Chương 30 Quốc tang

Khi Khản quay lại kinh thành thì tin Tĩnh Đô vương mất đã được tuyên khắp chốn. Vương phủ treo lụa trắng báo tang. Khắp kinh thành đều không ai được phép cười đùa. Khản đến cửa Thanh Bảo thì trời sập tối. Thành không được đốt đèn lồng trong kỳ quốc tang nên tất cả đều chìm trong một màu xám xịt, rồi đen dần. Chỉ có ánh đèn hiu hắt của quân tuần tra đi đi lại lại, như bóng âm bình. Trời mưa lâm thâm, không lớn, nhưng lạnh buốt. Nguyễn Khản giơ lệnh bài ra thì lập tức được vào thành. Canh cửa Thanh Bảo đều là người của Nguyễn Gia Thiều, nên Khản không gặp bất cứ khó khăn nào. Những cửa khác đều được chia ra cho quân của Huy quận công và quân tam phủ. Để giành được một vài cửa ở kinh thành vốn không phải việc dễ dàng gì. Nguyễn Khản đang phi ngựa trên đường thì thấy Nguyễn Gia Thiều đang dẫn một toán lính đi trong đêm. Tất cả đều đã mặc tang phục trắng. Thiều nhận ra Khản, bèn phi ngựa đến gần. Thấy mặt Khản buồn thiu, lộ rõ vẻ chán nản, Thiều thở dài. - Thầy đã cố nhiều rồi! Có lẽ nên về phủ, ngủ một giấc yên bình! E là sắp tới sẽ loạn tới mức chắc được an giấc nữa! Nguyễn Khản hỏi: - Giờ này tướng quân còn phải đi tuần ở khu vực nào nữa? Có thể cùng về phủ ta uống vài ly rượu, gẩy vài điệu đàn… được chăng? Thiều lắc đầu: - Xin thầy lượng thứ! Tôi còn phải tới phủ họ Ngô! Khản kinh ngạc. Thiều mỉm cười: - Họ cũng nên có chút đề phòng vẫn hơn! Cho dù họ đã làm những việc tệ hại gì, thì đại nạn sắp tới, ta cũng nên giảm thiểu thiệt hại! Khản đi được vài bước thì đột ngột quay lại, gọi giật Thiều: - Đô úy tướng quân, tính mạng người trong phủ Kiến Nhạc hầu của ta, xin nhờ tướng quân che chở! – Khản cúi người thi lễ trịnh trọng – Ta sẽ quay lại với thế tử, thuyết phục thế tử nghe ta, không để quốc mẫu và quân tam phủ hoàn toàn thao túng, có vậy mới giảm thiểu được tối đa thiệt hại cho muôn dân. Thiều chỉ đáp gọn lỏn: - Xin thầy cứ yên tâm! – Rồi phi ngựa đi mất. Từ biệt Khản, Nguyễn Gia Thiều thẳng về phủ đệ của họ Ngô. Vốn dĩ, chàng định đến phủ họ Ngô để đưa ra một lời đề nghị, muốn dùng ba tấc lưỡi của mình để nhắc nhở họ Ngô về lòng trung nghĩa, thuyết phục anh em họ Ngô đứng ngoài cuộc tranh giành này. Nhưng khi nhìn thấy vẻ mệt mỏi trên nét mặt của Nguyễn Khản thì Thiều thấy cần phải cảnh báo họ Ngô, để họ lập tức tìm cách rời khỏi kinh thành. Đã nhiều đêm rồi, Thiều không ngủ. Chàng không lo lắng cho đại sự không thành, chàng biết chắc thế nào Trịnh Tông cũng có thể nắm được vương vị, biết chắc Trịnh Tông sẽ giữ lời thả mẹ con Duy Khiêm khỏi tù ngục. Hoàng Đình Bảo tuy lộng quyền và nhiều mưu hèn, nhưng vốn không phải là kẻ có thể lo nghĩ được chu toàn. Từ khi Hoàng Ngũ Phúc qua đời, Huy quận công cũng chẳng còn mấy quyền lực trong triều, phải bám váy Đặng Thị Huệ. Đặng Thị Huệ tuy gian tà, nhưng đầu óc hạn hẹp, lại chẳng được lòng người. Huy quận công và Tuyên phi quá kiêu ngạo để nhận ra rằng, Trịnh Sâm còn thì quyền thế của họ còn, Trịnh Sâm mất thì chẳng còn ai che đỡ cho họ nữa. Họ tham quyền, ám sát Trịnh Sâm, cũng chính là tự giết mình vậy! Cái bại của họ là điều Thiều có thể đoán trước… Nhưng mà, điều chàng lo lắng nhất, đó là ngọc và đá cùng nát bấy sau cơn biến loạn thôi. Những thù