Chương 36 Hoàng tôn

Sau cơn đánh phá thất bại của Nguyễn Bằng vào phủ đô úy, tất cả đã trở nên yên tĩnh. Yên tĩnh như hai con thú dữ vẫn còn gầm gừ nhau chưa quyết giao tranh vì chưa tính hết lẽ được mất. Chỉ có tiếng cuồng phong phần phật ở Dâm Đàm. Trời về chiều trên mặt hồ, buông màu hồng tím. Lính phủ đô úy lúi húi nhặt xác chết vất vưởng, la liệt quanh bờ tường. Tuy là lính, nhưng những người theo Nguyễn Gia Thiều trước giờ chỉ lo bảo vệ kinh thành và trông coi các công trình xây dựng, chưa bao giờ nhìn thấy nhiều xác chết đến thế, nên trong lòng ai cũng kinh hãi, mà ai cũng thở phào vì thấy may mắn rằng mình không phải là những kẻ nằm dưới đó. Họ chở xác chết đến bãi tha ma ven hồ, chôn cất cho người chết tử tế. Lính triều đình, không được chết vì dân vì nước, mà chết vì cuộc tranh quyền đoạt lợi của kẻ tiểu nhân, quả thật là vừa đáng thương vừa đáng hận. Nguyễn Gia Thiều phi ngựa về đến phủ, theo sau là một cỗ xe ngựa được quân lính bảo vệ kỹ càng, vội vã đi thẳng vào trong, không đoái hoài nhìn đến khung cảnh tang thương trước mặt. Thiều chỉ đánh mắt nhìn bãi chiến trường rồi lạnh nhạt đi qua. Người trên xe ngựa vén rèm, lộ nét mặt bi thương của một chàng thanh niên sắc mặt trắng xanh. Chàng trai trẻ không rời mắt được khỏi bãi xác chết ngổn ngang. Nguyễn Gia Thiều xuống ngựa, cúi mình trước xe ngựa, nói nhỏ: - Đã đến phủ của ta, mời các vị vào trong! Các đại thần đều đang đợi! Bước xuống đầu tiên là chàng thanh niên, rồi đến một vị phu nhân nét mặt khắc khổ, và hai cậu thiếu niên. Người thanh niên ấy chính là hoàng tôn Lê Duy Khiêm, con trai của thái tử Duy Vỹ đã quá cố, người mà Nguyễn Gia Thiều đã dầy công bao năm nay bảo vệ và dậy dỗ. Mười một năm trong tù, đây là lần đầu tiên chàng được cảm thấy ánh nắng mặt trời rơi xuống trên tóc, trên vai và lan tỏa khắp người chàng. Chàng cảm thấy rõ rệt sự ấm nóng dù trời đã ngả chiều, hơi lạnh xuống dần. Mỗi bước đi, cứ như vừa thoát ra khỏi cơn ác mộng dài dằng dặc, vừa mệt mỏi rã rời lại vừa thở phào nhẹ nhõm. Bao năm qua trong bóng tối ngục tù, chàng chẳng có lúc nào thôi gồng mình lên để cảnh giác, để nghe ngóng, để tin tưởng vào một lối thoát mơ hồ mà chàng chưa nhìn thấy bao giờ. Nguyễn Gia Thiều đã không phụ lòng chàng, và tới đây sẽ đến lượt chàng phải cố gắng để không phụ lòng vị ân nhân ấy. Lê Duy Khiêm cùng mẹ và hai người em trai bước theo Thiều qua những cánh cửa. Chàng gặp những gương mặt già có, trẻ có, những người chàng chưa thấy bao giờ. Họ thi lễ với chàng, chàng nâng họ dậy. Tất cả đều được thực hiện trong một sự nhịp nhàng không chút gượng gạo. Nước mắt chàng ứa ra không thể ngừng được dù sâu bên trong chàng chẳng có một chút xúc cảm gì gợn lên. Bá quan ai cũng thương cảm. Những giọt nước mắt cũng nhịp nhàng, không sụt sùi, nhưng dễ lây lan một bầu không khí cảm động. Nguyễn Gia Thiều