BÍ THƯ LÊ MÃN CANH -

MẤY NGÀY GẦN ĐÂY, TRONG NHÀ BÍ THƯ CHI BỘ Lê Mãn Canh lúc nào cũng thấy ầm ĩ khóc lóc làm lộn tùng bậy hết cả lên. Vợ Lê Mãn Canh thuộc loại người chém to kho mặn, biệt hiệu là “Ớt phật thủ” (1), ở đội sản xuất làm lụng như trâu, ở nhà lo liệu việc gia đình, chăn nuôi chó lợn, lại là một người đàn bà đanh đá chua ngoa. Bắt đầu từ năm ngoái, khi đại hội xã viên, Lê Mãn Canh bắt đầu tuyên truyền việc kết hôn muộn, sinh đẻ có kế hoạch, nói đến khô cả nước bọt, nhưng vợ anh, chị “Ớt phật thủ” ở nhà lại mắn đẻ như thỏ, chị đẻ một loạt sáu lần, nuôi được bốn, toàn là con gái, bốn cô con gái đứng xếp hàng một, trông như bốn bậc thang. Có xã viên nói đùa vợ anh:

- Chị bí thư đứng đầu trong việc sinh đẻ có kế hoạch.

Chị chống đôi tay lên eo lưng to bè bè đáp:

- Tôi mà dẫn đầu á? Cứ thoải mái đẻ theo cái bụng dạ tôi ấy à, tôi đã đẻ ra được đến một tiểu đội nữ dân quân rồi! Người ta nuôi con, coi như phải vượt quỷ môn quan, còn tôi, lại dễ dàng như bước qua bậu cửa.

Cái năm Lê Mãn Canh mới cưới vợ, anh cũng có ý chê vợ là người thô kệch, chân tay cứ nần nần ra, vén ống tay áo lên, xắn ống quần lên, trông cứ như một đô lực sĩ nam giới vậy. Nếu đem ra so sánh với Hồ Ngọc Âm, quả là có thua kém nhiều nên anh vẫn đem lòng lưu luyến vẻ đẹp của Hồ Ngọc Âm. Nhưng các cụ đã bảo: “Tự cổ hồng nhan đa bạc mệnh”, những cô con gái sinh ra mà quá xinh đẹp, thường là phận bạc. Liệu Hồ Ngọc Âm có được một số phận tốt đẹp hay không? Anh là một quân nhân phục viên, làm bí thư chi bộ đại đội sản xuất chứ đâu phải một ông thầy bói, nên biết sao được, sau này sẽ xảy ra những chuyện gì? Kể từ khi vợ anh sinh hạ cho anh được hai nàng “thiên kim tiểu thư”, anh đã dần dần cảm thấy tính “ưu việt” của vợ mình, việc đồng, việc nhà, nuôi con, cơm nước, giặt giũ, hình như chị không biết mệt mỏi là gì, vậy mà đôi khi lại còn ư ử hát bài “Xã viên đều là hoa hướng dương”. Hàng ngày trời chưa sáng, đã dậy, đêm ngủ cũng ngáy như chồng, chẳng khác gì một con trâu cái lực lưỡng. Sau đó lại đẻ tiếp một mạch bốn đứa con nữa, vậy mà chẳng thèm biết đến cái cửa phòng y tế của công xã là gì!

- Ôi dào, làm chồng một người đàn bà như thế mà lại hóa ra hay, đúng là nhẹ cái xác thằng chồng được bao nhiêu thứ... - Cuối cùng Lê Mãn Canh nghĩ như vậy.

Nếu bảo rằng người vợ ấy có khuyết điểm gì đó, thì chỉ có mỗi một cái mắn đẻ.

