Thư tháng mười một gửi Em
Tôi vẫn tự nhắc nhở phải viết thư đều cho em mà rồi tôi vẫn không sao thực hiện được. Em đừng bảo một chuyện giản dị như vậy mà tôi không giữ lời thì nói gì đến chuyện khác. Nhưng đừng trách tôi vội em ạ. Khi viết thư cho em tôi không viết vì bổn phận mà cũng chẳng thể viết qua quít cho nó xong. Bởi vì như bấy lâu nay em đọc thư tôi đã rõ: Tôi gửi thư đến em để tâm tình cùng em. Cuối tháng 10 tôi tôi viết thư cho em, lá thư ngắn dường như dở dang. Tôi không có ý định viết tiếp lá thư tháng 10 ấy bởi vì tôi không thể trở lại tâm trạng đó mà hàn huyên cùng em. Em có thấy sự chân thành của tôi không?
Trời đã hơi trở lạnh. Những chiếc áo len dầy cộm, chút hơi lạnh ban mai, làn da khô khô se lạnh, làm tôi nhớ đến nhà mình. Em đừng cười chia chữ “nhà mình”, với tôi nó thân thương lắm. Tôi ra đời từ đó mà em. Có điều lạ, nhìn trở lại quãng thời gian đó tôi có cảm tưởng như nhìn một ai khác, sao không mảy may giống mình hiện tại. Vậy nếu em gặp lại tôi, em còn thấy tôi thay đổi đến đâu?
Tôi kể cho em nghe về những ngày vừa qua nhé. Không biết em may mắn hay tôi mới là người may mắn? Em nghe đài phát thanh Irina mỗi ngày tại quê nhà, nghe giọng nói trong và ngọt ngào của người nữ xướng ngôn viên Nga. Tôi đoan chắc em nghe lén lút trong một góc nào đó, áp tai nghe như thể người nữ xướng ngôn viên chỉ nói riêng cho mình em. Ở đây tôi được gặp người phụ nữ Nga này bằng xương bằng thịt, được nói chuyện, được nghe, được nhìn để thấy người phụ nữ này đã có một quả tim trọn vẹn cho đất nước chúng ta. Những lời nói chân thành, những hành động cụ thể của bà ta chính là tiếng nói đích thực của trái tim. Tôi được đọc sách của bà ta viết. Và ở câu cuối cùng, tác giả viết như sau: “Tôi cầu nguyện Chúa, Phật, Thượng Đế, các vị Thần hãy ban phước phù hộ cho thành phố kỳ diệu –Saigon của trái tim tôi. Saigon của các bà mẹ buôn rong, các bác xích lô gầy rám nắng, các em nhỏ bán báo. Thành phố của những người không còn gì để mất, ngoài.. phẩm giá con người!”. Câu nói thật như một nhát dao mạnh chém vào da thịt. Tôi thấy nhức nhối và chua xót vì câu nói đó. Sự thương cảm cũng nhiều mà sự chua cay cũng lắm.
Bên kia, nơi em ở, người ta đã bị tước đoạt hết mọi sự, người ta bị đẩy vào con đường cùng thì đã hẳn. Còn nơi đây người ta có đầy rẫy tự do thành thử phẩm giá có bị đánh rơi thì đấy cũng chính là một tự do do con người lựa chọn để mà khước từ sống cho ra con người. Hay nói cách khác con người chẳng còn phẩm giá chẳng ra con người. Em thấy không như bao lần tôi đã nói với em, cái giá của tự do không rẻ đâu. Ở một nơi hỗn loạn, luông tuồng như trong xã hội này, giữ lòng bình lặng ngay cả với chính mình (chứ đừng nói gì đến người khác) không phải là một điều dễ dàng. Chữ “phẩm giá” nơi đây được treo bằng sợt chỉ mỏng manh, sẵn sàng rơi xuống bất cứ lúc nào. Đôi khi người ta còn cố giật mạnh cho nó rơi xuống rồi dùng chân mà chà đạp lên bằng cách hạ phẩm giá người khác. Họ quên mất bằng hành động đó họ đã tự hạ phẩm giá mình. Em cứ tưởng tượng hình ảnh một người (cho dù là ở xã hội nào và không gian nào) cúi xuống vũng bùn, bốc bùn và ném vào người khác để làm xấu, để lăng mạ, thì điều đầu tiên là tay người đó sẽ vấy bùn trước, trực tiếp dính bùn. Còn kẻ bị ném thì chỉ bị bẩn lớp áo bên ngoài. Mà quần áo bên ngoài chỉ là phù phiếm, nghĩa lý gì đâu để mà phải bận tâm, phải thế không em?
Sang được đến xứ tự do nhưng em có thấy là chúng tôi đã mất đi một nửa tâm hồn. Còn lại có một nửa, khéo thì nửa đó sinh sôi nẩy nở để bù đắp vào phần mất mát kia, còn vụng thì mất cả. Tôi đâm sợ hãi trước sự mất mát do chính mình tạo ra dù là vô tình. Em biết không làm một con công đẹp lộng lẫy với chùm lông khoe mầu chẳng phải là sướng. Sẽ đến một ngày theo với thời gian, chùm lông kia sẽ rụng dần và con công lúc đó nào có hơn gì con gà tây đâu em.
Đã từ lâu tôi dửng dưng trước những xáo trộn của đời sống. Tôi tin rằng những thứ đó giả tạo và tạm bợ nên tôi vẫn thản nhiên đóng vai kẻ bàng quang quay mặt đi dù đôi khi những xáo trộn đó đang xẩy đến cho chính mình. Tôi không dám khuyên em như vậy nhưng chỉ bầy tỏ một cái nhìn của tôi và hy vọng em sẽ hiểu được những lời tôi nói.
Lại sắp hết một năm. Nhớ năm nào tôi viết thư cho em và nhắc đến cội mai già trước nhà. Em cần bán gì thứ cứ bán nhưng đừng chặt cành mai bán lấy tiền em nhé? Đau lòng cho cành mai mà cũng xót xa cho tôi. Thời gian hình như càng ngày càng rút ngắn lại, và cứ nhìn thời gian qua tôi càng thất vọng vì vẫn chưa có gì thay đổi. Em sẽ không thấy được thời gian kinh khủng như thế nào. Mười chín năm rồi đó em! Đó là một tiếng than hay một tiếc nuối, đố em.
Trong 19 năm trôi qua đó em học được gì ở xã hội đảo điên và đã đổi chủ? Em cứ thử chắp vá xem may ra có được một câu trả lời. Ở bên này tôi cũng vá víu 19 năm đó một cách gượng gạo để thấy mình thành một người Việt Nam rất lạc loài trong thế giới rộng lớn này. Những lá thư cho em là những níu kéo rất gần gũi đấy. Chúc em ngày tháng dài thênh thang, không vội vã như tôi.