IV

Xoay đưa bà Điếc, bây giờ anh gọi bà thế, về gia đình mà đúng đêm giao thừa bà bỏ đi, để có sự thông cảm chung. Bà Điếc chủ động gọi xích lô và khi tới nơi, bà vội vã trả tiền. Xoay dắt xe đạp theo bà vào sâu trong ngõ hẻm. Tới chân cầu thang bà Điếc chỉ chỗ cho anh để xe rồi dẫn anh lên. Cầu thang gỗ hẹp và vòng vèo, tối om, chủ nhà ở mãi tít trên tầng năm. Cứ tưởng ai xa lạ hóa ra anh Thức, làm ở một tờ báo quân chủng, cũng là chỗ quen biết nhau cả. Thấy Xoay và bà Điếc về, vợ chồng anh Thức rất mừng. Chị Thức bê ngay mâm bánh chưng và thịt đông ra giữa nhà rồi kéo tay bà Điếc lại, ấn vai bà ngồi xuống:

- Bà là bà tệ lắm đấy!

Anh Thức xua tay:

- Thôi thôi, năm mới năm me, cậu Xoay đây là chỗ chiến hữu anh em cả. Nào, xin mời.

Bà Điếc ngơ ngác nhìn gian phòng rộng, rồi hỏi:

- Thế con bé đâu?

- Bà tưởng không có bà thì chúng con chết à? - Vợ anh Thức vẫn chưa hết giận, nói.

- Chết là thế nào? Quỷ sứ!

Nói rồi bà lừ mắt nhìn chị Thức. Thức mở tủ lạnh lấy chai rượu rót ra ba ly, nói với Xoay:

- Cậu phải ngồi lại uống rượu với mình. Mấy ngày nay đi tìm bà ấy, cứ như tìm mẹ lạc!

Rồi anh quay sang bà cụ nói to vào tai bà.

- Cứ tưởng bà bỏ đi luôn đấy!

Bà Điếc ứ hừ một tiếng rồi cầm ly rượu Thức đưa. Mới chạm môi vào miệng ly, mặt bà đã nhăn lại, lắc đầu quầy quậy Thức cười to, chỉ vào bà, rồi anh gắp cho bà một miếng thịt đông, nói:

- Bà đừng giả vờ giả vịt nữa!

Bà Điếc lại lừ mắt nhìn Thức, rồi bà cầm đũa huơ huơ trên mâm, chỉ vào Xoay:

- Ăn đi! Ngồi nhìn thế à?

Xoay lúng túng cầm ly rượu lên, nhắp một tí. Chị Thức mở bánh chưng. Bỗng chị ghé sát tai bà Điếc, nói:

- Bà ăn ở như thế có giời chịu nổi!

Anh Thức lại nhắc vợ:

- Thôi thôi, đã bảo mình, cậu Xoay đây là chỗ anh em chiến hữu cả, có gì đâu mà cứ ầm ầm lên.

- Cũng phải nói cho bà ấy biết, kẻo rồi sau này làm khổ người khác.

Bà Điếc chắc rằng cũng hiểu mọi người nói chuyện gì. Nhưng bà làm như không, lặng lẽ ngồi ăn. Bà ăn ngon lành, tự nhiên, không hề có cái mặc cảm mà Xoay tưởng...

Thì ra bà Điếc bỏ nhà anh Thức, ôm gói ra đi trước lúc giao thừa, chỉ vì mấy ngày tết, lẽ ra bà phải được nghỉ để đi chơi những nhà quen của bà. Nhưng chị Thức không đồng ý. Người ta cần có bà để mà giúp việc, nhất là những ngày lễ ngày tết hoặc chủ nhật. Nhưng bà lại nghĩ khác. Bà nhất quyết ngày chủ nhật hay lễ tết, mọi người được nghỉ, thì bà cũng phải được nghỉ. Vợ chồng con cái xúng xính với nhau đi chơi để bà ở nhà một mình lủi thủi giặt giũ, cơm nước, có mà gỗ đá cũng không âm thầm mãi được, chưa nói gì người. Bà đi ở cho người mấy chục năm nay, hàng trăm cuộc đưa đón, hàng trăm cuộc ra đi, lặng lẽ có, linh đình có. Đang giữa lúc vui vẻ có, mà ngay cả trong lúc buồn đau cũng có. Nhà giàu sang có mà nhà nghèo hèn kiết xác cũng có. Bà không coi trọng ai hơn ai hết. Đối với bà, con người không là nơi nương tựa của cuộc đởi. Con người là một lũ quỷ sứ chuyên đe nẹt lẫn nhau, lừa lọc lẫn nhau, tranh phần sinh sống của nhau. Các ngươi cứ khinh bà đi! Các ngươi khinh bà thì bà cũng có quyền khinh bỉ các người. Các người cứ nịnh nọt bà đi! Bà là thèm vào nghe miệng lưỡi ngọt nhạt của các người! Bà không phải cầu xin, nịnh nọt ai hết...