hận gia tộc và phe phái, thời bình thì trói chân nhân tài; lúc xung đột thì chẳng khác nào một cái cối xay thịt. Chàng không muốn những nhân tài bị cái cối xay ấy nghiền nát. Phủ họ Ngô chẳng bao giờ chào đón kẻ như chàng. Thiều báo cho người gác cổng, rồi phải đứng rất lâu ngoài trời lạnh. Lão thần Ngô Thì Sĩ cách đây mấy năm đã qua đời. Nguyễn Gia Thiều không thích ông quan già ấy, nhưng trước giờ vẫn nể trọng, bởi dù gì cũng là thầy dậy cho Tĩnh Đô vương và Thiều. Mọi việc trong Ngô phủ đều do Ngô Thì Nhậm gánh vác. Nhậm có quan điểm giống hệt cha mình, đều khăng khăng theo lối hủ nho, và không ưa đám người phong lưu như Khản và Thiều. Nhưng Thiều vẫn trọng Nhậm, bởi Nhậm dù gì cũng nổi danh trong giới sĩ giả. Sau này, biến loạn yên, thì đó chính là nhân tài của triều đình. Hơn cả Nhậm, đó là Ngô Thì Chí. Thiều vẫn nhớ chàng thiếu niên năm nào tới phủ chàng ngạo nghễ viết một chữ Dịch. Tài năng ấy và ý chí ấy, có lẽ nào để nát cùng gạch vụn của loạn thế! Cánh cửa cuối cùng cũng mở, người ra mở cửa là Ngô Thì Chí. Chí lúc này đã trưởng thành, cũng làm quan trong quốc sử quán. Cả hai cúi chào nhau. Chí mời Thiều vào phủ. Chí nhắc nhở Thiều: - Ta có nghe về bệnh tình của tướng quân, dãi nắng dầm sương chính là việc không nên nhất! Muốn thành bất cứ đại sự gì, thì cái mạng của mình trước hết phải được bảo toàn đã! Thiều mỉm cười đi qua lối vào đơn sơ của phủ họ Ngô. Họ Ngô vốn quen thói liêm khiết, trong phủ đều giản tiện. Họ không ưa những kẻ như Khản và Thiều, âu cũng là điều dễ hiểu. Thiều nói: - Cảm ơn tiên sinh nhắc nhở! Nếu ta thực sự có đại sự để làm, thì đại sự phải thành cho dù ta còn hay mất! Nếu không có ta, mà đại sự hỏng, thì đó không nên là đại sự! Ngô Thì Chí cố tình bước chậm lại để sánh vai của Thiều, không muốn giữ ngôi chủ khách. Chàng không nói gì, chỉ cảm thấy trong lòng nổi gió khi bước cùng nhịp với Thiều. Ngô Thì Nhậm đang ngồi ở phòng khách đợi Chí dẫn Thiều vào gặp mặt. Thực ra, sau lần nói chuyện với Thiều ở nhà tù của phủ đô úy, Nhậm đã chẳng còn chút khinh khi nào với Thiều nữa. Ngô Thì Nhậm trước nay vẫn tưởng Thiều giống đám vương tôn quý tộc, chỉ muốn xa hoa hưởng lạc, trong lòng chẳng chút lo lắng cho dân cho nước. Nhưng sau lần ấy, Nhậm nhận ra tất cả đó chỉ là một cái mặt nạ. - Ta đến vào lúc này, đã quấy quả Ngô phủ rồi! Ngô Thì Nhậm cúi chào Thiều: - Chẳng hay tướng quân đến tệ xá có gì căn dặn? Thiều nhìn khắp lượt Ngô phủ: - Cùng làm quan trong triều, đây là lần đầu ta tới thăm Ngô phủ… Nơi này đơn sơ quá, e rằng sắp tới có bão lớn, Ngô phủ sẽ phải chịu thiệt thòi! Ngô Thì Nhậm thốt hãi: - Tướng quân nói vậy là sao? Ngô Thì Chí đỡ lời hộ anh trai: - Xin tướng quân cứ chỉ bảo! Không cần phải kiêng dè! Thiều mỉm cười: - Tiên sinh, tiên sinh nghĩ xem, Huy quận công có đủ tài để cáng đáng triều chính ư? Ngô Thì Nhậm nhíu mày: - Huy quận công có quyền bính trong tay, nhưng hắn hữu dũng vô mưu, chỉ chăm chăm vơ vét! Toàn bộ moi việc đều là do Nguyễn Hữu Chỉnh sắp đặt! - Nhưng lòng Chỉnh thì… - Nguyễn Gia Thiều cười khẩy. Chàng rút trong tay áo ra một cuộn giấy đưa cho Nhậm xem – Đây là bản ghi chép hành tung của Nguyễn Hữu Chỉnh. Khi hắn theo Việp quận công và Huy quận công nam