ÔNG CHỦ NHIỆM -

Ban tổ chức huyện ủy và phòng Lương thực huyện, gửi xuống một công văn: Xét thấy Cốc Yến Sơn chủ nhiệm cửa hàng lương thực thị trấn Phù Dung đã mất lập trường nghiêm trọng, bán trộm lương thực trong kho nhà nước. Tình tiết nghiêm trọng, tính chất nguy hiểm. Nay quyết định: Kể từ ngày hôm nay đình chỉ công tác để kiểm điểm, rà xét. Công văn là do tổ công tác của huyện ủy công bố khi đến cửa hàng lương thực triệu tập cuộc họp toàn thể cán bộ công nhân viên chức. Bản thân Cốc Yến Sơn không có mặt ở cuộc họp. Thật đúng là tiếng sét giữa lúc trời quang mây tạnh, bất ngờ đến không kịp bịt tai. Cốc Yến Sơn bị cưỡng chế “ở trên gác” và biến phòng ngủ của mình thành trại giam, hoàn toàn mất hết tự do hành động. Tổ công tác cắt đến hai cốt cán của phong trào, ngày đêm canh giữ ngoài cửa, bảo là để ngăn ngừa ông tự sát chạy tội. Đầu tiên, ông gần như không còn tin tưởng vào đôi tai mình nữa, không tin vào cặp mắt mình nữa, tất cả những điều ông nhìn thấy, khiến ông tưởng rằng mình đang trong một giấc mơ cực kỳ vô lý, cực kỳ hoang đường. Giả dối, giả dối! Tất cả những cái đó đều như diễn kịch, như chiếu bóng... mà những người viết vở, biên kịch, chưa bao giờ từng lên hỏa tuyến, xuống nông thôn, nhìn một cái đã biết ngay là giả dối! Có một lần, ông xem một bộ phim truyện đánh nhau, người chính trị viên đứng trước trận tuyến của địch, vung tay hô lớn:

- Các đồng chí, vì tổ quốc, vì nhân dân, vì hàng triệu người anh em cùng giai cấp đang chịu muôn vàn đau khổ trên thế giới, xung phong!

Trời đất ạ, trên chiến địa, lấy thì giờ đâu ra, mà làm một bài diễn văn dài dòng như thế? Làm thế chỉ thành cái bia sống cho quân địch! Xem qua cũng biết là giả dối, buồn cười và khó chịu. Nhưng lần này Cốc Yến Sơn vớ phải cái mệnh lệnh: “Đình chỉ công tác để kiểm điểm, rà xét”, lại hoàn toàn là sự thực, không hề có một tý giả dối nào. Bản thân ông, không mù, không điếc và cũng không hề nằm mơ. Sau đó, con người tốt nết, tốt bụng và đã nhận được cái vinh dự ở thị trấn Phù Dung gọi là “Đại Binh phương Bắc”, đã sực tỉnh lại trong sự nhốn nháo hỗn độn. Ông bắt đầu phẫn nộ, ông đập bàn, quăng ghế, đấm tường, ông to tiếng gào lên, thét lên:

- Cái tổ công tác lũ bay, thanh tra cái gì, kiểm điểm cái gì? Chúng mày báo cáo bằng tài liệu giả, lừa dối huyện ủy. Cái con mẹ mày Lý Quốc Hương ạ, mày cào... mặt ăn vạ hả? Trước mặt tao, mày nói cứ ngọt xớt, nào là cách mạng tiền bối, nào là lão đồng chí, vậy mà mày lại đánh lén sau lưng... đánh lén sau lưng là chiến thuật ở nơi trận địa, bọn tao cũng đã từng dùng khi đánh Nhật, đánh Tưởng, còn chúng mày, chúng mày dùng nó để đánh lại đồng chí của chúng mày... Khi chúng tao chui địa đạo, nếm mùi súng đạn, chúng mày còn mặc quần thủng đít, ỉa đùn! Máu chảy thành sông, xương chất thành núi, mới giành lại được cái đất nước này, thế mà chúng mày lại đấu láo, tố điêu, không để cho ngươi ta yên ổn, không cho người ta sống nữa...

