậy. Điều tra một mụ đàn bà mắt lúc nào cũng dán vào quả bóng lăn và ngón tay ngón chân siết chặt cứng lại mỗi khi quả bóng dừng, không phải dễ dàng. Cuối cùng, mụ nói toạc móng heo: “Tôi chẳng làm gì sai trái, phải không? Hãy để cho tôi được yên, tối nay tôi sẽ trả lời tất cả.”

— Anh mới moi được bấy nhiêu tin tức của mụ ta?

— Chưa hết. Cách đây bốn năm, cô con gái biến mất, để lại bức thư nói rằng sẽ bỏ nhà đi hẳn.

— Lúc đó khoảng mười sáu tuổi?

— Vừa đúng mười sáu. Con bé bỏ nhà ra đi đúng vào dịp sinh nhật của nó. Từ đó mẹ không nhận được tin tức gì của con.

— Mụ ta không khai báo với Cảnh sát sao?

— Không. Ngược lại mụ ta lại tỏ ra hài lòng vì được thoát nợ.

— Từ đó, mụ vẫn không nhận được tin tức gì của con gái?

— Mấy tháng sau, một bà Poré nào đó, trú tại phố Chemin Vert gửi cho mụ một bức thư, nói rằng mụ không nên để con gái sống một mình tại Paris. Tôi không biết số nhà Poré nhưng mụ Laboine hứa tối nay sẽ trả lời.

— Tôi có thể túm được cô ta.

— Sếp biết chỗ cô ta?

— Không ít thì nhiều.

Maigret nhìn Priollet đang theo dõi câu chuyện. Cùng một lúc tin tức này từ nhiều nguồn đổ dồn tới.

— Bao giờ anh tới gặp mụ?

— Ngay từ khi mụ trở về Nice, quãng từ bảy giờ tới nửa đêm. Cái đó còn tuỳ giờ đóng cửa sòng bạc.

— Gọi điện cho tôi tại đại lộ Richard Lenoir nhé.

— Xin tuân lệnh sếp.

Maigret ngắt điện và nói với Janvier:

— Theo điện Féret gọi từ Nice thì Jeanine Armenieu đến Paris ngụ tại nhà bà Poré ở phố Chemin Vert. Vậy bà Poré biết Louise Laboine.

— Bây giờ thanh tra sẽ tới đó chứ?

Maigret mở cửa, nói:

— Janvier đi với tôi.

Mấy phút sau, hai người phóng xe đi, tới phố Chemin Vert thì cho xe dừng lại trước cửa hiệu bán dược thảo. Vợ Lucien ngồi trong bóng tranh tối tranh sáng, đằng sau quầy, sặc mùi dược thảo khô dễ chịu.

— Tôi có thể giúp gì được ông, thưa ông Maigret?

— Hình như bà quen biết cô Jeanine Armenieu thì phải?

— Chồng tôi đã kể với thanh tra? Trưa hôm nay tôi vừa bàn với chồng tôi về cô ta, khi đọc xong bài tường thuật đám cưới. Ôi thật là một cô gái tuyệt đẹp.

— Bà gặp cô ta lần cuối cùng cách đây bao lâu?

— Cách đây ít nhất ba năm. Gượm một phút. Trước khi chồng tôi được thăng cấp, như vậy phải cách đây ngót ba năm rưỡi. Khi đó cô ta còn trẻ nhưng đã nở nang như một phụ nữ. Cô ta đi phố, đàn ông đều quay lại nhìn.

— Cô ta ở ngay cạnh nhà...?

— Jeanine Armenieu ở với người dì, bà Poré, một khách hàng quen thuộc của tôi, làm nghề coi tổng đài. Hình như sau một thời gian sống chung hai người không ăn ý với nhau nên Jeanine quyết định dọn đi nơi khác.

— Lúc này bà Poré có nhà không?

— Nếu tôi không lầm thì tuần này, bà Poré làm việc từ sáu giờ sáng đến ba giờ chiều. Có nhiều khả năng thanh tra sẽ gặp được bà ta tại nhà riêng.

