Chương 37 Ngô Thì Chí

Hoàng cung nhiều năm nay yên tĩnh, chẳng ai đoái hoài, bỗng hôm nay lại xôn xao, lộn xộn. Trời tối sầm xuống, nhưng ánh lửa sáng chói một góc thành. Tiếng người, tiếng ngựa huyên náo tiến vào từ nhiều cửa, quân ngự lâm cũng chỉ biết đứng giương mắt nhìn. Bấy lâu nay, hoàng cung là do phủ họ Trịnh cai quản, hoàng tộc nhà Lê như con tin bị giam giữ ngay trong ngay chính cung vàng điện ngọc của mình, nhất cử nhất động đều phải ngó nét mặt phe cánh của vương phủ để mà hành xử. Tối không trăng không sao, chỉ có ánh lửa. Đêm không đàn không ca, chỉ có huyên náo. Ông vua già Cảnh Hưng vẫn quỳ dưới tượng Quán Thế Âm bồ tát nghìn mắt nghìn tay. Trong lúc bất lực này, thực chỉ có bồ tát mới cứu được ông. Lần tràng hạt, bàn tay ông vẫn run. “Thời tàn đến rồi ư? Nhà Lê mạt vận trong tay ta ư?”. Ông già hom hem ứa nước mắt. “Còn gì để nói nữa đâu, quốc ấn đã mất, phên dậu cũng mất, chẳng mấy chốc cơ đồ cũng mất… và ta… cũng mất! Bồ tát cứu khổ cứu nạn, xin hãy cứu con khỏi cơn nguy khốn này.” Viên thái giám lập cập chạy đến: - Muôn tâu hoàng thượng… các quan đại thần… và quân tam phủ… đòi gặp hoàng thượng!... Xin hoàng thượng... ra ý chỉ ạ! Ông vua già lặng người. Ngón tay cái dừng giữa một hạt trong tràng, níu chặt, đè nghiến. Giữa chuỗi hạt lặp đi lặp lại, dừng tay ở hạt nào chẳng giống nhau. - Ta biết rồi! – Cảnh Hưng thở dài – Ngươi đã theo ta nhiều năm, ngươi nói xem ta đã sai ở đâu? Viên thái giám chắp tay tâu: - Hoàng thượng đã gánh vác hoàng triều cả một đời, cũng đã nỗ lực hết mình, còn ý trời ra sao thì nô tài không thể biết được, nên đúng sai có hề gì! Viên thái giám từ nhỏ đã theo hầu Cảnh Hưng nên tuổi tác cũng ít hơn đôi chút, tức là đã già rồi. Thái giám đỡ ông vua già hom hem đứng dậy: - Nô tài xin được hộ giá hoàng thượng ra ngoài thượng triều tiếp các quan đại thần và quân tam phủ. Dưới thời của Tĩnh Đô vương, vua Cảnh Hưng rất ít khi thượng triều, mọi sự đã có vương phủ lo. Lần này thượng triều, Tĩnh Đô vương không còn, nhưng số phận của ông vẫn mong manh. Các đại thần trong triều đứng bên hữu, phe của thế tử Trịnh Tông đứng bên tả. Thái tử Duy Cận cúi đầu nép mình bên cạnh ngai vàng. Vua Cảnh Hưng thượng triều. Lễ quân thần vẫn được hành. Cảnh Hưng nhìn một lượt tất thảy, rồi run run nói: - Bình thân! Trịnh Tông đứng ra tâu: - Muôn tâu hoàng thượng, chúng tôi tiến công vào kinh thành không phải vì muốn đoạt hoàng vị, mong hoàng thượng và toàn bộ hoàng tộc đừng lo lắng. Kẻ gian phá hoại vương phủ đã bị diệt trừ, thần đến đây những mong hoàng thượng ở ngoài cuộc, đưa ra nhận định công tâm… Cảnh Hưng nhìn Nguyễn Khản đứng ngay cạnh Trịnh Tông. Trước giờ người trong vương phủ, chỉ có gia tộc nhà Khản là có qua lại tốt với hoàng tộc. Khản hiểu cái nhìn vừa dò xét lại vừa cầu cứu của vua Cảnh Hưng. Khản bèn tâu: - Muôn tâu hoàng thượng, xin hoàng thượng cứ an lòng, ba quân tướng sĩ sẽ không tổn hại đến hoàng cung và hoàng tộc. Chúng thần tới đây là muốn xin