Chương 7 Nguyễn Gia

Gia tộc Nguyễn Gia không lớn nhưng uy vọng. Dòng họ Nguyễn Gia cũng giống như dòng họ Nguyễn Phúc đã theo Nguyễn Hoàng chạy vào Đàng Trong, đều là hậu duệ của Chiêu huân tinh công Nguyễn Kim. Sau khi Nguyễn Hoàng nam tiến, một chi khác vẫn ở lại, ẩn thân, nhiều đời không ra làm quan, rời bỏ quê hương Gia Miêu ở xứ Thanh tới vùng Siêu Loại để sinh sống. Chi này lấy chữ Gia để nhớ về quê hương Gia Miêu của dòng họ Nguyễn. Về sau, thời thế đưa đẩy, tộc Nguyễn Gia lại được họ Trịnh trọng dụng. Bà nội của Thiều trở thành vú nuôi của An Đô Vương Trịnh Cương, ông nội Thiều được phong làm Siêu quận công, cha của Thiều trở thành con rể của họ Trịnh. Như vậy, xét về vai vế, Thiều là anh em họ của Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm. Người họ Nguyễn Gia có được danh vọng nhưng chẳng ai trong gia tộc lấy đó làm điều vinh hạnh hay phúc phận. Nếu có ngày họ Trịnh nghi ngờ mối liên đới của họ Nguyễn Gia nhà Siêu quận công và họ Nguyễn Phúc ở Đàng Trong thì đó là mối họa diệt vong. Bởi thế, con cái của họ Nguyễn Gia được dạy bảo rất nghiêm khắc rằng phải biết an phận, không can chính và quý trọng sinh mệnh của dòng tộc. Thiều từ nhỏ đã thấm nhuần những điều ấy. Lớn lên trong phủ chúa Trịnh, chàng được yêu chiều hết mực, đường thăng tiến cũng rộng mở, nhưng chàng nhất định không được sử dụng tài năng của mình để dẫm bước thanh vân. Cho đến một ngày, chàng đã quyết định can chính. Nguyễn Khản đã thuyết phục chàng nhập cuộc, thuyết phục chàng vượt qua mối lo an nguy của dòng tộc để thỏa chí tang bồng. Nhưng chí còn chưa được thỏa thì minh chủ mà Nguyễn Khản và chàng hết lòng phò tá đã gặp họa lớn. Nghe tin thái tử Duy Vỹ bị tống giam vào ngục do thông dâm với cung nhân trong phủ Ân vương, Thiều không khỏi rụng rời. Tình thế này chỉ có chàng mới xoay vần được. Nhưng nếu chàng thực sự ra tay thì dòng tộc của nhà chàng biết phải sao đây? Thiều thất thểu đi đến trước bàn thờ tổ tiên họ Nguyễn Gia. Trước bài vị, những thẻ hương vẫn chưa tàn. Chàng không quỳ, chỉ đứng nhìn chằm chằm. Rồi chàng đặt lên bàn thờ một phong bao lớn. Cúi đầu lạy ba lạy, chàng cương quyết quay đi. Ngoài trời mưa rả rích. Nghe nói trời đổ mưa từ lúc quân lính ập vào bắt thái tử. Lại nghe nói ba tiếng sấm sét là giáng xuống giếng Tam Sơn sau cung điện là ứng với điềm thái tử gặp họa. Nếu quả thật thái tử bị diệt là ứng với điềm trời thì chẳng thể nào mà thay đổi được. Thiều biết vậy. Nhưng chàng tin rằng lẽ phải sẽ thắng được mệnh trời. Mà người nắm lẽ phải trong tay giờ đây lại chẳng phải chính là chàng sao? Thiều xông vào giữa đại điện giữa hai hàng quan lại, mặc cho cái trừng mắt của Tĩnh Đô vương. Từ đầu đến chân, tóc và y phục của chàng đều ướt sũng. Vua Cảnh Hưng ngồi trên cao với vẻ mặt lạnh như một bức tượng đã sờn tróc. Thiều cảm thấy cả cái nhìn theo đầy ái ngại của quan đại học sĩ Nguyễn Khản. Ngàn vạn lần chàng mong Nguyễn Khản đừng lên tiếng và giữ đúng thỏa thuận với chàng. Thiều quỳ xuống trước đại điện: - Muôn tâu hoàng thượng, thái tử bị oan! Tĩnh Đô vương sẵng giọng quát: - Quan hiệu úy say rượu làm loạn triều đình, quân đâu, mau lôi quan hiệu úy ra ngoài! Thiều gằn giọng: - Thần muốn kêu oan cho thái tử! Quận Việp Hoàng Ngũ Phúc cười ruồi một cái rồi lên tiếng can: - Dạ thưa hoàng thượng, quan hiệu úy đội mưa cầu kiến, ắt hẳn có điều quan trọng muốn bẩm báo! Tĩnh Đô vương nhìn Việp quận công gườm gườm. Bấy lâu nay, dòng tộc Nguyễn Gia có giao tình với họ Trịnh, ai ai đều