Thư tháng chín gửi Em
Đã sang tháng 9, bên nhà đã vào Thu chưa em? Nơi đây lá đã đổi mầu và không gian dường như bắt đầu loãng ra vì những khoảng trống đó. Nhưng nắng vẫn ngập đầy nơi tôi ở. Nắng hun trên mái nhà, mặt đường, nắng ràn rụa trong từng chân tóc rịn mồ hôi. Nắng võ vàng trên từng phiến da. Nắng … nắng vẫn luôn mãi không ngừng để Thu còn ngập ngừng trên cuống lá, ngọn cây. Tôi vẫn chờ một sự thay đổi ở chung quanh, chẳng biết để làm gì? Trời có dịu, nắng có mềm thì may ra mới tìm thấy được sự êm ả của đời sống trong bối cảnh gượng gạo đó. Nhưng thời gian không dừng lại ở giây phút êm đềm đó mà lại vội vã chuyển biến, lôi kéo và tôi vẫn như thường lệ miệt mài trong giòng sông hỗn độn đó.
Em có nhìn thấy Thu hay đã từ lâu Thu chỉ còn trong trí nhớ, em gái? Hãy gìn giữ những gì đẹp nhất trong phần sâu thẳm đó. Chẳng ai có thể tước đoạt được của em ngoại trừ em thôi. Chung quanh em có thay đổi dường nào thì xin vẫn cứ thủy chung với niềm tin của em. Tôi không thấy em nhắc đến những khó khăn nữa mà chỉ thấy em hoài nghi về những “đổi mới” mà chợt thức giấc bỗng thấy đen thành trắng. Để biết đâu một hôm nào khác cũng tỉnh giấc lại thấy trắng thành đen trong chua chát chứ chẳng còn gì để mà bẽ bàng nữa.
Em thấy gì trong những tà áo mầu, những nhộn nhịp của phố thị tưởng đã chết một lần? Em đã nghĩ gì khi thấy nhà mọc lên như nấm (chỉ thấy những bảng kẻ chữ “For rent” như ngày xưa đón bước chân người lính đồng minh Hoa Kỳ), những bản nhạc một thời đã tuyệt tích (hay bị giấu kín trong từng tấc lòng hoài nhớ một thuở..) nay chợt bừng lên? Chỉ là son phấn của một sự giả trá thôi em. Tôi nghĩ đến cuộc đời là một giòng sông mà người ta đã vung tay ném đầy rác rưởi xuống làm đục giòng nước. Rồi cũng chính con người lại vớt qua quýt những rác rến đó để xoa tay hài lòng mình đã làm sạch giòng sông. Giòng sông chẳng bao giờ sạch nữa em ạ.
Em có biết ở Bosnia, một nơi xa lắc và hoàn toàn cách biệt với nơi em ở, những công viên xinh đẹp chỉ trong một vài giây ngắn ngủi của thời gian đã trở thành nơi vùi dập những kẻ mà cuộc sống bỗng dưng đứt đoạn. Người ta đã đào xới những thảm cỏ xanh tươi và để lại những ụ đất loang lổ và những bia dựng vội vàng. Tôi đã nhìn thấy ảnh người nhạc sĩ Bosnia ôm mặt khóc trước nấm mộ còn thơm mùi đất mới. Anh đã ăn mặc trịnh trọng như những lần trình diễn thực thụ và ôm đại hồ cầm để tấu một lần cuối bài ca tiễn đưa. Người nhạc sĩ Bosnia đó là biểu tượng cho cuộc sống giữa khung cảnh hoang tàn của cuộc chiến. Anh đứng chơ vơ giữa mộ bia ngổn ngang, đàn và khóc cho một cuộc chia ly, cho một cuộc chiến tranh phi lý. Anh là một bông hoa trong giòng sông nhơ bẩn đó. Tôi không hiểu có bao giờ người nghệ sĩ ấy một lúc nào đó, một lúc yếu mềm, chợt muốn tách ra khỏi giòng sông lem luốc để khỏi lấm mình. Hay lòng chợt lặng yên mặc giông bão xô đẩy?
Còn em? Có khi nào em trộm nghĩ: Phải chi em đã không sinh ra trên đất nước mình? Tôi không biết câu trả lời của em nhưng tôi rõ câu trả lời của mình. Em biết tại sao không? Tôi vẫn thấy xốn xang khi nghe nhắc đến quê hương. Tôi vẫn thấy quãng thời gian này là tạm bợ. Tôi vẫn thấy ngôn ngữ Việt tràn trề trong tâm tưởng tôi và tôi biết cho dù tôi có sống trên đất nước hiện tại này thêm bao lâu nữa, tôi vẫn không bao giờ trở thành người Mỹ, dù là người Mỹ da vàng..