Chương 2 CÚ ĐIỆN THOẠI CỦA THỦ TƯỚNG

Maigret cảm thấy mình giống như một bác sĩ được người ta mời khẩn cấp đến và người bệnh đã giao hẳn tính mạng vào tay mình. Trong cuộc đời nghề nghiệp của mình, tất nhiên có lúc ông cũng đã có cảm giác ấy. Nhưng dường như chưa bao giờ ông nhận thấy rõ ràng như lần này, cảnh vật càng làm tăng thêm cảm giác đó. Căn phòng bé nhỏ, khung cảnh ấm cúng thân tình và cả mùi rượu quế, chiếc bàn giấy giống hệt chiếc bàn của bố ông, những bức ảnh phóng lớn hình các cụ treo trên tường.

Điều kỳ lạ nhất là người đang ngồi trước mặt ông và có vẻ như đang chờ ông xem bệnh lại có những nét giống ông như hai anh em. Nhìn thoáng qua chân dung gia đình cũng đủ thấy rằng Point và Maigret cùng xuất thân giống nhau, cả hai đều sinh ra ở nông thôn, xuất thân từ tầng lớp nông dân đã tiến bộ. Có lẽ từ hồi sinh Point bố mẹ Point đã có ước muốn nuôi dạy thành một luật sư hay một bác sĩ. Point đã thành đạt vượt quá sự mong ước của bố mẹ. Không rõ ông bà có còn sống để biết điều đó không?

Maigret không dám nêu ngay những câu hỏi như thế. Trước mặt ông là một người dường như đã tiêu tan hết mọi sức lực. Maigret biết rõ không phải do Point yếu đuối. Nhìn Point, Maigret thấy một nỗi xót xa phức tạp. Ông vừa giận vừa chán nản.

Có một lần trong đời mình, Maigret lâm vào cảnh tương tự dù không bi thảm bằng. Lần ấy cũng do một chuyện chính trị mà ông chẳng có liên quan gì. Ông đã hành động đúng theo lẽ. Ông đã xử sự không phải chỉ như là một người chân thực mà chính là đã nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ của một viên chức nhà nước, thế mà dưới mắt mọi người hoặc gần như thế thì ông như là người có lỗi. Ông phải ra trước Hội đồng Kỷ luật và mọi việc đều chống lại ông nên người ta đã phải xem ông là người gánh chịu mọi trách nhiệm. Lúc ấy ông phải tạm rời cơ quan cảnh sát hình sự để về nhận công tác ở Vendée tại đội cảnh sát lưu động Luçon. Vendée chính là địa phương đã cử Point làm dân biểu.

Cũng như vợ ông và bạn bè ông nhắc đi nhắc lại với ông, rằng ông tin vào lương tri của mình thế mà vẫn có lúc ông lại hành động như là kẻ có tội mà chính ông không hay biết. Chẳng hạn như vào những ngày làm việc sau cùng ở cơ quan, trong khi việc của ông còn đang được cấp trên bàn bạc, ông không dám ra lệnh cho nhân viên của mình thậm chí ngay cả đối với Lucas và Janvier là hai người rất thông cảm với mình. Mỗi khi đi xuống cầu thang ông lại đi nép sát vào tường nhường lối cho họ.

Bộ trưởng Point không còn khả năng suy nghĩ rành mạch về trường hợp của ông ấy nữa. Vừa rồi ông đã nói hết những gì cần thiết. Trong mấy giờ gần đây ông đã xử sự như một người sắp chết đuối và chỉ còn biết trông mong vào một phép lạ nào đó. Cầu cứu với Maigret, người mà ông không quen và cũng chưa bao giờ gặp mặt, đó chẳng phải là điều lạ lùng sao?

Giờ đây, dù không nhận ra nhưng Maigret đang giữ tính mạng Point trong tay mình. Ông nêu lên những câu hỏi tương tự như một bác sĩ bắt đầu chẩn bệnh.

— Ông đã tìm hiểu rõ về danh tính của Piquemal rồi chứ?

— Tôi cho cô thư ký gọi điện đến Trường Đại học Cầu cống và người ta xác nhận là Jules Piquemal làm giám thị ở đó từ mười lăm năm nay.

— Ông xem, ông ta không giao bản phúc trình cho Hiệu trưởng mà lại đích thân đem đến đây có phải là điều bất thường không?

— Tôi không biết. Tôi đã không nghĩ đến việc ấy.

— Như thế thì dường như Piquemal đã rõ tầm quan trọng của bản phúc trình rồi phải không?

— Vâng, tôi cũng nghĩ thế.

— Nói tóm lại từ khi tìm ra bản phúc trình chỉ có Piquemal là người duy nhất đọc bản phúc trình rồi mới đến ông đọc! Có đúng không?

— Không kể là người nào đó hiện đang giữ bản phúc trình.

— Khoan tính đến chuyện ấy. Nếu tôi không lầm thì trừ Piquemal ra chỉ có một người biết rằng từ một giờ trưa thứ ba ông giữ tài liệu ấy?

