TIẾNG NÓI CỦA LÝ TRÍ 2

I

"Geralt."

Gã ngẩng đầu lên, bị lôi ra khỏi giấc ngủ. Mặt trời đã lên cao và thúc những tia nắng vàng chói lòa chiếu xuyên qua cửa chớp, cho các xúc tu ánh sáng thâm nhập căn phòng. Gã thuật sĩ đưa tay che mắt, một phản xạ thừa thãi theo bản năng mà gã chẳng bao giờ bỏ được - xét cho cùng, việc gã cần làm chỉ là thu hẹp đồng tử của mình thành khe dọc.

"Muộn rồi đấy," Nenneke nói, mở toang cửa chớp. "Cậu ngủ đẫy mắt rồi. Đi ra đi, Iola."

Cô gái đột ngột ngồi dậy và chồm khỏi giường để lấy tấm áo choàng trên sàn. Geralt cảm thấy một vệt nước bọt mát lạnh trên vai, nơi cô ban nãy đặt môi.

"Chờ đã..." gã ngập ngừng nói. Cô nhìn gã, nhanh chóng quay đi.

Cô đã thay đổi. Cô không còn mang nét tinh linh nước nữa, không còn là cái hồn ma tỏa sáng, thơm hương hoa cúc vào lúc bình minh. Đôi mắt cô có màu xanh lam, không phải màu đen. Và cô có tàn nhang - trên mũi, viền cổ, vai. Chúng chẳng hề xấu xí, mà rất hợp với nước da và mái tóc đỏ của cô. Nhưng gã đã không trông thấy chúng vào lúc bình minh, khi cô còn là giấc mơ của gã. Gã xấu hổ nhận ra mình cảm thấy oán giận cô, oán giận vì cô không giữ nguyên là một giấc mơ, và vì gã sẽ không đời nào tha thứ cho bản thân về điều đó.

"Chờ đã," gã lặp lại. "Iola... ta muốn..."

"Đừng nói chuyện với con bé, Geralt," Nenneke nói. "Đằng nào thì nó cũng sẽ không trả lời cậu đâu. Đi ra đi, Iola."

Cô gái quấn mình trong chiếc áo choàng, hấp tấp chạy về phía cửa, đôi chân trần vỗ lên mặt sàn - bối rồi, đỏ mặt, ngượng nghịu. Không còn gợi chút gì cho gã nhớ đến...

Yennefer.

"Nenneke," gã nói, với lấy áo của mình. "Tôi hy vọng bà không cảm thấy khó chịu vì... Bà sẽ không trừng phạt cô ấy chứ?"

"Đồ ngốc," nữ tu sĩ khịt mũi. "Cậu đã quên mình đang ở đâu rồi. Đây không phải ẩn thất cũng chẳng phải tu viện. Đây là đền thờ thần Melitele. Nữ thần của chúng ta không cấm đoán các nữ tu bất cứ điều gì hết. Gần như vậy."

"Bà cấm tôi nói chuyện với cô ấy đấy thôi."

"Ta không cấm cậu. Nhưng ta biết hành động đó chỉ vô nghĩa. Iola không nói đâu."

"Sao cơ?"

"Con bé không nói đâu. Nó đã thề rồi. Đó là một kiểu hy sinh nhằm mục đích... Ôi, lý giải thì ích lợi gì chứ; cậu đằng nào cũng chẳng hiểu đâu. Cậu thậm chí còn không cố hiểu nữa kìa. Ta biết quan điểm của cậu về tôn giáo. Không, đừng mặc quần áo vào vội. Ta muốn kiểm tra cổ của cậu."

Bà ngồi trên mép giường và khéo léo tháo mớ băng vải lanh quấn dày quanh cổ gã thuật sĩ. Gã nhăn mặt vì đau.

Ngay khi gã đặt chân đến Ellander, Nenneke đã tháo những mũi khâu dày đau dày đớn như dây bện của thợ giày mà người ta đã khâu cho gã ở Wyzim, mở vết thương và băng bó lại nó. Kết quả rất rõ ràng: gã đã đặt chân đến ngôi đền trong tình trạng gần như lành hẳn, dù có thể hãy còn hơi khó cử động. Bây giờ thì gã lại đổ bệnh, và còn đau đớn nữa. Nhưng gã không chống cự. Gã đã quen bà tu sĩ này được nhiều năm rồi và thừa biết kiến thức chữa trị của bà uyên thâm đến nhường nào, biết tài dược của bà phong phú và toàn diện ra sao. Một đợt điều trị tại đền thờ thần Melitele kiểu gì cũng sẽ hữu ích, không thể lệch đi đâu được.

