NGÔI MỘ

Hai giờ sáng ngày mười bảy, tháng bảy, năm một ngàn tám trăm tám mươi ba, người gác Nghĩa trang Bezzier, sống trong một căn nhà ở góc nghĩa trang, thức giấc vì những tiếng gầm gừ của con chó nhốt dưới bếp. Bác ta tới tận nơi thì thấy con vật đang ngửi vào cánh cửa và sủa rất to như có kẻ nào đó đang rình mò nhà bác.

Bác Vincent, người gác nghĩa trang vội lấy súng và ra khỏi nhà một cách thận trọng. Con chó chạy đến lăng mộ của tướng Bonnet rồi rẽ sang phần mộ của bà Tomoiseau.

Bác tiến bước nhẹ nhàng và thấy một ánh sáng le lói trên đầu đường Malenvers. Bác nấp sau những ngôi mộ và được chứng kiến cảnh xúc phạm đến một phần mộ. Một người đàn ông đang đào mộ của một phụ nữ vừa mới an táng chiều nay; hắn đã lôi xác người lên khỏi mộ.

Chiếc đèn bão đặt trên một mô đất cao chiếu ánh sáng lờ mờ vào cái cảnh hãi hùng ấy.

Bác Vincent nhảy đến quật ngã kẻ khốn nạn ấy và trói tay hắn dẫn đến Đồn Cảnh sát.

Đó là một luật sư trẻ tuổi của Thành phố, tên là Courbataille. Anh ta bị mang ra xét xử. Người ta giao anh ta cho Trung sĩ Cảnh sát Bertrand canh giữ.

Sự phẫn nộ lây lan trong đám đông dự phiên toà. Khi ông chánh án vừa ngồi xuống thì mọi người bắt đầu hô lớn: “Hắn phải chịu tội chết! Hắn phải chịu tội chết!” Phải vất vả lắm ông Chủ toạ phiên toà mới lập lại trật tự được. Sau đó ông nói bằng giọng trang nghiêm:

- Bị can, anh có nói gì để tự bào chữa không?

Courtbataille, người không cần luật sư biện hộ, đứng lên: đó là chàng trai cao lớn, da nâu, nét mặt cởi mở, mắt nhìn thẳng.  Những tiếng huýt còi, la hét trong đám đông nổi lên.

Anh ta không bối rối, lúc đầu nói giọng trầm trầm sau đó dần dần to lên:

⚝ ✽ ⚝

Kính thưa Ngài Chánh án.

Kính thưa các vị Quan toà,

Tôi có rất ít điều để nói. Người phụ nữ bị tôi đào mả lên chính là tình nhân của tôi. Tôi yêu nàng. Tôi yêu nàng không chỉ theo nghĩa tình yêu nam, nữ, khôn g chỉ với nghĩa là sự rung động của khối óc và con tim, mà đây là một tình yêu tuyệt đối hoàn thiện, một sự đam mê say đắm.

Xin nghe tôi nói.

Khi gặp nàng lần đầu, tôi đã có thiện cảm, đã có một ấn tượng mạnh mẽ ngay. Đây là điều không có gì đáng ngạc nhiên, đáng khen ngợi, cũng không phải là thứ tình yêu “sét đánh” mà là một tình cảm thú vị tuyệt vời như sau khi người ta được tắm bằng nước ấm. Những cử chỉ của nàng đã quyến rũ tôi, tiếng nói của nàng đã làm cho tôi sung sướng, cả con người nàng làm cho tôi vui thích mỗi khi nhìn thấy. Hình như đây là con người mà tôi đã quen biết, đã gặp gỡ từ rất lâu. Nàng đã ghi một dấu ấn gì đó vào trí não tôi.

Nàng hiện ra như một câu trả lời cho một lời cầu khẩn của tâm hồn tôi, cho lời kêu gọi mơ hồ, kéo dài với một niềm hy vọng trong suốt cuộc đời tôi.

Khi đã quen hơi bén tiếng nhau, ý nghĩ mong được gặp nàng luôn làm tôi rung động sâu xa, việc được nắm tay nàng đối với tôi là cả một sự vui thú, nụ cười của nàng đã rót vào lòng tôi một sự hoan hỉ, làm tôi muốn chạy nhảy hoặc nằm lăn ra đất.

Nàng trở thành tình nhân của tôi.

Hơn thế nữa, nàng là cuộc sống của tôi. Trên cõi đời này, tôi không muốn gì nữa, không thèm khát gì nữa, không mong đợi gì nữa.

Một tối, chúng tôi đi dọc bờ sông khá lâu. Bất chợt trời mưa. Nàng bị lạnh.

Hôm sau nàng bị xung huyết phổi với những cơn ho xé ngực. Tám ngày sau đó nàng thở hơi thở cuối cùng. Trong những giờ phút hấp hối, sự ngạc nhiên, sự sợ hãi đã khiến tôi không hiểu và không suy nghĩ được gì.

