Chương 12
Wiedeck đang ngồi hút điếu thuốc lá cuối cùng trong chiếc hầm làm được nửa chừng thì cửa hầm chợt tối. Có ai đi vào: Điếu thuốc lá anh sắp đưa lên miệng bị giữ lại nửa chừng. Lúc đầu Wiedeck tưởng giác quan mình lầm lẫn. Nhưng mà không, rõ ràng là một người hẳn hoi.
Thượng sĩ Krull !
Wiedeck thong thả đứng dậy, kinh ngạc tự nghĩ : "Mình trở thành thằng ngu".
Thượng sĩ Krull la :
- "A ! Đúng là một bọn lười như hủi! Tụi bây lợi dụng thời giờ...Mà này, tại sao lại có một thằng? Những tên khác đâu"?
Wiedeck hỏi :
- "Ai"?
- "Thì những thằng khác đó...Hay là mày một mình làm được cái hầm này?"
- "Tôi có việc phải làm tại đây".
Điều đó không đúng. Thực ra Wiedeck đã lần vào hầm này chừng nửa giờ trước khi thay phiên để hưởng chút yên tĩnh. Anh đã mệt lử mà trong hầm này tương đối ấm hơn ở ngoài đang bị những cơn gió quái ác lùa trên cánh đồng hoang, quất vào mặt những mảnh tuyết vụn sắc như những chiếc kim.
Thượng sĩ Krull tiếp :
- "Hừ, ở đây thực dễ chịu. Đóng vai lính tráng như thế này cũng khoái thực hả? Bây giờ tao mới hiểu tại sao lại đào thiếu mất những năm mươi thước giao thông hào. Tụi bây lười thối thây ra trong khi cần phải làm ! Đã đến lúc tao phải xem xét đến một chút mới được".
Wiedeck dập tắt điếu thuốc, thận trọng nhét mẩu thừa vào túi áo ngực rồi lại ngồi xuống. Thượng sĩ Krull nhìn anh với vẻ ngạc nhiên rồi thét lên :
- "Đứng dậy !... Mau lên ! Đi làm việc" !
Wiedeck đáp :
- "Không ! Bây giờ là lúc đổi phiên, 10 tiếng đồng hồ, suốt cả đêm tôi phải ở đây. Chẳng có gì vào bụng, không một phút nghỉ ngơi! Đó, dễ chịu như thế đó !"
- "Sao ! Mày đòi nghỉ ngơi à? Mày coi quân đội Đức như một viện dưỡng lão sao?"
Thượng sĩ Krull rất tự tin: ông đã đi với Trung sĩ Hefe và Kentrop từ Gorki vào lúc sáng sớm và đã ngồi trên xe trượt tuyết qua các vùng địch có thể quan sát thấy mà vẫn chẳng thấy có gì xảy ra, từ đó ông suy luận ra rằng những chuyện về việc pháo binh địch nã vào bất cứ cái gì động đậy, chỉ là những chuyện thổi phồng và chắc chắn là những lý do nặn ra khi thuận tiện. Tuy nhiên chỉ còn có điều cần được giải thích là tại sao lại có con số thương vong cao như vậy ? Có thể đó là những tên tự hủy hoại thân thể... Dù sao thì cũng phải mở mắt ra mà quan sát mới được!
Ngay khi tới các giao thông hào, ông quyết định đi kiểm soát một lượt và trong khi yên trí sẽ thấy binh sĩ làm việc thì lại thấy những người nằm dài trong các hầm trú ẩn, đợi thay phiên. Và ông đã tới chiếc hầm dành cho đại liên hạng nặng nơi Wicdeck đang nằm ườn nghĩ ngơi.