"Bà ơi, bà ở đây với chúng con. Chúng con sẽ coi bà như mẹ..." Hàng trăm đứa đã nói với bà câu ấy. Cuối cùng rồi bà cũng phải tự do, tự định đoạt lấy cuộc sống của mình. Cuối cùng thì rồi cũng sẽ đến lúc bà không chịu được, mà đã không chịu được, là bà cắp gói ra đi? Bà đi, rồi thế nào cũng lại có đứa tới đón bà, mời mọc bà, nhờ vả bà. Thế nào rồi chúng nó cũng lại nói: "Bà ơi, bà cứ yên tâm, con sẽ coi bà như mẹ...". Bà có đẻ ra đứa nào đâu mà đứa nào cũng nói với bà như thế? Khi chúng nó cần bà thì ngọt ngon, đến lúc con cái lớn bà thành ra vướng víu, thành ra con ở, thành ra kẻ án bám. Có đứa chỉ vì một sơ suất nhỏ của bà là lấy cớ, đuổi bà thẳng tay. Có đứa tìm được người khác cần, giao bà cho người ta, như giao một thứ gì đấy rẻ rúng. Bà biết hết tâm địa chúng nó. Có đứa còn ra vẻ lưu luyến, làm bữa liên hoan, cho bà bộ quần áo, dăm ba chục đồng. Cũng có đứa dúi cho bà tấm khăn, mảnh vải. Và thế là bà ra đi. Bà biết hết, chả có đứa nào coi bà như mẹ cả. Mà bà cũng không cần chúng nó thương bà. Bà đã có cái để mà trông cậy. Chỉ có nó mới bảo đảm được cho bà, khi bà nhắm mắt xuôi tay. Điều ấy chỉ mình bà biết. Đó là hai đồng cân vàng mẹ bà để lại. Thực ra hồi ấy mẹ bà để lại cho con phòng thân. Bà không còn nhớ hồi còn thơ bé, cha mẹ bà nuôi bà thế nào. Bà chỉ nhớ cái đêm khi mẹ bà nằm trong ổ rơm, và bà ngồi bên ấm thuốc bắc, sắc thuốc cho mẹ. Đôi mắt bà cụ nhìn bà ứa nước mắt. Cô em gái của bà đi lấy chồng xa, mãi trên tỉnh, may mà hôm ấy cũng về kịp nom thấy mẹ lần chót. Nhưng dì ấy tai ác lắm. Dì ấy về là để lo bán nhà, là để xem mẹ còn gì thì vơ vét. Bà mẹ cũng biết điều đó, nên hai cái hoa tai và hai cái nhẫn từ thời nào để lại, bà đã đặt vào tay người con gái độc thân, bị điếc từ hồi còn bé tí. Cha mẹ thương con, để lại cho con cái mà từ đó, con có thể làm nên cuộc đời mình... Liệu bà có nghe được tiếng nói mấp máy qua đôi môi khô khốc của mẹ mình? Liệu bà có thấu hiểu lời trăn trối cầu mong của mẹ khi mà đôi tai bà chỉ toàn nghe ù ù những tiếng gào thét của gió bão. Miệng bà mẹ méo mó trong mập mờ ánh lửa bếp, bà cảm thấy rõ tiếng "phòng thân" như là tiếng nói từ đâu trong mớ âm thanh ù ù ấy tách ra. Sợi dây chuyền vàng là vật cuối cùng từ trong đôi bàn tay khô khốc của người mẹ, đặt vào bàn tay con. Bà run rẩy gói cái bọc quý ấy lận sâu vào cạp váy trước khi cô em gái bước vào nhà, quỳ gối trước thi thể mẹ. Tiếng cô em khóc than cùng mưa bão chừng hai tiếng đồng hồ. Bà mẹ nấc lên rồi nắm tay lại. Sáng hôm sau em rể và hai cháu trai của bà về. Họ lo tang điếu cho mẹ cùng lúc bán ruộng vườn, nhà cửa rồi sau đó dẫn bà đi như là số phận của bà bắt buộc phải phụ thuộc vào họ. Có ai thấu được khi ấy bà Điếc nghĩ gì?

