THẰNG BÉ
Ông Lemonier goá vợ và đang nuôi một đứa con trai.
Ông đã rất yêu vợ, một tình yêu nồng thắm không hề có tì vết, trong suốt thời gian chung sống bên nhau. Đây là một người đàn ông tốt, đơn giản, chân thành, không mưu mô, tính toán.
Yêu một cô gái bên hàng xóm, nhà nghèo, ông cầu hôn và cưới cô. Ông kinh doanh hàng len dạ và kiếm được nhiều tiền lãi và ông không nghi ngờ chút nào trọng việc cưới cô làm vợ.
Cô đã làm cho ông sung sướng; ông chỉ thấy có cô trên đời này, chỉ nghĩ đến cô, nhìn cô với cặp mắt tôn thờ. Trong bữa ăn ông tỏ ra vụng về vì mải nắm nhìn cô, đổ rượu vào đĩa, rót nước vào lọ đựng muối, rồi cười như một đứa trẻ và nhắc lại:
- Ồ! Vì yêu em, em thấy không nên anh đã làm nhiều việc đến là ngốc.
Cô cười. Một cái cười nhẫn nhục rồi quay mặt đi như khó chịu về thái độ của chồng, cô muốn chồng nói, nói bất cứ chuyện gì; nhưng ông lại nắm lấy tay cô đang đặt trên bàn rồi lẩm bẩm:
- Jeanne, Jeanne thân yêu!
Cô sốt ruột trả lời:
- Nào, thôi đi, hãy biết điều một chút; ăn đi và để cho em ăn chứ.
Ông thở dài và buông tay vợ ra, cắn một miếng bánh rồi chậm chạp nhai.
Trong năm năm họ không có con. Nhưng rồi bất chợt vợ mang thai. Đây là một tin vui cuồng nhiệt. Ông không rời vợ một bước trong thời gian cô mang thai; tới mức bà vú già đã chăm sóc ông từ thuở nhỏ phải to tiếng, có lúc phải khoá cửa buộc ông ra ngoài để hít thở không khí trong lành.
Ông chơi thân với một viên chức làm việc ở Văn phòng Uỷ ban Thị xã. Ông Deretour một tuần ba lần tới nhà ông Lemonier dùng bữa, mang hoa đến cho vợ ông, có lúc thì vé xem hát; và thường lúc dùng đồ tráng miệng ông Lemonier bảo vợ:
- Có được người vợ như em, người bạn như Deretour, người ta hẳn là người sung sướng nhất trên đời.
Nhưng vợ ông đã qua đời sau khi sinh nở. Ông cũng muốn chết theo, nhưng khi nhìn đứa con trai, ông lấy lại được can đảm; một sinh vật nhỏ bé đang co quắp, rên rỉ.
Ông yêu đứa con với một tình yêu say đắm và đau đớn, một tình yêu bệnh hoạn, ở đấy có những kỉ niệm về người đã khuất đang sống lại. Đây cũng là xương thịt của vợ ông, vợ ông đã ra đi để đứa con tồn tại. Và người cha hôn con trai một cách cuồng nhiệt. Và ông Lemonier đặt đứa bé vào trong nôi và ngắm nhìn nó. Ông ngắm nó giờ này qua tờ khác, trong óc nghĩ đến hàng ngàn chuyện buồn phiền và êm dịu. Khi đứa con đã ngủ, ông gục mặt vào tã lót của nó mà khóc.
⚝ ✽ ⚝
Đứa con lớn lên. Người cha không thể xa nó lấy một tiếng đồng hồ; ông cho nó ăn, tắm rửa và mặc quần áo cho nó và dẫn nó đi dạo. Bạn ông ông Deretour hình như cũng yêu quí đứa bé, ông ôm hôn nó một cách vồ vập như là người thân. Ông cho nó nhảy trên cánh tay, làm ngựa cho nó cưỡi rồi bất chợt hôn lên đùi nó. Ông Lemonier hài lòng nói:
- Nó thật là xinh xắn! Nó thật là xinh xắn!