Địa điểm này có vẻ được lắm. Một lớp ván bên trên, những cột chống vững chãi, hai ổ nằm có thể trải rơm được. Thực sự như thế đủ cả tiện nghi rồi. Nhưng ông sẽ có đủ thời giờ để xem xét cho thỏa ý. Còn bây giờ, việc cần làm là phải tống cổ thằng cha lười biếng "Wiedeck" này đi làm việc, ông vừa toan mở miệng tuôn ra những lời chửi rủa mà ông thường có biệt tài thì chợt một tiếng gầm từ xa vọng tới đầy đe dọa làm ông nghẹn lời. Một lúc sao, không gian tràn ngập những tiếng rít ghê rợn rồi có tới bốn... sáu... tám tiếng nổ. Nền đất và tường hầm rung lên nhè nhẹ như bị giật vì cơn sốt. Thượng sĩ Krull bám vào chiếc cột, rụt đầu lại. Bộ mặt ông trở thành tái xanh và từng giọt mồ hôi lớn chợt lóng lánh trên trán ông.
Khi tiếng nổ đã yên, ông hỏi:
- "Cái gì vậy?"
Wiedeck vẫn nằm im trả lời vắn tắt:
- "Quân Nga".
- "Quân Nga à? có phải là..."
- "Pháo binh đó. Tôi tưởng rằng ông đã biết chứ. Ông chưa nghe thấy như thế bao giờ à?"
Thượng sĩ Krull thét:
- "Câm mồm mày lại !"
Wiedeck vừa làm ông bị xúc phạm nặng nề. Theo số quân bạ của ông, ông đã tham dự hai chiến dịch : tại Balan năm 1939 và tại Pháp năm 1940. Chẳng ai cần biết là đơn vị ông lúc đó được dùng làm trừ bị, ở phía sau tiền tuyến, hàng bao nhiêu cây số, chuyên lo liệu mấy chuyện như gà, trứng, rượu chát cùng những thứ khác cũng dễ chịu như vậy mà quân đội thường được cung cấp trong cuộc tiến vào đất địch. Sau đó, ông đã phục vụ tại hậu tuyến để trước hết huấn luyện cho tân binh rồi cho binh sĩ Tiểu-đoàn-trừng-giới phải có thái độ nào dưới hỏa lực. Kể từ ngày khởi đầu binh nghiệp, ông chưa bao giờ nghe thấy đạn rơi gần như vậy.
Ông hỏi bằng giọng bớt kiêu căng :
- "Ở đây thường xảy ra như thế này sao "?
Wiedeck nói thản nhiên :
- "Bọn Nga đã nhìn thấy Thượng sĩ tới. Bây giờ họ sẽ không để cho ông đi. Ông đến cùng với toán đổi phiên hả?"
- "Đúng thế".
- "Trời ơi ! Như vậy thì tôi phải chạy mới được !"
Wiedeck đứng dậy, đeo chiếc bi đông vào thắt lưng, đội chiếc mũ sắt. Trong lúc anh hạ chiếc mũ trùm ngụy trang lên và buộc thắt vào cằm, anh hỏi Krull đang bám chặt vào chiếc cột.
- "Thượng sĩ ở lại đây hả ?"
- "Ừ. Lẽ dĩ nhiên".
Giọng nói của Krutl đã mất vẻ tin tưởng. Ông quên mất Wiedeck đã phạm vào một lỗi nặng về quân kỷ mà ông phải trừng phạt ông cũng muốn được bỏ đi như hắn và tìm cách để có thể giữ hắn lại. Nhưng bằng cách nào bây giờ ? Đại đội trưởng đã ra lệnh cho ông đo chiều dài những giao thông hào đã đào xong và chính Đại đội trưởng đã bảo ông phải làm giữa ban ngày. Ông nghĩ : " Mình ngu thật. Làm sao mình có thể làm được"? Ông không muốn ở lại một mình. Người ta không buộc ông làm điều đó. Ông sẽ theo Wiedeck cùng với những người khác. Sau đó, rồi sẽ hay. Nhưng bằng mọi giá, ông không thể ở lại một mình ! Một viên trái phá đơn độc bay qua hầm và nổ ở phía sau, Không, ông sẽ không ở đây một mình được!
Ông hỏi :
- "Mày đi đâu, Wiedeck ?"
- "Tới điểm tập hợp. Bọn chúng nó đang đợi tôi".
