Chương XV

Một hôm, Khang đến sớm hơn giờ học, ngồi ở nhà dưới nói chuyện với Mai và Dậu.

Mai như sực nhớ, lấy quyển sách ở trong thúng len của cô, trao trả Khang, nói:...

- Hôm qua thấy quyển sách ở phản, tôi mở ra xem mới biết là của anh bỏ quên.

Khang cầm quyển sách, tỏ lời cảm ơn Mai.

Mai hỏi:

- Trong sách có bông hoa ép. Hoa gì đẹp thế anh?

Khang mỉm cười. Thực ra anh đã định tâm bỏ quên quyển sách bên Mai. Trong sách ấy, anh chép toàn những bài thơ của các thi sĩ có tiếng. Anh mượn những bài thơ có ý nghĩa hợp với lòng mình, cốt tỏ tình với Mai một cách kín đáo. Anh lại để ở trong sách một bông hoa tự anh ép lấy. Suốt cả tối hôm trước, anh lo lắng chỉ sợ Mai không giở đến sách thì thực uổng công. Nay biết chắc chắn Mai đã xem sách nên lòng anh vui sướng lạ lùng. Anh trả lời Mai:

- Hoa "păng-sê" đấy cô ạ!

- Hoa "păng-sê" là hoa gì? Giờ tôi mới biết, chắc lúc tươi nó đẹp lắm, phải không ạ?

Khang sắp sửa giảng về hoa "păng-sê" cho Mai nghe thì Hạnh vào nhà. Thấy Khang đang nói chuyện với Mai, Hạnh lờ đi, không hỏi gì Khang cả.

Cô đi thẳng lên gác, nét mặt càng ra vẻ trang nghiêm hơn mọi khi. Bỗng dưng cả Mai và Khang cùng đưa mắt nhìn theo Hạnh.

Từ lúc đó, Mai ít nói, nét mặt lộ vẻ buồn. Lúc sau, Khang gặp Hạnh ở trên gác, Hạnh hỏi Khang:

- Lúc nãy anh mua gì ở nhà dưới thế?

Khang tỏ vẻ khó chịu, nói:

- Tôi chẳng mua gì cả, nói chuyện đấy thôi!

Hạnh cười mát:

- Cô hàng trông đẹp đấy nhỉ?

Khang chỉ cau mặt, không trả lời.

Hạnh học cùng lớp, cùng trường với Khang, tối lại cùng học thêm ông giáo Mậu. Hạnh tỏ ra thông minh, nhưng hơi kiêu ngạo. Với các bạn học trai, Hạnh có những cử chỉ rất tự nhiên, tuy vẫn giữ dáng điệu cao ngạo. Riêng đối với Khang, Hạnh có một cảm tình đặc biệt. Hình như Khang cũng biết như vậy, nhưng anh không hề thấy lòng rung động trước Hạnh bao giờ. Nếu không gặp Mai, không biết tới nay Khang có còn đối với Hạnh thản nhiên được nữa không? Nhưng từ độ Mai dọn hàng đến đây, tất cả các bạn anh đã xầm xì "nhà dưới có con bé khá quá!"

Khang thấy khá thật, nhưng anh không thể làm như các bạn khen Mai ra miệng, hoặc đem Mai ra gán ghép, chế diễu với nhau được.

Thấy Mai ở trong bếp nấu cơm hay bận rộn bán hàng, cắm cúi đan, anh nghĩ thương Mai. Đem so sánh Mai với Hạnh, anh thường nghĩ: "Giá Mai cũng là con nhà giàu, được ăn học như Hạnh. Chắc Mai hơn hẳn Hạnh." Bên ngoài Khang làm ra vẻ thản nhiên, nhưng anh vẫn ngấm ngầm để ý đến Mai.

Nhiều lần Khang bắt gặp Mai nhìn theo mình đi với Hạnh bằng đôi mắt rất buồn, tự nhiên anh lại thinh-thích. Vì thế nhiều buổi học xong, Khang hay tìm cách ra về với Hạnh, chắc Mai phải tức khi thấy mình thân mật với Hạnh. Nghĩ vậy, Khang thấy sung sướng nhưng lại thương yêu Mai hơn lên.