chinh, chính vua của Tây Sơn là Nguyễn Nhạc hết sức hậu đãi và nể trọng, còn mời hắn về với Tây Sơn. Hắn dùng tài thuyết khách, thuyết cho Nguyễn Nhạc lui binh. Tiên sinh nghĩ xem, Tây Sơn dễ dàng lui binh thế ư? Nguyễn Hữu Chỉnh đã hứa hẹn đổi chác gì đó với Tây Sơn, chắc rồi. Sau đó, Nguyễn Hữu Chỉnh thuyết phục Huy quận công cho đám thương nhân của Tây Sơn, trà trộn trong người Minh Hương, vào kinh thành buôn bán. Nguyễn Hữu Chỉnh ở giữa bán tin cho Tây Sơn, nhưng vẫn làm việc cho Huy quận công. Hắn, trung thành với Huy quận công ư? Trung thành với Đại Việt ư? Nghe Thiều nói, Ngô Thì Nhậm biến sắc, giọng run run: - Làm sao… làm sao tướng quân biết những điều này… Ngô Thì Chí nhún vai: - Anh cả… người như tướng quân đây, chẳng ham hố gì việc buôn vài tấm lụa ở Hàng Đào đâu… Đó là nơi tập trung nhiều người Minh Hương buôn bán vào nam ra bắc. Nguồn lợi của Huy quận công đều có được từ việc buôn bán này. Nhậm nhìn Thiều. Bấy lâu nay, Nhậm đã nghĩ sai về Nguyễn Gia Thiều rồi sao? “Ta vốn tưởng hắn là kẻ lánh đời, không ngờ tâm cơ hắn lại sâu như vậy! Nhưng rồi hắn muốn gì?” Nhậm thầm nghĩ “Chi bằng cứ hỏi thẳng cho rồi!” - Tướng quân nói những việc này là muốn ta làm gì? - Việc này ta không muốn nói vòng vo! Sự biến sắp tới sẽ rất khó lường, Ngô phủ giờ đây thân cô thế cô, không tránh khỏi bị tổn hại. Những việc trước kia đại nhân làm, đại nhân cũng biết là ắt sẽ để lại nghiệp chướng. Nếu đã không có đủ lực để đối đầu với nghiệp, chi bằng là tránh đi! Ngô Thì Nhậm đưa lại xập giấy cho Thiều, hỏi: - Ta dù gì cũng là triều thần, tướng quân không sợ ta sẽ báo việc này với Huy quận công hay sao? Thiều đút cuộn giấy vào tay áo, đáp: - Báo cũng được, không báo cũng được! Với ta không quan trọng! Nếu đại nhân đem việc này báo với Huy quận công, thì ta cùng lắm chỉ có một án tử treo lơ lửng, giống như tất cả các vị trong tương lai mà thôi. Chết sớm một tí, hay muộn một tí cũng không có gì khác biệt lắm! Nhưng nếu các vị nghe lời ta, lánh đi lúc này, thì sẽ đến lúc Đại Việt cần đến tài năng của các vị, để xây một thời thịnh trị mới! Không hơn hay sao? Hai anh em Ngô Thì Nhậm và Ngô Thì Chí nhìn nhau. Nhậm vẫn trù trừ lo ngại. Chí bước đến trước mặt Thiều, chắp tay nói: - Bấy lâu nay, tôi vẫn quan sát mọi việc của tướng quân. Từng đường đi nước bước, người ngoài không nhìn thấy động cơ, nhưng tôi thì biết. Tôi nể phục tướng quân, tôi xin được đi theo tướng quân, cùng tướng quân sắp đặt một thời đại thịnh trị. Ngô Thì Chí cúi người, vái dài, rồi quay sang Ngô Thì Nhậm đáp: - Anh cả! Em nghĩ anh nên cùng hai em trai của chúng ta, đưa mọi người trong phủ, lập tức rời khỏi kinh thành ẩn cư. Mọi sự trong thành cứ giao cho em! Dù gì trước nay em cũng không hề mâu thuẫn với ai, chắc sẽ cố gắng gượng được qua mùa bão này! Ngô Thì Nhậm thở một hơi dài: - Thôi được! Quân tử có lúc tiến lúc thoái! Mọi sự ở kinh thành, ta giao cả lại cho em! – Nhậm quay sang thi lễ với Thiều – Xin cảm tạ tướng quân! Mong tướng quân sắp đặt, tính mệnh của các danh sĩ Bắc Hà có được bảo toàn hay không, đều là nhờ vào tướng quân cả! Tôi sẽ ở kinh thành, dự quốc tang, bái tế Tĩnh Đô vương, rồi lập tức rời khỏi đây! Cơn bão này, đành mặc cho tướng quân che đỡ vậy!