Những người hàng xóm ngậm ngùi chia tay cô gái bị tật nguyền ấy. Cô có cái dáng gộc ghệch, hiền lành khỏe mạnh, tuy là nghễnh ngãng nhưng lại rất tinh, rất biết ý, biết điều. Họ kéo đến tiễn đưa cô, người nào cũng ghé sát tai cô nói câu lưu luyến dặn câu phòng ngừa. Bà ôm cái bọc theo em gái và em rể lên tỉnh, trong đầu rỗng không. Bà không lo nghĩ, buồn phiền, không khao khát mơ mộng, chỉ khi ra khỏi làng, chợt ngoái đầu lại, cảm thấy như người bước hụt. Nước mắt tràn bên má. Thế là từ đây, ngôi làng này không biết đến bao giờ mình được quay về? Người em rể cầm giúp chị vợ gói đồ, nói vào tai bà: "Chị ra ở với tụi em, mần chi phải buồn khóc..." Thế rồi bà ở với em gái, em rể như là người ở cam phận, tuy vậy không lúc nào không nghĩ thương em. Chúng nó đi làm từ sáng sớm, đến tối mịt mới về, hai đứa con trai, đứa học sáng, đứa học chiều, mọi việc nội trợ bà lo không sót việc. Mấy đồng cân vàng trong thắt lưng bà, bà không nói cho em biết. Nhưng bà luôn tính tới việc chi cho em, cất giữ là cất giữ cho em, cho cháu. Đến khi các cháu có vợ, bà sẽ cho mỗi đứa một ít. Chứ còn cho ai? Bà giữ vàng mà làm gì? Bà xấu xí, lại bị điếc thế này, không ma nào ngó đến. Nếu có ai đó lấy bà thì đời bà đâu đến nỗi khổ thế này? Nhiều hôm vợ chồng em gái đi làm vắng, các cháu đi học, bà ngồi một mình chờ cơm, nước mắt tràn ra tự khi nào, thương cho số phận mình. Em nó chả ngược đãi bà, nhưng nó cũng phải lo cho chồng con nó. Rồi những đêm vợ chồng con cái nó hú hí, rúc rích với nhau trong buồng, để mình bà trằn trọc nhà ngang, lòng bà khao khát một cái gì đấy khiến bà cũng không biết nữa. Nhưng nỗi khao khát bùng lên là nước mắt tràn ra khiến bà không còn tự xác định được mình đang muốn gì. Thế rồi cái buồn, cái tủi, cái cô quạnh dần dần cũng thành quen. Bà quen với sự vui vẻ của mọi người. Đêm đêm bà mở bọc vải ra, lần giở những áo xống của mình, của mẹ để lại. Những kỷ niệm tưởng như khô cằn lại hiện lên. Bà tìm được niềm vui cho mình, mỗi lần lôi từ trong bọc đồ ra những chiếc nhẫn và sợi dây vàng lấp lánh. Bà ngắm nghía chán rồi lại gói kỹ, để sâu trong mớ mụn giẻ rách. Có khi bà lận sâu trong thắt lưng vài ba ngày.

Rồi một đêm, cô em gái xuống nhà ngang, vặn to ngọn đèn dầu lên, ngồi bên chiếc giường tre của chị, nói:

- Em tính lấy chồng cho chị.

Bà ngơ ngác ngồi dậy:

- Hả?

- Có người muốn hỏi chị.