đứng nhìn tất cả những cảnh ấy, nét mặt không có bất cứ biểu hiện gì, đôi mắt vẫn dò xét thái độ của tất cả những người có mặt. Thiều thở hắt một hơi rồi nói: - Ta coi như đã làm xong một phần những gì thái tử năm xưa gửi gắm! Từ giờ, việc đòi lại công bằng cho phu nhân và ba vị hoàng tôn đây, sức mình ta không làm được, chỉ có thể nhờ vả đến quý vị mà thôi. Vụ án năm xưa, thái tử hàm oan mà qua đời, nghĩ đến vẫn còn căm hận. Sao có thể để cho những kẻ xấu xa còn dương dương tự đắc dẫm đạp lên công lý? Nay Trịnh Sâm, Hoàng Ngũ Phúc, Hoàng Đình Bảo, những kẻ chủ mưu năm ấy đều đã qua đời, nhưng vẫn còn những kẻ khác thao túng cung cấm, lén lút sắp đặt, tiếp tay cho tội ác, nhất định không thể để chúng lọt lưới trời. Các quan nghe Nguyễn Gia Thiều nói thì ngần ngại nhìn nhau. Một viên quan giọng run run hỏi: - Tướng quân có bằng chứng gì để buộc tội những kẻ sát hại thái tử hay không? Nguyễn Gia Thiều nhếch mép: - Ta không có! Toàn bộ bằng chứng đều đã bị tiêu hủy… Nhưng sự trở về của hoàng tôn, nhất định sẽ khiến cho những kẻ chủ mưu ngày ấy dù còn sống hay đã chết đều phải kinh tâm động phách. Một khi đã bị kinh động thì không thể ngồi yên, một khi đã không yên thì ắt sẽ có hành động, một khi có hành động thì tất cả sẽ bại lộ. Không phải là không biết chúng là ai, ta chỉ ngồi đợi chúng hành động mà thôi! Duy Khiêm nhìn bá quan ngần ngại, cảm thấy bất nhẫn và có phần sốt ruột. Trong đầu chàng chen nhau đủ mọi suy nghĩ, rồi tự sắp xếp lại thành những câu hỏi: “Giang sơn Đại Việt đặt trong tay những kẻ hèn nhát này hay sao? Tại sao tướng quân lại lãng phí tâm sức để cứu những kẻ như thế này? Ta sau này sẽ phải gánh vác một quốc gia như thế nào đây? Ngoài tướng quân, ta còn biết tin vào ai nữa?...” Những câu hỏi ấy cuồn cuộn như sóng, không lời giải đáp, lại không thể được thốt ra, không thể được biểu hiện. Từ cuối hàng quan lại, Ngô Thì Chí đứng ra, chắp tay nói: - Vãn bối tuy ít tuổi, chức tước không cao, nhưng có mấy điều muốn nói… Duy Khiêm gật đầu, nhìn chàng trai trẻ chỉ hơn chàng ít tuổi với ánh mắt chờ đợi. Chí cao giọng: - Chúng ta ở đây, có ai mà không tu theo đạo thánh hiền. Ở đây, vãn bối biết, có những vị tu học theo thánh hiền chỉ những mong có một cuộc sống an nhàn cao quý, có vị muốn gánh vác giang sơn… nhưng dù thế nào, một khi nhật nguyệt bị lu mờ bởi dối trá thì đạo không thể sáng tỏ, đạo không thể sáng tỏ thì hỗn loạn sẽ xâm chiếm, trong hỗn loạn và bóng tối, chẳng có gia tộc nào được yên, chẳng có giang sơn nào còn để mà gánh vác. Chúng ta yên thân ở đây, nhưng ngoài kia quân tam phủ đang tàn phá kinh thành; biên giới phía bắc, bọn người Phúc Khang An đang dòm ngó; biên giới phía nam, giặc Tây Sơn như lũ quái thú chỉ đợi chúng ta sơ sểnh là liền tác oai tác quái; liệu còn yên được bao lâu nữa? Những lời Chí thốt ra thực khiến hoàng tôn Duy Khiêm