Và ông Deretour ôm chặt lấy nó và cù nó bằng bộ ria của mình.
Chỉ có bà Céleste, bà vú già, tỏ ra không yêu quí thằng bé. Bà bực mình về cách chơi đùa với đứa bé của hai người đàn ông. Bà kêu to:
- Dạy dỗ trẻ con như thế này ư? Các người muốn biến nó thành con khỉ xinh đẹp hay sao?
Nhiều năm qua đi, và Jean đã lên chín tuổi. Bây giờ nó mới biết đọc, vì được chiều chuộng nó không để lại trong đầu nó cái gì cả. Nó hay đòi hỏi một cách vô lí, bướng bỉnh và thường hay giận dữ. Người cha vẫn chịu nhường nó. Ông Deretour còn mua cho nó nhiêu đồ chơi và bánh kẹo.
Bà Céleste bực mình kêu lớn:
- Thật đáng xấu hổ, thật đáng xấu hổ. Các người đã làm hại thằng bé, làm hại nó, các người có nghe thấy không? Cần phải chấm dứt cái trò này; phải, sẽ phải chấm dứt, tôi hứa là như vậy, không còn lâu nữa đâu.
Ông Lemonier cười đáp:
- Bà muốn gì? Tôi rất quí nó, tôi không thể từ chối nó điều gì; bà hãy làm tốt công việc của mình đi.
⚝ ✽ ⚝
Thằng Jean yếu đuối và có bệnh. Ông thày thuốc nói đây là chứng thiếu máu, ra lệnh là phải cho nó ăn thịt bò, súp béo và những thức ăn có chất sắt.
Nhưng thằng bé lại chỉ thích ăn bánh kẹo, từ chối mọi thức ăn khác; và người cha thất vọng đành phải cho nó ăn bánh có kem và sô-cô-la.
Một tối, họ đang ngồi trước mặt nhau, bà Céleste mang món súp lên một cách cẩn thận và với một vẻ đầy quyền lực thường thấy. Bà mở vung và đặt vào trong nồi thức ăn một cái muôi, rồi tuyên bố.
- Đây là món súp mà trước nay tôi chưa từng làm; lần này thì thằng bé buộc phải ăn thôi.
Ông Lemonier sợ hãi cúi đầu. Ông thấy đây sẽ là chuyện không hay rồi.
Bà Céleste múc thức ăn vào đĩa và đặt trước mặt chủ.
Ông nếm một thìa rồi nói:
- Thật là ngon!
Thế là bà vú lấy đĩa của thằng bé để múc thức ăn vào.
Rồi lùi lại một bước, bà chờ.
Jean đánh hơi, đẩy đĩa thức ăn ra rồi kêu lên một tiếng chán ghét. Bà Céleste tái mặt rồi bà nhanh tay xúc một thìa súp nhét vào miệng đứa trẻ.
Nó khạc nhổ, la hét và túm lấy chiếc cốc ném vào bụng bà vú. Thế là bà ôm lấy đầu thằng bé và nhét từng thìa súp vào cổ họng đứa trẻ. Thằng Jean giãy lụa, nôn oẹ, tay quờ quạng mặt đỏ lên như sắp chết ngạt. Người cha lúc đầu còn ngạc nhiên, chưa kịp có hành động vì, nhưng rồi ông túm lấy bà vú đẩy bà ra phía tường ông nói:
- Bà đi ra đi! Bà đi ra đi! Đồ thô lậu.
Nhưng bà vú đã đẩy ông ra, tóc rối tung mắt nẩy lửa, kêu lên:
- Bây giờ thì ông muốn gì? Ông muốn đánh tôi vì đã cho thằng bé ăn súp, phải không? Ông đã giết nó vì thói chiều chuộng của mình!
Ông Lemonier run người lên nhắc lại:
- Bà đi ra đi! Bà cút đi!. Đồ thô lậu!
