CHƯƠNG 24
Họ ăn trưa chậm chạp và trầm tư, với khoảng lặng giữa những câu chuyện vội vàng; vì mỗi khi một lời được cất lên thì họ có nhiều điều để nói với nhau, tuy những lúc nói chuyện chỉ là bổ sung cho những cuộc đối thoại trong im lặng. Archer chỉ nói về những công việc của mình, không phải vì anh có ý định như vậy mà bởi anh không muốn bỏ sót một từ nào trong câu chuyện của cô. Cằm đặt trên hai bàn tay đan nhau chống lên bàn, cô kể với anh những chuyện xảy ra trong một năm rưỡi kể từ khi họ gặp lần cuối.
Cô đã trở nên mệt mỏi với thứ mà mọi người gọi là “tầng lớp thượng lưu”. New York thì tử tế, nó hầu như niềm nở một cách nặng nề, cô sẽ không quên cách nó chào mừng cô quay lại. Nhưng sau niềm hân hoan mới lạ đầu tiên, cô đã thấy bản thân mình, như cách cô diễn đạt, quá “khác biệt” để quan tâm đến những thứ mà nó quan tâm. Vì thế, cô đã quyết định thử sống ở Washington, nơi được cho là có thể gặp nhiều loại người và nhiều quan điểm. Cuối cùng có lẽ cô nên định cư ở Washington, và xây một tổ ấm ở đó cho dì Medora tội nghiệp, người đã khiến sự kiên nhẫn của tất cả những người thân trở nên mệt mỏi ngay khi bà cần được chăm sóc và bảo vệ khỏi những nguy hiểm từ hôn nhân nhất.
- Nhưng Tiến sĩ Carver… em sợ Tiến sĩ Carver à? Anh nghe nói ông ta đang ở với mọi người tại nhà Blenker.
Cô cười.
- Ồ, sự nguy hiểm của Carver đã hết rồi. Tiến sĩ Carver là một người rất thông minh. Ông ấy muốn một người vợ giàu có để bỏ vốn cho những kế hoạch của ông, dì Medora chỉ đơn giản là một ví dụ tốt của một người cải đạo.
- Một người cải đạo thành cái gì?
- Thành tất cả các loại kế hoạch xã hội điên khùng. Nhưng, anh biết không, chúng khiến em thấy thú vị hơn việc mù quáng tuân theo truyền thống - truyền thống của ai đó - mà em thấy giữa những người thân của mình. Có vẻ là ngớ ngẩn khi khám phá ra nước Mỹ chỉ để biến nó thành bản sao của một đất nước khác. - Cô cười phía bên kia cái bàn. - Anh có cho rằng Christopher Columbus sẽ tuân theo tất cả những vấn đề đó chỉ để đến rạp hát với nhà Selfridge Merry?
Archer thay đổi sắc mặt.
- Và Beaufort… em có nói những điều này với Beaufort không? - Anh đột ngột hỏi.
- Em đã không gặp ông ta từ lâu. Nhưng em từng nói và ông ấy hiểu.
- Ôi, đó là điều anh luôn nói với em, em không thích bọn anh. Và em thích Beaufort bởi vì ông ta quá không giống bọn anh. - Anh nhìn quanh căn phòng trống và nhìn ra ngoài bãi biển vắng với một hàng những ngôi nhà nông thôn màu trắng lạnh lẽo dọc bờ biển. - Chúng ta buồn tẻ đến đáng trách. Chúng ta không có đặc điểm, không màu sắc, không trạng thái… anh tự hỏi - anh thốt lên - sao em không quay lại?
Đôi mắt cô tối hơn, và anh hy vọng nhận được một lời cãi lại căm phẫn. Nhưng cô ngồi im lặng, như thể suy nghĩ về điều anh vừa nói, và anh bắt đầu sợ rằng cô sẽ trả lời điều mà cô cũng phân vân.
Cuối cùng, cô nói.
- Em tin đó là vì anh.
Không có lời thú nhận nào lại bình thản, hay trong một giọng ít khuyến khích tính tự mãn của người đang nói chuyện cùng hơn thế. Archer đỏ bừng mặt, nhưng không dám cử động hay nói gì: như thể những lời nói của cô là vài loài bướm hiếm có mà chỉ cần cử động nhẹ nó cũng giật mình bay đi, nhưng nếu được để yên thì nó có thể tụ tập một đàn xung quanh.