Maigret và Janvier đi sang nhà bên cạnh, hỏi bà gác cửa:

— Chúng tôi hỏi bà Poré.

— Lầu hai, bên trái. Có một người đang ở trong đó.

Cầu thang tối om mà thang máy không có. Chỉ có một sợi dây lủng lẳng thay cho nút bấm để giật khiến cái chuông nhỏ trong buồng kêu chói tai.

Cửa mở tức thì. Một phụ nữ gầy, nét mặt sắc sảo, hai mắt đen tròn và sáng, đứng bên trong nghiêm khắc hỏi:

— Hai ông muốn gì?

Vừa định trả lời, Maigret chợt trông thấy Lognon đứng trong bóng tối căn phòng.

— Không ngờ lại gặp anh ở đây.

Với nét mặt nhẫn nhục, lão Malgracieux nhìn ông. Bà Poré như nói thầm: “Ra các ông quen nhau?”

Bà mời hai người vào căn phòng sạch sẽ, nồng nặc mùi thức ăn. Trong phòng ăn chật hẹp này, bốn người xoay sở đứng cho tiện.

— Anh đến đây lâu chưa, Lognon?

— Chưa quá năm phút.

Lúc này không phải là lúc hỏi xem lão làm cách nào tìm ra địa chỉ.

— Cho đến nay anh đã phát hiện thêm được điều gì không?

Bà Poré lên tiếng trả lời thay:

— Tôi vừa mới bắt đầu, chưa kể xong những điều tôi biết. Nhìn bức ảnh đăng báo, tôi không dám chắc có phải con bé con không, nên không đi báo Cảnh sát. Người ta thay đổi nhiều trong ba năm rưỡi trời, đặc biệt ở lứa tuổi nó. Mà tính tôi chẳng thích dính dáng vào những công việc không phải của tôi.

— Jeanine Armenieu là cháu bà, phải không?

— Đúng Jeanine là con gái người anh cùng cha khác mẹ của tôi. Cách thức dạy dỗ con của bố nó, chẳng có gì đáng tự hào, nhưng tôi muốn nói đến con bạn nó.

— Quê cháu bà ở miền Nam?

— Nếu như ông coi Lyon cũng là miền Nam. Anh tôi làm công trong một xưởng dệt, từ khi vợ chết tính tình thay đổi hẳn. Thật đáng tội nghiệp!

— Chị dâu bà chết bao giờ?

— Chết năm ngoái.

— Có lẽ Jeanine Armenieu đến sống tại Paris đã bốn năm nay?

— Vâng, cách đây khoảng bốn năm, nó đã mười bảy rồi và muốn có một cuộc sống riêng. Lyon không thích hợp với nó nữa. Tôi nghe nói, thanh niên bây giờ đều thế cả. Anh tôi viết thư rằng, con gái đã quyết định bỏ nhà lên Paris sống, không giữ được nữa và nhờ tôi tìm cho nó một căn buồng. Tôi trả lời tìm được và còn tìm được việc làm cho nó nữa.

Bà nói rõ ràng từng từ một, như cố đề cập đến những việc vô cùng quan trọng. Bà nhìn lại các thanh tra cảnh sát, bất thần hỏi:

— Các ông đều thuộc lực lượng Cảnh sát, sao lại đến riêng rẽ như vậy? Biết trả lời thế nào?

Lognon gục đầu, không nói, để Maigret trả lời:

— Chúng tôi thuộc nhiều cục khác nhau.

Bà nhìn cái thân hình đồ sộ của Maigret, nhận xét:

— Chắc ông là nhân vật quan trọng nhất?

— Chánh thanh tra.

— Vậy ông là Chánh thanh tra Maigret.

Thấy Maigret gật đầu, bà Poré đẩy chiếc ghế ra phía trước, mời:

— Xin mời thanh tra ngồi, để tôi kể lại đầu đuôi câu chuyện. Tôi nói đến chỗ nào rồi nhỉ? À phải, về bức thư của anh tôi. Tôi giữ tất cả các thư từ, cả thư gia đình. Tôi có thể tìm được nếu thanh tra muốn.