Nenneke sờ vết thương, rửa sạch nó và bắt đầu nguyền rủa. Gã đã thuộc lòng thói quen này. Bà đã làm vậy ngay từ hôm đầu tiên, lần nào cũng rên rỉ khi nhìn thấy những vết móng vuốt công chúa Wyzim để lại.

"Kinh khủng quá! Để bản thân bị một con quỷ nữ tầm thường chém cho ra nông nỗi này. Cơ, gân - nó chỉ vừa suýt soát trượt động mạch cảnh của cậu thôi! Lạy thần Melitele vĩ đại! Geralt, chuyện gì đang xảy ra với cậu vậy? Làm thế nào mà nó đến được gần cậu thế? Cậu muốn làm gì nó thế hả? Cưỡi nó à?"

Gã không trả lời và khẽ mỉm cười.

"Đừng cười toe toét như một thằng ngốc thế." Bà tu sĩ đứng dậy và lấy một túi bông băng từ ngăn tủ ra. Mặc dù nặng cân và có vóc người thấp bé, bà vẫn di chuyển rất nhanh nhẹn và duyên dáng. "Chuyện này chẳng có gì buồn cười cả đâu. Cậu đang để mất phản xạ đấy, Geralt."

"Bà nói quá rồi."

"Ta không nói quá chút nào hết." Nenneke phết một lớp hỗn hợp màu xanh lục nồng mùi bạch đàn lên vết thương. "Đáng lễ cậu không nên để mình bị thương, nhưng điều đó đã xảy ra, lại còn nặng như thế nữa. Thậm chí là chết người đấy. Ngay cả với khả năng hồi phục phi thường của cậu, cổ cậu cũng sẽ phải mất mấy tháng mới cử động được lại hoàn toàn. Ta cảnh báo cậu, chớ thử sức bằng cách nghênh chiến với một đối thủ nhanh nhẹn trong giai đoạn đó đấy nhé."

"Cảm ơn bà đã cảnh báo. Chắc bà cũng có thể cho tôi thêm chút lời khuyên chứ: tôi phải sống kiểu gì trong quãng thời gian đó đây? Tụ tập mấy cô nàng, mua một chiếc xe đẩy và điều hành một kỹ viện lưu động à?"

Nenneke nhún vai, thoăn thoắt băng bó cổ gã. "Ta còn phải cho cậu lời khuyên và dạy cậu cách sống nữa ư? Ta là mẹ của cậu hay gì thế hả? Rồi, vậy là đã xong xuôi. Cậu có thể mặc quần áo vào rồi. Bữa sáng đang chờ cậu trong nhà ăn. Nhanh cái chân lên, không là cậu sẽ phải tự mình sửa soạn đấy. Ta không định giữ mấy cô kia trong bếp đến tận trưa đâu."

"Sau đó tôi sẽ tìm thấy bà ở đâu? Trong thánh đường ư?"

"Không." Nenneke đứng dậy. "Không phải trong thánh đường. Cậu là một vị khách được chào đón ở đây, thuật sĩ ạ, nhưng đừng lảng vảng vào thánh đường. Hãy đi dạo đi, và ta sẽ tự tìm cậu."

"Được rồi."

II

Geralt tản bộ - lần thứ tư - dọc con đường bạch dương dẫn từ cổng đến các khu nhà ở cạnh thánh đường và khu đền chính, hợp nhất vào trong vách đá cheo leo. Sau một thoáng cân nhắc, gã quyết định không quay trở lại chốn cư ngụ mà tiến về phía các khoảnh vườn và nhà phụ. Hàng bao nữ tu sĩ mặc quần áo lao động màu xám đang quần quật làm việc, nhổ cỏ trên luống và cho gà trong chuồng ăn. Đa số bọn họ đều còn trẻ hoặc rất trẻ, gần như là trẻ con. Một số chào gã với một cái gật đầu cụt lủn hoặc một nụ cười thoáng qua. Gã đáp lại lời chào của họ nhưng không nhận ra bất kỳ ai. Mặc dù thường xuyên ghé thăm ngôi đền - mỗi năm một lần hoặc thậm chí là hai - gã chưa bao giờ nhìn thấy nhiều hơn ba hoặc bốn gương mặt mình quen biết. Các cô gái hết đến rồi lại đi - trở thành những bà cốt trong các ngôi đền khác, làm bà đỡ và thầy lang chuyên chữa bệnh cho phụ nữ và trẻ em, tu sĩ lang bạt, giáo viên hay phó mẫu. Nhưng không bao giờ thiếu các nữ tu sĩ từ khắp nơi đến, ngay cả những vùng xa xôi. Đền thờ thần Melitele ở Ellander là nơi trứ danh, và tiếng tăm của nó không hề vô cớ xuất hiện.