- Ít nhất - cô tiếp tục - chính anh đã khiến em hiểu rằng dưới vẻ ảm đạm ấy còn có những thứ quá ư tốt đẹp, nhạy cảm và tinh tế đến mức ngay cả những thứ em quan tâm nhất trong thế giới trước kia của em cũng có vẻ không thể sánh bằng. Em không biết làm cách nào để giải thích - cô nhíu mày lo lắng - nhưng dường như trước đó em chưa bao giờ biết những thú vui tinh tế có lẽ phải được trả giá bằng khó khăn, nghèo túng và sự tầm thường.
- Những thú vui tinh tế - muốn có chúng phải mất thứ gì đó! - Anh muốn bắt bẻ; nhưng sự cầu khẩn trong mắt cô giữ anh yên lặng.
- Em muốn - cô tiếp tục - hoàn toàn thành thật với anh… và với chính em. Một thời gian dài em đã hy vọng cơ hội này sẽ đến: rằng em có thể nói với anh rằng anh đã giúp đỡ em nhiều đến mức nào, những gì anh đã làm cho em…
Archer cau mày, nhìn chằm chằm cô. Anh ngắt lời cô với một điệu cười.
- Và em đã cho anh những gì? Cô hơi tái mặt.
- Cho anh?
- Đúng, vì em đã biến đổi anh nhiều hơn là anh đã biến đổi em. Anh là người đã lấy vợ vì một người khác bảo anh thế.
Vẻ tái mặt của cô chuyển thành một nét e thẹn thoáng qua.
- Em đã nghĩ… anh đã hứa… anh sẽ không nói những chuyện như thế hôm nay.
- A… Đúng là phụ nữ! Không ai trong số họ có thể vượt qua một chuyện tồi tệ.
Cô hạ giọng.
- Đó là một chuyện tồi tệ… cho May?
Anh đứng bên cửa sổ, gõ nhịp vào khung kính trượt đắp nổi, cảm thấy trong từng thớ thịt sự nhẹ nhàng bâng khuâng khi cô nhắc đến tên người em họ.
- Vì đó là điều chúng ta luôn phải nghĩ tới… đúng không… theo ý anh? - Cô khăng khăng.
- Theo ý anh? - Anh lặp lại, đôi mắt trống rỗng vẫn nhìn ra biển.
- Hay nếu không - cô tiếp tục, theo đuổi ý nghĩ của cô với một nỗ lực vất vả. Nếu nó không đáng để từ bỏ, để lỡ mọi thứ, để những người khác có thể được cứu thoát khỏi ảo tưởng và đau khổ - và mọi thứ mà em về nhà vì chúng, mọi thứ khiến cuộc sống trước kia của em trở nên quá trống trải và nghèo nàn bởi vì không ai ở đó quan tâm đến chúng - tất cả những điều này là giả tạo hay là một giấc mơ…
Anh quay lại mà không di chuyển khỏi chỗ.
- Và trong trường hợp đó không có lý do gì để em không trở lại? - Anh kết luận cho cô.
Đôi mắt cô bám lấy anh tuyệt vọng.
- Ôi, không có lý do nào sao?
- Không có nếu em buộc tất cả những thứ của em vào hạnh phúc trong cuộc hôn nhân của anh. Cuộc hôn nhân của anh - anh nói gay gắt - sẽ không phải là hình ảnh giữ em lại đây!
Cô không trả lời, và anh tiếp tục.
- Có ích gì? Em đã cho anh cái nhìn đầu tiên về cuộc sống đích thực và cùng lúc em bảo anh phải tiếp tục cuộc sống giả tạo cũ. Nó vượt quá sức chịu đựng của con người - vậy thôi.
- Ôi, đừng nói thế, khi em đang chịu đựng nó! - cô thốt lên, đôi mắt mọng nước.
Cánh tay buông thõng xuống bàn, cô ngồi đó mà không nhìn vào mắt anh dửng dưng như thể trước một hiểm họa kinh khủng. Khuôn mặt đã phô bày toàn bộ con người cô, với tâm hồn đằng sau nó: Archer đứng câm lặng, bị chìm đắm trong lời nói đột ngột phát ra từ khuôn mặt ấy.
- Em nữa… Ôi, suốt khoảng thời gian này, cả em nữa ư? Để trả lời, nước mắt trên mi cô trào ra và lăn chầm chậm xuống.