kính phục và tâm đắc, khẽ mỉm một nụ cười. Duy Khiêm ho nhẹ trong cổ họng, chàng chưa quen đứng trước đông người như vậy bao giờ. - Ta… - Duy Khiêm ngần ngại lên tiếng – Ta từ nhỏ ở trong tù, thế sự bên ngoài cũng chỉ biết đôi chút, nhưng cả gia đình ta vì oan trái mà chịu tủi nhục nhiều năm, nên bao năm qua ta đã nuôi lòng hận. Nhưng mấy ngày nay, biết mình sắp thoát khỏi ngục, lòng hận ấy bỗng trở nên vô nghĩa. Trả thù rồi sao? Ta không mong trả thù, ta chỉ mong được cùng các vị ở đây gánh vác giang sơn. Giang sơn này không phải của họ Lê, giang sơn này là của các vị, của cả thiên hạ. Họ Lê có được ngôi báu là nhờ bá quan và trăm dân, họ Lê phúc phận không đủ, bao đời bị họ Mạc, họ Trịnh lấn quyền nhưng vẫn giữ được ngôi báu ấy cũng là do họ Mạc và họ Trịnh e sợ bá quan và trăm dân. Nay giang sơn của các vị trắng đen đảo lộn, các vị hàng ngày cúi đầu đi giữa trời mây nhập nhoạng, đường hoạn lộ của quý vị rồi sẽ về đâu? Trăm dân rồi sẽ về đâu? Duy Khiêm nói một hồi rồi im lặng. Tiếng xì xào, xì xào bàn tán. - Những lời này có phải ông Thiều dậy hoàng tôn? - Khí thế của hoàng tôn không thua kém thái tử xưa kia? - Liệu thế tử Trịnh Tông có chấp nhận hoàng tôn hay không? Phải xem ý thế tử mới được! - Thái tử Duy Cận bạc nhược, hoàng tôn trở về là phúc phận của họ Lê… - Liệu hoàng tôn có bất hạnh như thái tử khi xưa không? Duy Khiêm và Ngô Thì Chí nhìn nhau, cùng gật đầu. Cái gật đầu thể hiện rõ sự tri ngộ. Lòng Duy Khiêm nhen nhóm những hi vọng, những viễn cảnh về những gì chàng có thể làm khi trở về. Lòng nhiệt huyết khiến chàng nghe thấy rõ tiếng trái tim đập trong lồng ngực mình, càng lúc càng rõ, còn hơn cả tiếng xì xào của bá quan. Thiều đằng hắng mấy tiếng rồi nói: - Ta nhẩm tính giờ này quân tam phủ đã thắng lợi rồi, nếu ta còn không nhanh tới hoàng cung, e rằng đám người tam phủ sẽ dành ưu thế mất! Thế tử và ông Khản không đủ sức khắc chế sự hung tàn của quân tam phủ đâu! Vừa qua, chắc hẳn các vị đã thấy rõ rồi. Các quan lại lấm lét nhìn nhau. Ngô Thì Chí sốt ruột, nói nhanh: - Mau đi thôi, thưa tướng quân, chúng ta cùng đi, hộ giá phu nhân và các vị hoàng tôn bái yết vua Cảnh Hưng! Vua Cảnh Hưng đã bao năm không gặp cháu mình, lẽ nào lại không thấy xót thương các vị hoàng tôn hay sao! Chúng ta không cầu gì cả, chỉ muốn hoàng tộc được đoàn tụ mà thôi! Nguyễn Gia Thiều cười thầm trong bụng, những lời lẽ này mà Ngô Thì Chí cũng có thể thốt ra được, đúng là so với tuổi trẻ to gan, chàng không sảng khoái bằng được. Những lời nói của Chí với Thiều rất nực cười, nhưng thực có khả năng thuyết phục bá quan. Nói đạo nghĩa với họ xem ra không vào tai họ bằng mấy lời nông nổi. Thế là các quan cùng Ngô Thì Chí dắt díu theo sau cả nhà hoàng tôn Duy Khiêm. Thiều kè kè bên cạnh không rời Duy Khiêm, tay vẫn nắm chắc chuôi kiếm đeo bên hông. Chàng không còn cảm thấy