— Cảm ơn, không cần thiết.

— Thế đấy, để tóm gọn câu chuyện dài theo ý thanh tra, tôi nhận được thư và trả lời. Một buổi sáng, khoảng bảy rưỡi thì cháu tôi tới nơi. Nói ra để thanh tra có ý niệm về tâm tính nó. Có các chuyến tàu ngày, nhưng nó cứ nằng nặc đi chuyến tàu đêm, cho có vẻ lãng mạn hơn. May mắn cho nó, tuần lễ đó tôi làm việc ca hai. Tuy không muốn, tôi cũng phải nói thẳng cho nó biết, nếu không để trở thành trò cười trong quận này thì nên thay đổi cách ăn mặc và kiểu tóc đi cho thích hợp. Căn phòng này không rộng, không xa hoa. Tôi đã sống hai mươi năm tại đây. Tôi có hai giường, nhường cho nó một giường. Và dành hẳn một tuần lễ dẫn nó đi thăm khắp Thành phố Paris.

— Cháu bà có ý định làm gì?

— Ông cần phải hỏi ư? Tìm một người chồng giàu sụ, và nó đã thành công, căn cứ vào tin tức đăng báo. Nhưng tôi không muốn bàn về cách nó bắt tay kiếm chồng như thế nào.

— Cháu bà có kiếm được việc làm không?

— Bán hàng tại một cửa hiệu đồ da, gần Quảng trường Opéra.

— Cô ta bán hàng được bao lâu?

Bà Poré cố kể lể theo lối kể dài dòng của mình:

— Đừng hỏi, làm tôi quên mất. Thanh tra có thể tin chắc, tôi không để sót một điều gì. Chỉ có hai dì cháu thôi. Tuần này tôi được rỗi buổi sáng thì tuần sau, sau ba giờ chiều tôi mới được rỗi. Ngày tháng trôi qua, đã sang mùa đông, thời tiết rất lạnh. Như thường lệ tôi vẫn đi mua bán xung quanh Thành phố. Nhưng tôi bắt đầu nghi ngờ, thấy bơ dùng hết nhanh quá, bánh mì cũng vậy. Đôi khi chẳng tìm thấy thịt hay bánh cất trong chạn nữa.

“Cháu ăn miếng sườn phải không?”

“Thưa dì, vâng ạ. Tối hôm qua cháu thấy hơi đói.”

Để tóm gọn câu chuyện dài dòng này phải sau một thời gian dài tôi mới túm được nó. Thanh tra biết không? Suốt thời gian này, tôi không ngờ còn một người thứ ba sống trong phòng tôi. Không phải một gã đàn ông, mà một cô gái trẻ. Báo hôm qua in ảnh cái xác tìm thấy trên Quảng trường Vintimille. Tiện đây, tôi có bị rối loạn cũng phải, những chuyện như thế bao giờ lại xảy ra với ông và tôi.

Bà Poré nói không kịp thở. Suốt thời gian kể, bà đứng dựa lưng vào cửa sổ, hai tay chắp vào bụng, nói liên hồi.

— Đừng lo, tôi kể sắp xong, không dám làm mất thì giờ quý báu vì chắc rằng thanh tra còn bận rất nhiều công việc.

Bà chỉ nói với Maigret, còn Lognon bị coi như người phụ mà thôi.

— Một buổi sáng, tôi đang thu dọn công việc trong nhà thì đánh rơi cuộn chỉ, nó lăn dưới gầm giường Jeanine. Tôi cúi xuống nhặt. Thú thật, tôi kêu thét lên, ở vào địa vị tôi, chắc thanh tra cũng như vậy. Dưới gầm giường, có một người nhìn tôi bằng hai mắt như mắt mèo. Tôi không hoảng hốt lắm, vì đó là một người đàn bà. Để cho chắc chắn, tôi đi tìm cái dùi sắt, ra lệnh:

“Chui ra khỏi giường.”

