Chương 53 ĐÀO SÂU VÀ BỎ HOANG
C. D. đã tới đây vài lần rồi. Lần đầu tới, như anh nói một cách dí dỏm, anh chỉ tới ngắm nghía cho biết. Nhưng sau một hai lần nói chuyện, C. D. đã thấy được tầm quan trọng của việc tự biết mình. Chúng tôi thảo luận về cách thức để trau dồi nó, cách đào sâu vào chính mình để khám phá nó. Và lần này tới đây, anh nói rằng anh đã cố gắng suốt nhiều tháng trời để trau dồi sự tự nhận thức, phân tích, khảo sát và quan sát. Anh nghĩ mình đã rất siêng năng, nhưng gần đây, anh phát hiện rằng có thể mình chẳng đi đến đâu, đúng hơn là anh dường như đã lạc lối và uổng phí công sức.
Nếu anh đã sốt sắng trau dồi cho sự tự nhận thức và tư duy đúng thì giờ là lúc để thu hoạch. Nhưng anh phải tuyệt đối chắc chắn rằng mình đã trau dồi. Trong suốt mùa xuân, hạ và thu, đất được cày xới, đá cũng như cỏ dại được dọn dẹp và hạt giống được gieo và vụ mùa đã được thu hoạch. Sau đó, trong suốt mùa đông đất được để hoang và phó mặc cho tự nhiên nuôi dưỡng. Trong suốt thời gian đất được cải tạo đó, nó tự làm mới chính mình. Tương tự, thông qua sự nhận thức không ngừng, chúng ta phải trau dồi và đào sâu cho sự tự biết mình, dọn sạch đá, cỏ dại, chướng ngại vật và những vật phong tỏa tự tạo ra. Chúng ta phải đào sâu hơn nữa và khám phá những kho tàng mới. Bạn nghĩ gì về một người chăm lo cho khu vườn của mình, dọn đá và cỏ dại, nhưng cứ tiếp tục canh tác mà không để cho những gì anh đã gieo trồng được lớn lên? Nếu bạn tích cực trau dồi sự tự nhận thức và cố gắng khám phá nhiều hết mức có thể, rồi chẳng lẽ bạn lại không dừng lại và nghỉ ngơi một cách thận trọng sao? Cũng như bạn bỏ hoang đất nhưng vẫn theo dõi nó, sau khi làm việc vất vả, sao bạn không tìm kiếm một sự nghỉ ngơi sáng tạo? Sự nghỉ ngơi và sự tĩnh lặng có tính sáng tạo đến mức nào hoàn toàn phụ thuộc vào mức độ sâu sắc trong tự nhận thức của bạn.
Nghỉ ngơi như vậy không phải là một cách bù đắp mà chỉ là yếu tố cần thiết để trau dồi sự tự biết mình. Trong suốt thời gian tĩnh lặng ngơi nghỉ, bạn không thiu thiu ngủ mà sẽ đề cao cảnh giác. Không có tìm hiểu, đào sâu hay trau dồi mà chỉ có sự tĩnh lặng thụ động. Không có nỗ lực dưới bất cứ dạng nào ngoại trừ nhận thức không chọn lựa. Không có sự đồng nhất hóa hay trạng thái đối lập của nó mà chỉ có một sự trống không tốt lành, màu mỡ. Nếu đã trau dồi sự tự nhận thức sâu sắc thì khoảng thời gian không nỗ lực này cũng cần thiết như thời gian bỏ hoang đất vậy. Bởi vì trong khoảng thời gian tĩnh lặng này, có những trạng thái và yếu tố được khám phá và lĩnh hội, những điều này vốn dĩ nằm ngoài khả năng hiểu biết nhưng khi được trải nghiệm thì lý trí có thể góp mặt để hỗ trợ. Nhưng chúng không là sản phẩm của lý trí hay ham muốn. Những gì mỗi người khám phá ra trong sự tĩnh lặng đó sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào mức độ trau dồi sự tự nhận thức của họ. Nếu không tự hiểu rõ mình thật sâu sắc và không có tư duy đúng anh vẫn sẽ khám phá ra những gì mình muốn, nhưng nó không phải là cái thực hữu. Mà cái thực hữu là thứ duy nhất mang tính giải thoát và sáng tạo.
Phải có những giai đoạn trau dồi và những thời kỳ tĩnh lặng, tạm ngừng việc trau dồi đó. Mỗi giai đoạn sẽ tác động đến giai đoạn khác và các giai đoạn đều có tương quan với nhau: giai đoạn này không thể hiện hữu nếu không có giai đoạn kia. Phẩm chất của giai đoạn này tùy thuộc phẩm chất của giai đoạn kia. Người khôn ngoan không mưu cầu sự tĩnh lặng, cũng không mong cầu nó, không xét đoán nó. Nhưng khi nuôi dưỡng dòng chảy của sự tự nhận thức – sẽ dẫn tới các hồ thiền định sâu hơn và rộng hơn – sự tĩnh lặng sáng tạo của cái vĩnh cửu sẽ xuất hiện.