— Ông muốn nói đến Thủ tướng chăng?

Point kinh hãi nhìn Maigret. Oscar Malterre, người đứng đầu nội các hiện nay chừng sáu mươi lăm tuổi. Ông là người hầu như đã tham gia vào tất cả các Chính phủ trước đây. Bố ông ta đã từng là Quận trưởng. Trong số anh em ông ta, có người là dân biểu, có người đang phụ trách một thuộc địa.

— Tôi hy vọng rằng ông không đặt giả thiết...?

— Tôi không giả thiết gì cả, thưa ngài Bộ trưởng. Tôi chỉ cố tìm hiểu thôi. Chiều hôm qua Bản phúc trình Calame còn ở trong phòng này. Chiều nay thì nó biến mất. Ông tin chắc là cửa không bị phá chứ?

— Ông có thể đích thân xem xét đấy. Trên mặt gỗ cũng như trên mặt khoá đồng không có dấu vết gì. Có lẽ người ta lẻn vào nhờ một chìa khoá giả chăng?

— Còn ổ khoá ở bàn giấy thì sao?

— Ông xem đây. Khoá không có gì phức tạp cả. Có lúc quên chìa khoá, tôi đã mở khoá với một sợi thép.

— Tôi xin phép hỏi thêm mấy câu thường lệ của cảnh sát dù cũng chỉ để bắt đầu thôi. Ngoài ông ra có ai khác có chìa khoá căn hộ này nữa không?

— Dĩ nhiên là vợ tôi.

— Và ông đã bảo rằng bà ấy không hay biết gì về việc này.

— Vâng tôi không nói gì với bà ấy. Thậm chí bà ấy cũng không biết việc tôi đến đây hôm qua và hôm nay.

— Bà ấy cũng hay theo dõi tình hình chính trị chứ?

— Bà nhà tôi có đọc báo, theo dõi tin tức vừa đủ để trò chuyện với tôi về công việc. Khi người ta đề nghị tôi ra ứng cử dân biểu. Bà đã cố làm tôi đổi ý. Bà ấy chẳng muốn tôi làm Bộ trưởng. Bà sống yên phận lắm.

— Bà cũng người gốc Roche sur Yon chăng?

— Ông bố vợ tôi là đại tụng ở đấy.

— Hãy trở lại chuyện chiếc chìa khoá. Còn ai nữa có chìa khoá không?

— Cô Blanche, thư ký của tôi.

— Blanche gì nhỉ?

Maigret ghi chép vào cuốn sổ tay màu đen.

— Blanche Lamotte!

— Ông quen cô ấy lâu chưa?

— Cô ấy làm thư ký đánh máy cho tôi từ lúc mười bảy tuổi. Lúc ấy cô vừa ở Trường Pigier[3] ra. Từ hồi ấy đến nay cô vẫn làm với tôi.

— Cũng là người vùng ông chứ?

— Ở làng bên cạnh. Bố cô ấy làm nghề bán thịt.

— Cô ấy có đẹp không?

Point có vẻ nghĩ ngợi như thể ông chưa bao giờ nghĩ đến vấn đề ấy.

— Không, không thể cho là đẹp được.

— Có tình cảm với ông phải không?

Maigret mỉm cười khi thấy ông Bộ trưởng đỏ mặt.

— Làm sao mà tôi biết chuyện ấy? Thôi thì cứ cho là có đi, có theo kiểu của cô ấy. Tôi nghĩ rằng trong đời cô ta không bao giờ có bóng dáng người đàn ông nào.

— Có ghen với vợ ông không?

— Không. Theo nghĩa thông thường của từ này thì không. Tôi nghĩ rằng cô ghen những điều mà cô ấy cho là thuộc phần của mình thôi.

— Tức là ở cơ quan. Chính cô ấy là người chăm sóc ông phải không?

Point dù là người từng trải cũng vẫn tỏ vẻ ngạc nhiên rằng Maigret lại khám phá những sự thật thường tình đúng như thế.

— Ông đã bảo với tôi rằng cô ấy ở trong phòng làm việc của ông khi Piquemal đến và ông mời cô ấy ra khỏi phòng có phải thế không? Khi ông gọi cô ấy trở lại phòng, ông có cầm bản phúc trình trên tay không?

— Tôi nhớ là có đấy... nhưng tôi xin bảo đảm với ông rằng...

— Thưa ông Bộ trưởng, xin ông hiểu cho rằng tôi không kết án ai cả. Tôi cũng không nghi ngờ ai cả. Cũng như ông, tôi cố hiểu rõ chuyện thôi. Có còn ai giữ chìa khoá phòng này nữa không?

— Con gái tôi.

— Bao nhiêu tuổi?

— Con Anne Marie ư? Hai mươi tư tuổi rồi!

— Lập gia đình rồi chứ?

— Nói chính xác thì nó sẽ làm đám cưới vào tháng tới. Với tình hình này, tôi cũng không hiểu đám cưới có tổ chức được hay không nữa. Ông biết gia đình Courmont chứ?

— Chỉ nghe tên thôi.

