Phần thứ hai I
Sự biến động trong ba ngày tết của khu nhà không ồn ào, nhưng thực sự là một bước chuyển đầy khắc nghiệt và dữ dội với mỗi gia đình, mỗi con người. Bà Mão bỏ đi đâu biệt vô âm tín. Ron nhận được điện vợ: "Con ốm nặng, về ngay!". Luân, Hà người lên ông bà ngoại, người về quê. Vợ Xoay chuyển dạ phải đi bệnh viện. Các gia đình phía trong cũng kéo nhau đi hết, kẻ về quê, người lên phố. Cơ quan Xưởng vắng hoe. Giữa hội trường có một cành đào nở rộ và bàn trà. Cô Miên mặc áo thun đỏ đứng ngơ ngẩn, chỉ mong có khách để tiếp. Tất cả những sự kiện trên, gần như diễn ra cùng một lúc.
Xoay báo cho Hà và Luân, vợ anh chuyển dạ đúng lúc hai người đã buộc đồ đạc lên xe đạp. Anh Khoái đã biến từ mấy hôm trước rồi. Luân chỉ kịp ném cái áo lông lại cho bạn mượn chống rét. Hà nhăn nhó gãi đầu, nghĩ mãi mới nhớ ra, đem cái nồi áp suất sang cho Xoay mượn, rồi anh hớt hải đèo Ron ra ga, sau đó mới quay về, đưa vợ con đi chuyến nữa.
Cũng may cho Xoay, hai tuần trước tết Sương nghỉ việc. Anh không cần gì phải tính toán, lên nhận làm thay cho vợ. Chính anh cũng không ngờ được, anh, nhà văn Trần Xuyên lại có thể xoay trần ngồi giã giò suốt mấy tiếng đồng hồ. Cá vợ chồng anh chủ cũng bất ngờ về anh. Cũng tưởng Xoay chỉ làm chân loong toong vòng ngoài, ai dè, chính anh lại là "thợ chủ lực". Sự thực thì hai ba hôm đầu, Xoay về nhà, mặt mũi tối sầm, hai bàn tay phồng rộp, xót nhoi nhói. Anh nằm sấp trên giường, không thiết gì ăn uống, ngủ lịm. Đến chừng nửa đêm mới lồm cồm bò dậy, xào xáo lại thức ăn, ngồi nhai cơm một cách uể oải. Anh nhớ hồi mới vào Nam, lần đầu tiên cầm rựa cùng đồng đội phát rẫy, bàn tay phồng rộp lên, nhoe nhoét máu, đau giật lên óc thon thót. Tối tối, sau bữa ăn độn ba phần tư củ mì nằm vật trên sàn nứa đấm lưng cho nhau. ấy vậy mà vui. Lúc ấy làm sao Xoay có thể hình dung được, hơn chục năm sau, hòa bình thống nhất rồi, bàn tay anh lại một lần nữa bong da, toét máu để kiếm sống... Giờ đây, mỗi buổi chiều xong việc anh cũng gói số thịt vụn, bạc nhạc chị chủ để riêng ra cho anh đem về "nuôi chó" cùng với hai tờ năm mươi đồng tiền công. Một hai hôm vợ chồng anh chủ lại "nhờ chú đem về cho cô ấy lạng giò..." Chưa bao giờ Xoay kiếm được tiền nhanh và nhiều thế. Chỉ chưa đầy hai tuần ngoài ăn uống tiêu pha, trong túi Xoay đã có dăm ngàn đồng. Toàn những đồng tiền mới cứng! Cho nên, việc đèo Sương vào bệnh viện đẻ, Xoay rất yên tâm. Không những thế, Xoay còn tỏ ra hào phóng. Anh mua sẵn hai gói kẹo sô-cô-la và một bó cẩm chướng, để tặng cho các cô hộ sinh trước khi vợ vào buồng đẻ. Còn anh, mặc áo lông của Luân, trong túi có sẵn hai bao Du lịch để mời bè bạn. Xoay cũng đã kịp sắm khá đủ bánh, mứt, kẹo rượu, thịt và mấy con gà. Cái tết năm nay đối với Xoay quả thật là tràn đầy niềm vui và hạnh phúc. Thế mới biết cuộc đời không phải lúc nào cũng đóng kín cửa trước mặt ta! Có lẽ giờ đây Xoay đã bắt đầu tìm ra con đường làm ăn sinh sống. Cứ cái đà này, Xoay sẽ quyết lao vào "chiến đấu", bỏ hẳn ra một năm, vừa nuôi vợ đẻ, con thơ, vừa sắp xếp lại cuộc sống gia đình. Rồi Sương đi làm, con gửi trẻ... Cứ một "chân trong", một "chân ngoài", theo công thức anh chị chủ đặt ra, xem chừng hợp lý. Rồi anh sẽ được ung dung ngồi vào bàn