Chương 9 Đất Gia Miêu

Trong lúc Thăng Long rối như mớ bòng bong, thái tử Duy Vỹ bị giam trong ngục, hoàng tôn Duy Khiêm – con trai của thái tử chạy trốn nhưng bị bắt lại, thì Thiều đã rời khỏi thế cục loạn ấy. Trịnh Sâm vẫn cho người theo dõi Thiều, nhưng Thiều cứ mặc. Chúng theo sát được gót chân chàng nhưng không theo sát được suy nghĩ của chàng. Chúng nghĩ rằng trong lúc này chàng sẽ manh động tìm mọi cách để cứu thái tử và hoàng tôn, nhưng Thiều đủ thông hiểu binh pháp để biết rằng lúc nào mình nên chấp nhận thua và chọn thế thua sao cho không mất mát quá nhiều. Với tình thế này, nếu chàng và Khản càng vùng vẫy để cứu thái tử và hoàng tôn thì cũng tức là đẩy thái tử và hoàng tôn vào chỗ chết. Thế nên, hai chàng chỉ có thể làm ngơ chứng kiến những điều trái tai gai mắt diễn ra. Thậm chí, Khản đành phải cắn răng quay về làm tâm phúc cho họ Trịnh.

Thiều tự thấy không thể làm được như Khản. Chàng không bao giờ có thể ngồi cùng mâm với Tĩnh Đô vương Trịnh Sâm được chứ đừng nói khom lưng quỳ gối làm bầy tôi. Vậy nên, chàng cần rời khỏi Thăng Long để trốn chạy việc phải đối mặt với Tĩnh Đô vương. Chẳng phải ba mươi sáu kế, chuồn là thượng sách hay sao? Làm một kẻ ngoài cuộc để có thể hiểu rõ thế cuộc hơn. Kẻ ở trong cuộc sẽ bị cuốn trôi theo mọi tình thế, chỉ có người ngoài cuộc mới nhìn được các âm mưu trùng trùng mà thôi.

Tay đánh xe ngựa và người hầu đi theo phục vụ Thiều đều là người của Tĩnh Đô vương cài vào cạnh chàng để quản chế chàng. Chàng biết vậy, nhưng mặc, thầm nghĩ: “Ta cho người của Tĩnh Đô vương bảo vệ ta đi một dải giang sơn gấm vóc chẳng hơn sao?”

Sau nhiều ngày lang bạt qua động Hương Tích ở trấn Sơn Tây, cho đến núi non trùng điệp ở Thanh Hoa ngoại, giờ đây Thiều dừng chân ở đất Gia Miêu. Đây vốn là nơi phát tích của dòng họ Nguyễn Gia. Xưa kia, trong cuộc khởi nghĩa của vua Thái Tổ chống lại giặc Minh, ông tổ của họ Nguyễn tên là Nguyễn Công Duẩn đã có công lớn giúp vua, được phong đất nơi đây. Cho đến thời nhà Mạc cướp ngôi nhà Lê, hậu duệ của họ Nguyễn là Tĩnh vương Nguyễn Kim đã khởi binh phò Lê diệt Mạc, công trạng hiển hách. An Thanh Hầu thuở đó lừng lẫy kiêu hùng nhưng lại sơ suất ăn phải đồ ăn có độc do hàng tướng của nhà Mạc dâng lên mà qua đời. Bởi thế, quyền bính rơi vào tay Thái vương Trịnh Kiểm. Lúc này họ Trịnh quyền lớn đã át vua, sao có thể dung cho họ Nguyễn. Biết thế mình chông chênh, Cẩn Nghĩa công Nguyễn Hoàng, vốn là con trai của Tĩnh vương Nguyễn Kim lấy cớ trấn thủ phía Nam để trốn tránh sự truy hại của họ Trịnh. Trước khi đi, Cẩn Nghĩa công vốn đã sắp xếp chôn cất Tĩnh vương ở quê nhà, chính là đất Gia Miêu. Cẩn Nghĩa công vào nam, một chi phái nhỏ của họ Nguyễn chính là họ Nguyễn Gia đã ở lại để canh chừng tông miếu. Mộ phần của Tĩnh Vương được giấu kỹ trên núi Thiên Tôn, không ai biết huyệt mộ ở đâu. Họ Nguyễn giấu kỹ như vậy chính là sợ bị họ Trịnh, họ Mạc có lòng âm hiểm đào được sẽ trấn yểm dẫn đến tuyệt tự tuyệt tôn.