Tất cả các bạn học của Khang đều nghĩ Khang yêu Hạnh. Nhưng chỉ có cụ Lang biết là không phải. Cụ thấy Mai mới mười sáu tuổi đã tỏ ra rất đảm đang, biết buôn bán mà lại xinh xắn. Cụ có ý muốn hỏi cho Ký Tư. Vì vậy, cụ thường hay nói chuyện về Ký Tư với Mai. Ngày ngày, cụ quanh quẩn ở ngoài cửa hàng với Mai, Dậu cốt để dò ý tứ. Càng ngày cụ càng ưa tính nết của Mai. Cũng vì thế sự thân tình giữa Mai và Khang không qua khỏi mắt cụ.

Hôm nay, cụ cũng ngồi bên Mai nói chuyện nọ, chuyện kia, nhưng Mai không chú ý, để mặc cụ nói với Dậu. Tay Mai vẫn đan, nhưng đầu óc thì nhớ đến Hạnh. Nét mặt Hạnh lúc đi vào, gặp Mai nói chuyện với Khang, sao mà khó chịu thế…

Mai tức, nhưng nghĩ đến Khang, Mai lại hy vọng và thấy vui trong lòng. Cô cầu khẩn Trời, Phật và nghĩ cả đến vong linh mẹ, phù hộ cho cô được lấy Khang. Nhìn chiếc đồng hồ trên mặt tủ, còn thiếu ba phút thì đến năm giờ. Mai thầm khấn rằng: "Nếu đúng năm giờ mà tôi đan xong đường len giở này thì tôi sẽ lấy được Khang, nếu không xong, việc sẽ hỏng."

Thầm khấn thế xong, Mai thấy tim đập mạnh, tay đan cứ tíu lên, gần như cô nhịn cả thở để đan.

Nhưng đến lúc kim đồng hồ chỉ đúng năm giờ, Mai hãy còn đến ba mũi nữa mới hết đường len. Mai toát mồ hôi nhưng lại khấn lại.

Lần này, Mai tự hẹn năm phút phải xong cả đường len. Mai thầm biết chỉ năm phút là đan xong, tuy Mai vẫn vội và cuống.

Sau hết, Mai được cuộc, cô thở mạnh ra, lòng nhẹ nhàng sung sướng. Nhưng Mai vẫn muốn bói lại một lượt nữa cho chắc chắn. Bỗng câu chuyện cụ Lang nói với Dậu làm Mai chú ý:

- Nghe đâu bên nhà cậu Khang cũng sắp nhờ người sang hỏi cô Hạnh.

Dậu hỏi:

- Thưa cụ, thế hai bên bằng lòng cả?

- Nhà người ta gia thế, xứng đáng cả, làm gì mà chẳng bằng lòng.

Dậu nhắc lại:

- Thưa cụ, cháu nói cô Hạnh với cậu Khang...

Sau một tiếng kêu "à", cụ Lang nói tiếp, giọng thì thầm, bịa đặt:

- Hai người phải lòng nhau từ bao giờ kia rồi lại còn, cô không thấy họ cùng đi về với nhau đấy à?

Mai chỉ nghe đến đấy, đã lặng cả người. Điều cụ Lang vừa nói, Mai vẫn thường nghĩ đến.

Nhưng sao lúc này sự thật lại khiến Mai đau khổ quá sức chịu đựng của cô.

Chiều hôm ấy, Mai giả vờ đau bụng, nằm chùm kín chăn, khóc, Dậu biết Mai buồn vì chuyện Khang.

Cô rất thương Mai nhưng chẳng biết nói gì với Mai cả. Đến lúc thấy Mai bảo đau bụng, không ăn cơm, Dậu bảo em, giọng thân mật:

- Đau cũng phải ăn một ít, không thì mệt...

Thân mắng Dậu:

- Nó đau bụng, lại bảo nó ăn cơm. Nhịn một bữa, không chết, nhưng ăn vào thì có thể chết được đấy! Sao thông minh thế?

Dậu bị mắng, tức lắm, nhưng không biết nói thế nào để tỏ ra mình không ngu được. Vì cô biết Mai buồn mà bỏ cơm, chứ có phải đau bụng thật đâu.