Giáo phái Melitele là một trong những giáo phái lâu đời nhất, và vào thời của nó, là một trong những giáo phái phổ biến nhất từ thuở xa xưa. Gần như mọi chủng tộc tiền nhân và mọi bộ tộc du mục nguyên thủy đều tôn vinh một nữ thần của mùa màng và sự màu mỡ, một đấng bảo vệ cho nông dân và người làm vườn, một nữ thần bảo trợ cho tình yêu và hôn nhân. Nhiều tôn giáo trong số ấy đã hợp nhất thành giáo phái Melitele.

Thời gian khá tàn nhẫn với các tôn giáo và giáo phái khác, về cơ bản đã cô lập chúng trong những ngôi đền và nhà thờ nhỏ bị quên lãng, hiếm người lai vãng, bị chèn ép giữa các ngôi nhà phố thị, nhưng thời gian lại rất khoan dung với Melitele. Bà không thiếu tín đồ hay nhà đỡ đầu. Nhằm giải thích nguyên do vị nữ thần ấy lại được mến mộ đến vậy, giới học giả nghiên cứu hiện tượng này hay lần ngược về với giáo phái cổ Đức Đại Mẫu, Mẹ Thiên Nhiên, và chỉ vào những mối liên hệ với chu kỳ của tự nhiên, với sự tái sinh của sự sống cũng như các hiện tượng mang những cái tên đầy khoa trương khác. Bạn của Geralt, anh thi sĩ hát rong Dandelion, có tiếng là chuyên gia trong mọi lĩnh vực trên trời dưới bể, thì lại tìm kiếm những lời giải thích đơn giản hơn. Anh suy luận rằng giáo phái của Melitele là một giáo phái điển hình của cánh phụ nữ. Xét cho cùng, Melitele là nữ thần bảo trợ của sự màu mỡ và sinh nở; người là đấng bảo vệ cho các bà đỡ. Và một người phụ nữ lúc lâm bồn kiểu gì cũng sẽ phải gào hét. Ngoài những tiếng kêu la hay gặp - thường là thề thốt cả đời sẽ không bao giờ trao thân cho bất kỳ gã đàn ông chết giẫm nào nữa - phụ nữ lâm bồn còn phải kêu gọi cả thần linh giúp đỡ, và Melitele là vị thần hoàn hảo. Và anh thi sĩ hát rong chứng minh rằng vì phụ nữ đã, đang và sẽ còn tiếp tục sinh con, nữ thần Melitele không việc gì phải lo lắng cho tầm ảnh hưởng của mình cả.

"Geralt."

"Nenneke. Tôi nãy giờ đi tìm bà đây."

"Ta?" bà tu sĩ nhìn gã với vẻ chế giễu. "Không phải Iola à?"

"Cả Iola nữa," gã thừa nhận. "Điều đó có làm bà khó chịu không?"

"Ngay bây giờ thì có. Ta không muốn cậu gây cản trở và làm nó mất tập trung. Nó phải chuẩn bị sẵn sàng và cầu nguyện thì lần nhập định này mới có kết quả được."

"Tôi đã nói với bà rồi," gã lạnh lùng nói, "tôi không muốn nhập định gì hết. Tôi không nghĩ một màn nhập định sẽ giúp được tôi tí gì đâu."

"Còn ta," Nenneke nhăn mặt, "thì không nghĩ một màn nhập định sẽ làm hại cậu tí gì đâu."

"Tôi không thể bị thôi miên. Tôi miễn nhiễm. Tôi lo cho Iola. Đây có thể là một nỗ lực quá nặng nề đối với một bà cốt."