Cốc Yến Sơn đấm cửa, đá cửa, nhưng cửa đã khóa ngoài. Có lẽ vì thái độ của ông dữ tợn quá. Hai người cốt cán đành mặc xác ông, mỗi người ôm một khẩu “38”, ngồi hút thuốc chuyện tào lao. Chưa biết chừng, cái khẩu súng “38” này lại do chính tay ông Cốc và các chiến hữu của ông nhận từ tay những tên quỷ Nhật giao nộp cũng nên, và bây giờ lại bị người ta dùng nó để canh gác ông.

- Bọn chó canh cửa! Bọn chó canh cửa! Mở cửa ra! Có mở cửa ra không? Mở ra tao dạy cách bắn súng, dạy cho cách ngắm chuẩn... Tại sao chúng mày lại dám khóa tao, nhốt tao ở đây? Đây mà là nhà tù hả? Nếu ngồi tù, tao lên huyện ngồi tù, tao không ngồi cái nhà tù tư nhân của chúng mày!

Không ai thèm đáp lại lời ông, cũng không ai bập tay lên ông chiếc còng cho gọi là hợp cách. Đấu tranh là vô tình, không thể có một chút “tình người”, hay “tính người” gì hết, đó là những trò chơi của giai cấp tư sản. Thời gian trôi qua không biết được bao lâu, nhưng người ông đã mỏi rã rời, giọng ông đã khản đặc lại, ông uống một cốc nước lạnh ngăn ngắt, mi mắt ông trĩu nặng như đổ chì, ông ngồi bệt xuống sàn, tựa lưng vào cánh cửa và chợt thiếp đi. Cho đến nửa đêm, ông tỉnh lại vì giá rét, đêm tối mù mịt, xòe bàn tay ra không nhìn thấy ngón. Ông mò mẫm đi tới bên giường, giật lấy chiếc khăn trải giường quàng lên người. Ông đi đi, lại lại trên ván sàn, giống như một vị tướng bị vây hãm hoặc bị bắt làm tù binh... Trong lúc này hình như đầu óc ông có tỉnh táo hơn một chút, ông bình tĩnh lại nghĩ tới những sự việc đã xảy ra lúc ban ngày. Ông lập tức thấy ân hận và cảm thấy xấu hổ, một người đảng viên cộng sản, một người xuất thân là bộ đội, mới gặp có một chút gập ghềnh, bị một chút oan uổng, mà đã đập tường phá cửa, gào thét ầm ĩ làm huyên náo cả cái phố Đá Xanh này, giống như một con mẹ đanh đá chua ngoa, thế còn ra cái thể thống gì nữa! Này Cốc Yến Sơn, Cốc Yến Sơn, anh đã tham gia cách mạng hai mươi mấy năm rồi, vào Đảng đã hai mươi mấy năm rồi, thế mà vẫn không vượt qua được một chút thử thách này sao? Anh cứ tưởng những ngày hòa bình, bao giờ cũng là gió êm, nắng ấm, là trời quang mây tạnh, là không có mây đem vần vụ, không có bão táp mưa sa chăng? Khi anh phục viên về làm công tác địa phương, anh mới là anh trung đội trưởng, một chức sĩ quan to bằng hạt vừng... Trong đầu óc ông bỗng hiện lên những ý nghĩ mà thường ngày nó vẫn được cất giấu ở nơi sâu thẳm, những ý nghĩ mà thường ngày chỉ nghĩ đến thôi đã là một sự phạm tội rồi. Anh vốn là người của dã chiến quân Hoa Bắc, vậy mà nguyên soái Bành Đức Hoài, phó tổng tư lệnh Bành của anh nếu như dùng những từ ngữ ngày xưa thì là nhất phẩm triều đình, là khai quốc công thần, ở hội nghị Lô Sơn 39, đã thay lời quần chúng phản đối việc luyện gang nấu thép tràn lan, phản đối việc ăn uống ở nhà ăn tập thể, mà bị bãi quan, bị lột lon nguyên soái, trở thành phần tử hữu khuynh cơ hội chủ nghĩa... Có người nào trong thiên hạ không biết rằng ông bị oan uổng, bị dập vùi, phê phán ông, đấu tố ông, là che lấp lương tâm, là vi phạm ý dân. Về sau, đất nước chúng ta đã phải trải qua ba năm đói khổ, không còn luyện gang nấu thép tràn lan nữa, không còn phóng những vệ tinh bằng da trâu nữa, không còn ăn uống ở những nhà ăn tập thể nữa, nhưng vẫn không chịu chọn dùng những kiến nghị của ông... Nhưng cái phong trào vận động hôm nay là cái gì đây? Những ngày đói khổ vừa mới qua xong, trăm họ vừa chợt lấy lại được chút hơi sức; sản xuất, đời sống vừa mới lấy lại được một chút nguyên khí, thế mà lại bắt đầu tính toán nợ nần trong thòi kỳ ba năm đói khổ, tính toán nợ nần lúc khó khăn của chính sách... mở cửa cải cách, thanh toán nợ nần, lại “lật lại bản án hữu khuynh”! Thật đúng là qua sông dỡ cầu, sấp mặt với người thân... Ôi Bành Nguyên soái ơi, Bành Tổng tư lệnh ơi, so với ông, cái anh Cốc Yến Sơn này ra cái thá gì mới được chứ? Một cái anh cửa hàng trưởng cửa hàng lương thực của một thị trấn con con, một “Đại Binh phương Bắc” bình thường, chẳng qua chỉ bị tuyên bố: Đình chỉ công tác để kiểm điểm rà xét, nhưng chưa bị bắt đi ngồi tù chính thức, đi tù với còng chân, khóa tay... Ha ha ha, đảng viên cộng sản đi ngồi nhà tù cộng sản, trong cái vòng trời này, đúng là có cái chuyện kỳ quái này thật! An nói lăng nhăng, suy nghĩ lung tung... Tất nhiên Cốc Yến Sơn cũng thừa biết rằng, tư tưởng của mình đã ra chệch quỹ đạo, đã biến dạng, rất nguy hiểm. May mà cái tư tưởng này còn tiềm ẩn ở trong đầu, nhón nhác ở trong lòng. Nếu như “tư tưởng” là một bím tóc, hoặc là một cái đuôi mọc thò ra ngoài, bị người ta túm được, thì khốn nạn rồi, dứt khoát phải đi ngồi tù.