Còn Thân, khoác áo chạy vội ra đầu phố, mua lọ dầu về xoa cho Mai. Khánh cứ quanh quẩn bên Mai, không chịu đi ra, tuy Mai đã phải gắt đuổi Khánh. Lúc Thân mua dầu về, tự tay anh soa cho Mai. Thấy chân Mai lạnh, Thân lo lắng, bảo:

- Chết chửa, đau bụng đến nỗi lạnh cả chân thế này à? Đau từ bao giờ thế?

Thấy anh, chị và em lo lắng cho mình, Mai hối hận về chuyện mình nói dối để phiền lòng cả nhà.

Từ hôm đó, Mai tỏ ra giận Khang, nét mặt lúc nào cũng buồn, cô ít nói với Khang. Trước mặt Khang, phần nhiều đôi mắt Mai dân dấn nước mắt. Mai cố ý để cho Khang biết là cô đã khóc.

Biết Khang vẫn để ý đến từng cử chỉ nhỏ của mình, Mai sung sướng. Có một linh tính gì báo cho Mai biết rằng Khang yêu mình.

Nhưng không bao giờ Mai quên Khang là con một ông Tuần Phủ. Về gia thế, Hạnh xứng đáng với Khang hơn. Cô nghĩ, dù Khang có lấy Hạnh, chắc cũng không thể nào quên được cô.

Vì thế Mai càng tủi thân, càng nhớ đến cách ăn mặc của Hạnh. Hôm qua, Hạnh mặc một chiếc áo nhung màu tím, tuy đã cũ nhưng vẫn còn sang đẹp. Lúc này, ý nghĩ của Mai lại quay về sự ăn mặc. Mai mong ước có được cái áo nhung giống như của Hạnh.

Cô tưởng đến lúc được mặc cái áo nhung, nếu Khang trông thấy chắc phải ngạc nhiên vì vẻ đẹp của mình. Mai đoán trước ánh mắt Khang lúc ấy ra sao. Vì vậy cô càng ham muốn có chiếc áo nhung để mặc cho Khang trông thấy. Mai nhớ đến câu chuyện bà cụ Lang nói bắn tin với Dậu, cụ muốn hỏi Mai cho Ký Tư, cái anh chàng lù đù cách đây nửa tháng ra chơi với ông giáo Mậu. Chắc bà cụ Lang nhắn ra cho Mai xem mặt. Hôm đó, Mai đã khúc khích cười với Dậu, chê anh chàng là "cụ Lý", "trông già như ông cụ, thế mà định lấy em, giá có vợ sớm thì đã có con lớn bằng em rồi chị nhỉ?"

Mai nói thế với Dậu rồi cả hai chị em cùng cười, hình ảnh Khang lại hiện ra trong óc Mai.

Nhưng từ hôm nghe cụ Lang nói chuyện nhà Khang đang sắp làm đám hỏi hỏi Hạnh cho Khang, và hai người đã là nhân tình với nhau từ lâu thì Mai buồn quá, quên hẳn chuyện bà cụ Lang muốn hỏi mình cho con trai cụ.

Đến nay, chỉ vì thích chiếc áo dài nhung và chiếc kiềng vàng cốt để "diện" cho Khang trông thấy, Mai liền nhớ lại chuyện đó cùng với lời cụ Lang nói:

"Nếu cô Mai mà ưng thì xin cưới ngay trước Tết vì cụ cố tôi đang mệt nặng. Vả "lấy vợ thì cưới liền tay, chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha".

Sự thật, cụ chỉ sợ kéo dài lâu, Mai và Khang mê nhau, sẽ hỏng việc. Tuy đã phao tin nhà Khang định hỏi Hạnh, nhưng cụ vẫn không được yên tâm. Mai lại nhớ tới câu nói của cụ Lang:

"Nếu cô ấy bằng lòng, nên cho biết sớm, còn để sửa soạn cho kịp ngày; nữ trang, quần áo, thích gì tự sắm lấy, chẳng có mẹ giáo nó thì lành, còn tôi quê mùa chẳng biết sắm sửa ra sao."