Nếu như gia đình Malterre nổi tiếng trong giới chính trị thì gia đình Courmont cũng không kém lừng danh trong trường ngoại giao ít nhất cũng từ ba đời nay. Robert Courmont có một khách sạn riêng ở đường Faisanderie và ông ta là một trong những người Pháp cho đến giờ còn mang kính một tròng. Hơn ba mươi năm nay ông ta làm Đại sứ khi thì ở Tokyo khi thì ở Luân Đôn và lại là Viện sĩ hàn lâm.

— Đúng là con ông ấy ư?

— Vâng. Chính là Alain Courmont. Hồi ba mươi hai tuổi cậu ấy đã làm tùy viên cho mấy đại sứ quán liền. Hiện nay cậu ấy đang phụ trách một ban quan trọng ở Bộ Ngoại giao. Nay mai cậu ấy sẽ nhận công tác tại Buenos Aires[4]. Đám cưới xong ba tuần sau là cậu ấy đi. Đấy, giờ thì ông hiểu rồi đấy, tình hình này lại càng bi thảm hơn. Một vụ tai tiếng kiểu này sắp nổ ra nay mai...

— Con gái ông hay đến đây chứ?

— Không, từ khi chúng tôi cư trú chính thức tại nhà cơ quan Bộ.

— Cô ấy không bao giờ đến đây ư?

— Ông cảnh sát trưởng này, tôi thích nói hết mọi chuyện với ông. Nếu không thì chẳng bỏ công mời ông đến làm gì. Anne Marie thì đậu tú tài rồi thì học triết. Nó chưa phải loại tân thời lắm nhưng cũng không phải như kiểu chúng ta thời trước. Cách đây một tháng có lần tôi thấy ở đây có tàn thuốc. Cô Blanche không hút. Vợ tôi cũng không. Tôi hỏi thì nó thú nhận thỉnh thoảng có đến đây với Alain. Tôi cũng không tìm hiểu thêm. Tôi nhớ lại nó vừa nhìn thẳng vào tôi vừa nói rất tự nhiên: “Ba ạ, phải thực tế chứ. Con hai mươi tư và anh ấy cũng đã ba mươi hai tuổi rồi”. Ông có đông con không, ông Maigret?

Maigret lắc đầu.

— Tôi cho rằng hôm nay không có tàn thuốc lá chứ?

— Không!

Kể từ lúc chăm chú trả lời các câu hỏi. Point trông có phần bớt ủ rũ hơn y như một bệnh nhân trả lời bác sĩ và biết rằng thế nào bác sĩ sẽ cho thuốc chữa. Phải chăng do vậy Maigret đã cố ý đặt rất nhiều câu hỏi về chiếc chìa khoá?

— Có ai nữa không?

— Chánh văn phòng của tôi.

— Ai thế?

— Jacques Fleury.

— Ông quen ông ta lâu chưa?

— Chúng tôi cùng học ở phổ thông và đại học.

— Cũng là người Vendée à?

— Không. Jacques Fleury là người vùng Niort ông ta cũng trạc tuổi tôi, ở cách chỗ tôi không xa.

— Luật sư phải không?

— Không. Ông ta không ghi danh ở Luật sư đoàn.

— Sao thế?

— Fleury là một loại người kỳ lạ. Bố mẹ ông ta khá giả. Hồi trẻ, ông ta không muốn làm nghề gì ổn định. Cứ sáu tháng một lần là ông ta lại thích nghề khác. Chẳng hạn có một hồi ông ta thích việc trang bị cho nghề đánh cá và sắm khá nhiều tàu. Ông ta cũng theo một xí nghiệp ở thuộc địa mà không thu được gì. Rồi tôi bặt tin ông ta. Khi tôi được bầu làm dân biểu, thỉnh thoảng tôi có gặp ông ta ở Paris.

— Bị phá sản ư?

— Vâng, ông ta không còn một xu dính túi. Thế mà vẫn ăn mặc đẹp. Khi nào ông ta cũng thế cả. Trông dễ cảm tình lắm.

— Ông ta cố nhờ cậy ông phải không?

— Cũng có ít nhiều nhưng toàn những chuyện không quan trọng. Trong một thời gian ngắn trước khi làm Bộ trưởng, tôi tình cờ gặp lại ông ta nhiều lần và lúc tôi cần một chánh văn phòng thì lại sẵn ông ta đấy.

Point nhíu đôi mày rậm rồi nói tiếp:

— Về việc này tôi xin giải thích để ông rõ. Chắc hẳn về phần ông, ông không nhận thấy việc ngày một ngày hai mà trở thành Bộ trưởng là như thế nào. Ông cứ xem trường hợp tôi. Tôi là luật sư. Đúng là luật sư ở tỉnh nhưng tôi vẫn có đủ hiểu biết về luật, vậy mà người ta đề cử tôi vào Bộ Công chính. Không có thời gian tìm hiểu công việc nữa. Tôi trở thành thủ trưởng một Bộ gồm toàn những cán bộ cao cấp đầy tài năng và cả những người nổi tiếng như giáo sư Calame. Tôi cũng phải hành động như người khác. Tôi giữ vẻ tự tin. Tôi làm như mình biết hết mọi chuyện. Thế mà tôi cảm thấy chung quanh tôi cũng không bớt đi những lời mỉa mai hay những thái độ thù địch. Tôi biết cũng có một số vụ việc mà tôi mù tịt. Thậm chí ở ngay giữa cơ quan Bộ tôi cũng thấy mình là người lạ. Chung quanh tôi toàn là những người lâu nay biết rõ mọi mưu mẹo trong công việc làm ăn... Với Fleury tôi thấy thoải mái, khi có anh ấy ở cạnh.