Điên tiết, bà đứng trước mặt ông mắt nhìn mắt, giọng run lên:
- A! Ông tưởng rằng ông có thể đối xử với tôi như vậy được sao? A!... Không đâu! Vì ai? Vì ai? Thằng bé không phải là của ông đâu!... Không, không phải là của ông, không phải là của ông; mọi người đều biết chuyện này! Trời! Chỉ trừ có ông thôi. Ông hãy đi hỏi bà tạp hoá, ông hàng thịt, người thợ làm bánh, tất cả, tất cả, xem sao.
Rồi bà vú im lặng nhìn chủ.
Ông Lemonier không động đậy, mặt tái mét, tay quờ quạng. Sau một vài giây đồng hồ, với một giọng run rẩy, cảm động ông hỏi:
- Bà nói sao?...Bà nói sao? Bà nói gì vậy?...
Bà vú sợ hãi khi nhìn bộ mặt của ông. Ông bước lên một bước, nhắc lại:
- Bà nói sao?...Bà nói gì vậy?
Bà vú bình tĩnh trả lời:
- Tôi nói những gì tôi biết, những gì mọi người đều biết.
Ông đứng lên túm lấy bà vú là định quật ngã bà. Nhưng bà vú khoẻ hơn, tuy già, và cả sự nhanh nhẹn hơn nữa, thoát được tay ông rồi chạy xung quanh bàn ăn. Bà trở về vẻ giận dữ, nói:
- Ông hãy nhìn xem, ông hãy nhìn xem, ông thật là ngu ngốc. Có phải đây là hình ảnh của ông Duretour không? Hãy nhìn cái mũi, cặp mắt, mũi và mắt của ông như vậy sao? Còn tóc nữa? Tôi nói với ông mọi người đều biết, mọi người, chỉ trừ ông thôi! Thật là trò cười cho thiên hạ! Ông nhìn xem. Bà đi ra cửa rồi biến mất.
Thằng Jean sợ hãi, ngồi yên lặng trước đĩa súp.
⚝ ✽ ⚝
Sau đó một tiếng đồng hồ, bà nhẹ nhàng lên nhà xem sao. Thằng bé sau khi ăn hết bánh ngọt, bánh kem, táo ngâm đường lúc này đang xúc mứt trong lọ để ăn.
Người cha đã ra khỏi phòng. Bà Céleste ôm lấy đứa trẻ, hôn nó rồi mang nó vào buồng ngủ.
Người ta không nghe thấy một tiếng động nào trong nhà. Bà đến ghé tai vào cánh cửa phòng chủ. Không có tiếng động nào. Bà ghé mắt nhìn qua lỗ khoá. ông Lemonier đang viết, vẻ bình tĩnh.
Bà trở về bếp, cảm thấy có một việc gì đó sắp xảy ra.
Bà ngủ trên một chiếc ghế dài và chỉ thức giấc vào sáng hôm sau.
Bà dọn dẹp và làm công việc mỗi buổi sáng. Đến tám giờ, bà pha cà-phê cho chủ.
Nhưng bà chưa dám mang lên vì không biết thái độ của ông ra sao, và cũng chẳng thấy ông giật chuông. Chín giờ, rồi mười giờ qua đi.
Bà Céleste xếp các thứ vào khay rồi bưng lên, tim đập mạnh. Đến trước cửa, bà dừng bước nghe ngóng. Rồi tập trung can đảm bà đẩy cửa, bước vào phòng và sau đó bà kêu một tiếng thất thanh, đánh rơi các thứ đang bưng trên tay.
Ông Lemonier đã treo cổ vào cái móc trên trần nhà.
Lưỡi ông thè dài ra. Chiếc giày bên phải rơi xuống đất, chiếc bên trái còn bám vào chân, chiếc ghế lăn đến bên giường.
Bà Céleste hốt hoảng vừa chạy vừa kêu. Những người hàng xóm đổ xô đến. Ông thày thuốc xác nhận ông Lemonier chết từ lúc nửa đêm.
Một bức thư đề gửi cho ông Duretour để trên bàn giấy.
Bức thư chỉ có một hàng chữ:
“Tôi để lại và giao cho anh thằng bé”.