Mai say sưa với những ước tính:

"Mình sẽ thách ba trăm đồng bạc mặt này, một chiếc kiềng vàng một lạng, một cái vòng trơn, một cái vòng trạm. Số ba trăm ấy, sẽ lấy ra một nửa đưa bác lo ăn uống và chia trầu cau ở nhà quê.

Còn thì may quần áo, mình sẽ may một chiếc áo nhung, thứ thật tốt, bây giờ cũng dễ hai mươi đồng, với sáu bộ quần áo cánh; còn may cho chị Dậu và Khánh mỗi người một chiếc áo dài len, một loại hàng dạ nhẹ, mặc dự đám cưới nữa."

Óc Mai lúc ấy chỉ loanh quanh tính có thế và chờ Dậu về để bàn với chị. Một ý nghĩ nữa của Mai: Nếu Khang nghe tin cô lấy Ký Tư, chắc Khang cũng phải buồn, như cô nghe tin Khang hỏi cưới Hạnh.

Vì Mai biết Khang yêu mình, nhưng Mai lại tin Khang sẽ lấy Hạnh.

Từ khi nhận lời lấy Ký Tư, lúc nào Mai cũng chỉ tính toán đến số tiền ba trăm và luôn luôn biên chép với Dậu mua thêm thức gì, giảm thức gì cho đủ số ba trăm, để khỏi bị thiếu. Lúc nào rảnh rỗi, lại ngồi tưởng tượng: "Nếu Khang trông thấy mình mặc áo len màu vỏ đậu, nếu Khang trông thấy mình mặc áo màu xanh mới… Rồi mình sẽ chẳng kém gì gì Hạnh về sự ăn mặc. Về địa vị mình cũng chẳng kém, vì mình lấy em thầy giáo của Khang và Hạnh cơ mà."

Nghĩ thế, Mai hả hê đôi chút. Tuy rằng vẫn khóc ngấm ngầm về chuyện Khang hỏi Hạnh.

Còn chuyện cô lấy Ký Tư, cô ít nghĩ đến. Đôi lúc thấy mình gần thành gái có chồng, Mai chỉ cảm thấy là lạ và mong cho cái là lạ chóng đến.

Hôm đó, sau khi đã đến nói chuyện về việc thách cưới của họ nhà gái, với ông bác và Thân xong; lúc trở về, bà cụ Lang gọi Mai, Dậu vào và bảo:

- Ông cụ cứ nhất định thách ba trăm bạc mặt và hai lạng vàng. Cưới hỏi thì cũng có sự giơ cao đánh sẽ, vậy mà cụ cứ không bằng lòng cho giảm. Cụ nói là do ý cô Mai, chứ cụ chỉ có bổn phận làm chủ lễ thôi. Vậy người ta khác, các cô thân lập thân, nên việc này tôi cũng có thể bàn thẳng với cô Mai được. Trước sau cô cũng thành người nhà, nếu cô cứ nhất định thách thế, chúng tôi cũng phải có, nhưng…

Dậu sốt ruột, ngắt lời:

- Thưa cụ định sao?

Cụ Lang nhìn Mai, dò ý tứ, rồi thong thả nói:

- Thôi thì cô nói với em và bác cả, cho chúng tôi xin dẫn hai trăm bạc mặt và một lạng vàng.

Mai nóng nảy định nói: "Không được, thưa cụ, kém một xu cháu cũng không bằng lòng." Nhưng cô giữ miệng lại được. Dậu trả lời thay Mai:

- Mọi việc, xin cụ cứ nói với bác cháu, chứ chúng cháu không dám quyết định một mình.

Trước ngày cưới Mai mấy hôm, Khang buồn chán lộ ra mặt. Anh vẫn tới học, nhưng lúc đi qua chỗ Mai, anh không đứng lại nói chuyện như mọi khi nữa. Nhìn dáng dấp bơ phờ của Khang, Mai thấy lòng mình nao lên. Mai biết mấy tối nay, học xong, Khang vẫn đi chơi đâu chứ không về nhà.