Giữa họ vẫn là nửa chiều rộng căn phòng, không ai có vẻ muốn di chuyển. Archer cảm thấy thờ ơ khác thường với dáng vẻ của cô: anh khó có thể biết được điều này nếu bàn tay đang để trên bàn của cô không thu hút cái nhìn của anh như khi ở trong ngôi nhà nhỏ phố Hai mươi ba, anh đã để mắt vào nó để tránh nhìn vào mặt cô. Giờ tâm trí anh xoay tròn quanh bàn tay như thể quanh rìa của một cái vòi rồng, nhưng anh vẫn không cố gắng kéo nó đến gần hơn. Anh đã biết về thứ tình yêu được nuôi dưỡng bằng sự âu yếm và đã nuôi dưỡng chúng. Nhưng niềm đam mê này, còn gần gũi hơn cả xương tủy của anh, nó sẽ không được thỏa mãn một cách hời hợt. Nỗi sợ duy nhất của anh là sẽ gây ra bất cứ thứ gì có thể xóa bỏ âm thanh và cảm giác trong những lời nói của cô. Ý nghĩ duy nhất là anh sẽ không bao giờ cảm thấy cô đơn một lần nữa.
Nhưng sau một lúc, cảm giác vô vị và suy sụp đã vượt qua anh. Họ ở đó, gần bên nhau, an toàn và kín đáo; tuy nhiên họ lại quá bị trói buộc với số phận riêng của mình đến nỗi mỗi người có thể là một nửa thế giới tách biệt.
- Có ích gì… khi em quay lại đó? - Anh thốt lên, bên dưới những lời này ẩn chứa một nỗi thất vọng: “Làm cách nào để tôi giữ được em?”.
Cô ngồi bất động, với đôi hàng mi rủ xuống.
- Ôi, em sẽ chưa đi!
- Chưa đi? Vậy thì sẽ là một lúc nào đó? Lúc nào đó mà em đã biết trước?
Nghe đến đấy cô ngước đôi mắt trong sáng nhất lên.
- Em hứa với anh: em sẽ không đi nếu anh không đồng ý. Em sẽ không đi cho đến khi chúng ta có thể nhìn thẳng vào nhau như thế này.
Anh thả người xuống ghế. Câu trả lời của cô thực sự là: “Nếu anh nhích một ngón tay, anh sẽ đẩy em trở lại: về tất cả những điều ghê tởm anh đã biết, và tất cả những cám dỗ anh đã đoán ra một nửa”. Anh hiểu nó rõ ràng như thể cô đã thốt
ra những lời đó, và ý nghĩ ấy giữ anh ngồi im một chỗ bên chiếc bàn trong một kiểu phục tùng cảm động và thiêng liêng.
- Cuộc sống của em thật là! - Anh rên rỉ.
- Ôi,… miễn sao nó là một phần của cuộc sống của anh.
- Và cuộc sống của anh là một phần cuộc sống của em? Cô gật đầu.
- Và đó là tất cả… của cả hai chúng ta?
- Ồ, đó là tất cả, đúng không?
Anh bật dậy, quên mất mọi thứ trừ khuôn mặt dịu dàng của cô. Cô cũng đứng dậy, không phải để đón anh hay chạy trốn khỏi anh, mà mang vẻ bình thản, như thể điều khó khăn nhất của nhiệm vụ đã được hoàn thành và cô chỉ việc đợi. Quá bình thản đến nỗi, khi anh đến gần hơn, tay cô vươn ra không phải để ngăn cản mà như dẫn đường cho anh. Chúng chạm vào anh, khi cánh tay cô duỗi ra nhưng không cứng nhắc, giữ anh đủ xa để khuôn mặt buông xuôi của cô nói nốt phần còn lại.
Họ có lẽ đã đứng như thế trong một lúc lâu, hay chỉ trong vài khoảnh khắc; nhưng nó đủ dài để sự im lặng của cô chia sẻ những gì cô phải nói, và để anh cảm thấy chỉ có một thứ là quan trọng. Anh không nên làm bất cứ thứ gì khiến cuộc gặp gỡ này là lần gặp cuối cùng. Anh phải đặt tương lai của cả hai người vào tay cô, chỉ đề nghị rằng cô nên nhanh chóng giữ lấy nó.
- Đừng… đừng buồn - cô nói, với một giọng ngập ngừng khi cô xua tay, và anh đáp:
- Em sẽ không quay lại đó… em sẽ không quay lại đó chứ? - Như thể đó là khả năng duy nhất anh có thể chịu đựng được.
- Em sẽ không quay lại đó - cô nói; và quay đi, mở cửa đi về phía phòng ăn công cộng.
Những giáo viên ầm ĩ đang thu dọn đồ đạc của họ để chuẩn bị ra bến tàu. Bên kia bãi biển, con tàu hơi nước màu trắng nằm ở cầu tàu, và phía trên làn nước ngập nắng, Boston hiện ra lờ mờ trong một làn sương mù.