MÓN NỢ ĐÀN BÀ -

TRONG THỊ TRẤN BỖNG CÓ MỘT TIN ĐỒN RẰNG: Tổ công tác của huyện ủy sẽ dẹp cái quán bán canh bánh tráng của “cô Phù Dung” và tịch thu con dao mổ lợn của chồng cô. Tin ấy bắt đầu lan truyền từ đâu ra, không ai biết được và cũng chẳng có ai đi xác minh làm gì. Mọi người coi những kẻ thích loan truyền những tin tức mới nhất, cũng giống như những con ong suốt ngày đi truyền hoa thụ phấn, vì nó vừa thuộc vào tính trời, vừa thuộc vào bản năng. Thông thường họ còn thêm dầu thêm mắm, tô cành, điểm lá vào những tin tức ấy khiến cho trời sầu đất thảm và truyền đi càng xa càng thêm phần kỳ lạ, cho đến khi nào có một tin mới khác và chuyển mục tiêu sang một hướng khác mới thôi.

Những cái đưa mắt liếc nhìn, cùng những lời thì thào to nhỏ của mọi người trong phường phố, vô hình trung bỗng trở thành một áp lực đối với vợ chồng Hồ Ngọc Âm, một thứ không khí khủng bố. Điều đó khiến Hồ Ngọc Âm vô cùng bốì rối, đồng thòi cũng làm cho Lê Quế Quế sợ hãi đến mất ăn mất ngủ. Sắc mặt Lê Quế Quê bạc trắng ra, ngồi vào mâm mà quên cả cầm bát. Thảo nào mà các nhà chính trị đã dùng dư luận làm vũ khí, trước khi họ làm một sự việc gì, đầu tiên bao giò họ cũng tung dư luận và tung tin đồn.

Hồ Ngọc Âm đối với người chồng ngờ nghệch của mình, vừa buồn cười vừa tức giận:

- Cụ ạ! Chồng người ta thì như cái cột trụ trong nhà, nên dù trời có sụp xuống nó vẫn chống lên được! Vậy mà trong nhà mình chỉ có một chút chuyện cỏn con như thế, cụ lại không bằng một người đàn bà, đến đũa đến bát cũng cầm không vững nữa.

Với cặp mắt đầy khiếp sợ, và đầy kinh hoàng Quế Quế nói:

- Ngọc Âm, anh, có lẽ vợ chồng mình không nghĩ thấu đáo tới chuyện rằng, trong xã hội mới này người ta không thích việc tư nhân xây dựng nhà lầu. Hồi trước cải cách ít năm, cũng đã có những nhà ăn nên làm ra, nhưng vẫn ăn nhịn để dành, thít dải rút cho thật chặt để tậu ruộng, mua đất, về sau đều bị quy sang thành phần địa chủ, phú nông...

Hồ Ngọc Âm cắn môi, hỏi:

- Theo anh, ta phải làm gì bây giò?

Ánh mắt của Quế Quê nhấp nháy, nói:

- Bây giờ nhân lúc tổ công tác còn chưa sờ đến gáy mình, vợ chồng mình phải nhanh chóng tìm cách tống khứ cái nhà này đi... cho dù phải bán rẻ mất vài ba trăm cũng được... Cái số vợ chồng mình chỉ được ở cái nhà gỗ rệu rạo, cũ nát mà thôi...

- Cút! Đồ tồi! - Hồ Ngọc Ám vừa nghe dứt lời chồng nói đã đùng đùng nổi giận, đôi đũa trong tay đã quay đầu chọc vào đầu chồng, làm cho trán của chồng nổi lên hai điểm hằn đỏ. - Địa chủ với phú nông là họ phát canh thu tô, cho vay nặng lãi, thuê tá điền, bóc lột! Anh là cái thằng đồ tể, anh bóc lột ai? Em bán canh bánh tráng, em bóc lột ai? Bán nhà mới! Cái số phải ở nhà gỗ rệu rạo! Người đàn ông trong nhà mà nói ra được những lời như thế thật xấu hổ. Việc nặng việc nhẹ, đầu tắt mặt tối, xay bột đến mòn cả tay quay cối xay, cọ rửa đến mòn thủng cả trôn nồi, trôn chảo, mòn vẹt cả ngón tay, thế mà anh dám bảo đem bán ngôi nhà mới đi. Giời đất ạ! Chồng người ta gánh vác được cả thiên hạ, còn chồng tôi chỉ có giữ lấy cái nhà cũng không xong...