biết. Dù dòng tộc Nguyễn Gia trước giờ không can dự triều chính, nhưng mối liên hệ của phủ chúa với họ vẫn khiến nhiều thế lực khác trong triều phải nể mặt. Nay chẳng hiểu Nguyễn Gia Thiều mắc chứng gì lại muốn tham chính, lại càng không biết trời cao đất dày khi ngang nhiên chống lại kế hoạch của Tĩnh Đô vương. Tĩnh Đô vương xưa nay không ưa bản tính cao ngạo của Thiều nhưng quý trọng tài năng của chàng, nên chẳng muốn so đo, chỉ muốn xử lý Thiều như người nhà. Phần vì vương không muốn làm mếch lòng dòng họ Nguyễn Gia, phần vì không muốn các dòng họ khác cũng bắt chước Thiều ngấm ngầm chống lại vương. Nhưng Việp quận công rõ ràng có ý muốn đổ thêm dầu vào lửa. Để Thiều tấu cái điều chàng định tấu chính là ép Tĩnh Đô vương phải xử lý Thiều vậy. - Muôn tâu hoàng thượng, đêm hôm qua, chính là thái tử đã ở trên thuyền thị sát hồ Tây của thần đến rạng sáng! Tuyệt đối không thể có chuyện thái tử thông dâm và giết người được! Việp quận công ngửa cổ cười, nghênh ngang bước ra đối chất: - Thái tử đang đêm sao có thể ở trên thuyền thị sát của quan hiệu úy được! Quan hiệu úy lấy ai chứng kiến cho việc này! Thiều cười khẩy: - Chẳng phải lúc nào người của Việp quận công cũng bám theo thái tử hay sao? Đương nhiên là ngài biết thái tử ở trên thuyền của ta! Hoàng Ngũ Phúc làm bộ kinh ngạc: - Lạ vậy sao! Ta không thấy chúng báo lên việc này! Hai ban văn võ xì xào lao xao. Hoàng Ngũ Phúc biết mình nói hớ, liền im bặt. Tĩnh Đô Vương nhìn Việp quận công lắc đầu chán nản! Thiều thong thả nói: - Việp quận công! Vậy hóa ra bấy lâu nay Việp quận công vẫn cho người theo sát thái tử thật rồi! Nếu quả thực thái tử thông dâm và sát hại cung nhân của Ân vương quá cố thì tại sao người của quận công không can ngăn thái tử mà lại để thảm án xảy ra? Thiều cúi đầu, dõng dạc nói: - Muôn tâu hoàng thượng, trong sự việc thái tử thông dâm và sát hại cung nhân, chắc chắn Việp quận công khó tránh liên đới! Tĩnh Đô vương bấy giờ mới nói át tiếng Thiều: - Nhân chứng vật chứng đủ cả, không có gì phải xem xét lại. Qua lời nói của quan hiệu úy thì vẫn chẳng lấy gì chứng minh thái tử ở trên thuyền thị sát vào lúc án mạng xảy ra. Việp quận công cũng nói thêm vào: - Thực ra có thể cho thấy rằng quan hiệu úy Nguyễn Gia Thiều thông đồng của thái tử, cố dùng điêu ngôn bao biện cho thái tử! Thiều nắm chặt mép áo, xiết tay để không phẫn nộ. Chàng thấy Nguyễn Khản định bước ra. Thiều lắc đầu vừa thể hiện sự chán nản, lại vừa ngầm ra hiệu cho Khản. Tĩnh Đô vương xua tay: - Việp quận công, ông quá lời rồi! Quan hiệu úy với ta vốn là anh em một nhà, sao có thể nói quan hiệu úy thông đồng với thái tử được! Thiều nhíu mày nhìn Tĩnh Đô vương khó hiểu nhưng ngay lập tức lại ngộ ra. Tĩnh Đô vương còn cần họ Nguyễn Gia của chàng như một phần vững chắc của bức tường bảo vệ phủ chúa. Mất chàng là để mất đi họ Nguyễn Gia, mất đi họ Nguyễn Gia thì bức tường bảo vệ ấy khuyết hẳn một mảng lớn. Như thế, bất cứ kẻ địch nào cũng tấn công được họ Trịnh. Cái mạng nhỏ của chàng không đáng kể, nhưng Tĩnh Đô vương tiếc là tiếc sự hoàn hảo của bức tường ấy. Tĩnh Đô vương cúi mình trước vua Cảnh Hưng tâu: - Thưa hoàng thượng! Thần thiết nghĩ vụ án thái tử còn nhiều điểm nghi vấn, mong hoàng thượng phế thái tử làm thứ dân, cho nhốt lại để điều tra thêm. Nếu thái tử quả thật vô tội, sau này có thể phục hồi chức vị cũng không muộn! Vua Cảnh Hưng chỉ gật đầu. Bức tượng sờn tróc cũ kỹ ấy gật đầu. Cái gật đầu khiến Thiều rùng mình. Cái gật đầu không có hồn. Như