Chẳng hiểu tại sao Thiều lại về quê hương Gia Miêu. Có lẽ khi lòng dạ rối bời không biết nên phải đi đâu làm gì, người ta cần một chỗ neo đậu, một chỗ mang đến cảm giác có thể nương tựa, một chỗ để có thể trở về. Thiều không biết phải nương tựa vào đâu, nên chỉ có thể nương tựa vào một vùng đất quê hương xa lơ xa lắc vốn trước nay chàng chẳng có chút cảm tình nào.

Dãy núi Thiên Tôn bao bọc che chắn cho Gia Miêu. Đứng trên núi có thể nhìn thấy một khu đầm hồ rộng thênh thang xanh mướt cạnh ruộng lúa chín vàng bình yên. Núi Thiên Tôn nhiều năm hoang vu, cây cối um tùm, xung quanh toàn những cây cổ thụ lớn rễ đâm xuyên vào lòng núi. Thiều thả bước đi dạo trên núi trong khi đám người hầu và đánh xe ở dưới chân núi. Thiều cứ thế bước đi. Chân dẫm lên lá lạo xạo lạo xạo. Những cơn gió lạnh luồn qua hàng hàng cổ thụ len lỏi lay cây lá xào xạc. Vượn hú dăm ba tiếng đứt nối. Vài tiếng chim kêu lảnh lót rồi chợt tắt.

Chàng ngồi xuống một tảng đá trắng nhô lên, vòng tay sau lưng lấy túi đàn. So dây đàn, rải vài điệu. Vượn chim im bặt. Thiều mượn điệu nước Sở u uất của Khuất Nguyên, gửi lòng vào nhạc. Tiếng đàn của chàng buồn và chậm tới mức hoang vắng. Giữa rừng núi thâm u, tiếng đàn của chàng càng lúc càng lãnh đạm. Những sắc thái buồn thương dịu dần, dịu dần, đã tới lúc thanh tịnh. Tiếng đàn chuyển sang nội lực sâu rộng mà thanh thoát, rồi lại chuyển dần sang trầm hùng. Vẫn là điệu Sở, Thiều cất tiếng hát bài Quốc Thương, một trong số Cửu Ca của Khuất Nguyên:

“Thân ký tử hề thần dĩ linh,

Hồn phách nghị hề vi quỷ hùng.”

(Dịch nghĩa: Thân dù chết hề thần vẫn linh/ Hồn phách vững vàng hề làm ma anh hùng)

Thiều ngửa mặt cười ha hả.

Gió lại lùa lạnh ngắt. Nhưng tấm áo vải của Thiều ướt sũng mồ hôi. Thiều đã thấm mệt, chàng thiu thiu ngủ. Âm vang trong tiếng hát của chàng theo điệu Quốc Thương vẫn còn vảng vất bên tai:

“Đới trường kiếm hề hiệp tần cung,

Thủ thân ly hề tâm bất trừng.”

(Dịch nghĩa: Đeo trường kiếm hề cắp cung lớn/ Đầu thân dù lìa nhau hề tâm không đổi)

Chàng cảm thấy rõ ràng mình đang trong cơn mộng mị. Nhưng cơn mộng mị lại ngay ở núi rừng Thiên Tôn. Hồn chàng đi sâu vào trong rừng. Không hiểu từ bao giờ giữa rừng đã có một tòa cung điện đơn sơ nhưng nghiêm cẩn. Thiều đọc nhiều cổ thư, trong lòng tự hiểu đó là điện cõi âm của một vị nào đó cai quản núi Thiên Tôn. Thiều tiến vào điện chẳng chút sợ hãi. Chàng thầm nghĩ: “Ta nghe ông nội ta kể rằng phần mộ của Tĩnh vương Nguyễn Kim được táng ở hàm rồng trên núi Thiên Tôn này, như vậy không chừng điện kia là của Tĩnh vương!”