— Tôi hiểu ông. Khi ông chọn Fleury làm chánh văn phòng, ông ta đã có quan hệ gì trong giới chính trị chưa.

— Chỉ là những quan hệ hời hợt trong tiệm ăn quán rượu thôi.

— Ông ta lập gia đình rồi chứ?

— Đã có hai đứa con. Hai vợ chồng không sống chung nữa nhưng theo tôi biết thì hai người cũng không ly dị. Ông ta hiện đang có một nhân tình ở Paris mà cũng có thể là hai vì ông ta có biệt tài làm cho đời sống rối rắm thêm.

— Ông chắc rằng Fleury không hay biết gì về việc ông có được Bản phúc trình Calame chứ?

— Không. Thậm chí ông ta cũng không trông thấy Piquemal ở Bộ. Tôi cũng chẳng nói gì với ông ta.

— Quan hệ giữa Fleury và cô Blanche ra sao?

— Bề ngoài thì thân thiện. Trong thâm tâm cô Blanche không chịu được Fleury vì cô ấy còn mang nặng tư tưởng bảo thủ lắm. Những chuyện tình ái của Fleury làm cô ấy cảm thấy bị xúc phạm và cô ấy rất phẫn nộ. Ông xem đấy, những chuyện này rồi chẳng dẫn chúng ta đến đâu cả.

— Ông đoan chắc rằng bà nhà không nghĩ rằng tối nay ông đến đây chứ?

— Chiều nay bà ấy nhận ra rằng tâm trí tôi không được yên. Bà mong tôi nhân không cơ hội họp gì để ở nhà nghỉ ngơi. Tôi lại nói với bà ấy rằng tôi phải đi họp.

— Bà có tin ông không?

— Tôi cũng không rõ nữa.

— Ông có thường nói dối bà ấy không?

— Không?

Đã gần nửa đêm. Lần này chính ông Bộ trưởng rót rượu và thở dài rồi đi đến kệ chọn lấy một chiếc tẩu thuốc bằng bạc.

Như để khẳng định trực giác của Maigret, chuông điện thoại vang lên. Point nhìn Maigret với vẻ dò hỏi có nên trả lời hay không.

— Chắc là bà nhà đấy. Dẫu sao lúc về ông cũng nói với bà mọi chuyện.

Ông Bộ trưởng nhấc máy lên.

— Alô. Vâng, tôi đây...

Dáng điệu ông bỗng nhiên như một kẻ có tội..

— Không. Tôi đang có khách... Chúng tôi đang bàn một việc cực kỳ quan trọng... Lát nữa tôi sẽ kể bà nghe... Tôi cũng không biết nữa... Không lâu đâu... Rất tốt... Bà cứ yên lòng, tôi khoẻ lắm... Thế nào?... Của Thủ tướng ư? Thủ tướng muốn...? Được rồi, tôi sẽ liệu... vâng, tôi sẽ làm ngay thôi... Thôi nhé.

Mồ hôi lấm tấm trên trán. Point lại nhìn Maigret như một người không biết trông cậy vào ai nữa.

— Thủ tướng gọi điện ba lần... Thủ tướng nhờ nhắn với tôi là gọi điện cho Thủ tướng bất cứ lúc nào.

Ông lau mồ hôi, quên cả việc châm tẩu thuốc.

— Ông Maigret, tôi phải làm gì bây giờ?

— Ông gọi điện cho Thủ tướng chăng? Rồi sáng mai ông phải thú nhận rằng ông không còn giữ bản phúc trình nữa. Trong khi đó nội đêm nay thôi thì ta không có cách gì lấy lại bản phúc trình.

Point nói gần như cái máy:

— Ông tin thế ư?

Rồi ông ngồi xuống một cách nặng nề, quay số điện thoại mà ông đã thuộc lòng.

— A lô. Bộ trưởng Công chính đây... Tôi muốn nói chuyện với ngài Thủ tướng... Xin bà thứ lỗi... Chính Point đang nói đây... Tôi tin rằng Thủ tướng đang đợi tôi... Vâng... tôi xin đợi.

Ông uống một hơi cạn ly rượu, mắt đăm đăm nhìn vào chiếc khuya áo vest của Maigret.

— Vâng thưa ngài. Tôi xin lỗi đã không gọi điện hôm qua. Tôi cảm thấy khá hơn, vâng... Không hề... vâng. Cũng có thể chỉ bị mệt, vâng... vẫn thế. Tôi sắp thưa với ngài đây.