viết. Anh sẽ viết cật lực, trả lại cho mình những ngày lầm lũi lo toan. Anh hình dung ra những cuốn sách của mình, viết lại thời trai trẻ đánh Mỹ, sẽ được bạn đọc đón nhận nồng nhiệt. ít nhất thì cũng được như quyển sách đầu tay năm nào. Thực ra quyển sách "Những gì thuộc về người lính" ấy, anh viết sau khi về trại viết Quân khu hồi gặp Luân mãi sau giải phóng mới có điều kiện in. Anh cũng không ngờ chính nó đã khiến nhiều người biết tới anh. Liền trong ba bốn số báo viết bài giới thiệu. Đài tiếng nói Việt Nam đọc hai tuần liền. Anh tới đâu cũng được bạn bè níu kéo. Xoay hào hứng nhớ lại những đêm trong nhà hầm thức chong chong cùng ngọn đèn dầu vắt khi anh viết quyển sách đó. Anh viết xong trang nào, đồng đội chuyền tay nhau đọc ngay trang ấy. Ôi, cái thời trai trẻ, cái thời hào hùng ấy chẳng lẽ đã nhanh lùi xa đến thế ư? Thế rồi quyển sách thứ hai, quyển sách thứ ba được liên tiếp in ra, nằm trên những quầy sách đông đúc mà cô độc! Người ta cũng không còn nhắc tới "Những gì thuộc về người lính" nữa! Và chính anh, anh cũng đã quên hết những gì anh đã viết ra. Anh cắm cúi lao vào đời sống, lao vào "ổn định gia đình". Những khát vọng cháy bỏng trong anh bị cuộc sống thường ngày cuốn hút, bào mòn, để đến lúc này đây, khi đã đưa vợ vào buồng đẻ, trong túi sột soạt những đồng tiền mới, anh khắc khoải đi đi, lại lại trên hành lang lạnh giá. Và chừng như nó đang được khơi lên, thắp sáng khiến anh rạo rực...
Tiếng Sương kêu thất thanh trong buồng đẻ khiến anh hoảng hốt. Xoay cuống cuồng ôm bó hoa vừa đặt trên cái bàn con ngoài hiên lao tới. Cánh cửa buồng đẻ he hé. Xoay ghé mắt nhìn vào. Vợ anh nằm chới với trên mặt bàn trắng lạnh. "Trời ơi, rét chết người thế này mà..." Anh lẩm bẩm run rẩy. Chợt im lặng. Tiếng Sương thở dốc. Và tiếng cô hộ sinh: "Khoan khoan đã nào! Chưa được đâu. Khoan hãy rặn. Sắp giao thừa rồi!".
Cô hộ sinh bước ra, bình thản. Xoay gần như không nhìn thấy cô ta. Anh lao tới. Nhưng cô gái đã kịp đẩy anh lại:
- Anh này vô duyên nhỉ. Yêu cầu anh ra ngoài kia ngồi.
Xoay ấn bó hoa vào tay cô gái. Cô ta không kịp phản ứng.
- Anh ra ngoài ghế ngồi. Chị ấy chưa sinh đâu.
Rồi cô ta khóa cửa căn phòng, lạnh lùng ôm bó hoa Xoay tặng, đi vào phòng trực gần đó.
Xoay không dám nói gì mặc dù anh rất phẫn nộ trước thái độ bình thản của cô ta. Anh đứng tựa vào tường, thở. Rồi lại lao tới cửa buồng đẻ. Tiếng Sương kêu đau yếu ớt và khàn đặc. Xoay khẽ gọi:
- Sương! Sương! Anh đây mà!
Sương càng kêu to hơn.
Xoay không kìm lòng được, vung tay đấm mạnh vào cánh cửa, la lớn:
- Đẻ rồi! Chị gì ơi! Đẻ rồi!
Cô hộ sinh mở cửa phòng trực, thò đầu ra:
- Yêu cầu anh ra ngoài kia.
- Nhưng mà...
- Không nhưng mà gì cả. Nếu không phải tết thì anh không được phép vào đây đâu.
Xoay cắn môi âm thầm bước ra ngoài hiên. Trời rét và tối đen. Tiếng pháo bắt đầu nổ dày và chiếc loa công cộng phía đầu hiên đã chuyển sang dạo nhạc, chuẩn bị đón giao thừa. Xoay quay lại cửa buồng đẻ. Cô hộ sinh đã vào lại trong phòng. Chợt tiếng pháo nổ ran trong loa công cộng, kéo Xoay ra khỏi cơn đê mê. Đúng lúc ấy, thật là kỳ diệu, tiếng khóc oa oa vang lên. Cô phát thanh viên cất tiếng chào năm mới hòa cùng tiếng reo của cô hộ sinh:
- Đúng giao thừa, vừa được một tuổi nhé!