thể pho tượng ấy được tạo ra để gật đầu. Hơi lạnh thấm vào người Thiều khiến chàng bật ho. Càng lúc chàng càng ho rũ người. Tĩnh Đô vương đi đến, đỡ chàng dậy, ân cần: - Quan hiệu úy, nên về nhà tĩnh dưỡng cho tốt! Trời trở lạnh rồi, không còn được an nhàn nữa đâu! Người Thiều run lên không phải vì sợ mà vì lạnh. Tĩnh Đô vương lại có thể ung dung như vậy cho chàng thấy một điều rõ mồn một: Giờ đây, sinh mệnh của thái tử nằm trong tay Tĩnh Đô vương, cho dù hôm nay chàng giải được oan cho thái tử thì sao, thì thái tử sẽ vẫn phải chết. Tĩnh Đô vương cho kiệu đưa Thiều về phủ. Ngồi trong kiệu nghe tiếng mưa rơi lộp độp, Thiều bất động. Lần này chính chàng cũng biến thành một bức tượng. Bức tượng tiều tụy và sơn đã nhạt màu. Bỗng chốc chàng thấy hùng tâm tráng chí của chàng tan biến. Trong cơn chán nản đến cùng cực, chàng thấy mờ mờ bóng ông nội chàng thấp thoáng. Vẫn là ban thờ tổ tiên, vẫn thẻ hương cháy dở, vẫn phong thư chưa mở. Ông chàng cứ lắc đầu nhìn chàng. Đốm lửa từ hương rơi xuống phong thư, phong thư bén lửa và bốc cháy. Thiều lầm bầm: - Ta đã từ bỏ dòng tộc để được tham chính, nhưng dòng tộc lại không chịu từ bỏ ta… Vậy phải làm sao? Ông nội chàng chính là Siêu quận công lừng lẫy một thời. Sản nghiệp và danh vọng của họ Nguyễn Gia được bề thế như ngày nay, cũng chính là do ông chàng gây dựng. Tại sao trong lúc chán nản này, ông lại hiển linh? Thiều không hiểu rõ hết ý tứ của ông, nhưng chàng cũng chợt nhận ra rằng chàng không thoát khỏi được trách nhiệm phải gánh vác không chỉ việc nước mà còn là việc nhà. Mà, nực cười thay, việc nước lại chẳng nặng gánh bằng việc nhà. Trước giờ, Thiều vẫn tưởng mình là cánh chim đại bàng đang bị nhốt trong lồng, chỉ trực sổ lồng là có thể bay cao chín tầng mây tiêu diêu ngoài vòng trời đất. Nhưng đến giờ, chàng mới hiểu rằng mình chỉ là một cánh diều. Chàng bay cao đến đâu đi chăng nữa thì cũng có sợi chỉ níu giữ chàng. Và chàng được bay hay không vốn dĩ không phải chàng quyết định mà được. Nguyễn Khản cũng vậy mà thái tử cũng vậy. Thái tử quá bất hạnh rồi! Thái tử nghĩ rằng có thể dùng tiền mua chuộc người tung tin đồn về Hoàng Ngũ Phúc, có thể khiến cho họ Hoàng và họ Trịnh thôn tính nhau, nhưng thái tử lại không thấu một điều quá hiển nhiên rằng hoạn quan và cung nhân trong hoàng thành, có người nào mà không làm việc cho họ Trịnh, họ Hoàng? Mọi nhất cử nhất động của thái tử Duy Vỹ đều nằm trong sự giám sát của Trịnh Sâm và Hoàng Ngũ Phúc. Nếu chẳng phải thái tử và Nguyễn Khản sốt sắng muốn cùng chàng bàn đại sự thì chúng cũng chẳng vội vàng ra tay đến thế! Thái tử nếu an phận làm con rối cho họ Trịnh thỏa sức giật dây, giống bao đời vua Lê trước, thì thái tử sẽ sống một đời sung sướng và an nhàn. Nhưng nếu thái tử muốn được bay cao thì họ Trịnh sẽ không thể ngồi yên. Thái tử có thể kéo bè kết cánh với bất cứ ai, nhưng nếu liên thủ với Nguyễn Khản và Nguyễn Gia Thiều thì tuyệt đối không thể được. Cả hai dòng họ Nguyễn này vốn dĩ đều là những phần rất trọng yếu trên bức tường bảo vệ phủ chúa, mà Khản và Thiều thì đều là yếu nhân trong dòng tộc của mình. Thiều bước ra khỏi kiệu. Kiệu đã dừng ngay trước cửa nhà chàng. Thiều nhìn lên bầu trời. Trời đã tạnh mưa, trời hưng hửng nắng. Cái nắng gay gắt sau mưa vừa oi nồng vừa khó chịu. Mùi đất bốc lên ẩm mốc. Thiều không lảo đảo, không thất thểu. Chàng đã kịp chỉnh lại tư thế của một võ quan trấn thủ kinh kỳ. - Đây chỉ là mở đầu mà thôi! – Thiều tự nhủ - Ta còn thì thời thế hẵng còn xoay!