Chương 11 QUẢNG TRƯỜNG THÁNH IGNATIUS, ROME
MỘT TRONG NHỮNG đặc quyền được hưởng khi làm việc tại cung điện là Le Cave. Được đánh giá là một trong những nhà hàng tốt nhất ở Rome, nó nằm cách lối vào cung điện chỉ vài bước chân, khuất trong một góc yên tĩnh của quảng trường. Vào mùa hè, bàn ghế được bày ngay ngắn thành hàng trên khoảng sân lát đá, nhưng buổi tối tháng Hai hôm đó, chúng được xếp chống lên nhau, bị bỏ xó sát bức tường rào bên ngoài cung điện. Khi Tướng Ferrari bất ngờ xuất hiện, bồi bàn dẫn ông cùng hai vị khách đi cùng đến chiếc bàn ở cuối phòng, rồi mang lên một đĩa cơm viên chiên arancini di riso và rượu vang đỏ vùng Campania - quê hương của Ferrari. Đại tướng nâng ly chúc mừng một lễ cưới mà đến lúc này vẫn chưa bước qua đêm tân hôn. Sau đó, ông vừa xiên một viên cơm vừa kể về một người tên là Giacomo Medici bằng giọng điệu khinh khi.
Mặc dù gã chẳng có quan hệ gì với đế chế ngân hàng Medici ở Florence, tay Medici này cũng chia sẻ niềm đam mê nghệ thuật của dòng họ đó. Là một tay môi giới cổ vật đóng tại Rome và Thụy Sĩ, gã đã âm thầm tuồn nhiều món đồ cổ quý giá cho một số tay buôn, nhà sưu tầm, và các bảo tàng danh tiếng nhất trên thế giới trong suốt nhiều thập kỷ. Nhưng vào năm 1995, công việc kinh doanh phát đạt của gã bắt đầu xuống dốc khi chính quyền Ý và Thụy Sĩ đột kích kho hàng của gã tại cảng miễn thuế Geneva và tìm thấy một kho tàng cổ vật không rõ lai lịch, một số trong đó chỉ vừa mới được khai quật. Phát hiện này mở ra một cuộc điều tra xuyên quốc gia do Biệt đội Nghệ thuật chỉ huy. Kết quả của cuộc càn quét là một số tên tuổi hàng đầu trong giới nghệ thuật bị sa lưới. Năm 2004, một phiên tòa ở Ý kết án Medici vì tội kinh doanh cổ vật trộm cắp và tuyên mức án khắc nghiệt nhất lần đầu tiên áp dụng cho tội danh này - phạt tù mười năm và phạt tiền mười triệu euro. Các công tố viên Ý sau đó sử dụng bằng chứng chống lại Medici để yêu cầu hoàn trả nhiều hiện vật trộm cắp về cho chủ cũ từ các viện bảo tàng tên tuổi. Trong số đó có chiếc bình Euphronios trứ danh, mà Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York đã miễn cưỡng trao trả cho Ý vào năm 2006. Medici, người bị cáo buộc đóng vai trò chủ chốt trong việc ăn trộm chiếc bình, đã từng chụp ảnh trước hộp trưng bày hiện vật này tại bảo tàng với kiểu tạo dáng hai tay chống nạnh, một sự kiện khá nổi tiếng. Tướng Ferrari đã bắt chước tư thế này vào ngày chiếc bình vinh quang trở về và được đặt trong một hộp trưng bày mới tại Bảo tàng Villa Giulia của Rome.
“Tổng cộng,” Ferrari tiếp tục câu chuyện, “Medici phải chịu trách nhiệm về hành vi trộm cướp hàng ngàn cổ vật từ nước Ý. Nhưng gã đã không làm điều đó một mình. Tổ chức của gã giống như cordata, một sợi dây thừng kết nối các tay tombarolo với capi zona, rồi đến bọn nhà buôn và đơn vị đấu giá, và cuối cùng, đến các nhà sưu tập tư nhân và bảo tàng. Và chớ có quên những người bạn tốt của chúng ta trong tổ chức Mafia,” Ferrari nói thêm. “Không có sự chấp thuận của chúng thì đừng hòng khai quật cái gì lên khỏi mặt đất. Và không chia phần trăm cho mấy ông lớn thì đừng hòng tung hàng ra thị trường.”