Maigret nghe thấy trong máy rung lên một giọng nói không có chút tự tin. Point có dáng điệu của một đứa bé bị mắng đang cố minh oan mà không được,

— Tôi biết... Xin ngài tin tôi.

Cuối cùng Point tìm được câu nói cần thiết:

— Mong ngài xem xét! Chuyện khủng khiếp nhất đã xảy ra... Ngài bảo sao? Vâng, về chuyện bản phúc trình... Tôi mang về nhà riêng... Ở đường Pasteur... vâng...

Ước gì ông được phép kể lại chuyện như ông muốn. Vậy mà ông cứ bị ngắt quãng luôn và đâm ra bối rối:

— Vâng... tôi có thói quen đến đây làm việc mỗi khi. Thế nào ạ? Vâng hiện tôi đang ở đây... Không. Vợ tôi không biết đâu, nếu biết, bà ấy đã báo lại lời của ngài rồi... Thưa không! Tôi không còn giữ bản phúc trình nữa... Đây chính là điều tôi muốn nói với ngài từ đầu... Tôi để bản phúc trình ở đây vì tin rằng ở đây bảo đảm hơn ở Bộ. Và khi tôi trở lại lấy sau buổi trưa nói chuyện với ngài...

Maigret nhìn thấy từ đôi mi mắt dày cộm của Point ứa ra những giọt nước mắt, những giọt nước mắt của sự căng thẳng tột độ hay là của sự nhục nhã. Ông quay đầu nhìn sang phía khác.

— Tôi phải mất thì giờ tìm kiếm bản phúc trình... Không! Dĩ nhiên là tôi không làm chuyện ấy được.

Ông đưa tay bịt ống nói, hỏi nhỏ Maigret:

—Thủ tướng hỏi tôi đã báo cảnh sát chưa?

Rồi ông nghe với vẻ thành khẩn, thỉnh thoảng lẩm bẩm:

— Vâng… vâng… Tôi hiểu..

Mồ hôi nhỏ giọt đầy mặt Point và Maigret định mở cửa sổ.

— Tôi xin thề… Thưa Thủ tướng…

Ngọn đèn trần nhà không được thắp sáng. Chỉ ngọn đèn có chao xanh chiếu sáng hai người ở một góc phòng. Phần còn lại của căn phòng vẫn chìm trong bóng tối. Thỉnh thoảng có tiếng còi taxi vang trong sương đêm trên đại lộ Pasteur và có lúc người ta lại nghe thấy tiếng còi tàu.

Theo ảnh treo trên tường, bố của Point chừng sáu mươi lăm tuổi, cứ theo tuổi Point mà đoán thì ảnh này chụp có lẽ cũng đã mười năm. Trong ảnh bà mẹ chỉ khoảng ba mươi tuổi. Bà mặc áo dài và đội mũ kiểu từ đầu thế kỷ. Maigret suy ra rằng mẹ của Point cũng như mẹ ông đều mất sớm.

Maigret hình dung ra nhiều khả năng mới của vụ việc. Ông không nói cho Bộ trưởng biết và một cách vô thức ông bắt đầu suy gẫm về những khả năng đó. Do tình cờ nghe được mẫu chuyện qua điện thoại. Maigret nghĩ đến Malterre, Thủ tướng và cũng là Bộ trưởng Bộ nội vụ nên có quyền uy lớn đối với cơ quan an ninh quốc gia. Cứ giả định rằng Malterre đã biết việc Piquemal đến Bộ Công chính và ông cho người theo dõi Point. Hoặc thậm chí sau khi đã nói chuyện với Point... Trong trường hợp này, từ ngữ của báo chí thường ngày thật chính xác, Bản phúc trình Calame đúng là một quả bom, và người nào giữ nó trong tay sẽ có nhiều khả năng ghê gớm mà không ai lường được.

— Vâng. Thưa ngài... không cần đến cảnh sát, tôi xin ngài nhắc lại với ngài...

Người ở đầu dây kia hẳn đang làm Point rối loạn với những câu hỏi không tài nào trả lời được. Point nhìn Maigret cầu cứu nhưng vô ích. Và ông đâm ra nao núng.

— Người đang ở trong phòng tôi đây không phải đến với tư cách...

Dẫu sao, Point vẫn là người có bản lĩnh cả về trí và về lực. Maigret cũng đã từng tự cho rằng mình có bản lĩnh, thế mà ngày xưa, chính ông cũng đã nao núng khi lâm vào cảnh rối rắm nhưng không nặng nề như thế này. Ông vẫn còn nhớ suốt đời điều đã làm ông tiêu tan mọi ý chí và sức lực chính là cảm giác phải đụng vào một sức mạnh không tên, không hình dạng và không ai có thể nắm bắt được. Đối với mọi người, cũng chính sức mạnh ấy được viết bằng chữ hoa và mang tên Luật Pháp.

Point nói ra điều cuối cùng ông còn giữ trong đầu:

— Chính là cảnh sát trưởng Maigret... Tôi đã đề nghị ông ấy đến đây với tư cách cá nhân... Tôi tin chắc ông ấy...

