Chương 4

Khi họ trên đường tới Auschwitz, Baretski dường như đang trong tâm trạng rất phởn, hắn dồn dập hỏi Lale. “Mày bao nhiêu tuổi?” “Trước đây mày làm gì, tức là, trước khi mày bị đưa tới đây ấy?”

Lale chủ yếu trả lời bằng cách hỏi ngược lại và phát hiện ra Baretski rất thích nói về mình. Anh biết ra hắn chỉ kém Lale một tuổi, nhưng sự giống nhau chỉ có chừng ấy. Hắn kể về phụ nữ như một cậu thiếu niên. Lale quyết định lợi dụng sự khác biệt này và bắt đầu bày cho Baretski cách lấy lòng con gái, đó là phải tôn trọng họ và những điều họ quan tâm.

“Anh đã bao giờ tặng hoa cho một cô gái chưa?” Lale hỏi.

“Chưa, sao tao phải làm thế chứ?”

“Bởi vì họ thích đàn ông tặng hoa cho họ. Anh mà tự tay hái hoa thì còn tốt hơn.”

“Ôi dào, tao không làm thế đâu. Tao sẽ bị cười chết.”

“Ai cười?”

“Bọn bạn tao.”

“Ý anh là những người đàn ông khác hả?”

“Ờ, phải, họ sẽ nghĩ tao là tên ẻo lả.”

“Thế anh nghĩ cô gái nhận được hoa sẽ nghĩ gì?”

“Cô ta nghĩ gì thì có can hệ gì chứ?” Hắn bắt đầu cười tự mãn và giạng háng ra. “Tao chỉ muốn từ bọn chúng có mỗi cái này thôi, và bọn chúng cũng chỉ muốn từ tao có mỗi cái này thôi. Tao biết mấy vụ này mà.”

Lale vượt lên trước. Baretski đuổi theo sau.

“Sao thế? Tao nói gì sai hả?”

“Anh thật sự muốn tôi trả lời à?”

“Ừ.”

Lale quay lại nhìn hắn. “Anh có chị em gái không?”

“Có,” Baretski đáp. “Hai người.”

“Anh muốn những gã đàn ông khác đối xử với chị em của anh giống như cách anh đối xử với một cô gái hay sao?”

“Ai mà làm thế với em gái tao là tao giết.” Baretski rút súng lục ra khỏi bao bắn vài phát vào không trung. “Tao giết.”

Lale nhảy bật ra sau. Tiếng súng dội lại quanh hai người. Baretski thở hổn hển, mặt đỏ gay, mắt tối sầm.

Lale giơ hai tay lên. “Hiểu rồi. Chỉ để anh suy nghĩ thôi mà.”

“Tao không muốn nói chuyện này nữa.”

Lale phát hiện ra Baretski không phải người Đức mà sinh ra ở Romania, tại một thị trấn nhỏ gần biên giới Slovakia, chỉ cách quê nhà Krompachy của Lale chừng vài trăm cây số. Hắn trốn nhà tới Berlin, tham gia đội Thanh niên Hitler rồi sau đó là SS. Hắn ghét cha hắn, ông ta hay đánh hắn và các anh chị em hắn rất tàn bạo. Hắn vẫn thấy lo cho chị và em gái ở nhà.

Đêm đó, trong lúc họ đi bộ về Birkenau, Lale khẽ bảo, “Nếu anh không phiền, tôi xin nhận lời đề nghị cho mượn giấy bút của anh. Mã số của cô ấy là 4562.”

Sau bữa tối, Lale lặng lẽ lẻn qua Khu 7. Tên kapo nhìn anh trừng trừng nhưng không nói gì.

Lale chia cho bạn bè trong khu nhà phần ăn tối anh được nhận thêm, chỉ là vài mẩu bánh mì. Mọi người trò chuyện, trao đổi tin tức. Như thường lệ, những nhà tu hành trong nhóm mời Lale tham gia buổi cầu nguyện tối. Anh lịch sự từ chối và lời từ chối cũng được chấp nhận một cách lịch sự. Đây là thủ tục thông thường.

❖ ❖ ❖

Một mình trong căn phòng đơn, Lale tỉnh dậy, thấy Baretski đứng ngay cạnh giường. Hắn chẳng thèm gõ cửa trước khi vào – hắn có bao giờ gõ cửa đâu – nhưng chuyến thăm này có gì đó khác hẳn.