Lê Quế Quế đưa tay lên xoa xoa trán, vết hằn của hai đầu đũa hơi rỉ máu. Bất chợt Hồ Ngọc Âm thấy được diều đó, khiến cô rân rấn nước mắt, chả biết ma trêu quỷ ám ra làm sao, chỉ mới nghe mấy lời đồn đại, vướng víu tý chút, vậy mà đã nóng nảy bẳn gắt, coi người không bằng đồng tiền, tính nết mình xưa nay đâu có thế! Cô và Quế Quế lấy nhau đã tám năm, chưa bao giờ phải to tiếng, đỏ mặt. Do chưa chửa đẻ gì, nên cô đã đem đổ tất cả tấm lòng yêu thương của người mẹ vào cho chồng, ngay đến cả cái tính nhu nhược của chồng cũng làm cho cô quý mến anh, mọi tình cảm của cô đối với anh lúc nào cũng thật đậm đà. Quế Quế vừa là chồng cô, vừa là anh em với cô, nhiều khi cô còn nghĩ bậy bạ cho anh là đứa con yêu thương của cô... Vậy mà hôm nay, cô đã làm cho trán chồng cô tứa máu! Cô vội vã buông đũa buông bát, đi vòng ra sau lưng anh, hai tay ôm lấy đầu chồng:

- Anh ơi, sao anh đần thế không biết! Bị đau mà cũng không biết kêu lên một tiếng!

Quế Quế không hề giận vợ, anh ngả đầu vào ngực vợ nói:

- Cũng chẳng đau bao nhiêu, Ngọc Âm ạ, bảo rằng bán ngôi nhà mới chẳng qua cũng chỉ là tiện miệng anh nói thế thôi, quyền bán hay không bán là ở em... Em quyết định thế nào, anh nghe thế ấy, em bảo làm thế nào, anh sẽ làm thế ấy. Em là nhà của anh, là cửa của anh... Anh chỉ cần có em ở bên cạnh, chẳng còn có gì có thể làm anh sợ hãi được... Thật thế đấy, dù có phải đi ăn mày kiếm sống, anh cũng chẳng hề sợ hãi...

Hồ Ngọc Âm ôm chặt lấy chồng, như có ý che chở cho anh tránh khối cái thế lực tàn bạo không hề trông thấy và bất giác, nước mắt cô chảy ròng ròng. Vâng! Cái thế giới của một người đàn bà nông dân bày hàng bán quán chỉ nhỏ nhoi có thế. Cô là mạng sống của chồng và chồng cũng là mạng sống của cô. Họ sống vì cái đó và cũng chính vì cái đó mà họ đã ăn nhịn, để dành, chịu khó chịu khổ vất vả bôn ba xuôi ngược.

- Ngọc Âm ạ, em đừng tưởng lúc nào anh cũng nhát như con chuột... Thực ra gan anh cũng chẳng nhỏ lắm đâu. Nếu như cần bảo vệ ngôi nhà mới của chúng ta, em bảo anh đi giết một người nào đó, anh sẽ vung con dao chọc tiết lợn lên, mà vung con dao chọc tiết lợn, anh đã quen lắm rồi, sức mạnh lúc nào cũng đầy đủ.

Quế Quế nhắm mắt, lơ mơ như người trong mộng, cuối cùng đã bật ra những lời không thèm coi giời đất ra cái thớ gì.

Hồ Ngọc Âm vội vàng bịt miệng chồng mình lại:

- Anh muốn chết hay sao thế? Sao anh lại dám nói những lòi rồ dại như vậy? Chuyện ấy anh ạ, nguyên chỉ nghĩ đến thôi cũng đã là có tội rồi, huống hồ anh lại dám nói toạc ra như thế...

Nói xong, cô quay lưng, lau nước mắt.

- Ngọc Âm! Ngọc Âm! Chẳng qua là anh nói để em nghe thôi, nói để em nghe thôi mà... đâu có phải là anh định đi giết ai đó thật...