Bà lắc đầu quầy quậy. Một lúc sau bỗng bà cười rũ rượi. Thế mà rồi cũng có người ưng lấy bà làm vợ ư? Người ấy là ai? Chắc lại cái ông Cả Nhớn xóm Cầu góa vợ à? Chỉ có ông ta là hay lui tới trêu ghẹo bà hồi còn ở nhà với mẹ. Và cách đây vài hôm, ông ta lại mò ra tỉnh, tới đây thăm chị em bà. Thăm nom gì cái mã ấy? Nhưng mà lâu ngày gặp lại người làng, bà mừng rỡ lắm. Bà dọn khoai luộc lên đĩa, lấy ấm nấu nước chè mời khách. Bà hỏi thăm người này, người khác trong làng. Ông Cả như người mất hồn, kể rằng nhà ông, nhà bà đều bị người ta quy địa chủ. Nhưng nhà bà đi hết rồi, biết đâu mai kia người ta sẽ truy ra tận đây tịch thu tài sản. Còn nhà ông ta thì bị nặng. Bà có hiểu địa chủ là gì đâu. Nhưng cứ theo giọng ông Cả Nhớn thì nguy cấp lắm. Ông ta thảng thốt nhìn quanh rồi ngồi xuống cạnh bà, nói vào tai:

- Tôi biết cô có mấy đồng cân của bà cụ để lại. Tôi cũng có mấy đồng cân. Cô có đi với tôi không?

Bà ngơ ngác hỏi:

- Đi đâu?

- Đi làm ăn, ở xa...

Bà rùng mình. Bà không bao giờ nghĩ tới chuyện bỏ nơi này đi đâu. Nhưng mà vì sao ông ta biết bà có mấy đồng cân?

Bà hỏi:

- Sao ông biết tôi có mấy đồng cân?

Ông Cả Nhớn cầm tay bà:

- Mẹ tôi và bà cụ nhà cô có giấu gì nhau đâu. Hồi ông nhà mất, tôi sang liệm, bà khóc lóc thảm thương, giật tung áo váy mới rớt ra. Tôi còn nhặt lên đưa lại. Hồi ấy cô còn bé...

Bà run lên vì lo sợ. Có lẽ lúc ấy mặt bà tái đi, cắt không ra hột máu. Ông Cả Nhớn mà biết ắt hẳn em gái em rể bà cũng sẽ biết. Họ sẽ nghĩ xấu về bà. Bà không sợ mất vàng mà chỉ sợ em mình nghĩ sai lòng...

- Tôi hứa với cô sẽ giữ kín chuyện này. Ông Cả Nhớn nói.

Hôm nay ông ta đánh tiếng hỏi bà. Thế còn hai người anh của ông thì sao? Thế còn ba đứa con đã lớn cùng gia tài nhà ông ta thì sao? Bà đâu có biết bao nhiêu biến động đang diễn ra ngoài cuộc sống. Và ngay cả chuyện hôm nay em bà tính lấy chồng cho chị, cũng là điều ngoài sự hiểu biết của bà. Nhưng chẳng lẽ bà cứ sống dựa dẫm suốt đời vào em, vào cháu? Em mình thì mình dựa được, nhưng còn rể, liệu nó có chịu được mình mãi không? - Ông Cả sẽ đưa chị ra Hà Nội làm ăn... - người em gái nói.

- Tùy dì chú, tôi sao biết được?

Rồi bỗng bà ôm ngang lưng em gái khóc. Bà khóc như trẻ nít. Chị em sống với nhau từ nhỏ, bây giờ mới biết thương nhau...

Bà mở thắt lưng lấy cái nhẫn hai đồng cân, đưa cho em:

- Mẹ để lại cho chị, cho em. Em giữ lấy phòng thân.

Em gái bà sững sờ buông chị ra. Rồi lại ôm choàng lấy chị:

- Chị ơi, chị cho em cả chỗ này à?

- ừ, chị cho cả.

Không ngờ cái đêm ấy lại là đêm số phận bà rơi vào tay ông Cả Nhớn gọn đến thế.

