Chương 41 NHỮNG LÃNH ĐỊA ẢM ĐẠM VÀ NHẠY CẢM
M. L. K. giải thích rằng anh cảm thấy mình đang chết dần, chết mòn. Các mối quan tâm của anh đang tàn lụi, công việc cũng như các vấn đề chính trị trở thành những cái vỏ trống rỗng, niềm vui đang khô héo, và gia đình trở thành một lệ thường nhàm chán. Anh mệt mỏi, thoái chí và chán ngấy với tất cả các giáo phái cũng như cơ sở tôn giáo. Anh không buộc phải vất vả mưu sinh, bởi vì anh đã có chút ít của ăn của để, gia đình anh cũng được chăm lo đầy đủ. Anh muốn thảo luận về vấn đề đó.
Vì vậy, chúng tôi đã nói chuyện và anh giãi bày nhiều hơn về cuộc sống của mình. Trong cuộc thảo luận, chúng tôi khám phá rằng anh không phải đã khô héo toàn diện, mà vẫn còn một hoặc hai lãnh địa không hoàn toàn trì trệ. Một khi phục hồi sức sống cho những lãnh địa này thì sự nhạy cảm, sôi nổi sẽ lan tỏa ra toàn bộ bề mặt của tâm thức. Tâm thức giống như một tấm kính ảnh nhạy sáng, nó chỉ “hữu ích” khi toàn bộ diện tích của nó đều nhạy cảm và có sự hồi đáp. Như anh nhận thức được, vẫn còn một hoặc hai vùng có khả năng phục hồi sức sống và khi đẩy chúng lên một cường độ lớn hơn, những vùng trì trệ kia sẽ bắt đầu được thắp sáng. Vì vậy, vấn đề của chúng tôi là không phải làm sao để hồi sinh vùng trì trệ, mà đúng hơn là làm thế nào tăng cường độ nhạy của những vùng chưa hoàn toàn khô chết. Quan trọng là phải nhận ra được điều này. Tấn công trực tiếp vào các khu vực đã chết của tâm thức có vẻ là cách tiếp cận tích cực, nhưng thật ra việc đó chỉ lãng phí năng lượng, bởi vì tình trạng trì trệ phải được tiếp cận một cách gián tiếp, bằng phủ định. Càng tấn công trực tiếp vào vùng trì trệ của tâm thức thì nó càng trở nên trì độn, rối rắm. Bạn càng cố hiểu quá khứ mà không có sự tách biệt thì quá khứ càng trở nên rối rắm và nhiễu loạn. Nhưng nếu bạn tiếp cận nó thông qua hiện tại, thì nó sẽ sinh ra ý nghĩa riêng. Cách tiếp cận mang tính phủ định hoặc gián tiếp sẽ mang lại sự hiểu biết.
Tương tự, thông qua việc tăng cường và đào sâu thêm những vùng vốn đã nhạy cảm thì những vùng khác hiện đang trì độn cũng bắt đầu được truyền sức sống. Vì vậy, vấn đề của chúng ta lúc đó là làm sao để kích thích và mở rộng những vùng hiện đang không bị trì trệ – bằng cách nhận thức được về nó, và nhờ đó, suy nghĩ kỹ càng và xem xét thấu đáo về nó một cách bao quát và sâu sắc hết mức có thể. Một sự kiện xảy ra và chúng ta đưa ra một hoặc hai cách giải thích cho nó và bám chặt vào đó. Chúng ta muốn đi qua cánh cổng duy nhất của một khu vườn đẹp đẽ rồi lại chẳng nhìn thấy vẻ đẹp của khu vườn, bởi quyết tâm của chúng ta là bước qua cánh cổng cụ thể đó rồi thôi; có thể có những cổng khác nhưng chúng ta lại ngoan cố không nhận ra. Và thói cố chấp này nuôi dưỡng sự trì trệ, nó lan rộng và vắt kiệt chúng ta. Một sự kiện có nhiều cách giải thích khác nhau và bạn càng cố gắng khám phá nhiều cách giải thích thì tâm thức sẽ càng mở rộng hơn.
Khi nhận thức được khu vực suy nghĩ-cảm xúc vốn ít nhiều còn nhạy cảm, sống động, thì chính nhận thức đó sẽ mang lại phản ứng tươi sáng và lan tỏa. Tính bền bỉ của nhận thức, trước và sau đó, là cần thiết. Nhận thức ngẫu nhiên và gián đoạn sẽ không thể mang lại sự thông suốt và thấu hiểu.