Hôm nay, Mai nhờ Khánh theo dõi xem Khang đi đâu. Khánh đi cách xa Khang chừng mươi thước. Mới đầu Khang còn đi trong phố, sau Khánh thấy Khang rẽ sang con đường vắng vẻ, chẳng có một người nào qua lại, chỉ có Khang đi trước, lùi lũi như một cái bóng, ánh đèn thành phố lung linh, chập chờn theo từng cơn gió lạnh.

Quay lại nhìn con đường vắng vẻ, Khánh có muốn trở về cũng không dám, mà từ nãy Khang rẽ ngang dọc biết bao là phố, Khánh không biết đi đường nào để về. Khánh run sợ nhưng vẫn phải lấy hết can đảm theo Khang, chân tự nhiên bước gần Khang hơn.

Bất ngờ Khang quay mặt sang một con phố khác, Khánh nhìn qua bên kia đường, thấy một khu đất rộng, với những cây thánh giá quét vôi trắng dựng san sát. Khánh đương sợ lạnh toát cả người, chợt nhận ra đấy là một cái nghĩa địa, bỗng một tiếng hí rống ngay bên mình làm Khánh kêu hét lên, gọi Khang và vừa khóc vừa chạy tới ôm chầm lấy Khang.

Lúc ấy Khang đã quay lại đón Khánh. Khánh vừa khóc vừa nói:

- Tại chị Mai xui em đi theo anh.

Nói rồi, Khánh nắm chặt tay Khang, quay nhìn lại xem tiếng hí vừa rồi phát ra ở đâu; hóa ra từ một dãy chuồng nuôi ngựa ở cạnh đấy, bên kia đường là cái nghĩa địa. Khánh hỏi Khang:

- Anh đi vào đường này làm gì?

- Anh thích đi. Nhưng sao Khánh lại theo anh?

Khang hỏi như vậy để mong được nghe Khánh nói lại: "Tại chị Mai xui em đi theo anh." Khang khẽ thở dài, lòng bâng khuâng, vừa sung sướng vừa đau khổ.

Từ trước anh vẫn linh cảm, Mai yêu anh, và anh cũng yêu Mai; anh định sang năm thi xong, sẽ nói với bố mẹ đi hỏi cưới Mai. Anh không nghĩ bố mẹ có bằng lòng hay không, anh chỉ thấy Mai rất đáng thương và đáng yêu. Nhưng Mai lại nhận lời lấy chồng đột ngột, nhanh chóng quá, làm Khang tê tái.

Anh buồn rầu và cũng cố tình tỏ sự buồn rầu ấy cho Mai biết. Một buổi học tan, anh đứng ở cửa nói chuyện với bạn là độ này tối nào anh cũng đi chơi tới khuya, chứ không muốn trở về nhà ngay. Anh nói to cốt cho Mai nghe thấy.

Thế rồi hôm nay Khánh đi theo, anh biết ngay từ đầu nên cố đưa Khánh qua những con đường vắng vẻ, vừa có ý trêu Khánh, vừa để cho Mai biết là mình chán nản, thường chỉ đi vào những con đường ít người qua lại. Anh hỏi Khánh:

- Bây giờ Khánh muốn về hay lại đi chơi với anh?

- Em về...

- À, nhưng tới cửa Ô rồi, dưới Ô có hàng bánh cuốn nóng ngon lắm, để anh dẫn Khánh đến ăn xong rồi anh đưa Khánh về nhà.

Lúc ăn bánh xong, Khánh hết hẳn sợ, nói chuyện vui vẻ và hỏi Khang:

- Hai mươi này cưới chị Mai em, anh có dự không?

Khang chỉ lắc đầu, yên lặng. Khánh định hỏi nữa, nhưng thấy Khang làm sao ấy, nên không dám hỏi.

Sau khi nghe Khánh kể chuyện về buổi đi theo Khang đến những phố vắng, tối hôm đó, Mai nghẹn ngào khóc gần như suốt đêm.

Nhưng ngày hôm sau Mai vẫn tiếp tục sửa soạn việc cưới hỏi của mình. Mấy hôm gần ngày cưới, Mai và Dậu lo dọn dẹp, đóng cửa hàng, rồi tất cả mấy anh em cùng về quê để ăn cưới Mai.