Ông bị ngắt lời. Ông nói giọng run run:

— Không có dấu vết gì... không ai cả... Vợ tôi cũng không biết, cô thư ký cũng vậy... Tôi xin thề thưa ngài Thủ tướng...

Point bỏ quên mất từ thân mến người ta vẫn dùng xưa nay và trở nên nhún nhường.

— Vâng. Từ chín giờ... Tôi xin hứa... Ngài muốn nói chuyện với ông ấy chăng? Xin ngài chờ một lát...

Point đỏ mặt nhìn Maigret:

— Thủ tướng muốn...

Maigret cầm lấy máy:

— Thưa ngài, tôi xin nghe.

— Tôi được biết rằng đồng nghiệp của tôi ở Bộ Công chính đã báo cho ông về biến cố này.

— Vâng, thưa ngài.

— Thật cũng chẳng cần nhắc lại cho ông hay rằng việc này phải tuyệt đối giữ kín. Vậy đây không phải là việc để tiến hành điều tra theo lệ thường. Ủy Ban An ninh Quốc gia cũng sẽ không nhúng tay vào.

— Tôi hiểu, thưa Thủ tướng.

— Cho dù ông với tư cách cá nhân không cần nhờ đến cơ quan và cứ làm như không quan tâm gì đến vụ này, nếu ông phát hiện được điều gì đó thì cứ báo cho tôi hay...

Thủ tướng dừng lại, có lẽ ông không muốn dính líu vào chuyện này,

—... Ông báo cho ông Point đồng nghiệp của tôi.

— Vâng, thưa Thủ tướng.

— Thế thôi.

Maigret muốn đưa máy cho Point nhưng ở đầu dây kia máy đã cắt.

— Hãy thứ lỗi cho tôi, Maigret, Thủ tướng đã dồn tôi đến chỗ phải nói tên ông ra. Người ta bảo rằng Thủ tướng là một luật sư nổi tiếng của toà đại hình trước khi bước vào lĩnh vực chính trị và tôi tin chuyện ấy ngay. Tôi hết sức bối rối là đã đưa ông vào một hoàn cảnh...

— Ông gặp lại Thủ tướng vào sáng mai phải không?

— Vào lúc chín giờ. Thủ tướng không muốn các thành viên khác của nội các biết tin này. Điều làm Thủ tướng lo ngại nhất là việc Piquemal đã có phát biểu gì đó vì ngoài ba chúng ta ra Piquemal là người duy nhất biết được việc bản phúc trình đã được tìm thấy.

— Tôi sẽ cố xem thử Piquemal là loại người gì.

— Nhưng ông không lộ mặt chứ?

— Vâng. Chỉ có điều tôi hết sức thành thực báo ông rõ rằng tôi buộc phải trình bày việc này với thủ trưởng của tôi. Tôi không cần phải nói chi tiết, do vậy sẽ không nói về Bản phúc trình Calame. Nhưng thủ trưởng tôi cũng cần phải biết rằng tôi làm việc cho ông. Nếu việc này chỉ cần mình tôi thôi thì tôi có thể tự lo liệu ngoài việc cơ quan được nhưng chắc rằng tôi phải cần một số người giúp sức.

— Và họ sẽ biết chuyện này ư?

— Tôi xin hứa với ông. Họ sẽ không biết gì về bản phúc trình cả.

— Tôi đã sẵn sàng xin từ chức nhưng Thủ tướng đã nói cướp lời tôi rằng ngài không tính đến phương cách bãi nhiệm tôi, bởi vì làm thế, nếu không phơi bày sự thực ra thì ít nhất cũng làm cho những kẻ có theo dõi tình hình chính trị gần đây nghi ngờ. Kể từ bây giờ trở đi tôi chỉ là con chiên ghẻ của xã hội và đồng nghiệp tôi...

— Ông tin chắc rằng tài liệu mà ông đã giữ đích thực là một bản sao của Bản phúc trình Calame chứ?

Point ngạc nhiên ngẩng đầu lên:

— Ông nghĩ rằng có thể đó là đồ giả ư?

— Không. Tôi không nghĩ gì cả. Tôi chỉ tiếp tục xem xét hết mọi giả thuyết. Bằng cách giới thiệu cho ông Bản phúc trình Calame, chưa biết thật hay giả, sau đó lại làm nó biến mất đi, tự nhiên là sẽ không còn ai xem ông và cả chính phủ này ra gì nữa. Rồi người ta sẽ kết án ông đã huỷ bản phúc trình.

— Thế thì ngày mai ta sẽ nghe họ nhắc đến.

— Không nhất thiết phải nhanh đến thế. Tôi muốn biết bản phúc trình đã được tìm thấy ở đâu và bằng cách nào.

— Ông có nghĩ rằng sẽ làm được việc ấy mà chẳng ai không biết?

— Tôi sẽ cố gắng. Thưa ông, tôi cho rằng ông đã nói hết mọi chuyện rồi chăng? Tôi xin phép được nhấn mạnh điều ấy chính vì trong tình hình hiện nay, điều rất quan trọng là...