***

Ông Cả Nhớn dẫn cô Nhiêu - tên bà - ra Hà Nội bằng tầu hỏa. Họ ở trọ trong nhà một người bạn của ông. Lần đầu tiên trong đời cô Nhiêu được đụng chạm vào người đàn ông. Cô Nhiêu không thể hình dung được, sống trên đời này lại có những giây phút kỳ lạ thế. Cái giây phút ấy trước kia cô không thể tưởng tượng ra. Cô có cảm giác bộ ngực căng cứng của cô mấy ngày nay bỗng dưng được nở ra. Toàn cơ thể cô cũng được nở ra. Nhiều lúc nằm trên giường, sau khi thỏa mãn những khao khát mà sức lực cô dồn lại, cô nhìn mái tóc chớm bạc của ông Cả Nhớn, bỗng bật cười. Cô cười như nắc nẻ, như chưa bao giờ được cười khiến ông Cả Nhớn choàng tỉnh. Đôi cánh tay rắn chắc của ông lại ghì cô xuống. Cô giả vờ vẫy vùng rồi dồn hết sức quặp chặt người đàn ông nhỏ thó ấy vào lòng, riết ông ta đến nghẹt thở. Ông Cả Nhớn cù vào nách cô, ngoạm vào vú cô khiến cô đờ đẫn và trong giây lát ấy, cô cảm thấy sao trước đây mình lại ngu đần, và không biết rằng chỉ có đàn ông mới tạo được cho cô biết sống ở trên đời...

Ba ngày liền ăn ở với nhau, cô không còn biết mình là ai nữa. Thậm chí đôi tai cô không còn ù ù và miệng cô lúc nào cũng như muốn cười. Ông Cả Nhớn bị cô hút hết hồn, giờ đây đã tỉnh. Ông nói có việc cùng người bạn sớm mai phải đi Hải Phòng, tìm người chú ruột làm gì to lắm về lo giá thú. Cô Nhiêu không nghi ngờ gì, nhưng suốt đêm ấy cô không cho ông ta ngủ.

Thế rồi, khi còn nhọ mặt người, cô Nhiêu tiễn vợ chồng chủ nhà và "chồng" cô ra ga tầu. Cô chưa kịp hưởng thêm một chút hạnh phúc của người chờ mong thì khi trở lại ngôi nhà, cô bàng hoàng thấy trước thềm mấy chiếc xích lô chở hàng hóa và bao nhiêu là đồ đạc tới. Vợ chồng người chủ mới cũng ngạc nhiên khi thấy có cô về. Người ta cho cô biết ngôi nhà này bạn của "chồng" cô đã bán, không ai nói gì tới sự có mặt của cô. Cô Nhiêu hốt hoảng lục trong cái tay nải của mình, moi ra những mụn giẻ rách! Cô khóc òa lên, bất giác đôi tay cô rờ vào hai bên trái tai. Ôi, may sao, hôm chị em chia tay, cô em gái còn lấy đôi khuyên ra đeo cho chị. Cô phẫn uất nhớ lại những phút giây ân ái hắn đã mê hoặc mình để rồi giờ đây cô phải bơ vơ nơi đất khách quê người! Cô ngơ ngác nhìn người chủ nhà mới thu dọn đồ đạc, quét tước căn phòng, nơi mà mới đêm qua thôi, cô không thể tưởng tượng được, con người được sinh ra lại thiếu cái khoảnh khắc kỳ diệu ấy. Người chủ mới gần như không chú ý gì tới nỗi đau của cô gái bị lừa mị đang quỳ hai gối trước mớ áo quần nhàu nhĩ. Ông ta dùng chổi lông hẩy hẩy cái áo nâu sồng mới của cô gái như tìm kiếm vật gì, rồi ngồi vào chiếc ghế mây, nói:

- Tôi mua nhà này, không thấy người ta nói gì tới cô cả. Nhưng nếu cô muốn thì cũng có thể ở lại đây bế con giúp vợ chồng tôi.

Cô Nhiêu không nghe rõ từng lời, nhưng cô nhìn vào miệng ông ta, hiểu ông ta muốn nói gì. Không! Cô không ở lại! Cô vơ vội mớ áo váy nhét vào tay nải, nhào ra cửa. Người vợ của ông chủ mới từ trên xích lô bế con bước lên nhà, bắt gặp cô. Bà ta bỗng kêu lên:

- ối! Kẻ cắp! Kẻ cắp!