Tình cảm, suy nghĩ của Cốc Yến Sơn khi hay, khi dở và cứ lật đi, lật lại như thế. Đối với cuộc tranh đấu rơi đúng vào người ông bây giờ, ông nghĩ đi tính lại nhiều lần vẫn không làm sao thông suốt được. Ông tổng họ Bành vì nhân dân làm liều mình, vì nghĩa lớn mà nói năng, đương đầu với sóng gió. Còn ông, Cốc Yến Sơn có bao giờ nghĩ tới việc cung đình, bàn bạc việc triều chính? Liệu ông có xứng đáng với mười vạn tám ngàn dặm trường chinh? Ông thật thà, trung thực, từ xưa tới nay đều là: Đảng bảo làm gì thì làm nấy. Ông chẳng qua chỉ là một người tốt bụng, một người hòa giải ở thị trấn Phù Dung trong vùng núi Ngũ Lĩnh này, một con người bình thường, không thể bình thường hơn, nhỏ bé, không thể nhỏ bé hơn. Ôi chao, thế là thế nào nhỉ? Lẽ đâu cuộc đấu tranh cách mạng hôm nay, lại bắt buộc phải bùng nổ từ trong nội bộ mà ra, bắt đầu từ cuộc mình tự đấu tố mình, mình tự đánh đập mình, chính mình vung tay lên để tiêu diệt những người chiến sĩ của mình? Vừa động một cái là đã “mày chết tao sống”, sao mà sợ hãi đến thế, chà đạp nhân tình đến thế! Vậy thì bản thân mình đã làm những gì không phải với cách mạng, không phải với Đảng? A! Là “bán trộm lương thực trong kho nhà nước”, phải chăng nói về ông? Trong hai năm nay, mỗi phiên chợ, bán cho “cô Phù Dung” 60 cân đầu mày tấm gãy từ xưởng xay xát, để cô làm bánh chan canh bán... Đó đó, thấy chưa, thế mà mình cũng lẫn lộn, có một cái việc mà người trong thị trấn ai ai cũng biết, mà mình đã phải bỏ ra ba ngày ba đêm suy nghĩ mãi mới ra.