hoàng thượng ban cho thế tử danh phận mà người xứng đáng được nhận. Vua Cảnh Hưng đã nhẹ lòng hơn nhưng vẫn phập phồng lo sợ, níu chặt lấy tay ngai. Bấy giờ, một viên đại thần cũng lên tiếng: - Muôn tâu hoàng thượng, trong lúc quân sĩ loạn lạc, nhà ngục của triều đình bị đốt phá, tình cảnh các hoàng tộc bị giam đều nguy ngập. Đô úy tướng quân Nguyễn Gia Thiều đã cứu được toàn bộ những người bị giam và quản ngục trong đó… Thái tử Duy Cận đột ngột chen vào: - Đô úy tướng quân quả thực có lòng, kẻ bị tội có gì đáng tiếc, sao không lo bảo vệ bách tính, lại đi cứu kẻ phạm tội? Thưa phụ hoàng, chỉ là chuyện vặt của kẻ có tội, không đáng để bàn bạc lúc này. Xin phụ hoàng ban cho thế tử một danh phận ạ! Từ cuối hàng văn thần, Ngô Thì Chí ngang nhiên bước ra, hành lễ, khẳng khái nói: - Muôn tâu hoàng thượng, thái tử nói vậy có điều không thỏa đáng. Thái tử, thân là thái tử, trong lúc hỗn loạn như vậy, ngài đã đi đâu? Ngài có bảo vệ bách tính không? Ngài có chăm lo cho hoàng tộc không? Ngài có che đỡ cho các quan đại thần không? Ngài không làm gì cả, co đầu rụt cổ trốn trong hoàng cung. Ngài xứng để bàn đến bách tính ư? Duy Cận mặt đỏ tía tai thét lên: - Vô lễ! Ngô Thì Chí nói tiếp: - Từ ngày ngài lên chức thái tử, về hùa cùng với Huy quận công thao túng triều chính, ngài cùng ông ta bàn tính những gì, ai biết được? Duy Cận nghiến răng ra lệnh: - Quân bay đâu, lôi Ngô Thì Chí ra ngoài cho ta! Ngô Thì Chí vẫn bình thản cười ha hả: - Trước mặt hoàng thượng, thái tử lại dám lộng quyền như vậy ư? Hoàng thượng còn chưa nói lời nào, vậy mà thái tử lại ngang nhiên ban lệnh? Ngài muốn nhanh chóng lên ngôi hoàng thượng phỏng? Duy Cận tái mặt nhận ra mình đã lỡ lời. Vua Cảnh Hưng nãy giờ ngồi im nhìn đôi bên lời qua tiếng lại, những lời ấy chẳng lọt vào tai ông. Ông đang tính toán. Nguyễn Gia Thiều… vị đô úy tướng quân này xưa kia một lòng phò tá đứa con xuất sắc của ngài là thái tử Duy Vĩ, giữa lúc hỗn loạn ấy, lại liều mình cứu các tội nhân hoàng tộc, có lẽ bởi vì gia quyến của Duy Vĩ mà thôi. Lúc này, tranh thủ được Thiều thì hoàng tộc sẽ có thêm phần quyền lực, cân được với quân tam phủ. Vua Cảnh Hưng bấy giờ lên tiếng: - Những tội nhân đó giờ ở đâu? Ngô Thì Chí chắp tay thưa: - Hiện họ đã được bố trí an toàn… Duy chỉ có hoàng tôn Duy Khiêm, con trai của thái tử Duy Vĩ… trong lòng nhớ thương hoàng thượng, cứ khăng khăng muốn gặp hoàng thượng. Xin hoàng thượng gia ơn! Vua Cảnh Hưng lẩm bẩm: - Duy Khiêm… Duy Khiêm ư… là trưởng tử của Duy Vỹ. Ta còn nhớ thằng bé… Từ phía tả, Nguyễn Bằng đang đứng lẫn cùng các tướng chỉ huy quân tam phủ, chen lên tâu: - Muôn tâu hoàng thượng, tiểu sinh tuy không có chức tước, nhưng cũng xin có đôi lời. Quân tam phủ chúng tôi đợi ở đây đã lâu, chỉ mong hoàng thượng hạ chỉ ban vương cho thế tử Trịnh Tông, không phải là để hoàng thượng thương xót đám tội nhân. Trịnh Tông nhăn mặt, mắng Nguyễn Bằng: - Nguyễn Bằng, không được vô lễ, lui về chỗ của ngươi đi! Nguyễn Bằng và