Ferrari trầm ngâm nhìn bàn tay thiếu mất hai ngón của mình trước khi quay lại đề tài chính. “Chúng tôi không bỏ ra mười năm và hàng triệu euro chỉ để tóm một gã tội phạm và vài tên thuộc hạ tép riu. Mục tiêu của chúng tôi là triệt phá cái mạng lưới đã dần dà cuỗm sạch những báu vật mà tổ tiên để lại cho chúng tôi. Bất chấp tất cả, chúng tôi đã thành công. Nhưng tôi e rằng đó chỉ là một chiến thắng tạm thời. Nạn trộm cổ vật vẫn tiếp diễn. Thực tế, nó hoành hành dữ dội hơn bao giờ hết.”
“Một mạng lưới mới đã thế chỗ Medici ư?”
Ferrari gật đầu rồi hớp một ngụm rượu nhỏ. “Tội phạm cũng khá giống với khủng bố, Allon. Nếu ta tiêu diệt một tên khủng bố, chắc chắn sẽ mọc thêm một tên khác thay thế. Và hầu như chắc chắn là hắn nguy hiểm hơn tên tiền nhiệm nhiều. Mạng lưới mới này phức tạp hơn hẳn so với của Medici. Đó thực sự là một tổ chức toàn cầu. Và rõ ràng, nó tàn nhẫn hơn gấp nhiều lần.”
“Ai vận hành nó?”
“Giá mà tôi biết. Có thể là một tổ chức, nhưng linh tính mách bảo tôi rằng đó là một cá nhân. Tôi sẽ ngạc nhiên nếu hắn ta có bất kỳ mối liên kết công khai nào với nghề buôn cổ vật. Những kẻ ra mặt chỉ là đám tay sai dưới trướng,” Đại tướng nhanh chóng bổ sung. “Hắn là một tên tội phạm sừng sỏ, không đơn giản chỉ bán vài ba chiếc bình lẻ tẻ. Và hắn có đủ quyền lực để khiến tất cả mọi người phục tùng răm rắp, nghĩa là hắn ta có dính dáng với Mafia. Mạng lưới này có khả năng đào một bức tượng ra khỏi lòng đất ở Hy Lạp và bán nó tại Nhà đấu giá Sotheby’s chỉ vài tháng sau với một lai lịch gần như hoàn toàn sạch sẽ.” Đại tướng tạm dừng, sau đó ông nói thêm, “Hắn cũng thu được sản phẩm ở địa bàn của anh đấy.”
“Ở khu vực Trung Đông sao?”
“Có kẻ đang tuồn hàng cho hắn từ những nơi như Lebanon, Syria và Ai Cập. Có vài tên khốn rất kinh tởm ở khu vực đó. Người ta thường thắc mắc tiền chảy về đâu.”
“Thế Falcone có vai trò gì trong này?”
“Khi chúng tôi tình cờ phát hiện đường dây hoạt động của gã cách đây vài năm, tôi đã thuyết phục gã làm việc cho tôi. Cũng chẳng mấy khó khăn,” Ferrari nói thêm, “bởi nếu không thì gã cứ ngồi tù mọt gông thôi, chúng tôi đã thẩm vấn gã hàng tuần liền ở đây, ngay tại cung điện này. Sau đó, chúng tôi thả gã trở lại Cerveteri và cho phép gã tiếp tục con đường bất hợp pháp.”
“Nhưng từ đó ông đã theo dõi nhất cử nhất động của gã này,” Chiara nói.
“Đúng thế.”
“Chuyện gì xảy ra khi một tên tombarolo mang đến cho hắn một chiếc bình hay một bức tượng vừa khai quật được?”
“Đôi khi chúng tôi âm thầm thu hồi nó khỏi thị trường và đưa đến chỗ khác an toàn. Nhưng thường chúng tôi vẫn cho phép Falcone đẩy hàng lên tuyến trên của đường dây. Bằng cách đó chúng tôi có thể theo dõi đường đi nước bước của món hàng trong mạng lưới ma quỷ của bọn buôn lậu. Và chúng tôi muốn bọn trong nghề tin rằng Roberto Falcone là kẻ đáng coi trọng.”
“Đặc biệt là kẻ đầu sỏ của mạng lưới buôn lậu mới này.”
“Rõ ràng là anh đây có kinh nghiệm trong lĩnh vực này,” Đại tướng nói.
Gabriel làm ngơ lời nhận xét. “Thế ông đã đưa hắn leo đến nấc nào trong đường dây rồi?” ông hỏi.
“Chỉ mới những nấc đầu tiên thôi,” Ferrari cau mày nói. “Mạng lưới mới này đã khắc phục được những sai lầm của hệ thống cũ. Mấy tên chóp bu không nói chuyện với những kẻ như Roberto Falcone.”
“Vậy tại sao Claudia Andreatti lại nói chuyện với hắn ta?”