Tìm được chuyện ấy, trong lòng ông bỗng nhẹ nhõm hẳn đi, ông cảm thấy vấn đề không đúng như tố công tác đã công bố, và cũng không đến nỗi nghiêm trọng như viết trong công văn của huyện ủy. Trong mấy năm gần đây, một số đơn vị và cá nhân trong thị trấn, có ai là không mua đầu mày cấm gãy ở xưởng xay xát về nuôi lợn, nuôi vịt, chăn gà, chăn thỏ. Đương nhiên rằng, việc phê duyệt bán đầu mày tấm gãy cho cô Hồ Ngọc Âm về làm canh bánh tráng, đúng là ông cũng có những điều chưa thỏa đáng... nhưng, rõ khỉ, cái ý nghĩ ấy từ đâu ập tới thế nhỉ? Nói thực lòng, bản thân mình chẳng có tà tâm tà ý gì với phụ nữ, mọi người trong thị trấn đều hiểu mình là con người đàng hoàng, đứng đắn, nhưng bản thân mình cũng có thấy mến Hồ Ngọc Âm, thích nhìn cô ta cười, đặc biệt là thích đôi mắt to, mà lòng đen với lòng trắng phân minh rõ ràng, thích nghe cái âm thanh trong tiếng nói của cô. Cứ mỗi khi ngồi vào cái quán canh bánh tráng là ông thấy thoải mái, nhẹ nhõm, thân thiết. Ngươi đàn bà dịu dàng, xinh đẹp bao giờ cũng được mọi người quý mến, cánh đàn ông quý mến và cánh đàn bà cũng quý mến nữa. Lẽ nào điều đó lại tính là một cái tội? cả đời mình chưa bao giờ được hưởng sự hiền dịu của đàn bà. Lẽ nào dành riêng trong lòng mình, một góc trời nhỏ nhoi cho sự hiền dịu ấy, lại không được phép hay sao? Điều đó đã chẳng có hại gì về mặt đạo đức và cũng chẳng ảnh hưởng gì tới hôn nhân và gia đình của Hồ Ngọc Âm cả, vì thế mà ông mới quyết định giúp cho Hồ Ngọc Âm một tay; lẽ nào việc chế biến từ đầu mày tấm gãy thành canh bánh tráng lại là lượng biến thành chất được sao, và từ đó gây nên tai vạ.

Dần dần, lòng ông cũng bình tĩnh, yên ổn lại. Ông cũng hiểu rằng mình sẽ không tránh khỏi việc “kiểm điểm” một vài tháng và cũng chẳng “xuống” được “thang”. Đi đái, đi ỉa đều bị người canh gác. Những ngày như thế quả thật là khó sống, khó chịu đựng nổi. Nguyên trước kia, mỗi buổi sáng ra khỏi giường là ông cầm lấy cái chổi, làm bằng cành trúc, quét cả một đoạn phố Đá Xanh trước cửa hàng lương thực, lên tiếng cười đùa với những người xã viên đi làm sớm, hoặc bế ẵm, xoa đầu mấy đứa trẻ đeo cặp đi học. Mỗi buổi hoàng hôn, ông có thói quen đi dạo dọc theo đường phố Đá Xanh giải buồn, rồi đứng lại trước một cửa hàng nào đó, chuyện vãn một hồi, hoặc là chèo kéo cho bằng được một “người anh em” nào đó, vào trong quán làm mấy chén rượu nấu bằng khoai lang, nhấm mấy hạt lạc chao dầu, nhắc đến một vài hồi chuyện cổ chuyện kim... thế mà nay, chẳng còn có được cái thú vui yêu thích ấy nữa. Ông cùng với bà con phố phường trong thị trấn thật đúng là xa tận chân trời, gần trong gang tấc vậy!

Cốc Yến Sơn sau khi bị công bố “đình chỉ công tác để kiểm điểm” năm ngày, thì tổ trưởng Lý Quổc Hương “lên thang” tìm ông để tiến hành một cuộc chuyện trò “tấn công bằng chính sách”.

- Ông Cốc ơi, mấy hôm nay tinh thần cũng hơi bị căng thẳng phải không? Với ông, một lão đồng chí, đáng lẽ ra chúng tôi phải tôn kính và học tập mới đúng, nhưng không ngờ tính chất của vấn đề nó lại nghiêm trọng đến thế. Trong cuộc vận động này, huyện ủy cũng muốn nắm một vấn đề có tính chất điển hình.

Giọng lưỡi của Lý Quốc Hương vẫn mạch lạc dễ nghe như vậy. Mỗi lần nghe chị ta nói, ông Cốc đều nghĩ rằng, thật đáng tiếc cho cái giọng kim của chị ta, không được dùng vào đúng chỗ, tại sao chị ta không đến đài phát thanh huyện làm phát thanh viên nhỉ?