Anh đi ra khỏi hầm và Krull đi theo. Rạng đông trên đất Nga từ từ lên trong một ngày xám xịt, đầy tuyết.
Wiedeck lẩm bẩm :
- "Không thể chậm được nữa... Miễn sao bọn nó đừng có chuồn đi mà không có mình".
Anh sợ đã lỡ buổi thay phiên và phải nằm lỳ tại đây suốt ngày vì không thể nào vượt qua khu đồng trống phủ đầy tuyết ban ngày.
Đúng lúc đó thì biến cố xảy ra.
Bầu trời chợt sáng rực trên phòng tuyến Nga. Không gian tràn đầy những tiếng rít, tiếng hú. Một bức thành lửa xuất hiệu trên mặt đất, đúng chỗ phòng tuyến Đức.
Wiedeck nhìn qua bờ giao thông hào và gọi Krull lúc đó chỉ còn là một hình thù run rẩy tội nghiệp:
- "Nếu ông muốn đi thì phải đi vào lúc này... Bọn Nga sắp khởi sự cuộc pháo kích ngăn chặn và mình không còn ngọ ngoạy gì được nữa !"
Đây là một cuộc pháo kích chuẩn bị cho cuộc tấn công bằng thiết giáp và bộ binh, một cuộc xung phong thường lệ xảy ra một cách chắc chắn cùng lúc này tại một vài vùng trên chiến tuyến miền đông, sửa soạn cho một ngày đầy chết chóc, đau khổ và lo âu như bao nhiêu những ngày trước.
Cuộc pháo kích này không đặc biệt ghê gớm lắm. Thực ra nó không đạt tới cường lực của những trận oanh kích sửa soạn trước một cuộc tổng tấn công. Tuy nhiên đối với những binh sĩ không biết làm gì hơn là nằm bẹp xuống mặt đất phủ nước đông lạnh để chờ đợi một viên đạn sẽ rơi trúng và tiêu diệt họ thì thực là một hỏa ngục thực sự.
Một hỏa ngục dành cho bộ binh ở tuyến đầu - Một món nếm thử của hỏa ngục đang chờ đợi họ dành cho những binh sĩ của Tiểu đoàn trừng giới, một hỏa ngục đối với Krull đột nhiên bị rơi vào một tình trạng mà cho đến nay ông ta chưa hề nghĩ tới. Chắc chắn ông đã biết thì phải có người chết trong chiến tranh. Nhưng đối với ông, cái chết đó bao giờ cũng phải được bao phủ bằng chiến thắng một kết thúc huy hoàng của đời lính... mà lại luôn luôn không có ông. Thế mà những gì ông đang thấy lại có một trạng thái khác hẳn, chẳng giống chút nào với những điều người ta đọc thấy trong sách. Một thứ tàn sát khủng khiếp, vô danh, tàn nhẫn, ghê gớm đe dọa nuốt gọn ông, chôn vùi ông và biến ông thành một sinh vật hoảng sợ đáng thương, không còn một ý chí nào, một mong muốn nào ngoài việc được sống, được sống với bất cứ giá nào.
Khi một vài trái đạn nổ gần giao thông hào ông đang trú ẩn, khi ông thấy Wiedeck, người đồng hành duy nhất còn lại với ông trong hỏa ngục này, thực sự muốn bỏ đi, ông mất hẳn phần tự chủ nhỏ bé của bản thân. Ông không muốn tiến đi mà lại càng không muốn ở lại một mình.
Vì vậy ông nắm lấy cánh tay Wiedeck và bảo :
- "Ở lại !...ở lại !... Đừng có đi !... Không!"
Wiedeck vừa cố gắng đẩy ông ra vừa đáp :
- "Bỏ tôi ra, trời ơi".
- "Tao không thể ở đây một mình !"
- "Vậy thì ông đi với tôi !"
Krull rên rỉ:
- "Wiedeck !... Này, mình là bạn với nhau... Mày hãy giúp tao đừng đi. Mày hiểu không ?"
- "Ông coi tôi là thằng ngốc sao ?"
- "Wiedeck !...Wiedeck !..."
- "Câm đi !..."