Khi nàng qua đời, sự thất vọng tàn nhẫn làm tôi choáng váng mất tinh thần, chỉ còn biết khóc.

Khi người ta khâm liệm thì tôi đau đớn không chỉ là sự đau đớn xé lòng mà còn là sự đau đớn điên cuồng, một sự đau đớn về thể chất.

Khi người ta mai táng nàng thì tôi sực tỉnh, trí óc của tôi bỗng sáng sủa sau những cơn đau đớn về tinh thần mà tình yêu của nàng mang lại cho tôi.

Tâm trí tôi hằn sâu một điều “Ta không được gặp lại nàng nữa”. Trong suốt một ngày mà chỉ nghĩ về mỗi việc này thì đầu óc của người ta nhất định bị sa sút.

Xin các Ngài nghĩ xem. Một người nằm kia, một người độc nhất mà trên thế gian này không có người thứ hai giống nàng. Người này sinh ra là để cho Ngài, đã tạo ra một mối liên hệ bí mật với Ngài mà người ta gọi đó là Tình Yêu. Mắt người ấy đối với Ngài là không gian rộng lớn, ánh lên một nụ cười âu yếm. Người ấy yêu Ngài. Khi nói với Ngài, giọng nói của người ấy mang lại hạnh phúc cho Ngài.

Và bất chợt người ấy biến mất? Xin các Ngài nghĩ xem, biến mất không chỉ đối với Ngài mà biến mất mãi mãi.

Người ấy đã qua đời. Các Ngài có hiểu câu đó nghĩa là thế nào không? Không bao giờ, không bao giờ, không bao giờ, người ấy không tồn tại nữa. Không bao giờ có một bộ mặt sinh ra mà giống hệt mặt người ấy. Không bao giờ, không bao giờ. Người ta có thể giữ lại khuôn đúc, những dấu vân tay nhưng đấy cũng chỉ là bề ngoài cùng màu sắc mà thôi.

Nhưng cái thể xác không bao giờ xuất hiện trên trái đất này nữa sẽ tạo ra hàng triệu, hàng triệu người phụ nữ trong tương lai, nhưng không bao giờ có thể tìm thấy người ấy trong số họ. Có thể như vậy chăng? Người ta phát điên lên khi nghĩ đến điều này. Nàng mới hai mươi tuổi xuân, không hơn, và nàng đã biến mất mãi mãi, mãi mãi, mãi mãi. Nàng đã suy nghĩ, đã cười và đã yêu tôi. Nay nàng không còn ở trên đời này nữa. Tôi nghĩ đến thân thể của nàng, một thân thể đã từng tươi tốt, ấm áp và trắng trẻo như thế sẽ thối rữa trong chiếc quan tài chôn sâu dưới đất. Thế thì linh hồn, tư tưởng và tình yêu của nàng hiện ở đâu? Không thể gặp lại nàng được nữa! Không thể gặp lại nàng được nữa! Những cái đó ám ảnh tôi và tôi cho rằng mình sẽ tìm thấy chúng trong cái xác chết đang nát rửa ấy. Tôi muốn nhìn thấy nàng một lần nữa. Tôi mang theo một cái búa, một cái cuốc và một chiếc đèn bão. Tôi nhảy qua tường nghĩa trang. Tôi thấy mộ nàng đất lấp chưa kĩ. Tôi mở nắp áo quan ra. Mùi hôi thối nồng nặc phả vào mặt tôi. Ôi! Cái giường của nàng được rảy bằng nước thơm. Tôi đưa chiếc đèn gần lại. Và tôi đã nhìn thấy nàng. Mặt nàng xanh xám, xưng vù một cách ghê sợ! Một vệt nước đen từ miệng nàng đang chảy ra. “Đúng là nàng rồi!”. Một sự ghê rợn bám chặt lấy tôi. Tôi lấy tay nắm lấy mớ tóc nâng bộ mặt quái gở ấy lên.

Cùng lúc ấy thì tôi bị bắt giữ.

Cả đêm qua tôi vẫn giữ lại được cái mùi thối rữa ấy, mùi của người tôi yêu, như người ta giữ lại mùi của người phụ nữ  sau khi ân ái.

Xét xử tôi như thế nào là tuỳ các Ngài.

Một sự yên lặng kì lạ đã xảy ra trong Phòng xử án. Người ta còn muốn nghe nữa. Các quan toà đi vào phòng họp riêng. Khi hội đồng xét xử trở ra, bị can như không hề sợ hãi và cũng chẳng suy nghĩ gì.

Ông Chánh án tuyên bố người luật sư trẻ vô tội sau khi đọc xong những đoạn nói về thủ tục.

Ông không có thêm một cử chỉ nào. Và công chúng vỗ tay vang dội.