“Ớt phật thủ” rất ít khi lu loa, om sòm, nhưng chồng làm công tác ở bên ngoài, chị chẳng yên tâm được bao nhiêu. Đặc biệt là cái cô “em nuôi” đã quen biết nhau trước khi cưới chị, người con gái xinh đẹp quá thể ấy, thì đến những ngôi sao trên giời cũng phải phát thèm lên được, biết đâu lại chả vẫn lòng thòng với chồng mình? Nên chị đã để mắt đến chuyện ấy ròng rã hai năm trời liền, nhưng chẳng nhận ra được một tý gì gọi là “anh nuôi”, “em nuôi” lòng thòng với nhau. Song cái tính cảnh giác bóng gió ở đàn bà làm chị khó có thể lơi lỏng ra được. Thường ngày tuy chẳng nói ra miệng, nhưng thái độ lại rất rõ ràng dứt khoát: Phải cho đàng hoàng nghe! Anh có chui vào cái xó xỉnh nào đi nữa, đôi mắt tôi cũng vẫn nhìn thấy hết đó! Đôi lúc hai vợ chồng cười cợt với nhau, chị cũng từng nói cạnh nói khóe:

- Lại nốc nước đái ngựa ở nhà cô em nuôi phải không? Vợ con nhà người ta không ngủ đêm với mình được đâu nhá, phải biết điều một tý mới được!

- Anh chàng ơi, anh chàng ơi, cái chuyện ấy, độ rầy ra sao rồi?

- Chẳng qua chỉ là em nói chơi một câu thế thôi. Chứ ở nhà mình mới là vợ cái con cột. Chồng cô ta tuy đần thật, nhưng con dao chọc tiết lợn trong tay anh ta cũng đáng sợ lắm đấy!

- Răng vàng khè, cứt thối inh, có gì mà cứ rống mãi lên!

- Răng trắng nhởn như răng con chó cái ấy, anh có thích không...

Chị cứ nói trêu, nói tức cho đến khi nào Lê Mãn Canh vung nắm đấm chị mới cười toáng lên, rồi câm tịt.

Tối hôm đó, sau khi từ bãi đất bằng trước sân khấu họp đại hội trở về, trong khi nấu nồi cám lợn “Ớt phật thủ” cứ đay nghiến chồng suốt:

- Này, ông bí thư chi bộ! Những lời của bà nữ tổ trưởng tổ công tác của huyện nói tối nay, có đến già nửa là nói móc máy ông đấy! Không biết người thông minh như ông có nghe ra được những lời ấy không hả?

Lê Mãn Canh nét mặt sa sầm, ngồi ủ rũ trên chiếc ghế dài, quấn thuốc lá sâu kèn hút.

- Anh với ả bán canh bánh tráng đó đã có những trò, những vè gì với nhau? Đối với cái thằng Tần Rồ ấy anh đã mất lập trường như thế nào? Cái bà tổ trưởng ấy chỉ còn thiếu có mỗi một nước là réo họ réo tên anh ra nữa thôi! Mà cái con mụ ấy cũng lạ, già không ra già, trẻ không ra trẻ, con gái không ra con gái, đàn bà không ra đàn bà!

“Ớt phật thủ” ngồi bạch xuống đầu ghế bên kia, căn vặn chồng như vậy.

Lê Mãn Canh lườm vợ một cái:

- Thôi! Cô có bớt những lòi rắm rít của cô đi không nào? Tối nay ngửi thôi thế cũng đã đủ no rồi đấy!

“Ớt phật thủ” vẫn không chịu nhịn:

- Này anh đừng có ra vẻ ta đây với vợ với con. Việc gì mà phải đốt người qua chiếu như cái con rệp ấy vậy. Đàn ông, đàn ang ấy mà, cần phải ra ngoài đường mà thi thố tài năng, xem xem được thua thế nào, mới phải chứ!

Lê Mãn Canh quay người lại, với nét mặt đầy giận dữ:

- Cô có chịu câm cái họng của cô đi không nào? Cô đang ngứa da ngứa thịt, phải không?