“Cô ta hẳn đã tìm thấy gì đó trong quá trình thẩm tra bộ sưu tập của Vatican và nó dẫn cô đến cửa nhà của Falcone. Một cái gì đó đủ nguy hiểm để cô bị giết chết. Việc Falcone cũng bị thủ tiêu cho thấy nó có liên quan đến đường dây buôn lậu. Thành thật mà nói, tôi sẽ không ngạc nhiên nếu sắp tới có thêm vài cái xác xuất hiện.”
“Ông có nhận ra mình đang ám chỉ điều gì không?”
Ferrari dán con mắt chẳng thấy gì vào Gabriel và chồm người qua bàn. “Đây không phải ám chỉ,” ông nói. “Tôi đang nói rằng Tiến sĩ Andreatti đã phát hiện ra một mối liên hệ giữa đường dây buôn lậu và Vatican. Và điều đó có nghĩa là ông bạn của anh, Đức ông Donati, có một vấn đề phiền toái hơn là cái chết của một nữ giám tuyển rất nhiều. Điều đó cũng có nghĩa là anh và tôi đang theo đuổi cùng một mục tiêu.”
“Đó là lý do tại sao ông sẵn lòng vờ như vợ chồng tôi chưa bao giờ đặt chân đến Cerveteri ngày hôm nay,” Gabriel nói. “Bởi nếu tôi có thể tìm ra kẻ đã giết Claudia thì sẽ giúp ông khỏi phải tìm cách thâm nhập hệ thống.”
“Đây là một giải pháp rất tao nhã, nhất cử lưỡng tiện cho cả hai chúng ta,” Ferrari nói.
“Sao ông không giao nộp tôi cho cơ quan an ninh và tự mình điều tra vụ này?”
“Bởi vì bây giờ khi Falcone đã chết, cảnh cửa duy nhất dẫn vào đường dây mới đã đóng sập trước mặt tôi. Cơ hội cài được một tay chỉ điểm khác rất mong manh. Giờ đây chúng đã hiểu rõ đường đi nước bước và mánh lới của tôi. Chúng cũng biết tỏng người của tôi, càng khiến tôi khó lòng cài tay trong vào. Tôi cần một người có thể giúp tôi triệt phá mạng lưới này từ bên trong, một người có thể suy nghĩ như tội phạm.” Đại tướng dừng lại. “Một người giống anh, Allon.”
“Đây là lời khen à?”
“Tôi chỉ đang nói sự thật.”
“Ông đánh giá cao khả năng của tôi quá.”
Đại tướng mỉm cười vẻ biết tỏng. “Hồi mới bước chân vào ngành, khi tôi đang làm việc trong bộ phận chống khủng bố, tôi được phân công nhận một vụ ngay tại Rome. Có vẻ như một phiên dịch viên người Palestine đã bị bắn chết ngay trước nhà mình. Hóa ra tay này không phải một phiên dịch viên thông thường. Về người đã giết anh ta, chúng tôi không bao giờ tìm ra nhân chứng nào nhớ rằng họ có thấy hắn. Cứ như thể đó là một bóng ma.” Đại tướng dừng lại. “Và bây giờ hắn ta đang ngồi trước mặt tôi, trong một nhà hàng giữa trung tâm của Rome.”
“Tôi chưa bao giờ nghĩ ông là một kẻ hăm dọa tống tiền, Đại tướng à.”
“Tôi không dám mơ đến chuyện thử hăm dọa anh, Allon. Tôi chỉ muốn nói rằng con đường chúng ta đi đã từng giao nhau một lần trước đây. Bây giờ có vẻ như số phận lại run rủi cho chúng ta gặp nhau.”
“Tôi không tin vào số phận.”
“Tôi cũng không,” Ferrari trả lời. “Nhưng tôi tin rằng nếu có bất cứ ai có thể chọc thủng mạng lưới này thì người đó chính là anh. Hơn nữa,” ông nói thêm, “việc anh đã có chỗ trong nội bộ Vatican rõ ràng là một lợi thế.”
Gabriel im lặng một lúc. “Nếu tôi thành công thì sao?” cuối cùng ông lên tiếng hỏi.
“Tôi sẽ dùng thông tin của anh và tổng hợp chứng cứ vững chắc cho một vụ kiện trước tòa án nước Ý.”
“Và nếu vụ kiện đó hủy hoại bạn bè tôi?”
“Tôi biết rõ về mối quan hệ gần gũi giữa anh với Đức Giáo hoàng và Đức ông Donati,” Đại tướng điềm tĩnh nói. “Nhưng nếu Vatican có nhúng tay vào những hành động sai trái, họ buộc phải chuộc tội. Bên cạnh đó, tôi luôn luôn tin rằng việc thú tội sẽ cứu rỗi linh hồn.”
