Chương XVIII

Một hôm bà Phó ở nhà quê ra, nói rằng bác Thịnh, người cùng làng về nhờ bà ra hỏi Dậu cho người em trai của bác ta, Thân hỏi:

- Thưa cô có phải bác Thịnh truớc học việc bác cháu, bây giờ mở hiệu mũ Thính Đức ở Hàng Gai không ạ?

- Ờ phải đấy. Thằng em bác là thằng Đức. Nó chỉ có hai anh em. Bố mẹ nó mất sớm. Nếu con Dậu lấy thằng Đức thì chẳng lo phải làm dâu.

- Thế còn vợ bác Thịnh?

- Ờ vợ bác Thịnh là cái Tý con ông Lý cựu làng ta chứ ai. Nó lành như cục bột ấy, cả làng ai chẳng biết. Mấy bác Thịnh cũng bảo, nếu cái Dậu bằng lòng lấy thằng Đức, cưới rồi nó chia vốn cho hai vợ chồng ra mở cửa hàng riêng. Sướng chán, một bước lên bà chủ.

Thân tỏ vệ suy nghĩ. Bà Phó nói tiếp:

- Anh có biết thằng Đức đấy không? Tính nết ai cũng mến.

- Dạ cháu biết. Hắn ta cũng có chân trong nghiệp đoàn, nhưng chỉ sợ em Dậu cháu chê xấu.

- Ôi chao, xấu đẹp thì làm gì. Thế thằng chồng con Mai đẹp với ai?

Nhắc đến Mai làm Thân khẽ thở dài, anh nói vói bà Phó:

- Em Dậu cháu lấy Đức, cháu cũng bằng lòng, nhưng để nó đi chợ về cháu hỏi xem đã.

- Ừ, mà còn anh nữa. Nhà có mình anh là trai, cũng phải lo mà lấy vợ chứ. Có cái Na con bà xã, con bé xinh đáo để, tôi vẫn đánh tiếng dành cho anh đấy.

Thân hơi lúng túng trả lời:

- Thưa cô đừng lo cho cháu. Chắc cháu không lấy vợ.

- Anh nói gàn lắm. Làm trai ai mà không lấy vợ.

- Tại cháu gàn thế, cháu lấy ai chỉ sợ làm khổ người ta thôi. Và cháu chưa tìm được ai gàn như cháu.

Bà Phó bật cười:

- Cứ lấy vợ đi rồi hết gàn.

- Chết! Thưa cô lấy vợ mà hết gàn thì cháu lại càng không dám lấy.

Anh hạ giọng:

- Mấy thưa cô em Khánh cháu còn nhỏ quá.

- Nó nhỏ rồi nó nhớn, năm nay nó mười bốn tuổi rồi còn gì.

Đến trưa, cơm nước xong, Thân lựa dịp hỏi Dậu:

- Cô Dậu có biết Đức không nhỉ? Đức em Thịnh học việc bác ấy mà.

Dậu tủm tỉm đáp:

- Đức thợ mũ vẩu răng ấy à?

- Thợ mũ, bây giờ người ta có cửa hàng rồi lại còn.

- Cửa hàng của bác Thịnh mở năm ngoái chứ bao giờ. Nhưng sao?

- Nó hỏi cô đấy.

Dậu ngạc nhiên nhìn anh như không tin hẳn câu cô vừa nghe thấy. Bởi cô không thể ngờ rằng một kẻ xấu xí, em một người thợ trước kia học việc bác cô lại dám hỏi cô. Thân thong thả thuật lại câu chuyện của bà Phó nói với anh hồi sáng cho Dậu nghe. Anh thêm:

- Thằng ấy khá. Thẳng thắn.

Dậu ngồi yên nghe anh kể, nước mắt chẩy lặng lẽ trên má cô. Cô không tỏ một lời bằng lòng hay không, mà Thân cũng không gặng hỏi thêm Dậu, biết rằng Dậu đang nghĩ đến Hoan và rất có thể Dậu bằng lòng lấy Đức.

Mấy hôm sau, bà Phó nhắn cả ba anh em Thân về quê, vì hôm đó có cả anh em Thịnh, Đức cùng về.

Ba anh em đến nhà mới có hơn tám giờ vì họ đi chuyến tàu sớm. Vào khoảng quá trưa, Thịnh và Đức mới đến nơi.

Từ ngày bị thất vọng với Hoan, Dậu tưởng cô có thể lẩy được bất cứ người đàn ông nào hỏi cô trừ Bảng. Vì chỉ có hai cách, lấy chồng, hoặc chết mới có thế thay đổi được hoàn cảnh đau khổ cô đang phải chịu. Dậu chẳng nghĩ lấy chồng sẽ sướng hơn hay khổ hơn. Lúc ấy cô chỉ mong được một sự thay đổi. Tuy đã thất vọng, chán nản đến vậy, nhưng Dậu vẫn không thể thản nhiên trước cải dáng người quá xấu của Đức.

Anh chàng người thấp nhỏ, răng vẩu, trán do hai hàng lông mày thật rậm trông thành dữ tợn, nhưng được đôi mắt lại rất hiền. Cách ăn mặc của Đức có lẽ lúc bình thường lôi thôi lắm, vì hôm nay chắc anh ta phải diện hơn, mà trông cũng chẳng được gọn mắt. Chiếc cà vạt trên cổ mỗi lúc một lệch sang một bên, thỉnh thoảng anh ta lại đưa tay lên nới rộng ra một tý. Hình như anh ta lấy làm khó chịu, vướng víu lắm thì phải. Đến tiếng nói của Đức thì lại càng xấu nữa, cứ láu táu, câu nọ dính câu kia. Tuy vậy tất cả mọi dáng điệu vẫn lộ ra một vẻ thật thà đáng mến.

Trong tiếng mấy người đang nói chuyện, chỉ có tiếng Đức cứ oang oang nói to hơn cả, chẳng chút ngượng nghịu rụt rè gì.

Đến lúc bà Phó gọi Dậu ra pha nước, Dậu thản nhiên đi ra, cô có cảm giác như những người này đến hỏi ai chứ không phải hỏi cô, nỗi buồn nản đã xâm chiếm cả tâm hồn làm Dậu không còn e thẹn gì nữa. Giót xong tuần nước, Dậu lui ra sân. Cô đi thẳng xuống nhà bếp đứng tựa mình vào cột cửa, mắt lơ đãng. Không hiểu cô đang nghĩ gì.

Bỗng Đức xồng xộc từ nhà trên đi xuống. Tới bên Dậu, anh ta cất tiếng hỏi, giọng chẳng được êm ái, nhưng tỏ ra rất thành thực âu yếm:

- Anh... anh tôi định hỏi cô cho tôi. Việc này rất hệ trọng, vậy tôi muốn hỏi ý kiến cô.

Dậu đỏ bừng mặt "hừ" một tiếng rồi xây mặt ra chỗ khác. Đức vẫn tiếp:

- Thế nào, cô có bằng lòng lấy tôi không?

Dậu phát cáu không nhịn được nữa, gắt:

- Hừ, khỉ.

Rồi Dậu vùng vằng chạy ra cổng.

Trên nhà, mọi người, kể cả Thịnh không ai nhịn được cười.