- Nhưng anh, mới chỉ là chuyện bán rẻ ngôi nhà mới, anh đã định đi giết người... mà mọi chuyện cũng chỉ là đôi lời đồn đại, đã làm anh lo sợ đến như thế... Nếu như sau này thực sự xảy ra một chuyện gì đó, anh làm sao mà vượt qua được.

- Cuối cùng, chẳng qua cũng chỉ là một cái chết. Ngoài ra, còn làm gì nổi mình nữa nào?

Quế Quế đã buột miệng nói ra một chữ “chết”, khiến Hồ Ngọc Âm thấy tối tăm mặt mũi. Thực tình cô muôn vung tay tát cho chồng một cái và cánh tay cô vữa vung tới nửa chừng đã thõng xuống. Vì bất chợt trước mặt cô như có một dải núi lớn chặn ngang, như đè xuống toàn bộ con người cô, cô cảm thấy những lời đồn đại đang ở mức độ cấp bách, nghiêm trọng. Là loại người ngoài mềm trong cứng, nên ngay lập tức cô nảy ra một ý định:

- Em sẽ đi tìm Lý Quốc Hương, thử hỏi thẳng người nữ tổ trưởng công tác này xem có phải là định dẹp cái quán bán canh bánh tráng và thu con dao chọc tiết lợn của anh hay không, sẽ biết thực hư thế nào. Em nghĩ, tất cả những đồng chí công tác do cấp trên đưa xuống, đều là những người như ông Cốc, những người lúc nào cũng làm việc vì những người dân thường chúng mình và lúc nào cũng nói những lời đúng đắn...

Lê Quế Quế nhìn vợ mình bằng cặp mắt vô cùng kính phục. Mỗi khi gặp chuyện gì đó, vợ anh bao giờ cũng là người có những ý kiến dứt khoát hơn anh, có những biện pháp thích hợp hơn anh và đồng thời bao giờ cũng biết cách giải quyết thật gọn ghẽ. Trong cái gia đình chỉ có hai nhân khẩu này, vị trí của người chồng và người vợ hình như đã được đảo ngược lại.

Hồ Ngọc Âm chải đầu và vuốt lại quần áo, đồng thời nghĩ xem nên nói những gì với người nữ tổ trưởng ấy để không đến nỗi làm cho người ta khó chịu, hoặc để lại những lời trách móc. Giữa lúc cô định mở cửa bước ra, ngoài cửa bỗng vang lên giọng lanh lảnh của một người đàn bà:

- Hồ Ngọc Âm! Hồ Ngọc Âm có nhà không đấy? Hôm nay là ngày phiên chợ cơ mà!

Hồ Ngọc Âm vội vàng mở cửa, chợt nhìn đã thấy ngay bộ mặt tươi cười của tổ trưởng Lý Quốc Hương. Thật đúng là trời đất linh thiêng thật! Cô vội mời khách vào nhà. So với một năm trước, khi Lý Quốc Hương còn làm cửa hàng trưởng cửa hàng ăn uống, cũng có đẫy đà hơn một chút, nhưng trên da mặt cũng đã xuất hiện một vài nếp nhăn. Đồng chí tổ trưởng tổ công tác tuy phải lao tâm nhưng không phải lao lực và sống an nhàn thanh thản, ba mươi ba tuổi vẫn là gái chưa chồng, nên vẫn còn rất trẻ trung.

Lê Quế Quế thấy tổ trưởng đến một mình, không mang theo những người giúp việc, lại ôn tồn vui vẻ, nỗi lo lắng trong lòng bỗng như giảm đi được một nửa. Anh vội vã pha trà, mang lạc, mang hạt dưa tới. Anh ném cho vợ một ánh mắt, rồi bẽn lẽn cười. Sau khi đã sắp xếp xong mọi thứ trên bàn, anh chỉ nói một câu: “Dạ, mời đồng chí tổ trưởng ngồi chơi”, rồi anh luồn ra cửa sau, vác lấy chiếc cuốc đi ra vườn rau.

Tổ trưởng Lý Quốc Hương nhấp một ngụm trà, rồi nói theo kiểu nửa cười nửa không:

- Anh ấy nhà chị, thấy khách lạ, đã vội vàng chạy mất y như một chàng rể mới, xấu hổ trốn chạy vậy.