Con bé trông không lớn tuổi bằng Jeanine, chưa quá mười sáu. Chắc thanh tra nghĩ rằng nó sẽ khóc oà lên và xin lỗi tôi phải không? Không, con bé không khóc, không xin lỗi mà nhìn tôi trừng trừng như thể tôi là người đã xúc phạm đến nó.

“Ai cho phép cháu vào đây?” - Tôi hỏi.

“Cháu là bạn Jeanine.”

“Đó không phải là lý do cháu trốn dưới gầm giường. Cháu làm gì dưới gầm giường?”

“Đợi bác đi ra phố.”

“Tại sao?”

“Để cháu cũng đi ra phố.”

Thanh tra tin câu chuyện này không, nó kéo dài như thế từ bao tháng nay rồi. Con bé đến Paris cùng thời gian với cháu tôi. Hai đứa cùng ngồi toa hạng ba, không ngủ được thì thức kể chuyện đời mình cho nhau nghe, vì thế mà kết bạn với nhau. Con bé tên là Louise, chỉ vừa đủ tiền sống trong hai, ba tuần. Nó kiếm được việc dán tem hay phong bì tại một công sở nào đó, nhưng bị chủ giở trò gạ gẫm, tán tỉnh. Đâu như con bé cự tuyệt và tát vào mặt chủ. Nó kể cho tôi nghe, nhưng chưa chắc đã phải như vậy.

Khi tiêu sạch tiền và bị tống cổ khỏi cái Khách sạn rẻ tiền đang trọ, nó tìm đến Jeanine, ngủ nhờ tại đây vài tối chờ kiếm việc làm khác. Jeanine không dám hé răng nói với tôi. Cháu tôi dẫn Louise vào phòng khi tôi đi làm hay đi phố. Con bé trốn dưới gầm giường, chờ tôi ngủ say. Trong các tuần làm ca hai, ba giờ chiều tôi mới bắt đầu làm việc, nên nó phải nằm dưới gầm giường tới hai giờ rưỡi...

Suốt thời gian kể lại, không lúc nào bà Poré rời mắt nhìn, làm Maigret phải cố ngồi ngay ngắn, không biểu hiện một sự thích thú dù là nhỏ nhất.

— Để tóm gọn câu chuyện dài dòng...

Bà Poré nhắc lại, ít nhất cũng tới lần thứ ba câu nói ấy khiến Maigret sốt ruột nhìn đồng hồ.

— Nếu như thanh tra thấy chán...

— Không sao.

— Thanh tra có hẹn?

— Tôi chờ được.

— Câu chuyện sắp chấm dứt. Tôi muốn nói rõ, trong nhiều tháng trời, một người thứ ba nghe trộm từng lời nói của tôi, một con bé phiêu lưu mà tôi chưa bao giờ gặp, đang dò xét tất cả hành động của tôi. Tôi đang sống cuộc sống thầm lặng, ngăn nắp, nào ngờ...

— Bà viết thư cho mẹ nó chứ?

— Nó kể với thanh tra à? Làm cách nào thanh tra biết được?

Có lẽ Lognon đã phải đi bộ vất vả, chán ngắt khắp thành phố Paris mới phát hiện ra manh mối Poré nên nét mặt lão trông thật chua chát. Lão đã phải hứng bao trận mưa rào, không thiết tìm nơi trú ẩn. Trong khi đó, Maigret không cần rời trụ sở làm việc, không cần động đậy ngón tay mà tin tức cứ dồn tới. Ông túm được manh mối Poré hầu như cùng một lúc với Lognon, thậm chí còn tỏ ra biết rõ hơn cả Lognon.

— Tôi không viết thư ngay cho mẹ nó, mà tống cổ nó. Tôi tống cổ ra khỏi nhà ngay hôm đó, vì xét ra tôi có thể kiện nó một cách chính đáng.