Người đàn bà có sự thông minh của người đàn bà. Mỗi khi thấy chồng sắp sửa dùng tới chân tay thật, bao giò “Ớt phật thủ” cũng thức thời biết rút lui đúng lúc. Cho nên trong suốt bảy tám năm trời, trong nhà cũng có lúc to tiếng, nhưng Lê Mãn Canh cũng biết rằng, khi mà “Ớt phật thủ” đã chịu xuống nước thì không còn xảy ra chuyện gì nữa. “Ớt phật thủ” bao giờ cũng biết tính toán đề phòng cái sức trâu lăn của chồng, nếu cứ làm rách việc ra, trước hết chính mình sẽ rước vạ vào thân, cho nên rất ít khi gây ra chuyện đổ vỡ trong nhà.

Khi ấy “Ớt phật thủ” bỗng nhảy bật ra khỏi một đầu ghế để né tránh, làm cho chiếc ghế dài mất thăng bằng, hất bổng một đầu lên, khiến cho Lê Mãn Canh đang ngồi ở đầu ghế bên kia, đập phệt mông xuống đất.

“Ớt phật thủ” chạy tụt vào trong buồng, nhưng vẫn thò bộ mặt “làm ngoáo ộp” ra chế giễu chồng:

- Đáng đời! Cho chết!

Lê Mãn Canh vừa buồn vừa bực, lồm cồm bò dậy, chạy đuổi theo vợ tới cửa buồng:

- Để thằng này cho biết tay! Mẹ kiếp!

“Ớt phật thủ” đóng cửa thật chặt, nói vọng ra:

- Đánh hử, đánh hử? Ai bảo anh “ngồi về phía bên ấy”, đến lúc ngã lại đổ tội lên đầu người khác.

Không tát vào mặt người đang cười. Mỗi khi vợ anh tỏ vẻ lắm điều làm nũng và cánh tay đã giơ lên là không giáng xuống được mà trong lòng lại còn cảm thấy nhẹ nhõm vui vui.

Nhưng tối hôm nay, anh chẳng thấy nhẹ nhõm một tý nào, vừa rồi vợ anh cũng đã vô ý nhắc tới câu nói của nữ tổ trưởng tổ công tác của huyện ủy: Ngồi về phía bên ấy! Bên ấy ư? Lẽ nào cặp mông của mình đã ngồi đúng vào bên phía giai cấp địa chủ, phú nông, phản động, phần tử xấu, phái hữu và tư sản hay sao? Mình giúp đỡ Hồ Ngọc Âm, cô em nuôi ấy, mấy năm nay bán canh bánh tráng, tức là bao che, dung túng cho tư bản chủ nghĩa sao? Hồ Ngọc Âm dành dụm tiền nong xây ngôi nhà đẹp nhất thị trấn, mà đã gọi là bóc lột, là giàu có bột phát được sao? Lẽ nào lại gạt một người bán canh bánh tráng sang thành phần phú nông mới? Lại còn cái thành phần của Tần Thư Điển nữa, từ phần tử phái hữu, đổi sang thành phần xấu, đúng là mình có tuyên bố như thế ở đại hội quần chúng thật. Mình làm việc thiếu nghiêm túc. Nhưng cũng chưa hề làm một thủ tục chính thức nào. Cứ theo như cách nói của nữ tổ trưởng, thì thành phần xấu, so với thành phái hữu, tội trạng có nhẹ đi một bậc thật sao? Cứ theo như mình, chẳng qua cùng là một loài rắn nhốt trong lồng, rắn đen, rắn đốm tất cả đều là rắn. Lại còn, công việc nghĩa vụ của Tần Thư Điền nữa, bảo anh ta đi viết những khẩu hiệu lớn ở tường chợ, ở trên đồi, trên vách núi lại được coi là trọng dụng người của giai cấp thù địch được sao? Lẽ nào mình đã vi phạm vào quá nhiều điều kỷ luật như vậy?