Thế là mấy chú phu khuân vác và mấy ông xích-lô xúm lấy cô, lôi xềnh xệch lên nhà. Ông chủ vẫn ngồi trên ghế còn bà chủ lấy tiền từ trong thắt lưng ra, trả công cho họ. Cô Nhiêu ngồi bệt trên nền nhà, mặt mũi bơ phờ, nhem nhuốc, đôi môi dày trễ xuống:

- Con... Con... Bị... lừa...

Bà vợ trẻ đóng rầm cửa lại, quát vào tai cô:

- Tôi nói cho nhà chị biết, ở đây không ai lừa chị. Chị đừng có vừa ăn cắp, vừa la làng! Đồ đĩ!

Cô Nhiêu càng kinh hoàng khi bị người ta gọi mình là đồ kẻ cắp, đồ gái đĩ. Từ bé tới giờ, đã lúc nào cô dám thò tay lấy cắp thứ gì, dù là bé nhỏ của ai đâu. Và cô lại càng không thể hình dung được, giờ đây cô lại bị người ta khoác cho mình cái danh gái đĩ.

- Con lạy ông bà... Con...

- Câm mồm đi, đồ gái điếm già mồm...

Cô gục mặt vào tường khóc tức tưởi. Nhưng người vợ trẻ của ông chủ mới, sau khi đặt con vào trong nôi đã tới bên cô Nhiêu, nói vào tai cô với giọng dịu dàng:

- Biết thân biết phận thì chị phải nghe lời tôi, đi mà tắm rửa, rồi ở đây trông con bé. Chúng tôi không để chị khổ đâu mà khóc với chả lóc.

Bây giờ cô Nhiêu mới dám ngước mắt lên, nhìn vào mặt bà chủ. Chưa bao giờ cô được thấy có khuôn mặt đàn bà xinh đẹp thế. Đôi mắt người mẹ trẻ mở to chớp chớp, bàn tay thon nhỏ, trắng muốt mân mê cái nút áo bị sứt của cô và cái miệng có đôi môi hồng thắm nhoẻn cười.

Cô Nhiêu mạnh dạn phân bua:

- Chúng nó lừa tui, lấy của tui mấy đồng cân vàng... Cô dừng gọi tui là gái điếm... Bỗng cô lại khóc oà lên, tức tưởi.

Bà chủ trẻ tần ngần một lát, rồi nói:

- Của đi thay người, nó không giết chị là may rồi. Chị ở lại đây trông cháu, bao giờ cháu nhớn, chị thích về quê chúng tôi giúp.

Không! Nhiêu không ở lại! Nhiêu sẽ về tỉnh với em gái. Nhiêu phải về, rồi muốn ra sao thì ra. Cô bặm môi nuốt nỗi uất ức xuống ngực, run run nói:

- Cô làm ơn cho tui viền...

- Chị nói gì?

- Cô cho tui viền quê mần ăn.

- Quê chị ở đâu?

- Trong Thanh,

Bỗng bà chủ trẻ cười vang rồi nắm tay Nhiêu:

- Về trong đó mà nhận án tử hình à? Tôi nghe ông Cả Nhớn nói chị là địa chủ. Địa chủ ở nhà quê cũng giống như chúng tôi ở đây, người ta gọi là tư sản...

Cô Nhiêu không hiểu ý nghĩa trầm trọng của những từ đó. Cô hỏi ngớ ngẩn:

- Tui mần chi mà người ta tử hình?

Bà chủ trẻ "hứ" một tiếng rồi quay lại chỗ cái nôi. Còn ông chủ thì đứng lên, nói:

- Hai năm nữa, ông Cả Nhớn ra đón chị...

Và ông ta gí sát hai ngón tay vào mặt cô Nhiêu. Cô Nhiêu ngồi đần ra một lúc nghĩ ngợi. Không! Hai năm với lại hai ngày, thậm chí ngay bây giờ hắn quay lại, cô cũng không thèm nhìn vào bộ mặt lừa mị của hắn nữa! Mà nếu hắn có về đây, dù chết cô cũng phải vạc mặt hắn ra, không bao giờ hắn có thể lừa cô được nữa. Cả các người đây, các người cũng đừng hòng lừa cô. Nhưng bây giờ cô ôm gói về với em, với hai bàn tay trắng để làm tội làm tình nó ư? Cô đã giấu em số vàng ấy, cũng là muốn giữ lại cho em cho cháu sau này. Bây giờ về mà nói ra, liệu em cô có còn tin cô nữa không? Em ơi, chị có tội với mẹ cha, với em với cháu. Chị không về với em nữa rồi! Không! Chị sẽ không về làm khổ em nữa đâu. Em cứ coi như chị đã chết, đừng nhớ có chị nữa... Nước mắt lại ứa ra, cô Nhiêu gục đầu xuống hai bên đầu gối, khóc. Bất giác cô đưa tay đỡ hai cái khuyên tai còn lại, lận vào cạp quần. Bà chủ tới bên, đặt tay lên vai cô, nói:

- Chị ở lại đây với em. Em coi chị như chị.

Đó là lời nói êm nhẹ đầu tiên rót vào tai cô Nhiêu khiến cô mủi lòng ngước mắt lên. Bà chủ trẻ nhoẻn miệng cười rồi tất tưởi chạy ra hiên, lấy một cái rương gỗ nhỏ, đặt trước mặt bà:

- Chị xếp đồ vào đây, em cho chị.

Cô Nhiêu nhìn quanh, không thấy ông chủ đâu liền đứng dậy bỏ mớ áo váy lộn xộn, bỏ cả cái tay nải vào rương...

Không ai biết những chuyện ấy của bà Điếc. Cả vợ chồng Thức, cả Xoay và cả hàng mấy chục gia đình đã từng mượn bà trông con. Không ai biết vì thực ra có ai hỏi chuyện về quá khứ của bà đâu. Người ta chỉ biết bà là một người chuyên sống bằng nghề giúp việc, và thế là đủ rồi. Và nếu có ai đó hỏi, bà chỉ nhăn mặt, xua tay, lắc đầu quậy quậy:

- Quỷ sứ! Hỏi làm gì?

***

Chị Thức bỏ một cái bánh chưng, một gói trà, một gói bích quy và chai rượu cam vào cái túi lưới đưa cho bà Điếc:

- Tiêu chuẩn tết của bà đấy.

Bà Điếc cười rồi bĩu môi, vẻ thỏa mãn:

- Lúc nào cho con bé xuống nhà chú Xoay chơi nhé.

- Được rồi - anh Thức nói - ở với vợ chồng nó, bà phải biết điều một tí. Đừng có chuyện gì cũng tham gia, không phải ai bà cũng mắng mỏ được đâu!

Bà Điếc lừ mắt nhìn anh:

- Quỷ sứ! Không nói nữa.

Thức lắc đầu vẻ thương hại rồi nói với Xoay:

- Phải nói bà già cực tốt, sạch sẽ số một. Nhưng cậu phải nghiêm khắc ngay từ đầu.

Chị Thức xen vào:

- Nếu anh có rượu, có cà phê, có trà, là phải cất cẩn thận, uống vụng ghê lắm đấy.

Thức cầm chai rượu thuốc lên, nói vui:

- Nhiều lúc phải giả vờ đau chân, lấy rượu ra xoa bóp rồi bảo bà ấy: Đây là thuốc xoa bóp, uống vào đứt ruột! Thế là sợ một phép.

Chị Thức lại xen vào:

- Nhưng bà ấy được cái không bao giờ ăn vụng của cháu.

Xoay cảm thấy ơn ớn cái cách "bàn giao" ấy. Anh hiểu vợ chồng anh Thức giờ đây nhẹ hẳn người. Bà Điếc ngồi têm trầu một cách bình thản. Anh Thức cúi xuống sát tai bà, nói thêm:

- ở với vợ chồng cậu Xoay, bà chớ có nổi khùng lên, đùng đùng bỏ đi, không ai người ta mượn bà nữa đâu! Bà phải biết điều một tí.

Bà Điếc nhìn Thức rồi gật đầu lia lịa.

Xoay nắm cánh tay bà, nói:

- Bà ơi, mình về thôi.

Bà Điếc quầy quả đứng dậy, cầm túi quà tết rồi bước ra cửa. Vợ chồng anh Thức tiễn hai người ra tận đường. Trời tối và mưa phùn. Bà Điếc chủ động gọi xích lô rất nhanh. Xoay chỉ kịp bắt tay anh Thức rồi đạp xe theo...