Chương 27 Bệnh lạ

Nguyễn Khản vừa về kinh thành sau cả năm trời ở Hoa Lư. Đó quả thực là những ngày tự do tự tại. Đó là lần đầu Khản cảm thấy được sự có nghĩa của bốn chữ “phong lưu đại thần”. Tĩnh Đô vương sai Khản tu sửa hành cung ở núi Dục Thúy với một khoản vốn khổng lồ. Khản bàn bạc với những phường thợ mà Nguyễn Gia Thiều chọn lựa từ tâm phúc của mình, cùng với họ đưa ra phương án tu sửa vừa đẹp lại vừa tiết kiệm. Khoản tiền dư thừa, Khản nghiễm nhiên tham nhũng của vương phủ để đắp đê giúp người dân Hoa Lư. Nhiều năm nay, người dân Hoa Lư chịu khổ vì lũ lụt do đê điều bị hư hại không chống lại được những cơn lũ cuồn cuộn vào mỗi dịp mưa bão. Đơn từ đệ trình lên vương phủ đều bị hai cha con họ Hoàng chặn lại, lấp liếm cho qua, bởi chi phí tu sửa đê điều hàng năm đều đã bị quan viên địa phương thuộc phe cánh của họ đút túi riêng. Khản trước nay vẫn biết sự việc ấy, nhưng chỉ có thể im lặng không nói, nay gặp cơ hội này thật là hiếm có. Dùng hai chữ “phong lưu” để khéo tu sửa thắng cảnh, dùng hai chữ “đại thần” để cứu giúp người dân khốn khó, đó chẳng phải là ý nguyện thời còn trẻ mà bấy lâu nay mải mê giữa vòng tranh giành quyền lực chàng đã lãng quên? Khản muốn sớm trình báo thành quả núi Dục Thúy cho Tĩnh Đô vương, để tiếp tục xin Tĩnh Đô vương cho Khản đi… tu sửa, để nhân tiện có thể giúp dân bớt khổ. Khản đi qua những con đường kinh thành, bỗng dưng thấy xa lạ. Kinh thành phồn hoa là thế, mà cũng giả dối là thế. Khản sờ vào mai tóc của mình, chàng nhận ra rằng mình đã chớm già. Ý chí của độ chớm già không được sôi sục như thời trai trẻ, nhưng lại thôi thúc hơn, bởi chàng bắt đầu nhận ra rằng những điều mình có thể làm chẳng bao nhiêu nữa. Cổng vương phủ không chào đón chàng như mọi khi. Lính canh nghiêm ngặt, toàn những gương mặt lạ, và ngăn không cho Khản ra vào vương phủ tự do. Lý do Khản nhận được rất gọn: “Đại vương mắc bệnh lạ!” Khản nhìn vào cổng phủ, từ trong ra ngoài lính canh đều lăm lăm gươm giáo, nét mặt căng thẳng. Khản im lặng hồi lâu, nấn ná không chịu rời. Tĩnh Đô vương tuy chẳng phải là loại người Khản ưa nhưng so với những kẻ như Hoàng Ngũ Phúc, Hoàng Đình Bảo, Đặng Mậu Lân thì vẫn còn đáng trọng hơn. Nếu trong vương phủ gặp sự biến, Tĩnh Đô vương bị giam lỏng thì vận mệnh quốc gia e rằng đã nguy to. Khản lên ngựa, phi vội đến phủ đô chỉ huy sứ. Sự tình này, hơn ai hết, chỉ có Nguyễn Gia Thiều nắm rõ. Cổng phủ của Nguyễn Gia Thiều cũng được bổ sung quân lính chặt chẽ hơn hẳn ngày thường. Khản nhíu mắt báo cho lính canh cổng. Người lính canh vừa thấy Khản báo danh, bèn nhanh chóng dẫn đường đưa Khản vào phủ. Rồi một người lính già khác thay thế, đưa Khản vào thư phòng. Đến thư phòng, người lính già giao Khản cho phu nhân của Thiều. Chưa bao giờ trong phủ của Thiều lại nhiêu khê đến thế, nhất định là có biến lớn rồi. Phu nhân của Nguyễn Gia Thiều là con gái của quan đại tư đồ Bùi Thế Đạt đã quá cố. Phu nhân tuy không xinh đẹp yểu điệu như Bằng Cơ, nhưng là con nhà võ nên cao lớn và nhanh nhẹn hơn những người phụ nữ khác. Ánh mắt của phu nhân đối với người lạ luôn sắc lên sự dò xét để thăm dò và đề phòng, bởi trong thâm tâm của phu nhân luôn lo sợ cho Nguyễn Gia Thiều. Mối quan hệ của vợ chồng Thiều, bên ngoài là nghĩa phu phụ nhưng bên trong chính là bảo vệ nhau để cùng