Cốc Yến Sơn lạnh nhạt gật đầu với Lý Quốc Hương. Ông có một nhận định hết sức phức tạp về người đàn bà này, vừa mang một chút khinh bỉ, lại vừa mang một chút thán phục, và còn có cả một chút thương hại nữa. Vậy mà, một người đàn bà như thế lại bỗng nhiên làm đại diện cho huyện ủy và chỉ trong chốc lát, đã nắm vận mệnh toàn thể nhân dân ở thị trấn trong tay, trong đó có cả vận mệnh của mình... Con người này có nhiều khả năng, nên được cấp trên trọng dụng, đại hội lớn, đại hội nhỏ, việc này việc khác, mở miệng ra là nói đến chủ nghĩa Mác - Lê, nói đến đấu tranh giai cấp, rồi “bốn thanh tra” với “bốn không thanh tra”. Nói liền một mạch hai ba tiếng đồng hồ không cần nước nhấp giọng và đến ho một tiếng cũng không, cứ giống như đã được qua huấn luyện đào tạo của một trường dòng cao đẳng chỉ chuyên đọc và tụng những câu cách mạng.

- Thế nào, trong mấy ngày gần đây ông có những suy nghĩ gì? Theo tôi thì dù vấn đề có to lớn hơn, nhưng chỉ cần bộc bạch trình bày cho thật rõ ràng với tổ chức, thì chẳng có khó khăn nào mà không giải quyết được. Đồng thời, đứng về phía cá nhân tôi mà nói, tôi cũng mong muốn ông sớm được tắm rửa bằng nước nóng một lần, sớm được “xuống thang” hòa cùng với quần chúng cách mạng của thị trấn, tham gia vào cuộc vận động vĩ đại là giáo dục lại và tổ chức lại đội ngũ giai cấp.

Lý Quốc Hương có vẻ muốn bày tỏ tấm lòng thành của mình, để lay chuyển người “Đại Binh phương Bắc” này nên đã nói thêm một câu:

- Ông xem, tôi chỉ muốn nói chuyện riêng cá biệt với ông, nên không để một người nào trong tổ công tác tham gia. Tối thiểu, thì tôi với ông, ta chẳng có chút thành kiến nào với nhau cả!

Cốc Yến Sơn không hề thấy rung động trước tấm lòng thành ấy, ông chỉ đảo mắt lên, nhìn chị ta một cái và trong cái nhìn ấy như muốn nói: Thì thích nói gì, chị cứ việc mà nói, còn tôi, tôi sẽ chẳng nói gì với nhà chị đâu.

Lý Quốc Hương cũng lờ mờ nhận ra được sự chống đối này của ông, nên quyết định quẳng ra một chút tài liệu, để kích ông một mũi, xem xem ông có nhảy thót lên không. Sau đó chị ta rút từ trong túi ra một cuốn sổ tay con con, trong đó các trang đều ghi đặc sịt cả và lật giở từng trang, không nhanh cũng không chậm. Sau khi dừng lại ở một trang sổ, bèn đổi giọng thành cứng nhắc, đúng theo kiểu việc quan làm theo phép công:

- Ông Cốc Yến Sơn, ở đây có một khoản mục, với đầy đủ các con số, ông thử nghe xem! Sau khi tổ công tác điều tra nội bộ, và đối chiếu với bên ngoài, đã có những số liệu xác thực sau đây: kể từ sáu tháng cuối năm 1961 cho tới nay, trong khoảng thời gian hai năm linh chín tháng, như thế có nghĩa là, thị trấn Phù Dung năm ngày một phiên chợ, một tháng có sáu phiên tổng cộng là một trăm chín tám phiên, cứ mỗi phiên chợ ông đã bán cho Hồ Ngọc Âm là người đàn bà buôn bán, một thành phần của giai cấp tư sản mới nảy sinh, sáu mươi cân gạo, chế biến thành thương phẩm, canh bánh tráng bán ra, tổng cộng thành một vạn một ngàn tám trăm tám mươi cân gạo. Điều đó có đúng sự thực không?

- Hơn một vạn cân!