— Vì tội lạm dụng?

— Vì tội ăn cắp thức ăn của tôi trong bao tuần nay. Khi Jeanine về nhà tôi không tiếc lời mắng nó và bạn nó. Jeanine cũng là đứa lẳng lơ, đĩ thoã. Mấy tuần sau, đến lượt nó bỏ đi, tìm trọ tại Khách sạn, tôi mới phát hiện ra. Thì ra cô cháu trẻ của tôi cần được tự do, để chứa trai, thanh tra hiểu chứ?

— Bà tin chắc là như vậy?

— Nếu không thì tại sao nó lại dọn đến Khách sạn, trong khi tôi đồng ý cho ăn cơm tháng và trọ tại đây? Tôi hỏi nó, lấy tên và địa chỉ của mẹ con bạn, rồi viết thư sau khi do dự tới hàng tuần. Hiện tôi còn giữ bản sao. Không biết thư có tác dụng không nhưng bà ta không thể trách tôi không báo trước được. Thanh tra muốn xem không?

— Không cần thiết. Vậy kể từ khi cháu bà đi rồi, bà còn có quan hệ với nó nữa không?

— Nó không trở lại lần nào, đến thiệp chúc mừng năm mới cũng không gửi. Có lẽ thanh niên ngày nay đều giống nhau tuốt. Anh tôi viết thư cho tôi biết qua loa. Nó vẫn hay viết thư cho bố, nhưng mơn trớn, che mắt bố, nói rằng nó mạnh khoẻ, làm việc tích cực và hứa chóng về thăm nhà.

— Cháu bà chưa trở lại Lyon lần nào?

— Một lần, nhân dịp lễ Giáng sinh.

— Anh chị em không còn ai?

— Nó có một người anh chết vì bệnh lao. Để tóm gọn câu chuyện dài dòng...

Maigret tự động đếm xem bà Poré nói câu này tới lần thứ mấy.

— Năm nay nó hai mươi mốt, chắc có viết thư cho bố về chuyện cưới xin. Tôi đọc báo mới biết vì không thấy anh tôi nhắc trong thư. Thật là một sự trùng hợp kỳ lạ: cô bạn gái bị giết đúng đêm hôm nó tổ chức đám cưới!

— Hai cô bạn vẫn quan hệ với nhau?

— Tôi làm sao biết được? Hạng con gái như Louise đời nào chịu để mất bạn dễ dàng. Hạng người ăn bám vào người khác và trốn dưới gầm giường thì phải tống khứ đi chứ. Mà cái ông Santoni lại là một người giàu kếch sù.

— Như vậy bà gặp Jeanine lần cuối cùng cách đây ba năm?

— Hơn ba năm. Hè vừa qua, khoảng tháng bảy, tôi chợt trông thấy nó ngồi trên tàu, tại ga Saint Lazare. Hôm đó tôi được nghỉ, tiết trời rất nóng nên muốn về quê tận Mantes la Jolie. Bỗng có một chuyến tàu Puniman dừng lại kề bên cạnh, có ai bảo tàu chạy đi Deauville. Chúng tôi vừa ra khỏi ga thì trông thấy Jeanine ngồi trên chuyến tàu gần đó. Nó chỉ cho tôi một người ngồi bên cạnh và đến phút chót khẽ gật đầu chào, ra dáng thách thức.

— Người ngồi bên cạnh là phụ nữ?

— Tôi không trông rõ. Tôi có cảm giác người đó ăn mặc sang trọng vì chuyến tàu chở toàn toa hạng nhất.

Như thường lệ, Janvier ghi chép, tuy không nhiều lắm vì tất cả câu chuyện huyên thuyên này có thể tóm tắt trong vài dòng.

— Trong thời gian sống ở Paris, cháu bà thường giao du với hạng bạn bè nào?

— Nó chẳng có bạn bè gì cả. Tôi thấy nó khó lòng tin lời lẽ của một đứa con gái dám đem giấu người dưới gầm giường.