củng cố quyền lực của Nguyễn Gia. Người ngoài vốn cho rằng Thiều chung thủy với phu nhân, nhưng thực tình là Thiều không thể tìm một người phụ nữ thứ hai đáng tin hơn để có thể cùng chung chăn gối. Phu nhân thi lễ với Khản rồi nói: - Thưa đại nhân, phu quân tôi đang đợi đại nhân trong mật thất! Đại nhân đã bảy ngày nay không ngủ, đang đợi đại nhân! Bảy ngày không ngủ… Việc gì có thể khiến Nguyễn Gia Thiều lao lực đến thế. Nguyễn Khản tỏ vẻ ngạc nhiên, phu nhân lại nói tiếp. - Tôi không rõ đại nhân và phu quân tôi mưu tính việc gì, nhưng còn mạng thì còn mưu được đại sự, mất mạng thì muôn việc cũng chẳng xong. Thế nên, nếu đại nhân nghĩ đến việc xa xôi thì cũng nên khuyên phu quân tôi nghỉ ngơi tĩnh dưỡng. Nguyễn Khản đáp: - Xin phu nhân yên tâm, tướng quân đã có ý đợi tôi thì khi gặp được tôi rồi, nhất định sẽ đồng ý nghỉ ngơi. Phu nhân dẫn Khản vào mật thất. Căn mật thất này chứa rất nhiều hòm rương. Khản biết rằng đó là những hồ sơ về mọi sự trong triều đình được Thiều cất giữ. Thiều đang ngồi bên một chồng các giấy tờ, trán nhăn lại, mồ hôi lấm tấm. Khản ngồi xuống ghế, thở một hơi dài: - Sắp có biến lớn rồi, đúng không? Thiều lạnh lùng: - Trịnh Sâm sắp chết rồi! Khản giật mình: - Sao ông biết? - Cách đây không lâu, tôi bắt gọn một ổ gián điệp của Tây Sơn ở Hàng Đào. Ổ này là do Hoàng Đình Bảo và Nguyễn Hữu Chỉnh dung túng. Chúng còn dung túng ổ nào nữa thì đến nay chưa thể biết được. Ngay sau đó, Tĩnh Đô vương đổ bệnh, chắc hẳn là Bảo và Chỉnh sợ lộ nên đã sớm ra tay. Bệnh này biểu hiện giống Xuân quận công, Việp quận công và nhạc phụ tôi, chính Lãn Ông đã cho tôi biết thế. Độc tố thì thái giám có thể kiểm tra được, chứ mầm bệnh thì không thể nào mà tra ra nổi. Khản lo lắng: - Có bằng chứng không? - Có! – Thiều nói – Tất cả nhân chứng tôi đều đang giam giữ, đã khai và ký tên… Nhưng việc đó không quan trọng. Một khi đã mắc bệnh này, Tĩnh Đô vương không sống được bao lâu nữa đâu. Khản nghi hoặc: - Tại sao chúng là gián điệp của Tây Sơn lại sẵn sàng khai nhận! Ông đã hứa hẹn cái gì? Thiều nhún vai: - Chúng là gián điệp của Tây Sơn, nhưng thực ra lại là người phương bắc, mưu tính phản Thanh phục Minh, nên lòng cũng chẳng hề trung thành với Tây Sơn. Nhưng mà tôi nghĩ, những người này cũng chẳng phải loại phản Thanh phục Minh gì… chỉ là… phản gián của Phúc Khang An cài vào người Minh Hương. Bên ngoài thì là con buôn thám thính cho Tây Sơn, sâu hơn chút thì là người Hán lưu vong, mà sâu hơn nữa thì là gián điệp của nhà Thanh. Mục đích của họ không phải là để thu thập tin tức cho Tây Sơn mà muốn thúc đẩy Tây Sơn và họ Trịnh tử chiến, nhà Thanh ở giữa sẽ giương cao lá cờ điếu phạt để chiếm đất nước ta! Tôi không có bằng chứng cho quan điểm này, nhưng cũng đánh liều một phen, hứa với họ là sẽ bảo trợ Phượng Hoàng điếm của họ, cho họ một danh phận làm ăn ở đất Thăng Long nhưng phải cắt đứt quan hệ với Hoàng Đình Bảo và Nguyễn Hữu Chỉnh! Khản đứng bật dậy: - Tại sao ông lại liều mạng thế! Ông tự ý quyết, nếu Huy quận công biết được, bắt thóp ông thì đó là tội phản quốc đó! Thiều mặt vẫn lạnh như băng, mắt không rời chồng giấy tờ: - Phản quốc hay không tự lòng tôi biết là được. Trịnh Sâm, Hoàng Đình Bảo, những kẻ đó có ai mà không lén lút liên hệ với giặc để xà xẻo giang sơn! Khản nín thở nhìn Nguyễn Gia