Anh bứt khỏi Krull nhưng ông ta nhảy vọt phía sau, nắm lấy anh. Thở hổn hển, cả hai ôm lấy nhau, ép vào tường của giao thông hào.
Wiedeck nói quyết liệt:
- "Nghe đây... tao bảo mày lần cuối... bỏ tao ra... Nếu không tao đập vỡ mặt ?"
Không phải đây là lần đầu anh thấy một người bị mất tinh thần như vậy, Nhưng cho đến nay những người anh đã thấy là những bạn anh chứ không phải là tên Krull, con heo bự mà khi còn ở doanh trại la lối hơn ai hết. Anh sẽ phải tống hắn đi bằng mọi cách.
Viên Thượng sĩ, mặt xanh lét ấp úng :
- "Mày không thể bỏ một thằng bồ... Tụi nó đang bắn đó".
Rãi rớt chảy trên cằm ông ta. Không thể tưởng tượng được một cảnh bần tiện nào hơn ! Nhưng Krull đã nói quá lố mất một tiếng. Wiedeck giơ tay, dùng hết sức đánh vào mặt ông ta hai lần, ba lần và Krull rũ xuống. Wiedeck nâng đầu ông ta lên và tiếp tục đánh vào bộ mặt đáng ghét đó. Anh rít lên :
- "Một thằng bồ ! Mầy mà là một thằng bồ ! Ừ, tụi nó đang bắn đó. Chiến tranh như vậy đó ! Mày sẽ chết trên chiến trường, thằng lưu manh khốn nạn ! Chính tao sẽ giết mày ! " Nhưng cái thân hình tả tơi của Krull làm anh mủi lòng. Anh đánh thêm một cú nữa. Đầu viên Thượng sĩ đập mạnh vào bờ giao thông hào. Rồi Wiedeck bắt đầu chạy, nằm vội xuống ở phía xa hơn một chút trước một viên đạn trái phá nổ tung cách anh chừng ba chục thước và lại vọt chạy.
Khi anh tới điểm tập trung thì chẳng còn một ai. Có những vết giày bốt dẫm nát mặt tuyết và một chiếc xẻng còn bỏ quên. Anh nghe thấy tiếng đào đất ở khá xa. Đó là tiếng động của phiên làm việc ban ngày. Thỉnh thoảng anh nhận ra ánh sáng lấp lánh của một chiếc cuốc... Đất và tuyết chất đống ở ngoài giống như công trình của một con chuột chũi khổng lồ. Pháo binh Nga đã thiết lập một hàng rào cản phía sau phòng tuyến thứ nhất của quân Đức. Chắc không bao lâu nữa là họ nới dần tầm xa của cuộc pháo kích. Và anh sẽ ở đúng vào giữa...
Wiedeck thấm mồ hôi trán. Những người bạn anh đã đi rồi và anh buộc lòng phải ở lại đây suốt ngày. Chỗ trú ẩn tốt nhất là nơi anh vừa bỏ đi. Nhưng mà Krull còn ở đó... Anh chạy lộn trở lại.
Viên Thượng sĩ vẫn ở nguyên chỗ cũ ông ta ngồi chồm hỗm phủ đầy đất cát. Ông ngửng mặt nhận ra Wiedeck và hỏi:
- "Mày trở lại à ?"
Giọng nói của ông khàn khàn làm như ông không dám tin rằng ông không còn phải chịu một mình trong chiếc giao thông hào ghê gớm này giữa một thế giới đang đe dọa nuốt gọn ông ta
- "Bọn nó đi rồi. Tao tới nơi quá muộn vì mày đã giữ tao lại, thằng, thằng đồ tồi ! Thế là bây giờ tao phải ở đây trọn ngày. Thôi, đi vào trong hầm".
Wiedeck không còn thấy căm hờn viên Thượng sĩ nữa, cơn giận của anh đã tan. Anh chỉ còn thấy thản nhiên pha chút thương hại khinh bỉ.
Krull đi theo Wiedeck vào hầm, khẽ nói:
- "Suốt cả ngày" !