"Iola không phải một bà cốt hay một thầy bói tâm thần. Con bé được nữ thần ưu ái đấy. Cảm phiền cậu đừng làm mặt ngớ ngấn như thế. Như ta đã nói, ta biết quan điểm của cậu về tôn giáo, nó chưa bao giờ khiến ta thấy đặc biệt phiền lòng cả, và hẳn cũng sẽ không khiến ta thấy phiền trong tương lai. Ta không phải một kẻ cuồng tín. Cậu có quyền tin rằng chúng ta bị chi phối bởi Tự Nhiên Thuật Lực ẩn bên trong người. Cậu có thể nghĩ rằng các vị thần, bao gồm cả Melitele của ta, chỉ đơn thuần là một hình tượng nhân cách hóa của sức mạnh này, được tạo dựng để cho những người đầu óc giản đơn có thể hiểu nó một cách rõ ràng hơn, chấp nhận sự tồn tại của nó. Theo cậu, sức mạnh đó là mù quáng. Nhưng Geralt ạ, đối với ta, đức tin sẽ cho phép cậu mong đợi những phần của thiên nhiên được nữ thần của ta đại diện: trật tự, luật lệ, sự tử tế. Và hy vọng."

"Tôi biết."

"Nếu biết điều đó, thế thì tại sao cậu lại e dè với nhập định như thế? Cậu sợ cái gì nào? Sợ ta sẽ bắt cậu cúi đầu trước một bức tượng và hát thánh ca à? Geralt, chúng ta đơn thuần chỉ ngồi với nhau một lúc thôi - cậu, ta và Iola - và xem liệu tài năng của con bé có cho phép nó nhìn vào trong vòng xoáy sức mạnh bao quanh cậu không. Có khi chúng ta sẽ khám phá ra điều gì đó đáng biết. Và có khi chúng ta sẽ không khám phá ra điều gì cả. Có khi sức mạnh và số phận bao quanh cậu sẽ quyết định không xuất đầu lộ diện với chúng ta, sẽ tiếp tục bị giấu kín và không thể hiểu được. Ta không biết nữa. Nhưng tại sao chúng ta lại không nên thử?"

"Bởi vì làm như thế chỉ vô nghĩa. Tôi không bị bất kỳ dòng xoáy hay số phận nào vây quanh hết. Và nếu có thế thật, tôi đào sâu vào trong đấy để làm cái quái gì cơ chứ?"

"Geralt, cậu đang bị bệnh."

"Ý bà là bị thương."

"Ta biết ý ta là gì. Có điều gì đó không ổn ở cậu. Ta có thể cảm nhận được nó. Xét cho cùng, ta đã biết cậu từ hồi cậu còn nhỏ tí. Lúc ta mới gặp cậu, cậu chỉ đứng đến ngang thắt lưng của ta. Và bây giờ, ta cảm thấy rằng cậu đang quay mòng mòng bên trong một vòng xoáy chết tiệt nào đó, bị vướng phải một cái thòng lọng đang dần thắt lại. Ta muốn biết chuyện gì đang xảy ra. Nhưng ta không thể tự mình làm điều đó được. Ta phải cậy nhờ vào tài năng của Iola."

"Bà muốn đào xới quá sâu. Tại sao lại phải viện đến miền siêu hình? Tôi sẽ tâm sự với bà, nếu bà muốn. Tôi sẽ để cho chuyện kể về những sự kiện ngày một đáng kinh ngạc hơn trong vài năm qua choán hết buổi tối của bà. Kiếm lấy một thùng bia để cổ họng tôi không bị khô và chúng ta có thể bắt đầu ngay hôm nay. Nhưng tôi e là mình sẽ làm bà phát chán bởi vì bà sẽ chẳng tìm thấy bất kỳ nút thắt thòng lọng hay vòng xoáy nào ở trong đó đâu. Chỉ là những câu chuyện bình thường của một gã thuật sĩ thôi."

"Ta rất sẵn lòng nghe chúng. Nhưng ta nhắc lại, một vụ nhập định sẽ không gây hại gì hết."

"Bà không nghĩ," gà mỉm cười, "rằng việc tôi thiếu đức tin sẽ khiến một màn nhập định như vậy trở nên vô nghĩa ư?"

"Phải, ta không nghĩ thế. Và cậu có biết tại sao không?"

"Không."

Nenneke rướn người sang và nhìn thẳng vào mắt gã với một nụ cười kỳ lạ trên đôi môi nhợt nhạt.

"Bởi vì đó sẽ là bằng chứng đầu tiên mà ta nghe nói đến, rằng việc thiếu đức tin cũng có thể làm được gì đó."