Vào lúc chập tối ngày hôm sau, đúng vào lúc “Ớt phật thủ” xách thùng cám đi cho lợn ăn và cũng đúng lúc ấy Lê Mãn Canh vừa đi dự cuộc họp đấu tố trong công xã trở về, đang đứng rửa chân ở ngoài cửa, thì thấy Hồ Ngọc Âm hốt hoảng lén lút chạy vào giao cho anh một cái gói nhỏ, bọc bên ngoài bằng mảnh giấy dầu cũ, bảo rằng trong đó có một nghìn năm trăm đồng, nhờ ông anh nuôi giữ hộ, nhỡ có túng bấn cứ rút ít nhiều ra mà chi tiêu cũng được. Hồ Ngọc Âm quá sợ hãi, nên đầu tóc rối bời, mặc chiếc áo ngoài bằng vải xanh, dáng dấp không còn xinh đẹp như lúc bình thường. Nói xong vội vàng đi mất, không dám cả ngồi lại, hình như sợ mọi người nhìn thấy. Lê Mãn Canh hiểu rằng, khoản tiền này không thể đem gửi vào ngân hàng được, vì thế theo tập quán từ ngàn xưa, bèn lập tức đem cả cái gói giấy dầu ấy nhét vào trong một kẽ gạch trên tường lầu, không kịp cả đếm. Trong vấn đề đạo đức và tiền tài, xưa nay cô em nuôi vẫn tin vào ông anh nuôi và ông anh nuôi vẫn tin vào cô em nuôi. Còn cách thức giấu tiền nong như thế này, cũng chẳng phải là chuyện bí mật gì trong thị trấn, vì mọi người đều làm thế cả. Một khi trộm cắp có vào nhà, chúng không thể giỡ hết cả bốn bức tường ra mà tìm kiếm lấy tiền được, có điều là cần phải đề phòng mối xông chuột gặm.

Đáng lẽ ra việc đó không được cho “Ớt phật thủ” biết mới phải, Lê Mãn Canh từ trên lầu đi xuống trong khi trên người còn vướng đầy bụi bậm và đã bị “Ớt phật thủ” trông thấy. “Ớt phật thủ” vặn vẹo rất lâu, nhưng anh không nói chuyện ấy ra. “Ớt phật thủ” càng hỏi vặn càng sinh nghi, thế là òa lên khóc, rồi vừa sụt sùi vừa day dứt chì chiết rằng, đã ăn ở với nhau đến bảy tám năm giời rồi, lại đẻ với nhau được những bốn đứa con gái, vậy mà chồng vẫn đề phòng mình như đề phòng quân giặc... Khóc lóc làm cho Lê Mãn Canh đến não cả lòng và cảm thấy rằng vợ mình trách móc thế cũng là phải, đã ăn ở chung đụng với nhau mọi thứ trong một nhà, làm sao mà phải giấu giếm nhau và ngay đến cả vợ mình cũng không tin nổi...

Nhưng anh đã tính toán sai lầm. Lên giường đi ngủ, khi anh “diễn vở gối đầu tay”, rồi thủ thỉ đem chuyện “tuyệt mật” đó thổ lộ ra cho “Ớt phật thủ” nghe, “Ớt phật thủ” đã bật dậy khỏi giường như một cái lò xo:

- Giỏi! Cái nhà này đến lúc lụn bại rồi! Bạch Hổ hung tinh đã chiếu vào đúng nóc nhà này rồi! Anh thật là đồ bất nhân, đồ giết người. Tôi đối xử với anh như thế, mà hồn phách anh, tâm trí anh vẫn bị cái con yêu tinh thần nữ ấy cuốn hút hết cả đi... Giời ơi là giời! Giời ơi là giời!

“Ớt phật thủ” tự nhiên gào thét lên, có giời mới hiểu tại sao tự nhiên chị lại nổi cơn nổi trận lên như thế, lại làm toáng lên như thế.

Lê Mãn Canh cũng nổi cơn ba máu sáu tiết lên, bò dậy khỏi giường, quát:

- Đang yên đang lành, làm sao mà gào thét lên như thế hử? Không đánh được cái rắm kêu thì tức hả, thật là đồ đàn bà thối thây!

- Đang yên đang lành! Có thực là đang yên đang lành không? Tôi là con mẹ bị cắm sừng, là con ba ba úp mặt xuống đất! Sáng mai tôi không liều cái thân tôi với con đĩ ấy một trận là không xong đâu nhé!