— Tôi biết. Thêm một chi tiết giản đơn nữa mà nãy giờ tôi chưa nhắc đến. Về Arthur Nicoud là người đã được tôi nói đến từ đầu. Vào thời mà tôi gặp ông ta ở một bữa tiệc tối nào đó tôi không còn nhớ nữa, tôi chỉ là một dân biểu bình thường và chưa bao giờ tôi nghĩ sẽ đứng đầu Bộ Công chính. Tôi biết ông ta có chân trong hãng thầu Nicoud Sauvegrain ở đại lộ Cộng hoà. Cung cách của Nicoud không giống như một tay chỉ biết làm ăn mà như một người sống sành sỏi ngược lại với những điều ta nghĩ, ông ta không phải là tay mới phất, cũng chẳng phải là người chỉ biết có tiền. Ông ta sống có văn hoá. Ông ta biết cách sống ở Paris, hay lui tới những nhà hàng sang trọng nhất, luôn luôn có phụ nữ đẹp vây quanh, nhất là các diễn viên kịch và điện ảnh.

Tôi tin rằng bất kỳ ai có chút danh tiếng trong giới văn học, nghệ thuật, chính trị đều được mời ít nhất là một lần đến chơi nhà ông ta ở Samois vào chủ nhật. Tôi đã gặp khá nhiều đồng nghiệp ở Quốc hội, nhiều vị giám đốc các nhật báo và cả những nhà bác học, những người rất được tin cậy về mặt tư cách đạo đức. Trong ngôi nhà ở miền quê, tự thân Nicoud cho người ta cảm giác rằng đối với ông ta chẳng có việc gì quan trọng hơn việc phục vụ khách mời một cách chu đáo nhất và đặc biệt là ở trong một khung cảnh hết sức lịch sự.

Riêng vợ tôi, không bao giờ bà thích ông ta được. Chúng tôi có đến đó độ năm, sáu lần. Chúng tôi không bao giờ đi riêng và chưa bao giờ tỏ ra thân tình thật sự. Có một vài buổi, khách đông đến ba mươi người. Dự ăn trưa theo từng bàn riêng rồi lại tụ họp trong phòng hay quanh hồ tắm.

Có điều tôi chưa nói với ông là cách đây hai năm vào dịp Noel, con gái tôi nhận được một cây bút máy nhỏ bằng vàng có khắc tên tắt của ông ta kèm theo danh thiếp. Suýt nữa tôi buộc con gái tôi trả quà lại cho Nicoud. Tôi có nói chuyện này với một đồng nghiệp và tôi rất bực tức. Ông bạn tôi lại bảo rằng việc Nicoud làm chẳng có gì đáng để tâm. Ông ta có thói quen cứ vào cuối năm gửi quà kỷ niệm đến vợ hay con gái của khách. Năm đó, quà tặng là bút máy, ông ta đặt làm hàng tá. Năm trước nữa là hộp phấn, cũng bằng vàng vì hình như ông ta rất mê vàng. Con gái tôi đã giữ cây bút. Tôi nghĩ rằng hiện nay nó cũng đang dùng. Cho dù ngày mới, khi người ta làm ầm lên Bản phúc trình Calame trên báo chí thì họ cũng sẽ loan tin con gái Auguste Point đã nhận và giữ lại...

Maigret gật đầu. Ông không muốn giảm bớt tầm quan trọng của một chi tiết như thế.

— Còn gì nữa không? Ông ấy có cho ông vay tiền không?

Point đỏ mặt. Maigret hiểu ngay được nguyên nhân. Không phải vì Point có điều gì phải tự trách mình nhưng chính vì từ nay, ai cũng có quyền hỏi ông câu ấy.

— Không bao giờ! Tôi xin thề với ông.

— Tôi tin ông. Ông có cổ phần nào trong hãng thầu Nicoud Sauvegrain không?

— Không! - Ông Bộ trưởng trả lời với nụ cười cay đắng.

— Từ sáng mai, tôi sẽ cố hết sức thử xem - Maigret nói - Ông biết rằng tôi ít hiểu chuyện bằng ông và cũng hạn chế tối đa việc quen biết với các giới chính trị. Tôi đã bảo với ông rồi đấy, tôi nghĩ rằng chúng ta có thể tìm lại bản phúc trình trước khi người đang giữ nó đem ra dùng. Và ngay chính ông, ông có huỷ bản phúc trình đi để cứu vớt những đồng nghiệp có dính líu không?

— Chắc chắn không.

— Cho dù lãnh đạo Đảng của ông yêu cầu.

— Thậm chí cho dù Thủ tướng gợi ý, tôi cũng sẽ không làm.

Cả hai cùng đứng dậy và Point chìa ra bàn tay to đầy lông bắt tay Maigret:

— Chính tôi cần xin lỗi đã làm ông phải dính đến vụ này. Tôi thật quá rối trí.