Quả nhiên Cốc Yến Sơn nghe thấy con số đó, đã đứng bật dậy. Con số đó, đối với ông quả thật là tiếng sét giữa lúc trời quang mây tạnh, từ xưa tới nay, ông chưa bao giờ nghĩ theo kiểu ấy và tính toán theo kiểu ấy!

- Đấy không phải là con số nhỏ chứ? Hả!

Trong cặp mắt của Lý Quốc Hương như toát ra một nụ cười lạnh lẽo. Hình như nó còn mang theo một sự thưởng thức nhấm nháp đầy tự hào: Thấy chưa, mới chọc một mũi nhẹ nhàng như thế đã nhảy cẫng lên rồi, thật khó mà đối phó lại được.

Cốc Yến Sơn không thể nín lặng lâu hơn được nữa, vì không chịu đựng nổi sự vu cáo, nên ông lớn tiếng phản đối:

- Nhưng đó là cám bổi với đầu mày tấm gãy, chứ đâu phải là gạo trong kho nhà nước.

Lý Quốc Hương vẫn ngồi yên trên ghế, không động cựa, nhưng miệng nói liên tục như pháo nổ:

- Dù là đầu mày tấm gãy, hay là gạo cũng đều như nhau cả thôi, thưa ông chủ nhiệm cửa hàng lương thực, hơn một vạn cân đó, là của cá nhân ông sao? Ông ra ruộng cày cấy khi nào? Nếu nó không phải của kho nhà nước thì nó ở đâu ra? Việc này ông đã báo cáo với phòng lương thực huyện bao giờ chưa? Ai cho ông cái quyền hành to như thế?

- Đầu mày tấm gãy là đầu mày tấm gãy, gạo là gạo. Tôi duyệt bán cho cô ấy theo giá quy định của nhà nước, đồng thời tôi cũng duyệt bán cho nhiều đơn vị và nhiều cá nhân khác nữa, tất cả đều có sổ sách đàng hoàng và không hề có chuyện tư lợi một đồng xu nhỏ.

- Trong sạch như vậy đấy? Không tơ hào một đồng xu nhỏ, điều ấy chúng tôi có thể tin được. Nhưng ông là người đàn ông sống độc thân, thì cũng có những mối lợi theo kiểu người đàn ông sống độc thân chứ...

Lý Quốc Hương không thay đổi sắc giọng, gợi ý như thế. Chị ta nhìn thẳng vào mặt ông Cốc mà thấy trong lòng nở nang từng khúc ruột, giống như người thợ săn trông thấy con sơn dương cuống cuồng lao đầu vào tấm lưới mà mình đã giăng sẵn:

- Lẽ nào đến như việc này cũng cần đến tổ công tác nhắc.

- Lợi ích của người đàn ông sống độc thân cái gì?

- Cái chị bán canh bánh tráng là Tây Thi của thị trấn Phù Dung, da thịt chị ta trắng trẻo nõn nà như thế cơ mà!

- Thật xấu hổ thay cho một nữ đồng chí mà lại dám mở miệng ra nói những lời như thế!

- Thôi, ông đừng có phách lối giả vờ. Trong thiên hạ có con mèo nào lại không biết ăn cá rán? Bây giờ ông thành khẩn bộc lộ cũng còn chưa muộn đâu. Mối tình lòng thòng của hai người đã được bắt đầu từ năm nào? Cái nghề ấy, chị ta có giống đấy. Mẹ chị ta đã chẳng từng làm gái chơi là gì?

Cốc Yến Sơn kinh ngạc đến lồi cả hai con mắt ra, ông xòe hai bàn tay, lùi về sau hai bước:

- Tôi với cô ta lòng thòng?

- Thì sao?

Lý Quốc Hương vênh mặt lên và để lộ ra vẻ quyến rũ đặc biệt của người đàn bà lẳng lơ, làm bộ kinh ngạc hỏi lại như vậy.

Có mấy sợi gân xanh nổi lên trên trán Cốc Yến Sơn trông như những con giun:

- Lý tổ trưởng! Tôi với cô ấy lòng thòng cái gì? Tôi có khả năng không? Tôi có khả năng không mới được chứ?

Ông đã bị đẩy tới đường cùng, đằng sau ông là góc tường:

- Lý Quốc Hương! Cái con đĩ kia! Mày hãy gọi mấy cái thằng tổ viên trong tổ công tác của mày đến đây, rồi tao tụt... tụt quần tao ra cho mày xem... Trời ơi, thật đáng chết, tại sao tôi lại ăn nói bậy bạ như thế được nhỉ?