— Cảm ơn bà.

— Thanh tra chỉ muốn biết thế thôi ư?

— Nếu bà có tin tức gì thêm?

— Tôi không thể nhớ thêm... Không. Nếu sau này có thêm điều gì xảy ra...

Bà Poré muốn có thêm nhiều chuyện để kể nhằm giữ các thanh tra Cảnh sát ở lại. Lognon lùi lại phía sau, nhường cho Maigret và Janvier xuống cầu thang trước.

Ra tới ngoài hè, Chánh thanh tra Maigret nói, hơi lúng túng:

— Thật đáng tiếc, ông bạn già. Không ngờ anh lại có mặt ở đây...

— Không sao.

— Anh đã hoàn thành tốt nhiệm vụ. Từ nay, sự việc có thể diễn biến rất nhanh.

— Tức là thanh tra không cần đến tôi nữa?

— Quả tình là tôi không muốn nói như vậy.

Vợ Lucien nhìn qua cửa sổ, thấy các thanh tra Cảnh sát đi qua.

— Lúc này không có nhiệm vụ gì đặc biệt. Có lẽ anh nên nghỉ, chữa khỏi bệnh viêm phế quản đã.

— Cảm ơn, tôi chỉ bị cảm lạnh sơ sơ thôi.

— Thả anh xuống chỗ nào?

— Không. Tôi đi xe điện ngầm.

Lognon nhấn mạnh đến sự khác nhau giữa những người dùng xe hơi và lão, kẻ phải cuốc bộ đến ga xe điện ngầm, để rồi hoà lẫn vào đám đông người, vì lúc đó đã sáu giờ sáng.

— Xin có lời khen anh. Gọi điện cho tôi nhé, nếu có tin tức gì mới. Tôi sẽ thông báo khi cuộc điều tra sắp kết thúc.

Maigret thở dài trong khi xe chỉ còn lại ông với Janvier.

— Tội nghiệp Lognon! Tôi có thể đánh đổi bao nhiêu tiền cũng được, miễn là chúng ta nên tới sau khi lão đã rời đi rồi.

— Sếp về Trung tâm Cảnh sát chứ?

— Không, cho tôi về nhà.

Nhà ông ở ngay góc phố nên hai người không có thì giờ thảo luận về những điều vừa thu lượm được. Nhưng cả hai đều đang suy nghĩ về người con gái mới mười sáu tuổi bỏ mẹ lên Paris sinh sống và trong nhiều tháng trời phải trốn dưới gầm giường.

Bà Crêmieux thì bảo cô gái này tính tình không cởi mở, chẳng thiết nói chuyện với ai. Rose, cô hầu của gia đình Larcher thì nói, trông thấy cô ta ngồi một mình hàng giờ liền trên chiếc ghế dài trong vườn hoa Trinité. Cô ta đi một mình tới cửa hiệu Irène hai lần và một lần vào tiệm Roméo, rồi cũng rời tiệm một mình, từ chối không đi taxi. Một lát sau, anh lái xe lại thấy cô ta đi bộ một mình dưới mưa, lúc đầu đi ngang qua Quảng trường Saint Augustin, về sau đi trở lại Faubourg Saint Honoré.

Sau đó, còn lại một cái xác nằm sóng sượt trên đường rải cuội tại Quảng trường Vintimille. Chiếc áo choàng không tay bằng nhung không còn, chiếc túi xách thêu kim tuyến cũng không còn và một chiếc giày cao gót bị mất.

— Tạm biệt sếp.

— Tạm biệt Janvier.

— Sếp có chỉ thị gì không?

Jeanine Armenieu hiện nay tức bà Santoni đang hưởng tuần trăng mật tại Florence thì làm sao có thể điều tra được?

— Tôi còn chờ điện từ Nice sẽ gọi chiều nay.

Còn khối lỗ hổng cần phải lấp cho đầy vì quanh quẩn đâu đó, có một kẻ đã giết cô gái này rồi đem quăng xác tại Quảng trường Vintimille.