“Cô ta ở Khu 29.” Hắn đưa cho Lale một cây bút chì và một ít giấy. “Đây, viết cho cô ta đi và tao đảm bảo cô ta sẽ nhận được nó.”

“Anh có biết tên cô ấy không?”

Ánh mắt của Baretski đã cho Lale câu trả lời. Mày nghĩ sao?

“Một tiếng nữa tao sẽ quay lại và mang thư cho cô ta.”

“Hai tiếng nhé.”

Lale vắt óc nghĩ những lời mở đầu để viết cho người tù số 4562. Bắt đầu kiểu gì đây? Phải xưng hô với cô ấy thế nào? Cuối cùng anh quyết định viết đơn giản thôi, “Chào em, anh là Lale.” Khi Baretski quay lại, anh đưa cho hắn tờ giấy vỏn vẹn có vài câu. Anh kể với cô anh quê ở Krompachy, Slovakia, tuổi của anh, các thành viên trong gia đình mà anh tin rằng vẫn đang an toàn. Anh hẹn cô sáng Chủ nhật tuần sau đến gần tòa nhà hành chính. Anh giải thích rằng anh cũng sẽ cố gắng đến đó và nếu anh không đến thì nghĩa là vì công việc của anh, vốn không được sắp xếp giống những người khác.

Baretski lấy lá thư và đọc ngay trước mặt Lale.

“Mày chỉ nói bấy nhiêu thôi sao?”

“Muốn nói thêm gì thì tôi sẽ gặp trực tiếp.”

Baretski ngồi xuống giường Lale và chớp lấy cơ hội để khoe khoang về những gì hắn sẽ nói, những gì hắn muốn làm nếu hắn ở vào tình huống của Lale, nghĩa là, không biết liệu mình có còn sống đến cuối tuần không. Lale cảm ơn lời góp ý của hắn nhưng bảo rằng anh muốn phó mặc cho số phận hơn.

“Tốt thôi. Tao sẽ đưa cái gọi là lá thư này cho cô ta và sẽ đưa cho cô ta giấy bút để hồi âm. Tao sẽ hẹn sáng mai đến lấy thư trả lời – cho cô ta cả đêm để suy nghĩ xem có nên thích mày không.”

Hắn rời phòng, mỉm cười tự mãn với Lale.

Mình đã làm gì thế này? Anh đã đặt tù nhân số 4562 vào nguy hiểm. Anh được bảo vệ. Cô ấy thì không. Thế mà anh vẫn muốn, vẫn cần, đánh liều một phen.

❖ ❖ ❖

Ngày hôm sau Lale và Leon làm việc miệt mài đến tận tối. Baretski luôn đi tuần cách họ không xa, thường ra oai với những hàng người bằng cách dùng súng trường thay dùi cui khi hắn không thích dáng vẻ của ai đó. Điệu cười tự mãn xảo quyệt không bao giờ tốt trên mặt hắn. Hắn rõ ràng rất thích vênh váo đi lên đi xuống mấy hàng người. Chỉ khi Lale và Leon thu xếp đồ đạc hắn mới lấy trong túi ra một mảnh giấy đưa cho Lale.

“Ôi, Thợ Xăm,” hắn bảo, “Cô ta chẳng nói gì nhiều. Tao nghĩ mày nên tìm bạn gái khác đi.”

Khi Lale đưa tay ra lấy mảnh giấy, Baretski đùa cợt dịch nó ra xa. Được lắm, nếu mày muốn bỡn cợt theo cách đó. Anh xoay người bước đi. Baretski đuổi theo đưa cho anh bức thư. Cái gật đầu cộc lốc là cách cảm ơn duy nhất Lale sẵn lòng dành cho hắn. Bỏ mảnh giấy vào túi, anh đi ăn tối, vừa đi vừa nhìn Leon tiến về khu nhà, biết rằng có lẽ chính anh cũng sẽ bị lỡ bữa.

Khi Lale đến thì chỉ còn một ít thức ăn. Ăn xong, anh nhét mấy mẩu bánh mì vào tay áo, nguyền rủa việc bộ đồng phục Nga của anh giờ đã bị thay thế bằng bộ đồng phục giống pyjama chẳng có cái túi nào. Bước vào Khu 7, anh nhận được lời chào đồng thanh lặng lẽ như thường lệ. Anh giải thích rằng anh chỉ có thức ăn thêm đủ cho Leon và có lẽ hai người nữa nhưng hứa ngày mai sẽ cố kiếm nhiều hơn. Anh rút ngắn thời gian ở lại và vội vàng trở về phòng. Anh cần phải đọc những dòng chữ đang vùi giữa đống dụng cụ.