Mặt Hồ Ngọc Âm đỏ lựng lên, vừa mời Lý Quốc Hương bóc lạc, cắn hạt dưa, vừa nói:

- Ôi chao, nhà em, đần thối đần thiu ra ấy mà!

Nhưng đồng thòi cô lại nghĩ: Chị, cái mụ gái già không chồng, có thể cái của quý của đàn ông còn chưa biết mặt mũi, ngược xuôi của nó ra sao, mà lại nói “rể mới”, ra khỏi miệng được thì cũng lạ.

- Hôm nay, tôi đại diện cho tổ công tác đặc biệt tới đây tham quan ngôi nhà mới. Tiện thể có vài việc muốn nói riêng với chị. Chị cứ yên tâm, chúng tôi đã quen người, quen việc và việc công sẽ làm theo phép công.

Lý Quốc Hương vừa nói vừa bốc lấy một nắm hạt dưa, rồi đứng dậy.

Nét mặt Hồ Ngọc Âm hơi bệch ra và đầu óc bỗng thấy căng lên, bởi lẽ hôm nay đến đây, mụ chẳng phải là người lương thiện, vì người lương thiện sẽ không đến. Mụ đến xem ngôi nhà mới, chắc chắn chẳng vì sự thích thú cá nhân trong chốc lát. Nhưng Hồ Ngọc Âm vẫn cố giữ vững tinh thần, đon đả cười, đưa Lý Quốc Hương ra khỏi cái nhà trọ tồi tàn cũ kỹ và mở đôi cánh cửa quét sơn đỏ của ngôi nhà mới. Vừa bước vào tới cửa Lý Quốc Hương đã ngửi thấy ngay mùi thơm của gỗ mới cùng với mùi dầu véc ni. Lý Quốc Hương đi một vòng xem xét tất cả các phòng từ phòng xép, phòng bếp, phòng kho cho tới chuồng lợn, chuồng gà, chuồng xí ở phía sân sau. Và miệng thì luôn luôn khen ngợi “Đẹp lắm”, “Khá lắm”. Sau đó lần theo cầu thang lên gác xem cái phòng ngủ rộng rãi sáng sủa, trong đó có kê một chiếc tủ đứng lớn, một chiếc giường chân cao, tủ lệch, bàn viết, bàn tròn, ghế bành, tất cả đều còn mới nguyên, đánh véc ni màu mận chín bóng lộn, cùng với bốn bức tường sơn trắng, làm toát lên một không khí đầm ấm, vui tươi. Miệng Lý Quốc Hương không còn thoát ra những lời “đẹp lắm”, “khá lắm” nữa, mà bây giờ hơi mím lại, đầy vẻ ngạc nhiên, lạ lẫm. Hồ Ngọc Âm vẫn một mực chăm chú tới mọi biểu hiện thay đổi trên mặt mụ ta, song vẫn không làm sao thấu hiểu được trong lòng mụ ta nghĩ gì, và ẩn giấu cái gì. Cuối cùng họ mở cửa bước ra ban công ngắm nhìn phong cảnh thị trấn. Lý Quốc Hương đứng tựa mình vào lan can, trông giống như một vị thủ trưởng đứng trên lễ đài duyệt binh. Mụ đứng trên lan can cao vượt lên như thế, mới nhìn thấy rõ những ngôi nhà cũ kỹ xám xịt, thấy ngôi nhà xiêu xiêu, vẹo vẹo và nóc nhà bằng gỗ bắp tựa trên những chiếc cột chống nghiêng nghiêng và mới thấy được sự khác biệt đáng kinh ngạc giữa ngôi nhà lầu này với những nhà xung quanh, chẳng khác gì con hạc đứng giữa đàn gà, cùng với sự khác biệt rất đậm nét giữa người giàu và người nghèo.

Trở lại phòng ngủ, Lý Quốc Hương tự động ngồi xuống, trước chiếc bàn viết. Bàn viết đặt ngay bên cửa sổ, mặt bàn đánh véc ni bóng loáng, sáng như một tấm gương, soi rõ cả bóng người. Hồ Ngọc Âm đứng bên cạnh tiếp khách. Cô thấy nữ tổ trưởng đã mở cuốn sổ tay đặt trên bàn, chiếc bút máy trong tay đã vặn rời chiếc nắp ra.