“Nếu nó được tiến hành bí mật.”
“Điều đó có thể không thực hiện được. Nhưng cách tốt nhất để anh bảo vệ quyền lợi của bạn bè mình là chấp nhận đề nghị của tôi. Nếu không, khó mà nói được chuyện bê bối gì có thể bị đào lên.”
“Nghe như thể ông đang hăm dọa tôi vậy.”
“Ừ,” Đại tướng tư lự nói, “tôi cũng nghĩ thế.”
Ông hơi mỉm cười, nhưng con mắt giả của ông cứ nhìn vô định về phía trước. Giống như đang nhìn vào mắt của một nhân vật trong tranh, Gabriel thầm nghĩ, con mắt thấy hết tất cả của Đức Chúa không khoan nhượng.
Vấn đề còn lại là Roberto Falcone - hay chính xác hơn, là những gì cần nói với công chúng về kết cuộc bất hạnh của hắn. Xét đến cùng thì công bố thế nào là một lựa chọn chiến thuật, vấn đề có thể được xử lý một cách yên lặng, hay, theo như cách nói của Gabriel, họ có thể khua chiêng gióng trống thông báo về cái chết của Falcone và nhờ đó phục vụ mục tiêu của mình. Ferrari đã chọn cách thứ hai, bởi vì giống như Gabriel, ông thiên về việc quảng bá và đánh bóng hoạt động của tổ chức. Bên cạnh đó, đây là thời điểm lên ngân sách trong giai đoạn thắt lưng buộc bụng, và Ferrari đang rất cần một thắng lợi, thậm chí là một thắng lợi tự tạo dựng, để đảm bảo duy trì mức kinh phí đáng ganh tị được cấp cho Biệt đội Nghệ thuật trong năm tài chính tiếp theo.
Thế là đầu giờ chiều hôm sau, Ferrari triệu tập báo đài đến cung điện với lời hứa hẹn sẽ đưa ra một thông báo quan trọng. Đó là một ngày không có tin gì giật gân nên báo đài lũ lượt kéo tới, hy vọng sẽ thu hoạch được một tin tức có thể giúp bán báo hoặc lôi kéo khán giả truyền hình tạm dừng vài giây trước khi chuyển kênh. Như thường lệ, Đại tướng đã không làm họ thất vọng, chỉnh tề trong bộ cảnh phục màu xanh lam của Hiến binh Quốc gia Ý, ông sải bước đến bục phát biểu và bắt đầu thêu dệt một câu chuyện cũ rích như chính nước Ý vậy. Chuyện kể về một người đàn ông có cuộc sống bề ngoài giản dị nhưng hóa ra là một trong những tên trùm cướp cổ vật máu mặt nhất ở Ý. Đáng tiếc, gã đã bị sát hại dã man, có lẽ do tranh chấp tiền bạc với đồng bọn. Đại tướng không mô tả chính xác thi thể đã được phát hiện như thế nào, nhưng ông vẫn hé lộ vài chi tiết khủng khiếp đủ để đảm bảo tin sẽ lên trang nhất của mấy tờ báo lá cải. Sau đó, với tài canh giờ hoàn hảo của một diễn viên bậc thầy, ông kéo xuống bức màn đen, để lộ một kho tàng hiện vật thu được từ xưởng của tay tombarolo. Các phóng viên đều sững sờ há hốc mồm. Tướng Ferrari thì cười rạng rỡ khi đèn flash máy ảnh thi nhau lóe lên.
Không cần phải nói, Đại tướng không hề đả động đến vai trò của điệp viên Israel đã nghỉ hưu và bậc thầy phục chế tranh Gabriel Allon, hay về thỏa thuận đầy toan tính mà hai người đã đạt được trong bữa ăn tối tại nhà hàng Le Cave. Ông cũng không tiết lộ cái tên mà mình đã thì thầm vào tai Gabriel khi họ chia tay nhau giữa quảng trường tối om. Gabriel đợi cho đến khi cuộc họp báo của Đại tướng kết thúc mới gọi cho bà. Giọng nói của bà cho thấy rõ ràng bà đang chờ cuộc gọi này.
“Tôi đang họp, đến năm giờ mới xong,” bà nói. “Năm giờ ba mươi nhé?”
“Chỗ tôi hay chỗ cô?”
“Chỗ tôi an toàn hơn.”
“Ở đâu?”
“Chiếc bình cổ,” bà nói. Và đường dây ngắt.