Lý Quốc Hương đập bàn đứng dậy, hình như chị ta không còn có thể kiên tâm hơn nữa, không thể chịu đựng hơn được nữa, chị ta trợn trừng đôi mắt phượng hình tam giác và dựng ngược đôi lông mày lá liễu lên, mặt đầy phẫn nộ:

- Cốc Yến Sơn, anh định giở cái trò lưu manh ra đây phải không? Anh giở cái trò lưu manh ra trước mặt tôi hả? Giỏi lắm! Cái thằng già độc thân! Định tụt quần ra hả? Tao sẽ triệu tập đại hội toàn thị trấn, để cho mày tụt quần ra trước mặt quần chúng! Mày dám giỏ trò lưu manh ra trước mặt tổ công tác, mày thật là không biết lượng sức mình!

Cốc Yến Sơn trước sau vẫn là một con người thực thà, trung hậu, thiếu hẳn kinh nghiệm đấu tranh một khi đã bị người ta túm gáy, thì thái độ lại mềm nhũn xuống một cách nhanh chóng, hai bàn tay ông ôm lấy mặt:

- Tôi, tôi... tôi bất chợt nóng nảy, bị chị dồn... dồn hết chỗ, nên những lời vừa rồi, xin coi là không có... Tôi đã mắc những sai lầm khác, nhưng sai lầm lần này tôi thật đúng là chưa mắc phải bao giờ, tôi... tôi... bị cái bệnh của... đàn ông...

- Nói thực như thế còn nghe được!

Lý Quốc Hương nghe người đàn ông nói những lời rất riêng tư trước mặt mình, vừa cảm thấy ngạc nhiên, lại vừa thấy mới lạ. Chị ta cảm thấy vui chen lẫn với chút ít thẹn thùng và thấy mình là kẻ mạnh, cuối cùng đã áp đảo được người công dân đàn ông này về mặt tinh thần:

- Ông Cốc, ngồi xuống, chúng ta cùng ngồi lại và không nên gay cấn như thế. Tôi chưa hề nổi nóng lên với ông. Ông phạm sai lầm làm sao thái độ lại cứ khăng khăng như thế? Tổ công tác chúng tôi làm việc theo chính sách của Đảng, đối với cán bộ bao giò cũng phải suy trước tính sau, trị bệnh cứu người mà. Trừ phi đối với loại ngoan cố, sống chết chống đối. Tại cuộc vận động, chúng tôi mới phản kích lại không thương xót.

Nói xong, Lý Quốc Hương quay lại ngồi xuống bàn như có ý làm mẫu. Cốc Yến Sơn cũng ngồi trở lại trên chiếc ghế cũ. Ông cảm thấy chân tay rã rời, và có một khối khí lạnh đau thương, thê thảm đè nặng lên trái tim ông.

Khi đó hai người cốt cán vẫn gác ở ngoài cửa ngơ ngác thò đầu vào phòng, Lý Quốc Hương phẩy tay ra cửa, có ý bảo họ ra ngoài.

- Ông Cốc ạ! Thôi thì bây giờ ta lại trở lại câu chuyện ban đầu, trước mặt tổ công tác, chuyện gì ông cũng có thể bộc bạch ra hết được, tôi có thể trực tiếp đảm bảo cho ông với huyện ủy.

Lý Quổc Hương lại trở lại cái giọng thủ thỉ chuyện trò một cách ngọt ngào dễ nghe lúc ban đầu, tiếp tục đánh phá từ trong lòng đánh ra, quyết định mở toang khuyết khẩu và tranh thủ rèn sắt khi còn nóng đỏ, làm sao đánh bại được một nhân vật lãnh tụ trong lòng, trong mắt quần chúng ở thị trấn Phù Dung này:

- Vấn đề của ông chẳng chỉ có thế mà thôi đâu, nó có khả năng nghiêm trọng hơn nhiều những điều mà chúng tôi nghĩ kia! Thì cứ cho là ông với Hồ Ngọc Âm không phải là cái quan hệ gian phu dâm phụ đi, nhưng cái sự liên quan về mặt kinh tế cũng như tư tưởng, chắc chắn là có chứ. Ông đã lấy hơn một vạn cân tấm gãy - thì cứ cho là tấm gãy như ông nói đi - trong kho nhà nước, để giúp đỡ cho một người bỏ ruộng đất đi buôn bán, chạy theo tư bản chủ nghĩa, trở thành một hộ làm giàu nhanh chóng ở thị trấn Phù Dung, vấn đề về người đàn bà này đâu có đơn giản. Lại còn quan hệ giữa Hồ Ngọc Âm với Lê Mãn Canh là thứ quan hệ gì? Anh nuôi em nuôi chăng? Lê Mãn Canh chắc chắn là không mắc cái bệnh đàn ông như ông, đúng không? Hồ Ngọc Âm ngoài cái vẻ tốt nước sơn bên ngoài còn là một người đàn bà không đẻ đái, Lê Mãn Canh là chỗ dựa chính trị rất vững chắc của cô ta, đã bao che dung túng một thời kỳ dài cho cô ta làm giàu không chính đáng ở thị trấn Phù Dung này. Hơn nữa quan hệ giữa Lê Mãn Canh với Tần Thư Điền là quan hệ gì? Rồi quan hệ giữa Tần Thư Điền với Hồ Ngọc Âm là quan hệ gì? Quan hệ giữa Hồ Ngọc Âm với trạm trưởng thuế vụ, một con người xuất thân từ giai cấp quan liêu, địa chủ là thứ quan hệ gì? Chúng tôi đã điều tra thấy rằng, mỗi phiên chợ, trạm thuế vụ chỉ thu của Hồ Ngọc Âm có một đồng bạc gọi là thuế doanh nghiệp, trong khi mức kinh doanh của Hồ Ngọc Âm mỗi tháng lên tới trên ba trăm đồng. Đó là vấn đề gì? Cho nên cái nhóm người các ông này, cả trong Đảng lẫn ngoài Đảng, câu kết với nhau, lợi dụng lẫn nhau, hòa cùng một giuộc đã từ lâu rồi, và đã quần tụ thành một đám, lũng đoạn cả chính trị lẫn kinh tế ở thị trấn Phù Dung này, và thực chất của nó là một tiểu tập đoàn!...

Nói tới đây, Lý Quốc Hương cố ý ngừng lời.

Trên trán Cốc Yến Sơn toát ra những giọt mồ hôi, đọng lại, to như những hạt đậu:

- Ở thị trấn có tiểu tập đoàn gì? Như thế là ngậm máu phun người, là đẩy người ta vào chỗ chết...

Lý Quốc Hương đẩy giọng cao lên, trỏ thành sắc nhọn:

- Sao? Sợ rồi hả? Các ông là một tập đoàn có thực. Cũng là lẽ tất nhiên thôi. Chỉ cần các ông, từng người một, nhận thức ra điều ấy, rồi thành khẩn bộc lộ, thì cũng có thể xem xét để khỏi quy thành tiểu tập đoàn. Băng đóng dầy ba thước, chẳng tránh khỏi một ngày đại hàn đâu! Năm ngoái đã có những quần chúng cách mạng ở thị trấn làm đơn tố cáo ông với công an huyện rồi đấy. Tổ công tác sẽ hết sức cố gắng trình bày với huyện ủy để không xử lý các ông là một phe nhóm tiểu tập đoàn... nhưng cái quyết định là ở chỗ các ông có thực thà, thành khẩn hay không. Hồ Ngọc Âm ngoan cố, đã trốn khỏi thị trấn để tránh tội. Nhưng chúng tôi đã bắt Lê Quế Quế chồng nó để trị tội rồi... Ông Cốc ạ, ông là người có tên tuổi, có uy tín, có danh vọng ở thị trấn, nên ông phải làm đầu tàu trong việc này. Chén rượu mừng bao giờ uống cũng ngon, ông phải dắt dẫn mọi người vào việc. Chuyện có liên quan tới tính mạng đó, chẳng phải chơi đâu...

Thật đúng là những lòi ngọt ngào dễ nghe, đầy nhân, đầy nghĩa.

- Trời đất ơi! Tôi xin lấy đầu tôi ra để đảm bảo rằng, ở thị trấn không có tiểu tập đoàn với phe nhóm nào cả.

Chỉ trong chốc lát mà Cốc Yến Sơn đã có cảm giác rằng ông đã già đi mười tuổi, và mồ hôi lạnh toát ra ướt đầm cả người.