Ông ta dường như cảm thấy người nhẹ nhõm hơn sau khi đã giao tính mệnh mình vào tay người khác. Point lấy lại giọng nói bình thường, thắp sáng ngọn đèn trần và mở cửa.

— Người ta biết ông quá rõ nên nếu ông đến gặp tôi ở Bộ thì người ta sẽ thắc mắc đấy. Ông cũng không nên gọi điện thoại cho tôi làm gì, vì tôi rất ngại người ta nghe trộm, tôi đã nói với ông rồi đấy. Căn hộ này đây cũng chăng kín đáo bí mật gì nữa. Như vậy chúng ta liên lạc với nhau bằng cách nào nhỉ?

— Tôi sẽ kiếm cách liên lạc với ông khi cần. Buổi tối ông cứ gọi điện đến nhà tôi. Cứ gọi từ một buồng điện thoại công cộng như hôm nay ông đã gọi. Nếu như tôi không có ở nhà thì xin ông báo lại với bà nhà tôi.

Cùng một lúc, cả hai cùng có chung một suy nghĩ và không thể không mỉm cười. Đứng ngay cửa, trông họ không giống như hai kẻ đồng mưu đó sao?

— Chúc ông ngủ ngon nhé!

— Xin cảm ơn. Chào Maigret.

Maigret thấy không cần phải gọi thang máy. Từ tầng bốn theo cầu thang ông đi xuống. Ông bước trong màn sương mù dày đặc và lạnh hơn đang ngập tràn đường phố.

Để kiếm được taxi, ông phải đi bộ đến đại lộ Montparnasse. Ông rẽ phải, miệng ngậm tẩu thuốc, tay đút túi. Khi đi được chừng hai mươi mét, trước mặt ông hai ngọn đèn bừng sáng lên cùng lúc có tiếng động cơ ôtô. Không thể tính được khoảng cách là bao nhiêu vì có sương mù. Trong phút chốc, Maigret có cảm giác rằng chiếc xe đang bắt đầu nổ máy sẽ chạy thẳng đến lao vào ông nhưng rồi nó chỉ đi ngang qua sau khi đã chiếu pha đèn lên người ông trong mấy giây. Ông không có thì giờ đưa tay che mặt. Vả chăng, ông nghĩ làm thế cũng vô ích. Có thể có người nào đó muốn biết tối nay ai đã đến thăm quá lâu ở căn hộ riêng của Bộ trưởng mà cửa sổ cho đến giờ còn sáng đèn.

Maigret nhún vai tiếp tục bước. Ông chỉ gặp thêm một cặp nam nữ đang hôn nhau và suýt nữa họ làm ông vấp ngã. Cuối cùng ông cũng tìm được taxi. Ở đường Richard Lenoir, nhà ông đèn vẫn sáng. Cũng như mọi lần ông định lấy chìa khoá ra thì vợ ông đã mở cửa trước khi ông đụng đến ổ khoá. Bà đang bận áo ngủ, đi chân trần. Mắt bà mọng lên vì buồn ngủ và ngay tức khắc bà lại chui vào trong nệm ngay.

— Mấy giờ rồi? - Bà hỏi, giọng như từ xa vọng lại.

— Một giờ mười phút rồi!

Maigret mỉm cười khi nghĩ rằng trong một căn hộ khác sang trọng hơn nhưng chẳng mang sắc thái gì riêng, một cặp vợ chồng khác cũng sống những phút giây gần như thế này. Point và vợ không phải ở nhà của họ. Họ ở như những kẻ xa lạ trong ngôi nhà đồ sộ của cơ quan mà đối với họ, đó dường như là cạm bẫy.

— Ông ấy cần anh việc gì thế?

— Nói thực là cũng không rõ lắm.

Bà Maigret đang chập chờn nửa tỉnh nửa mê và bà cố cho tỉnh người khi ông đang thay áo quần.

— Anh không biết ông ấy muốn gặp anh để làm gì à?

— Đúng hơn là chỉ để hỏi ý kiến.

Ông không muốn dùng từ “động viên” từ ấy mới thật chính xác. Thật là kỳ lạ. Trong khung cảnh gia đình thân tình thế này của căn hộ, Maigret có cảm giác dường như nếu ông thốt ra mấy chữ “Bản phúc trình Calame" hẳn ông sẽ cười ầm lên. Ở đại lộ Pasteur trước đây nửa giờ những chữ ấy vang lên nghe thật bi thảm. Một vị Bộ trưởng lâm vào cảnh đường cùng thốt lên mấy tiếng ấy với nỗi kinh hoàng. Một vị Thủ tướng phải thu xếp công việc để bàn đến chuyện ấy như là việc trọng đại nhất của quốc gia.

Bản phúc trình Calame. Đấy là chuyện của ba chục tờ giấy nằm bao năm nay trên một rầm thượng hay ở chỗ nào đó mà không ai lưu ý để rồi một ông giám thị có thể nhờ tình cờ tìm ra được.

— Anh nghĩ gì thế?

— Nghĩ đến một người tên Piquemal.

— Ai thế!

— Tôi cũng không biết rõ nữa.