- Ngồi xuống, chị cứ hãy ngồi xuống cái đã nào. Rồi hai người chúng ta, nói chuyện...

Khi ấy Lý Quốc Hương hình như đã trở thành chủ ngôi nhà mời Hồ Ngọc Âm ngồi xuống vậy.

Hồ Ngọc Âm kéo một chiếc ghế đẩu ngồi xuống. Trước mặt người nữ tổ trưởng với cuốn sổ ghi chép đã mở trên bàn và vặn chiếc bút máy trong tay, Hồ Ngọc Âm bất chợt cảm thấy mình là người lép vế. Cho nên người nữ tổ trưởng ngồi trong chiếc ghế bành, còn cô ngồi trên một chiếc ghế đẩu vuông cho thích hợp.

Lý Quốc Hương bắt đầu đi vào công việc:

- Chị Hồ Ngọc Âm ạ, tổ công tác của huyện ủy chúng tôi tới thị trấn nay để tiến hành một phong trào vận động “Bốn thanh tra”. Điều đó chắc chị cũng đã nghe biết rồi. Để mở đầu phong trào vận động, chúng tôi cần phải nắm cho chắc về tình hình chính trị, kinh tế của từng hộ, từng gia đình. Chị ở đây không phải là nhà đầu tiên, mà cũng không phải hộ cuối cùng. Nói những lời thực thà với tổ công tác, cũng có nghĩa là nói những lời thực thà với Đảng, ý của tôi, chị hiểu chứ?

Hồ Ngọc Âm gật đầu. Nhưng thực tình trong lòng cô mù mờ, mông lung, chẳng hiểu một chút nào hết.

- Bây giờ, tôi hãy giúp chị tính toán sổ sách bước đầu, để xem xem chị thành khẩn đến mức độ nào. Nếu có gì sai thiếu chị có thể tự đề xuất.

Lý Quốc Hương vừa nói vừa dùng cặp mắt lòng trắng, lòng đen phân biệt rất rõ ràng, nhìn Hồ Ngọc Âm một cái.

Hồ Ngọc Âm lại gật đầu. Cô mơ hồ cảm thấy rằng, làm như thế lại là điều hay, tránh được cho mình khỏi phải tính toán lôi thôi. Giả dụ như người nữ tổ trưởng này, bắt mình phải tự tính toán, không biết chừng còn rách việc đến đâu. Hơn thế thái độ của nữ tổ trưởng, còn có thể gọi là biết điều, không giống như cách thức ăn nói dạy dỗ các phần tử loại 5 với cặp mắt sắc như dao, làm lạnh gáy mọi người.

Lý Quốc Hương lại nhìn Hồ Ngọc Âm một lần nữa:

- Tính từ nửa năm cuối của năm 1961, thị trấn Phù Dung bắt đầu chuyển chợ họp nửa tháng một phiên thành năm ngày một phiên. Như vậy có nghĩa là một tháng sáu phiên chợ, đúng không?

Hồ Ngọc Âm vẫn gật đầu, không nói gì. Cô không hiểu được tại sao nữ tổ trưởng lại đi xa như thế không biết, hình như đang có ý lật lại hồ sơ một vụ án xưa cũ nào đó.

- Cho đến cuối tháng 2 năm nay, tổng cộng là hai năm linh chín tháng. - Lý Quốc Hương tiếp tục nói, nhưng cặp mắt chị ta chăm chăm nhìn vào cuốn sổ - Như vậy tức là nói tổng cộng gồm ba ba tháng, tính ra là có một trăm chín tám phiên chợ, đúng không?

Hồ Ngọc Âm ngớ người ra. Cô không còn gật đầu như trước nữa. Và cô bắt đầu có một cảm giác rằng, cô đang bị thẩm vấn.

