Chương 45 VỀ ĐỒNG TÍNH LUYẾN ÁI

S. R., một nam thanh niên ngập ngừng và bối rối, sau một hồi nói về sự ngu xuẩn của chiến tranh, anh cho biết mình là người đồng tính luyến ái. Anh đang khổ sở chống lại điều đó, anh kết án nó như một tội lỗi, bởi vì các giáo sĩ của anh đã nói như vậy; anh kết án nó như điều xấu xa và nỗi xấu hổ kinh khủng, bởi vì gia đình của anh đã nói vậy. Anh suy sụp và rối trí. Anh phải làm gì đây?

Trước tiên, phải hiểu biết thấu đáo về xung đột giữa hai mong muốn trái ngược nhau – khước từ và chấp nhận. Sự xung đột này không sản sinh các kết quả mong muốn, như chính anh đã thừa nhận, và do đó nó chỉ tốn thời gian và sức lực. Khi sự thôi thúc trùm lên anh, anh chấp nhận nó rồi sau đó thì phủ nhận nó. Việc phủ nhận và chấp nhận này chỉ gây nên sự kiệt quệ về mặt tinh thần, cảm xúc và sự thiếu phản ứng, nó dẫn tới thiếu tự tin và tình trạng đờ đẫn. Sự xung đột này không giúp cho anh hiểu được bản chất vấn đề mà chỉ tạo ra trạng thái đối lập của nó cùng với thái độ lên án. Vì vậy, anh gặp phải hai vấn đề chứ không chỉ có một.

Để hiểu bất cứ vấn đề nào, bạn phải tập trung vào nó một cách đầy đủ mà không bị phân tâm. Khi chấp nhận hoặc kết án nó là bạn đã không chú tâm hoàn toàn và trọn vẹn vào nó. Suy nghĩ-cảm xúc của bạn bị phá vỡ và vì vậy bạn không thể hiểu được vấn đề. Khi chấp nhận một thực tế thì không vấn đề nào có thể phát sinh nhưng khi bạn phủ nhận nó thì xảy ra xung đột gây kiệt sức. Chẳng hạn, nếu một người thừa nhận mình là kẻ nói dối và nếu người đó quan tâm tới sự thật này thì họ có thể giải quyết nó. Nhưng nếu người đó phủ nhận hoặc lên án điều này thì họ sẽ gây ra những vấn đề vô ích và rối rắm thêm nữa. Và đây là tình trạng mà S.R. đang gây ra. Vì vậy, anh phải nhận ra mình đang bị lôi kéo vào một vấn đề thứ yếu và do đó phải từ bỏ nó.

S. R. nói rằng anh không thể ngừng lên án chuyện đó, và anh không biết tại sao mình lại làm như vậy.

Chẳng phải anh lên án bởi vì việc lên án này hoạt động như một chiếc phanh kìm hãm ước muốn của anh hay sao? Chẳng phải anh lo ngại rằng nếu không lên án việc đó thì anh có thể trở nên tồi tệ hơn hay sao? Nếu không lên án, anh có thể chấp nhận điều đó và sống chung với nó. Anh bị nỗi sợ hãi thôi thúc phải lên án nó.

Đến đây S. R. hỏi rằng liệu tôi có tán thành việc anh chấp nhận nó hay không.

Có phải anh hỏi như vậy là để sau đó anh có thể tiếp tục với cách sống của mình, bằng sự tán đồng của tôi?

Rồi S. R. trả lời rằng anh phải lên án nó.

Việc kết án hay chấp nhận không giúp anh giải quyết vấn đề đang đối mặt. Chính sự kết án này cũng như mong muốn chấp nhận là điều anh phải hiểu một cách thấu đáo và sâu sắc. Việc lên án và trạng thái đối lập của nó ngăn cản dòng chảy của sự hiểu biết, mà chính hiểu biết này sẽ giải quyết vấn đề của anh. Sự khai mở của hiểu biết này sẽ bị chối bỏ nếu anh để tâm phán xét. Để hiểu người khác, anh không được phán xét họ qua chủng tộc, màu da, dòng dõi,... của họ. Anh phải gạt qua một bên những định kiến và nhìn lại người đó bằng sự xem xét chân thành và cởi mở. Tương tự, nếu anh muốn hiểu vấn đề, anh phải ngừng phán xét nó hoặc hoan nghênh nó, và đó chính là chỗ anh đang gặp khó khăn. Kết án thì dễ dàng và chấp nhận thì càng dễ dàng hơn, nhưng cả hai đều không tạo ra sự hiểu biết. Trong ngọn lửa của sự hiểu biết, vấn đề của anh sẽ tan biến.

Vì vậy, anh phải nhận thức được về thái độ kết án của mình và cố gắng tìm hiểu tại sao anh lại dung dưỡng nó. Qua việc gọi nó bằng một cái tên, anh đã không và không thể giải quyết vấn đề của mình. Khi hiểu được thái độ kết án này và trạng thái đối lập của nó, anh sẽ vật lộn với một vấn đề lớn hơn nhiều, và khi thấu hiểu, anh sẽ phát triển tư duy đúng. Lúc đó, anh sẽ biết đâu là cách hành động đúng liên quan tới vấn đề của mình. Cho dù anh có thể giải quyết vấn đề của anh thì vẫn sẽ có vấn đề lớn hơn – vấn đề về tư duy đúng và hành động đúng – nhưng nếu anh cố gắng hiểu vấn đề lớn đó thì vấn đề nhỏ hơn sẽ nằm gọn trong vấn đề lớn. Giải pháp của một vấn đề trên bình diện của riêng nó sẽ khiến suy nghĩ-cảm xúc trở nên vụn vặt, tầm thường và rối loạn. Nhưng khi nhận thức được những vấn đề lớn hơn, gói gọn được vấn đề nhỏ, thì sự thông suốt xuất hiện và sự thấu hiểu được tôn lên.

Nỗi sợ về những gì người khác suy nghĩ và bình phẩm có thể tác động như một chướng ngại vật, nhưng vấn đề thì vẫn tồn tại. Chỉ khi thấu hiểu bằng sự quan tâm và chú ý trọn vẹn thì mới có thể giải quyết và vượt qua vấn đề. Quan tâm và chú ý một cách trọn vẹn đến vấn đề còn khó hơn nhiều so với bản thân vấn đề đó. Vấn đề nhỏ hơn sẽ biến mất trong các vấn đề lớn.