Nghĩ tới đó, Thiều càng yên tâm bước vào điện. Thấy Thiều bước vào, hai hàng quân lính đều quỳ xuống chào. Thiều hơi kinh ngạc nhưng vẫn tiến vào. Ngay chính điện, trên ngai cao là một vị tướng quân thân hình cao lớn, nét mặt hao hao giống chàng. Thiều chắp tay thi lễ:

- Xin hỏi vị tướng quân tên họ là gì?

Vị tướng quân cười:

- Ta là ông tổ của con, chính là Tĩnh vương Nguyễn Kim. Trong lòng con đã biết, sao còn nói lời thừa thãi?

Thiều quỳ xuống khấu đầu trước ông tổ rồi nói:

- Con ngu muội nên thất lễ, chẳng hay ông tổ có điều gì căn dặn?

Tĩnh vương quả nhiên hiển linh, nét mặt rõ ràng là một thần tướng. Tĩnh vương đáp:

- Ta thấy con lận đận lo việc triều đình, tâm tư mệt mỏi, nên muốn dặn con vài lời! Ta muốn nhắc con là mọi sự đã có sắp đặt, con đừng quá cố sức, chỉ cần giữ vẹn trung nghĩa là được rồi!

Thiều nhíu mày. Thứ chàng khó chấp nhận nhất lại chính là sự sắp đặt của vận mệnh.

Tĩnh vương lại nói tiếp:

- Ta muốn hỏi con, tại sao con lại một lòng phò tá họ Lê?

Thiều im lặng không đáp. Bản tâm chàng không chắc chắn lắm về việc tại sao chàng muốn phò tá họ Lê. Chàng không quan tâm lắm đến Lê triều, nhưng chàng cảm ơn tri ngộ của thái tử Duy Vỹ, chỉ vậy thôi. Vì thế, chàng không muốn trả lời câu hỏi của Tĩnh vương, mà lại nói sang chuyện khác:

- Họ Lý, họ Trần thay nhau xây dựng triều đại, tuy có lúc thịnh lúc suy nhưng cơ nghiệp vững vàng, là bởi đâu? Họ Lê dù đánh đuổi được giặc Minh nhưng cơ đồ nhiều lần chao đảo, biến loạn liên miên là bởi đâu? Tất cả là sắp đặt ư? Triều đình loạn ly, tranh chấp lẫn nhau thì chỉ có dân chúng là chịu khổ sở, lầm than. Đó cũng là sắp đặt ư?

Tĩnh vương lại cười:

- Trong đám con cháu của ta, thực chỉ có con là lo cho dân cho nước! Nhưng rồi sao? Nói mãi lời hủ nho ấy có thay đổi được thời thế chăng? Nhà Lê, nhà Trịnh đã gần cạn phúc đức! Sắp tới sẽ là loạn li, con nên có sắp xếp cho riêng mình, tiến thoái sao cho chu toàn.

Thiều lại hỏi:

- Chạy vào Nam để phò tá dòng họ Nguyễn Phúc liệu có nên không?

- Không nên! – Tĩnh vương đáp – Lòng chúng nhỏ mọn, không chứa nổi chí chim bằng của con đâu? Dù cho sau này chúng có làm chủ giang sơn, thì hãy nhớ, đừng phò tá chúng. Giữ cho trọn vẹn trung nghĩa, đó là kế chu toàn nhất!

Lời Tĩnh vương khuyên đích thực lại đúng tâm ý của Thiều.

Loáng thoáng, Tĩnh vương và quân lính đều biến mất. Thiều hấp háy mắt tỉnh dậy. Trời đã nhập nhoạng tối. Lúc Thiều chợp mắt, tay vẫn nắm chặt lấy cây đàn.

Thiều xuống núi. Lòng chàng nhẹ bẫng. Quan lộ của chàng phía trước chưa phải là tuyệt địa. Tại sao phải u uất đến thế. Lời Tĩnh vương cởi nút thắt trong lòng chàng bấy lâu. Chàng nhìn ánh chiều tà sắp tắt, thốt lên:

- Đến lúc về Thăng Long rồi!