“Ớt phật thủ” đầu tóc rũ rượi, trên người chỉ toòng teng có hai mảnh: quần lót, áo ngực, bé tí xíu, vỗ đùi bành bạch vừa gào vừa khóc.

Lê Mãn Canh trợn tròn đôi mắt, cơn giận dữ cứ như muốn nổ bùng ra. Nhưng anh vẫn cố ghìm cố nén cơn giận của mình lại, sợ làm to tiếng thêm ra, hàng xóm láng giềng người ta nghe biết, sẽ không còn giấu giếm nổi nữa:

- Cô có câm cái miệng cô đi không nào? Đồ thối thây! Tôi nói cho cô biết nhé, ông giời này sắp sụp xuống rồi đấy, sắp chết cả lũ với nhau rồi đấy!

- Anh phải nói ngay cho tôi biết, anh với cái con Hồ Ngọc Âm ấy có những chuyện gì với nhau? Nó là vợ anh, hay tôi là vợ anh? Các người đầu mày cuối mắt với nhau, cong mõm, cong đuôi như con chó đực với con chó cái ấy. Giời đất ơi, thế mà tôi mù tịt, tôi chẳng nhìn ra được cái gì cả!...

- Này, tôi vả cho cái mồm thối của cô ra bây giờ đấy. Đồ thối thây! Tôi đường đường hoàng hoàng, thế mà cô dám ngậm cứt phun cái thối tha dơ bẩn lên người tôi hả?

- Anh đánh tôi hả? Đánh tôi hả? Tôi đã đẻ cho anh bốn đứa con gái, mà bây giờ, anh định bỏ tôi phải không? Tôi đâu có được nõn nà trắng lốp như người ta! Hoa dại bao giờ chẳng thơm hơn hoa nhà! Anh đánh tôi hả? Đây tôi liều cái thân tôi cho anh đánh, anh giết! Anh cứ đánh chết tôi cho xong đi! Rồi anh tìm cái của mới lạ, ăn sống nuốt tươi cái của mới lạ ấy!

“Ớt phật thủ” vừa nhiếc mắng, xỉ vả vừa đập đầu thình thịch vào ngực Lê Mãn Canh, làm cho cả người anh dúi dụi vào tường. “Ớt phật thủ” là người rất khỏe, nên Lê Mãn Canh cố đẩy ra, mà không sao đẩy nổi, tức đến run cả người và cặp mắt như bật ra lửa.

- Đồ giời đánh thánh vật! Lại còn đi giấu tiền hộ cái con đĩ dại ấy nữa chứ! Anh có còn cần cái nhà này nữa không? Trong cuộc họp tối hôm qua đấy, nữ tổ trưởng tổ công tác nói những gì trên sân khấu hử? Anh định lôi cả lũ mẹ con tôi dìm chết xuống sông, để làm con ma xó nhà anh hử? Giết người thì đi ngồi nhà đá. Nội nhật ngày hôm nay, mà không đem nộp cái số tiền một nghìn năm trăm đồng bạc ấy ra, thì cái thân xác không đáng giá một xu này sẽ chết trong tay anh cho xong đi... Đồ giời đánh, đồ giết người. Cái con đĩ dại ấy nó đã thu hết hồn vía của anh đi rồi! Cái khố thấy tháng của nó anh cũng đem quàng lên cổ anh! Tôi sẽ đến tổ công tác để tố cáo anh, để họ sai dân quân đến khám xét, lục lọi!

Một cái tát bốp, khiến “Ớt phật thủ” ngã quay lơ xuống đất. Cái tát thật mạnh, vì Lê Mãn Canh đã như người rồ dại. “Ớt phật thủ” ngã vật vào góc tường như một thanh củi ướt. Lê Mãn Canh sợ chị bò dậy sẽ làm tan hoang hơn nữa, rồi liều sống liều chết, nên anh tỳ đầu gối xuống người chị:

- Cô còn có định giở trò đanh đá chua ngoa ra nữa không nào? Có còn làm ầm ĩ lên giữa đêm hôm khuya khoắt nữa không nào? Thằng này chỉ cho một quả thụi là rồi đời, thằng này cũng chẳng muốn sống làm gì nữa!