Anh ngả người xuống giường, áp bức thư vào ngực, tưởng tượng ra cảnh tù nhân 4562 đang viết bức thư mà anh háo hức được đọc. Cuối cùng, anh mở thư ra.

Lá thư mở đầu bằng: “Chào anh Lale.” Cũng như anh, cô gái chỉ viết vài dòng cẩn trọng. Cô cũng là người Slovakia. Cô đã ở Auschwitz lâu hơn Lale, từ tháng Ba. Cô làm ở một trong những nhà kho Canada, nơi tù nhân phân loại các tài sản bị tịch thu của những nạn nhân như cô. Chủ nhật này cô sẽ đến sân trại chính. Và sẽ tìm gặp anh. Lale đọc đi đọc lại bức thư và lật lên lật xuống tờ giấy vài lần. Chộp lấy bút chì trong cặp, anh viết nguệch ngoạc bằng chữ in đậm trên mặt sau lá thư của cô: Tên của em, tên em là gì?

❖ ❖ ❖

Sáng hôm sau, Baretski đưa Lale đến Auschwitz một mình. Nhóm vừa tới chỉ là nhóm nhỏ nên Leon được nghỉ một ngày. Baretski bắt đầu trêu Lale về bức thư và về chuyện anh không biết cách giao tiếp với phụ nữ. Lale phớt lờ những lời trêu chọc và hỏi hắn dạo này có đọc quyển sách nào hay không.

“Sách ư? Sách thì có gì hay chứ?” Baretski lầm bầm.

“Anh có thể học được nhiều điều từ sách lắm và các cô gái rất thích nếu anh có thể trích dẫn vài câu hay đọc thơ.”

“Tao cần gì phải trích dẫn sách. Tao có bộ đồng phục này rồi, đó là tất cả những gì tao cần để kiếm bạn gái. Bọn chúng thích bộ đồng phục này. Mày biết không, tao có bạn gái rồi,” Baretski khoe.

Lale giờ mới biết chuyện đó.

“Hay quá. Và cô ấy thích bộ đồng phục của anh à?”

“Đương nhiên. Cô ả thậm chí còn mặc nó vào và đi lui đi tới rồi giơ tay chào – tưởng rằng ả chính là Hitler.” Bật cười ớn lạnh, hắn nhại theo cô ta, bước khệnh khạng, giơ cánh tay lên, “Heil Hitler! Heil Hitler!”

“Cô ta thích bộ đồng phục của anh không có nghĩa là cô ta thích anh.” Lale buột miệng.

Baretski dừng lại.

Lale thầm rủa mình vì nhận xét bất cẩn. Anh đi chậm lại, suy nghĩ xem có nên quay lại xin lỗi hay không. Không, anh sẽ cứ đi tiếp rồi xem chuyện gì xảy ra. Nhắm mắt lại, anh đặt một chân lên trước chân kia, đi từng bước một, chờ đợi, chỉ e sẽ nghe thấy tiếng súng. Anh nghe có tiếng người chạy đằng sau. Rồi tay áo anh bị kéo giật lại. “Mày nghĩ thế thật à, Thợ Xăm? Cô ta chỉ thích tao vì bộ đồng phục của tao?”

Thở phào nhẹ nhõm, Lale quay lại nhìn hắn. “Làm sao tôi biết được cô ta thích gì? Anh kể thêm cho tôi về cô ta đi.”

Anh chẳng hứng thú gì với cuộc nói chuyện này nhưng vì vừa mới thoát được viên đạn nên anh cảm thấy mình không có lựa chọn nào khác. Hóa ra Baretski biết rất ít về bạn gái hắn, chủ yếu vì hắn chưa bao giờ hỏi han cô ta. Lale không thể làm ngơ được, thế là từ lúc nào chẳng hay, anh bắt đầu cho Baretski thêm lời khuyên về cách đối xử với phụ nữ. Trong đầu, Lale tự nhủ mình phải câm miệng lại. Cớ gì anh phải quan tâm tới con ác thú bên cạnh mình, quan tâm liệu hắn có thể đối xử tôn trọng với phụ nữ không? Thật lòng, anh hy vọng Baretski sẽ không sống sót khỏi chỗ này để có thể ở bên cạnh bất kỳ người phụ nữ nào nữa.