Thiều thầm nghĩ: “Ta đã biến người học trò thanh tao thoát tục thành loại người gì đây! Tất cả tâm cơ này, sự sắt đá lạnh lùng này… là do ý muốn phò trợ thái tử Duy Vỹ bất thành của ta gây ra…” Thiều nói như ra lệnh với Khản, giọng không một chút sắc thái nào: - Đây là lúc cứu mẹ con Trịnh Tông khỏi Tử Trầm Sơn! Thầy có thể điều động quân đội của ta tới đón thế tử, làm chính biến. Trịnh Sâm chết, thế tử Cán lên thay, quyền lực chưa vững. Tội chứng của Hoàng Đình Bảo và Đặng Thị Huệ ta đã có đủ trong tay, chỉ cần lúc đó tung bằng chứng ấy ra thì bá quan sẽ theo về phò trợ thế tử và thầy. Việc khẩn cấp, nên phải mau lên, để lâu dài e rằng sẽ có kẻ xấu trục lợi! Khản vẫn băn khoăn không trả lời. Thiều lạnh lùng: - Thầy nên đi luôn thôi, kẻo không kịp! - Còn Trịnh Sâm? Sự thực này không thể phanh phui ư? – Giọng Khản buồn bã – Hắn dù làm đủ việc xấu, nhưng đối với hai người chúng ta hết mực sủng ái, ân nghĩa ấy ông chưa bao giờ động lòng ư? Thiều rời mắt khỏi đống giấy tờ, chằm chằm không rời mắt khỏi Khản. Thiều thở dài, rồi gằn giọng chậm rãi: - Căn bệnh ấy, không thể chữa được nữa rồi! – Thiều đứng dậy, lảo đảo vì chóng mặt. Chàng chống tay lên bàn để giữ được thế đứng, tiếp tục lớn tiếng – Họ Trịnh vẫn giữ được quyền lực nhiếp chính của mình, đó là cách chúng ta trả ân nghĩa cho hắn rồi! Sự thật đương nhiên phải được phơi bày, nhưng phơi bày đúng lúc thì sẽ nhất cử lưỡng tiện. - Tại sao không phải là bây giờ, không phải là ngay lúc này? Thiều siết chặt tay: - Ai nghe chứ? Chẳng phải Hoàng Đình Bảo và Đặng Thị Huệ đã phong tỏa vương phủ, bố trí tâm phúc kiểm soát các bộ rồi hay sao? Sự thật này, nếu chúng muốn thì đều có thể một đòn giết thế tử, giết thầy, giết tôi. Thầy có hiểu không? Nguyễn Khản gật đầu, lòng chợt cảm thấy sợ hãi. Chàng không sợ mắc tội phản nghịch, chàng sợ con đường sắp tới. Bao nhiêu năm qua, diễn vai phong lưu đại thần khua môi múa mép mê hoặc Tĩnh Đô Vương, chẳng qua là đợi ngày này. Nhưng đến khi ngày này tới gần, chàng lại sợ vai diễn mới của mình… gánh nặng giờ đây … đã quá chất chồng… Nguyễn Khản quay lưng đi. Thiều dần dần ngồi xuống thở phào. Khản dừng lại trước khi bước ra khỏi cửa, Khản quay đầu lại: - Nguyễn Gia Thiều, hứa với ta một câu! Thiều giãn nét mặt. Giọng điệu này của Khản, cũng lâu lắm rồi Thiều không nghe thấy. Đây chính là giọng điệu của Khản khi chỉ là một anh đồ xứ Nghệ làm gia sư trong vương phủ. Lúc ấy, Khản thanh nhàn là thế, chẳng có ước vọng gì ngoài giúp dân giúp nước rồi sau đó phủi tay áo về làm bạn với sơn lâm. Lúc ấy, Khản ít qua lại với Thiều nhưng lại luôn dậy Thiều những điều mà Khản chẳng bao giờ dậy ai. - Hứa với ta! Dù việc này thành hay bại, đừng quên mình vẫn là một Nguyễn Gia Thiều phong lưu thoát tục! Đừng như những kẻ mà chúng ta sắp sửa lật đổ! Thiều im lặng thẫn thờ. Chàng cũng nhớ con người ấy của chàng, nhưng vai diễn u tối này nếu không phải là chàng thì ai có thể gánh được? - Hứa với ta! Sau khi việc thành, cùng ta buông tay, ta sẽ làm thơ, trò sẽ gẩy đàn… làm những kẻ phong lưu… Để người đời sau biết rằng, nơi đây không chỉ có thời loạn, còn có một thời phong lưu… Không cần nghe lời Thiều hứa. Khản nhanh chân ra khỏi mật thất. Lời hứa ấy, bất kể Thiều có đồng ý hay không, thì quan trọng hơn cả là Khản tự hứa với bản thân mình.