Ông ý thức được mình đã có thái độ bệ rạc nhưng ông không cảm thấy xấu hổ. Tinh thần anh dũng không phải là thứ tự tạo ra được và ông ta không phải là một vị anh hùng. Tại sao còn cố gắng che dấu điều đó! Bàn tay run rẩy, ông rút bao thuốc lá, mở ra và đưa cho Wiedeck. Anh ta lấy một điếu, không nhìn viên Thượng sĩ vì anh không thể chịu đựng được cái trạng thái đáng thương của ông ta.
Anh hỏi với vẻ riễu cợt:
- "Mày đến đây để đo giao thông hào à?
- "Hefe bảo tao là mày tính ra bị thiếu mất năm chục thước... Mày không lầm đâu. Nghe tao bảo đây... tao đề nghị mày như thế này. Khi bọn Nga im bắn, tao với mày cùng đi ra. Mày đo, còn tao sẽ ghi sổ...
- "Nếu bọn minh không bị chết trước đó".
- "Mày nói thế nghĩa là thế nào".
- "Mày không nghe thấy bọn Nga đang tấn công sao, thằng bần tiện? Hãy dỏng tai lên!"
Từ phía trước vọng đến một cách rõ ràng những tiếng nổ giòn của đại liên, tiếng gầm của đạn bích kích pháo lẫn với tiếng nổ khô khan của lựu đạn. Rồi xa hơn về phía sau, có tiếng ầm ỳ nặng của máy động cơ lớn. Wiedeck nói.
- "Chiến xa. Mong rằng nó đừng đi qua !"
Krull mắt mở lớn nhìn anh khiếp hãi với vẻ mặt gần như con nít, đáng thương. Wiedeck không để ý đến điều đó. Hơn nữa điều đó cũng chẳng gây cho anh một cảm xúc nào. Anh nói;
- "Hy vọng tui nó ở phía trên kia chống giữ nổi. Sau đó, mình sẽ đi đo. Obermeier ra lệnh cho cho mày, hả ?"
- "Obermeier hại tao rồi !"
- "Cóc phải ! Ai thường nói đến kỷ luật? Mày hay tao ?"
Bùm !... Một đạn trái phá nổ gần bên cạnh.
Wiedeck nhận định một cách bình thản:
- "Viên này gần đó".
Krull ngồi thu mình thêm. Miệng ông ta đắng ngắt, cổ họng ông ta nóng rát. Ông nghĩ không thể ngồi yên ở đây để chờ đợi cái chết khó tránh nổi mà phải làm cách gì chạy cho thật xa nơi này, ra khỏi cái bẫy chuột này ! Đứng dậy, ông nhào ra khỏi hầm trú ẩn.
Wiedeck nắm được vạt áo khoác của ông và kéo ông về phía sau :
- "Ngưng lại ! Mày chạy đi đâu ? Mày muốn đi đến nơi nào bây giờ, thằng ngu ?"
Krull vừa vùng vẫy vừa kêu :
- "Buông tao ra!....Buông tao ra !... Tao muốn đi ra !... Chiến xa !... Tao muốn đi khỏi nơi này !"
Wiedeck cố sức chế ngự ông ta. Rút cục, anh đẩy được ông ta nằm dài trên đống ván gỗ. Viên Thượng sĩ tiếp tục rên la.
Wiedeck nghiêm nghị bảo :
- "Mày hãy cố gắng lại tinh thần đi. Một người đàn bà còn vững vàng hơn mày nữa !"
- "Tao muốn đi ra... tao muốn đi ra..."
Wiedeck nhìn thấy ông ta đưa tay lên bao súng lục. Bằng một cú đấm mạnh vào cằm, anh cho ông Thượng sĩ đo ván trước khi ông ta kịp rút súng. Wiedeck chụp lấy khẩu súng lực.
Đất rung chuyển dưới muôn vàn tiếng nổ hỗn hợp với nhau thành ra một tiếng duy nhất, vĩ đại. Dàn đại pháo Staline ! Wiedeck kiểm soát lại khẩu súng, yên chí có một viên đã lên nòng.