chân mình nữa, sau rất nhiều ngày không ngủ. Cổng phủ đã đổ nát. Đoàn người đi qua bãi tan hoang gạch ngói lẫn xác người. Trong đống gạch ngói vỡ trơ lên cái cẳng tay với vào vô vọng của người lính nào đó đã bỏ mạng. Duy Khiêm nuốt nước bọt đi ngang qua, cố không để tâm tới cảnh tượng đang diễn ra trước mắt. Chàng vẫn chờ đợi ngày tự do, nhưng ngày tự do của chàng lại là ngày của kinh thành tan hoang, xác chết chất đầy. Chẳng đau lòng sao? Tự bản thân chàng vẫn nơm nớp mặc cảm: có phải vì mình mà cớ sự thành ra thế này? Véo… Véo… Véo… Mũi tên rít gió, nhắm thẳng đến Duy Khiêm. Thiều rút kiếm gạt phăng hai mũi tên. Mũi còn lại tiếp tục lao về phía hoàng tôn. Hoàng tôn tuy ở trong tù lâu năm không được luyện võ, nhưng cơ thể trai tráng vẫn nhanh nhẹn, nên tránh kịp. Tiếng hô của một người lính: - Mau bảo vệ! Có phục kích! Bá quan và phu nhân cùng hai hoàng tôn nhỏ tuổi sợ hãi giật lùi lại, núp về phía có lính, chỉ có Ngô Thì Chí trơ trọi nhìn về phía Nguyễn Gia Thiều và hoàng tôn Duy Khiêm nhưng chẳng kịp làm gì. Véo! Véo! Véo! Từ một lùm cây từ hướng tây, phóng ra ba mũi tên khác. Ba mũi tên lẫn vào ánh mặt trời chói lọi hắt lên tia cuối cùng nên rất khó nhìn thấy. Nguyễn Gia Thiều không kịp phản ứng, đẩy mạnh Duy Khiêm. Duy Khiêm ngã soài xuống đất. Máu văng lên người và lên mặt Duy Khiêm. Thanh kiếm của Thiều chống xuống đất ngay cạnh đó. Ba mũi tên, hai mũi găm đúng ngực, một mũi vào bắp tay trái Thiều. Máu ròng ròng. Duy Khiêm hốt hoảng, lồm cồm bật dậy, đỡ lấy Thiều, chỉ thốt lên nghẹn ngào: - Tướng quân! Thiều gạt tay Duy Khiêm ra: - Mau ổn định bá quan, tiếp tục đến hoàng cung! Ta không sao! Ngô Thì Chí cũng chạy lại đỡ Thiều. Một dàn mưa tên từ quân của Thiều phóng về phía mũi tên được bắn ra. Tiếng hò hét truy đuổi thích khách hỗn loạn. Thiều quát lớn: - Không cần truy đuổi, mau bảo vệ phu nhân, các hoàng tôn và bá quan! Thiều nhăn mặt đau đớn, vì quát lớn thì vết thương càng rỉn máu. Ngô Thì Chí quát: - Mau đưa tướng quân vào trong phủ chữa trị! Thiều cầm tay Chí, đặt lên tay hoàng tôn Duy Khiêm dặn dò: - Ta giao hoàng tôn cho cậu! Cậu phải phò tá hoàng tôn thật tốt! Hôm nay, nhất định phải… đưa… hoàng tôn… nhập cung… Nói rồi, ngất lịm đi! Người Thiều đã mềm nhũn xuống, bàn tay buông chuôi kiếm. Hai chàng trai trẻ đỡ Thiều trên tay chờ đợi lính hầu đưa Thiều vào phủ. Giao Thiều cho lính phủ, lòng Duy Khiêm vẫn không yên, chàng toan đi theo vào phủ, nhưng Ngô Thì Chí giữ chàng lại: - Hoàng tôn, xin người mau chóng vào cung, kẻo tâm sức bao năm nay của tướng quân sẽ uổng phí mất! Một vị quan tâu: - Thưa hoàng tôn, ngài là bậc tôn nghiêm, nhập cung nên thay y phục khác cho phải lễ! - Không! – Mắt Duy Khiêm quắc lên tia lửa – Ta không thay y phục! Đây là máu của đô úy tướng quân vì ta mà đổ, ta muốn hoàng thượng và toàn bộ hoàng tộc nhà Lê phải nhìn thấy!