Hình như cô biết Xoay đang đứng thập thò ngoài cửa nên nói tiếp:
- Con gái. Bé tí teo mà khóc to quá.
Xoay nép người sát cửa chờ. Cô ta dùng vai đẩy anh một cái:
- Cái nhà ông này khiếp thật. Về đi! Mẹ tròn con vuông rồi.
Xoay không kịp cám ơn cô gái. Anh nhảy đại ra sân, đạp xe lao vùn vụt ra phố. Nếu như có ai gặp anh vào lúc này hẳn sẽ không khỏi ngạc nhiên khi thấy chiếc lốp xe bẹp gí của Xoay vẫn phải tuân theo sức guồng mạnh mẽ của chủ nó. Và tiếng huýt sáo hân hoan của Xoay, bất kể trời rét và mưa phùn, bất kể mọi sự đang diễn ra thế nào với bất cứ ai... Anh cảm thấy chỉ có anh mới là sung sướng nhất vào thời khắc chuyển giao của thời gian thiêng liêng này.
Anh suýt đâm sầm vào một bà cụ đang lọm khọm ôm bọc đồ cắm cúi đi dưới lòng phố. Xoay uốn người láng xe sang bên kia đường. Chợt anh rùng mình thoáng nghĩ, vì sao bà cụ lại lủi thủi đi đâu?
Anh vòng xe lại, tới bên, bà cụ ngước nhìn anh ngơ ngác, rồi lại cặm cụi bước. Xoay xuống xe, đi sát vào bà:
- Đồ quỷ sứ - bà cụ mắng anh.
- Bà ơi, sao giờ này bà còn đi đâu thế?
Bà cụ không hề có phản ứng gì, cứ lặng lẽ đi. Có lẽ bà ta điếc - Xoay nghĩ. Và anh hỏi to hơn:
- Bà ơi, bà đi đâu đấy?
Bà cụ vẫn hậm hụi bước.
Xoay nắm cánh tay bà, hỏi to hơn:
- Bà ơi, sao bà đi đâu một mình thế?
- Quỷ sứ! Buông tôi ra.
Bà già cau có vung tay một cái. Xoay lại kéo tay bà.
Bà ngúng nguẩy rồi ngước nhìn anh:
- Quỷ sứ, chú hỏi làm gì?
- Bà có cần con đèo giúp một đoạn?
Bà cụ lắc đầu rồi bỗng cười như nắc nẻ, nhìn xuống cái lốp xe bẹp gí của Xoay, nói:
- Quỷ sứ. Xe thế kia mà cũng đòi đèo à?
Xoay cười trừ. Bỗng bà cụ ngồi xuống bên cột đèn. Xoay dựng xe, cúi sát hỏi:
- Bà ơi, bà đi đâu bây giờ?
Bà cụ lắc đầu quầy quậy rồi xua anh ra:
- Mặc tôi. Chú đi đi!
- Bà không có gia đình à?
- Không! - Bà già buông một tiếng gọn lỏn rồi lụm cụm đứng dậy. Xoay chợt nhớ tới mẹ anh. Mẹ đã mất mấy năm nay rồi. Từ ngày mẹ mất, anh ít về quê hơn. Những ngày mới từ chiến trường ra, lúc nào mẹ cũng mong anh cưới vợ. Cưới vợ rồi mẹ mong có cháu cho bà bế. Giờ đây cháu của bà đã ra đời rồi, bà không còn nữa...
- Con mời bà về nhà con...
Bà cụ dừng lại, nhìn Xoay.
Anh tiếp:
- Vợ con mới sinh cháu gái.
Bà cụ cười, nét mặt rạng rỡ. Rồi bà đặt bọc đồ lên sau xe, nói tự nhiên:
- Chú cho bà về thật à?
- Thật!
Hai người đi bộ trên đường phố. Những bóng điện thủy ngân sáng xanh, bóng họ lúc dài tít ra xa, lúc co tròn. Số phận đã gắn bó họ với nhau, Xoay khấp khởi mừng. Cái tết năm nay đến với anh trọn vẹn quá.
Bà già như bà tiên giáng trần, phù hộ cho anh. Rồi đây anh sẽ có điều kiện làm việc. Bà cụ sẽ là người giúp vợ chồng anh trông con, quán xuyến gia đình. Sương sẽ đi làm. Hạnh phúc sẽ bừng lên. Anh không thể hình dung được, đúng vào thời khắc chuyển giao của thời gian này, bỗng dưng anh gặp nhiều may mắn thế. Tiếng pháo lại bùng lên mọi ngả. Những chớp sáng hừng lóe trên những tầng cao. Chút nữa về tới nhà Xoay cũng sẽ đốt pháo, sẽ thịt gà, sẽ bày cỗ cúng tết. Bà cụ sẽ đứng trước bàn thờ khấn vái. Nhất định thế. Rồi anh sẽ tìm hiểu hoàn cảnh của bà sau...