Nói xong, Lê Mãn Canh phẫn nộ chẳng thiết sống nên vung tay đấm vào đầu mình.

“Ớt phật thủ” nằm ở dưới đất, mép tứa máu, đầu mũi sưng vù tím lại, nhưng chị đã bị chồng làm cho khiếp sợ và im bặt.

Khi ấy bốn đứa con gái từ phía tường bên kia cùng òa lên khóc và cùng chạy sang:

- Mẹ ơi! Bố ơi!

Tiếng khóc của trẻ con giống như một liều thuốc tiên chữa được cho anh cái bệnh điên khùng. Lê Mãn Canh vội buông vợ mình ra. “Ớt phật thủ” cũng vội vàng chồm dậy, vơ vội vơ vàng lấy đống quần áo che lên người. Người ta bao giờ cũng biết xấu hổ, nhất là lại lõa lồ ra trước mặt con cái, còn ra cái thể thống gì nữa.

Trên đường phố chó sủa mèo gào, hàng xóm bốn bên đều giật mình tỉnh giấc và chạy tới khuyên can. Người đứng bên đầu hồi gõ gõ vào cửa sổ, người đứng ngoài cửa chính gõ gõ vào cửa chính, có người gọi “đồng chí bí thư”, có người lại khẽ khàng gọi “thím ơi, thím ơi”.

Hàng xóm láng giềng nói điều hay lẽ thiệt, các bà các chị, can gián khuyên răn, một hồi sau cũng coi như trời quang mây tạnh, mọi việc thế là xong. Sau khi cài cửa, lại trèo lên giường đi ngủ. “Ớt phật thủ” không thèm ngó ngàng gì đến chồng nữa, nằm quay mặt vào tường. “Ớt phật thủ” không khóc lóc, không nói rằng, trái lại Lê Mãn Canh lại thút thít khóc và than vãn:

- Có khổ thân tôi không hở giời... Làm sao mà sống cho qua khỏi những ngày như thế này đây? Người nào, con mắt cũng đỏ đọc! Răng nghiến đến tứa máu ra, lòng dạ cứng như sắt đá, táng tận lương tâm, sống chẳng thành người... Cái số mệnh người đàn bà nó khổ... Từ trước nay anh chẳng có điều gì sai trái với em, anh sống bằng lương tâm của con người mình... Con người là con người, chứ đâu phải là đồ súc sinh trâu ngựa... Mai đây... mai đây, ngay đến bản thân mình, anh cũng chẳng biết rằng liệu mình có còn trụ nổi hay không?... Trong cái cõi đời này, người này không dẫm đạp lên người kia, người kia không dẫm đạp lên người này, thì không sống nổi được...

Tiếng khóc của người đàn ông, đến cây cỏ cũng kinh hoàng. Sống trên đời đã ba mươi mấy năm, đây là lần đầu tiên Lê Mãn Canh khổ đau đến rơi nước mắt như vậy. Anh đã làm cho “Ớt phật thủ” sợ hãi. Nhưng trong lòng “Ớt phật thủ” vẫn còn đầy tức giận. Chị cứ nằm im lắng nghe, nhưng thấy chồng càng khóc càng thảm thiết thương tâm. Cuối cùng không chịu đựng nổi nữa, chị ngồi bật dậy, chị bắt đầu nói phải nói trái, nửa trách nửa khuyên. Chồng mình có xấu đến đâu, cũng vẫn là chồng mình:

- Anh làm sao thế, anh đánh em ngã quay lơ xuống đất, giống y hệt như anh vẫn nói về các phần tử loại 5 bị đấu tố ấy, lại còn dẫm một chân lên em nữa, như thế vẫn còn chưa thỏa giận hay sao? Anh thật chẳng ra làm sao cả, dù em có xấu hơn, có hư hơn, cũng vẫn làm vợ anh cơ mà, vẫn làm quân hầu đầy tớ cho anh. Tất cả sáu lần sinh, còn được bốn mặt con gái, thế mà anh nỡ nào vung tay lên, tát em ngã vật xuống đất, đánh em tối tăm cả mặt mũi lại... lại còn lấy đầu gối tỳ vào ngực em nữa... hu hu hu... cái số em nó khổ! Ới mẹ ơi, cái số con nó khổ.