các tướng tam phủ đều kinh ngạc, không ngờ được Trịnh Tông lại hành xử như vậy. Trịnh Tông chẳng thèm đếm xỉa, tiếp lời: - Muôn tâu hoàng thượng, khi thần còn bé, có nghe kể về vụ án oan của thái tử Duy Vỹ. Người trong vương phủ đều biết thái tử bị phe cánh của cha con họ Hoàng ám hại. Gia quyến của thái tử bị giam trong ngục tính đến nay đã mười một năm, thực là rất đáng thương. Thần cũng có thể coi là đồng cảnh ngộ. Thần bị cha con họ Hoàng và Tuyên phi vu oan giá họa, bị nhốt mấy năm trời ở Tử Trầm sơn mà đã thấy dài đằng đẵng, huống hồ hoàng tôn Duy Khiêm và gia quyến của thái tử ở trong ngục tối biết bao năm, chẳng phải quá bất hạnh rồi sao? Hôm nay, trời xanh có lòng thương, hai đứa cô nhi bị ám hại chúng thần lại có cơ duyên được lấy lại công bằng, thực là việc đáng mừng! Mặt Duy Cận tái mét, thầm nghĩ: “Bao nhiêu công sức sắp xếp, bày bố, ấy thế mà lại bị tên Nguyễn Khản phá hoại. Hắn đã nhồi nhét vào đầu tên thế tử phế vật của họ Trịnh những gì thế này!” Nguyễn Khản mỉm cười đắc ý nhìn Duy Cận. Đám tướng lĩnh tam phủ cũng xôn xao, chẳng hiểu việc gì xảy ra. Nguyễn Khản nét mặt rạng rỡ, nói thêm vào: - Thật là đại hỉ, thưa hoàng thượng, hiếm có dịp nào lại có được dịp như thế này! Đây là lúc triều đình cần dùng người tài, lại có ngay một vị hoàng thân quốc thích trẻ tuổi trở về. Thần đã gặp qua hoàng tôn Duy Khiêm, quả thực là khí độ bất phàm. Thần còn nghe nói tuy ở trong ngục nhưng hoàng tôn chưa lúc nào thôi đọc sách, vẫn học tập nghi lễ điển phạm của triều đình. Duy Cận cắt lời: - Ở trong tù mà còn nuôi chí như vậy, chứng tỏ lòng có sự bất chính, vẫn mưu tính trả thù… Xin phụ hoàng cân nhắc! Ngô Thì Chí lên tiếng: - Hoàng tôn ở trong ngục, không quên mình là con cháu họ Lê, chẳng phải là điều đáng quý sao? Trong nghịch cảnh, vẫn bình tâm đọc sách, không quên lời thánh hiền, chẳng đáng trọng sao? Thái tử là bậc tiền bối, lại ở đây dèm pha, thiếu lòng khoan hậu, chẳng đáng giận sao? Nguyễn Khản nghe từng lời từng chữ của Ngô Thì Chí, không khỏi khâm phục. Lời nói thẳng thắn, tưởng như là nóng giận và nông nổi, nhưng lời nào cũng đánh chí mạng vào đối thủ. Đến giờ thì Nguyễn Khản mới hiểu tại sao ngay từ lần đầu Chí bước vào phủ hiệu úy năm đó, viết một chữ Dịch, mà Nguyễn Gia Thiều lại coi trọng chàng ta đến thế. Ngô Thì Chí có sự thống khoái mà Thiều không có được, có sự khảng khái mà chính bản thân Khản cũng thiếu. Đối mặt với bầy tiểu nhân, cương nghị là cách tốt nhất để xử lý. Vua Cảnh Hưng giọng run rẩy: - Duy Khiêm giờ đang ở đâu? Toàn bộ văn ban quỳ xuống, đồng thanh: - Xin hoàng thượng cho hoàng tôn được vào điện! Duy Cận xiết chặt nắm tay, thầm nghĩ: “Nguyễn Gia Thiều, Nguyễn Khản, các ngươi gây gió báo để lật đổ địa vị của ta, thật đáng hận. Chỉ trong có thời gian ngắn, chúng đã mua chuộc văn ban về phe mình… là bởi đâu?” Vua Cảnh Hưng thở dài: - Nếu đã vậy thì cho truyền Duy Khiêm lên điện! Tiếng vọng truyền tin vang lên giữa im ắng: - Truyền hoàng tôn Duy Khiêm