Anh đặt chốt an toàn rồi hỏi:
- "Đạn để đâu ?"
- "Làm gì ?"
- "Đưa đây tao 1"
Krull nghe theo. Khẩu súng lục đối với tình hình này thực là một mỉa mai !. Nhưng nếu quân Nga tới, ít ra Wiedeck cũng có thể cố gắng để tự vệ. Anh nhét khẩu súng vào giây lưng quần.
- "Krull ! Bây giờ là lúc chuồn đấy !"
- "Mà đi đâu?"
- "Đi hứng gió. Mau lên !"
- "Wiedeck chạy trước giữa những tiếng nổ liên hồi. Anh không cần quay lại vì biết rằng viên Thượng-sĩ theo anh bén gót. Cứ như vậy anh chạy đến chiếc hố chỗ bắt đầu hệ thống giao thông hào. Krull thở hổn hển, nằm xuốug rồi vọt dậy giống như Wieđtìck. ông đã để rơi chiếc mũ sắt.
Trong giây phút đó Thượng sĩ đã hiểu thế nào là lửa đạn và như bao nhiêu người khác trước ông, ông đã trưởng thành. Chắc chắn ông vẫn giữ tính tình của một hạ sĩ quan già không hoài nghi và thiển cận như từ trước tới nay nhưng ông bớt dần được cải vẽ kinh hãi man dại đã làm ông tả tơi như dẻ rách, ông đã lấy lại được niềm tự tin. Chung quanh ông mọi sự vật đã trở lại trạng thái quen thuộc của cái thế giới mà ông đã biết, đã thấy qua những tiếng nổ của đạn trái phá, những luồng đất đá tung lên, những tiếng rít của mảnh đạn giết người... Lẽ dĩ nhiên là ông vẫn thấy sợ hãi nhưng là cái sợ hãi thường lệ của tất cả mọi người lính, của "Wiedeck, của Hefe, của Kentrớp hay của Deutschmann..."
Vì vậy, dù rằng khoác quân phục từ bao lâu rồi, ngày nay Thượng sĩ Krull mới thực sự trở thành một chiến binh. Thoáng cái ông hiểu rằng sự hốt hoảng dẫn thẳng đến cái chết nên Wiedeck đã ngăn ông chạy thẳng dưới làn mưa đạn của Nga. Kể ra thì chính hắn ta đã cứu ông thoát chết nhưng chuyện đó đối với ông cũng không có gì là quan trọng đặc biệt. Wiedeck đã chỉ làm điều mà chính ông sẽ làm trong tương lai đối với một đồng đội nào đó gặp hoàn cảnh có thể nói như bị cùng hội cùng thuyền với ông. Krull không bỏ được một tính xấu nào của ông ta nhưng ông đã hòa đồng được vào đám người hỗn hợp trong cùng một số phận hiểm nghèo.
Hai người ẩn trong chiếc hầm chắc chắn hơn ở phía sau chờ cho chấm dứt cuộc tấn công của Nga. Một lần nữa, phòng tuyến của Đức không bị chọc thủng. Cuộc oanh tạc đã ngưng. Krull đi ra ngoài đo giao thông hào đúng như lệnh của Trung Úy Obermeier và chỉ thị cho Wiedeck ở nguyên trong hầm trú ẩn. Một nữa giờ sau khi thấy người mang cà phê nóng, một mẩu bánh và chút rượu bảo rằng của Thượng sĩ nhất Krull dành cho Wiedeck, anh ta ngạc nhiên tự hỏi không hiểu đã có chuyện gì xảy ra. Nhưng dần dần, khi nhắm nháp chút rượu làm cho khỏe người lên, anh đã hiểu. Anh có kinh nghiệm ở tiền tuyến và đã từng thấy những trường hợp tương tự xảy ra. Anh tự nghĩ "Miễn là Krull đừng có dẫn đầu để lãnh Anh dũng bội tinh. Có lẽ từ nay ông ấy sẽ cố gắng làm giống như người chiến sĩ dũng cảm của quân đội Đức mà báo chí thường mô tả"...