“Ớt phật thủ” vốn là chỉ định khuyên giải chồng đôi câu nhưng càng khuyên càng thấy tủi thân, càng khuyên càng thấy mình khổ, nên tu tu lên, thút thít khóc rấm rứt. Chị còn giận dỗi véo mấy cái liền vào vai chồng:

- Cái lương tâm của anh ấy, đem mà quẳng cho chó nó nhá! Em thì cũng là một con mẹ bậy bạ, nói láo nói lếu mấy câu... hu hu hu, mà anh cũng chẳng thương em một tý một tẹo nào... hu hu hu, anh chẳng thương yêu em, thế mà em vẫn cứ thương yêu cái con người chẳng có chút lương tâm nào ấy. Cái mồm của đàn bà, nó giống như cái khăn lau bàn, mà anh thì không phải anh không hiểu điều đó, nói vẫn nói... mà thương thì vẫn thương... hu hu hu... Anh không coi ra gì cái con mẹ sề này, thì anh cũng phải biết yêu quý bốn đứa con gái chứ... hu hu hu!

Lòng dạ Lê Mãn Canh cũng đã mềm nhũn cả ra, tan chảy. Nước mắt anh ròng ròng, anh ôm choàng lấy vợ. Đúng thế, đây là vợ, là bốn đứa con gái, là gia đình... mới thực là của cải của anh, của anh! Trong suốt tám năm nay, anh đã vất vả khó nhọc, cùng vợ anh như con chim xây tổ, cọng rơm sợi rác, từng cọng, từng sợi, đều dùng mỏ quắp về...

Anh ôm “Ớt phật thủ” thật chặt và lòng dạ “Ớt phật thủ” cũng mềm lại, tan chảy. Đột nhiên chị bật dậy, quỳ hai đầu gối xuống trước mặt chồng, cầm lấy đôi bàn tay anh, đặt lên ngực mình:

- Anh Mãn Canh, anh Mãn Canh xin anh nghe em nói một câu... anh là một bí thư chi bộ, anh là người hiểu chính sách, cũng hiểu được cái phong trào vận động lần này, có thể gọi là mày chết tao sống đấy... Nhưng vợ chồng mình không thể chết được, mà cần phải sống... Giấy không bọc được lửa đâu anh ơi... Cái khoản tiền ấy, anh không giữ nó ở nhà được đâu... Anh còn nhớ cái hồi cải cách ruộng đất đó không, có người giữ vàng bạc của địa chủ phân tán tài sản, bị đánh đến chết đi sống lại, lại còn bị chụp lên đầu cái mũ chân chó... Thôi anh cứ đem nộp nó đi, nộp cho tổ công tác ấy... Nếu như anh không giao nộp, đợi đến lúc người ta tố cáo... Nếu không, nếu không... Không phải là mình hại cô ấy, mà mình cũng chưa hại cô ấy cái gì bao giờ. Nếu cô ấy có trách, cũng chỉ nên tự trách mình. Trong xã hội mới, nếu giàu, mọi người cùng giàu, nếu nghèo, mọi người cùng nghèo, không thể cá nhân làm giàu được, nhưng cô ấy lại tự tách ra, muốn làm giàu một mình...

Lê Mãn Canh lại một lần nữa ôm chặt lấy vợ mình. Nhưng trong lòng anh vẫn có lệ rơi. Anh mơ hồ cảm thấy rằng hình như anh đang vĩnh biệt Lê Mãn Canh xưa cũ. Cái con người Lê Mãn Canh xưa cũ ấy, sẽ không sống qua được cái cửa quan “mày chết tao sống” này được.

Chú thích:

(1) Loại ớt rất cay, ở Việt Nam không có (N.D.).