lên điện… truyền hoàng tôn Duy Khiêm lên điện … truyền hoàng tôn Duy Khiêm lên điện… Các quan nhoẻn miệng cười, ai cũng thở phào, tất cả còn lại là chờ vào biểu hiện của chàng trai trẻ tuổi mà họ mới gặp trong thời gian ngắn ngủi. Duy Khiêm cả vạt áo trắng thấm đẫm máu, bước từng bước chậm rãi vào điện. Mỗi bước đi chàng đều không nghe thấy tiếng thở của mình. Chàng cảm thấy những cái nhìn không rời chàng. Một mình chàng đơn độc giữa hoàng triều, đột nhiên thấy lạnh. - Tội nhân bái kiến hoàng thượng! Duy Khiêm quỳ xuống, cúi rạp đầu. - Ngươi ngẩng mặt lên đi! – Vua Cảnh Hưng nói. Duy Khiêm từ từ thẳng lưng, ngẩng đầu. - Trẫm năm đó biết cha ngươi bị oan, nhưng vẫn xử tử cha ngươi, đày cả nhà ngươi trong ngục tối, ngươi có oán hận không? Duy Khiêm im lặng hồi lâu, đôi mắt long lanh ngấn nước: - Tội nhân bảy tuổi đã theo cha vào ngục tối, trước khi cha tội nhân lâm chung, đã dặn rằng, kẻ gây tội ác là người khác, nếu hoàng thượng vì một người con trai mà gây sóng gió, thì có lẽ cơ đồ nhà Lê sớm đã bị cướp đi rồi. Nếu cha tội nhân oán hận một, thì hoàng thượng còn đau đớn gấp bội lần, thế nên oán hận có để làm gì đâu? Nước mắt đã chảy đầy trên má của hoàng tôn. Bao nhiêu năm trong tù ngục, chàng đã luyện cho mình không rơi lệ, nhưng lúc này là lúc nên rơi lệ hơn bao giờ hết. Chân tình được đặt vào đúng hoàn cảnh, thật luôn khiến người ta cảm động. Ông vua già Cảnh Hưng cũng ứa lệ. Cảnh tượng đêm đó, ông bất lực nhìn thái tử Duy Vỹ bị hàm oan, lại trỗi dậy sau bao năm chôn chặt trong lòng. Vua Cảnh Hưng lại hỏi: - Áo của ngươi sao lại đẫm máu thế kia? Duy Khiêm gạt nước mắt chắp tay tâu: - Muôn tâu hoàng thượng, đây là máu của đô úy tướng quân Nguyễn Gia Thiều. Trong lúc tướng quân hộ tống tội nhân tới hoàng cung, tội nhân bị kẻ gian ám hại, tướng quân đã dùng thân che tên cho tội nhân, nay đã bị thương nặng, sống chết không rõ. Vua Cảnh Hưng nhíu mày: - Lại có chuyện như vậy nữa ư? Dám ám hại hoàng tôn của trẫm, chán sống rồi sao! Duy Cận lấm lét cúi đầu. Từng cử chỉ ấy không qua được con mắt của Nguyễn Khản. Nguyễn Khản lên tiếng nhắc nhở vua Cảnh Hưng: - Muôn tâu hoàng thượng, xin hoàng thượng ra chỉ ban cho thế tử Trịnh Tông và hoàng tôn một danh phận chính thức, rồi ban thưởng cho những người có công phò tá, như vậy ai cũng thỏa lòng! Cảnh Hưng gật đầu: - Đúng, đúng, đúng… Nay ta khôi phục địa vị của gia quyến thái tử Duy Vỹ, tìm mộ của thái tử Duy Vỹ đưa về lăng tẩm theo cấp bậc hoàng tộc. Thế tử Trịnh Tông trước đây bị nghi oan là phản nghịch, nay cũng xóa tội, khôi phục địa vị thế tử, kế thừa vương vị của họ Trịnh theo tập tước. Nghi lễ tiếp nhận vương vị của thế tử sẽ giao cho Kiến Nhạc hầu Nguyễn Khản sắp xếp. Những phong thưởng khác, tùy theo công trạng mà ban bố. Toàn bộ đều quỳ xuống đồng thanh: - Hoàng thượng thánh minh! Hoàng thượng vạn tuế, vạn tuế, vạn vạn tuế! Vua Cảnh Hưng nhìn những cái đầu đang cúi rạp. Chưa bao giờ ông cảm thấy ông thực sự có quyền lực như thế này.