- Mỗi phiên chợ, số gạo làm bánh canh ước chừng năm mươi cân. Có người bảo rằng đây là nghề phụ của gia đình, thì chúng tôi cũng biết vậy, một cân gạo bánh canh đại khái là bốc được mười bát. Chị bán giá rẻ, bốc đầy, đủ định lượng, cái đó gọi là lãi ở chỗ bán nhiều. Các thứ phụ liệu, cùng bát đũa đều sạch sẽ, nước dùng cũng khá, nên đã thu hút được nhiều khách hàng. Như vậy một phiên chợ chị bán được khoảng năm trăm bát, như thế cũng có nghĩa là thu về được năm mươi đồng bạc, chỉ có hơn chứ không có kém. Một tháng sáu phiên chợ, chị thu nhập tất cả là ba trăm đồng. Trong ba trăm đồng bạc ấy, tôi tính cho chị thật rộng rãi là một trăm đồng tiền vốn, tính thế không thể gọi là ít được chứ? Như vậy là lãi ròng của chị mỗi tháng là hai trăm đồng! Tiện đây, tôi nói luôn một câu, sự thu nhập của chị đã đạt tới mức thu nhập của một vị thủ trưởng cấp tỉnh đấy. Một năm mười hai tháng lãi ròng của chị là hai ngàn bốn trăm đồng! Hai năm linh chín tháng, tổng cộng số lãi ròng đó lại là sáu ngàn sáu trăm đồng!

Hồ Ngọc Âm không thể ngờ được rằng, mụ tổ trưởng này lại thay cô tính toán sổ sách chi tiết đến như thế! Sự thu nhập của cô đã đạt tới mức lương của một cán bộ đầu tỉnh, lãi ròng lên đến sáu ngàn sáu trăm đồng. Trời đất ơi, bản thân cô, chưa hề bao giờ, tính toán kỹ đến thế... Thật đúng là sét đánh ngang tai và lúc ấy cô tưởng rằng mình vừa bị sét đánh thật.

- Vì là buôn bán vặt, nên tôi chưa từng tính toán như thế bao giờ, mà chỉ toàn là đại khái qua ngày, đúng là tiền bạc cũng kiếm được chút ít và cũng đã đổ vào cái nhà mới này hết cả rồi... Đồng chí tổ trưởng ạ, tôi mở cái quán nhỏ bán canh bánh tráng là có giấy phép kinh doanh, đã được nhà nước cho phép, không hề vi phạm pháp luật...

- Chúng tôi đâu có nói là chị phạm pháp, và bóc lột!

Nét mặt Lý Quốc Hương vẫn là cái vẻ cười mà không cười:

- Ngoài cửa nhà chị chả dán vế câu đối “Phát xã hội chủ nghĩa hồng tài” đó sao? Nghe nói đôi câu đối ấy là do tay Tần Rồ, một phần tử loại 5 nghĩ ra viết ra. Chị chả phải lo lắng gì sất, tôi chẳng qua chỉ là đến nắm một chút tình hình cho đầy đủ chu đáo thế thôi.

Tinh thần của Hồ Ngọc Âm đang từ chỗ lo sợ, bỗng như chuyển sang trạng thái đông cứng, mê muội, mắt nhìn đăm đăm xuống sàn gác, cắn chặt môi. Lý Quốc Hương thì ngược lại, không thèm đếm xỉa đến thái độ đó của cô và cũng chẳng quan tâm gì tới việc cô nín lặng chẳng nói được gì.

Sắc mặt Lý Quốc Hương đanh lại, trong lúc ấy, thật đúng như đang thẩm vấn một ngươi đàn bà có những hành vi không chính đáng:

- Còn có một việc nữa. Chủ nhiệm cửa hàng lương thực Cốc Yến Sơn, mỗi phiên chợ đã phê duyệt bán cho chị sáu mươi cân gạo tốt từ xưởng xay xát để chị làm bánh bán có đúng không?

- Không! Không! Những cái thứ đó không thể tính là gạo được, đó là những thứ bỏ đi ở xưởng xay xát, toàn những đầu mày, tấm gãy. Mỗi phiên mua về đều phải chọn ra bao nhiêu là sạn, rồi sàng trấu, sảy bổi, nhặt đi thóc lép, sỏi đất. Hơn nữa, việc duyệt bán đầu mày tấm gãy của chủ nhiệm Cốc đâu phải chỉ có một mình tôi, rất nhiều đơn vị và tư nhân ở thị trấn đều được mua về để chăn nuôi... Mới đầu tôi cũng chỉ mua về để nuôi lợn, rồi sau mới tìm cách chế biến làm bánh bán...

