ĐIỂM ĐẶC SẮC CỦA PHÁI DƯƠNG KỲ-
Phái Dương Kỳ và phái Hoàng Long là hai biệt phái của Lâm Tế tông. Có tên gọi này do thiền sư sáng lập là Phương Hội ở núi Dương Kỳ, Viên Châu (nay phía bắc huyện Bình Hương, Giang Tây). Tư tưởng căn bản của phái Dương Kỳ vẫn không ly rời Lâm Tế tông, chủ trương tự ngộ "lập xứ đều là chân", "tất cả pháp đều là Phật pháp".
Phương Hội đề xướng thiền phong lâm ly thống khoái, không cho phép suy lý trầm tư hết sức mãnh liệt của Lâm Tế Nghĩa Huyền, yêu cầu thiền tăng không được hạ công phu ở văn tự ngôn ngữ mà phải ra sức luyện tập trực giác thiền. Nhưng phái Dương Kỳ cũng có phong cách riêng độc đáo. Trong Ngữ lục, Phương Hội nói với các đệ tử tham học: "Sương mù vây tỏa trường không, gió thổi khắp đại dã, cây cối cỏ hoa làm đại sư tử hống, diễn thuyết Ma-ha đại Bát-nhã, tam thế chư Phật chuyển pháp luân ngay dưới gót chân của các ngươi. Nếu mà hội được thì chẳng uổng phí công sức". Ý nghĩa ở đây cũng có phần tương tự với câu "hàm cái càn khôn" trong "Tâm cú" của Vân Môn tông. Do đó có người cho rằng phái Dương Kỳ có "đề cương chấn lĩnh đại loại như Vân Môn", còn khám nghiệm cơ phong của Phương Hội lại tương tự Nam Viện (tức Huệ Ngung, đệ tử nhị truyền của Lâm Tế). Có thể nói, thiền phong của phái Dương Kỳ vừa giữ đặc điểm của chính tông Lâm Tế, đồng thời hấp thụ đặc điểm Vân Môn tông. Sơ kỳ Bắc Tống, hai tông Lâm Tế, Vân Môn cùng thịnh, theo sự hưng khởi của trào lưu dung hợp tư tưởng nội bộ Phật giáo, sự hấp thụ bổ sung lẫn nhau của các tông phái là điều hoàn toàn có thể lý giải.
Về nguyên tắc giáo học, phái Dương Kỳ có đặc điểm rất linh hoạt tự nhiên. Phương Hội cho rằng, khi tiếp dẫn đệ tử tham học cần phải biết khơi dẫn, nắm bắt thời cơ, từng bước khải phát. Khi được hỏi: "Đường tuyết mịt mù, làm sao hóa đạo?", Phương Hội đáp: "Sương mù vây nghìn núi, Quanh co hỏi người đi" (Vụ tỏa thiên sơn tú, Dĩ lí vấn hành nhân). Có người hỏi rốt cuộc kế thừa thiền pháp của ai, Phương Hội đáp: "Có ngựa cưỡi ngựa, không ngựa thì đi bộ". Có thể thấy thiền pháp của Phương Hội không chấp nhất theo quy tắc nào, tùy theo tình huống cụ thể mà vận dụng tông phong các nhà khác nhau.
Do Phương Hội kế thừa tư tưởng căn bản của Lâm Tế tông, tổng hợp thiền phong của hai tông Lâm Tế và Vân Môn, đồng thời vận dụng linh hoạt phương cách tiếp dẫn người học, nên trong bối cảnh cạnh tranh phái hệ kịch liệt, phái Dương Kỳ có được địa vị ưu thế và pháp hệ được trường lưu. Vân Chính hòa thượng trong bài tự của quyển Phương Hội Ngữ Lục đánh giá rất cao tư tưởng và thiền phong của Phương Hội: "Đương thời nói Bách Trượng Hoài Hải đắc đại cơ của Đạo Nhất, Hoàng Bá Hi Vận đắc đại dụng của Đạo Nhất. Người đắc cả hai, chỉ độc nhất Phương Hội!" Chính nhờ vậy, sau khi pháp mạch Hoàng Long bị tuyệt, phái Dương Kỳ đã khôi phục danh xưng tông Lâm Tế. Lịch sử tông Lâm Tế hậu kỳ cũng chính là lịch sử của phái Dương Kỳ.
Uyên Mình tùy qui đồ.