Vừa nghe tới chuyện chủ nhiệm Cốc của cửa hàng lương thực, Hồ Ngọc Âm đang trong tình trạng đông cứng, mê muội bất chợt thức tỉnh ngay lại, lớn tiếng biện hộ, tranh cãi. Ông Cốc là một con người tốt, dù rằng mình có phạm pháp, cũng không để liên lụy tới ông được.

- Thì đấy, lúc nãy tôi tính rằng, mỗi phiên chợ chị chỉ làm năm mươi cân gạo bánh là đã trừ hẳn đi mười cân những thóc lép, trấu sạn, đất sỏi, thê là đủ rồi chứ gì. Tôi tính thế là quá rộng rãi rồi còn gì. Hơn nữa, người ta mua đầu mày, tấm gãy về là để vỗ lợn cho béo, bán cho nhà nước, nhưng chị mua đầu mày tấm gãy về lại chế biến thành thương phẩm, hàng hóa, nuôi khách hàng!

Trong lời nói của tô trưởng Lý Quốc Hương chứa đựng đầy uy lực, vì thế mà ngay lập tức đã đè bẹp được Hồ Ngọc Âm. Sau đó, nữ tổ trưởng lại giữ nguyên giọng điệu cũ tiếp tục đọc những khoản mục khác trong sổ tay:

- Một tháng sáu phiên chợ, mỗi phiên sáu mươi cân, hai năm linh chín tháng, vị chi đi một trăm chín tám phiên. Như thế có nghĩa là ông Cốc Yến Sơn chủ nhiệm cửa hàng lương thực đã phê duyệt, cung cấp cho chị số lượng gạo là một vạn một nghìn tám trăm tám mươi cân! Con số này là cái gì đây? Tất nhiên rằng, đây là một vấn đề khác, tuy cũng có liên quan tới chị, nhưng vấn đề chủ yếu không thuộc về phần chị ở đây...

Tính toán xong xuôi, tổ trưởng Lý Quốc Hương, ghi thêm một dòng chữ vào trong cuốn sổ tay ghi chép của mình: “Đã đối chiếu với chính người bán canh bánh tráng Hồ Ngọc Âm. Chính xác, không sai sót”. Ghi xong liền đi ngay. Hồ Ngọc Âm đưa tiễn ra đến tận ngoài cửa chính. Lòng cô cồn cào như có một chảo dầu sôi, nên đến ngay một lời mời khách khí: “Tổ trưởng Lý hãy ăn một chút điểm tâm đã”, cũng không sao nói ra được.

Đến tối, Hồ Ngọc Âm đem chuyện nữ tổ trưởng Lý Quốc Hương tính toán sổ sách với mình là hơn một vạn cân gạo, cùng số lãi ròng là sáu nghìn sáu trăm đồng ra nói với Lê Quế Quế. Cả hai vợ chồng đều bàng hoàng kinh hãi, thật đúng như những nhà giàu đương phải đối diện với cuộc cải cách ruộng đất lần thứ hai. Nhưng những nhà giàu trong xã hội cũ đều đã trở thành phần tử loại 5, song bọn họ là đồ chó thôi, cứt thối, thối đến tận cùng trời đất, điều đó không đáng sợ. Còn hai vợ chồng Hồ Ngọc Âm cũng kiếm được tý tiền trong xã hội mới, lẽ nào lại quy định lại thành phần và bị quy sang thành phần địa chủ mới, phú nông mới?

Từ đấy, đêm đêm vợ chồng Hồ Ngọc Âm không sao chợp mắt được. Họ đều cho rằng cái số họ chỉ được ở trong những ngôi nhà gỗ rệu rã. Ở trong những ngôi nhà rệu rã cũ nát như vậy tuy có lo sợ về lũ trộm cắp đấy, nhưng lại có được cái cảm giác an toàn về chính trị. Họ chẳng còn thiết nghĩ tới việc có mang hay không có mang nữa, bụng to hay bụng bé nữa, mà họ còn mừng thầm rằng mình không có giống dòng nôi dõi, nếu không những đứa bé ấy, cũng lại là phần tử loại 5 y như cha mẹ chúng, cái đó mới thật là sống mà mang tội mang nợ.