11 - 15
11. HÂN HẠNH Vùng quê nọ có một anh chàng ngu thậm là ngu, đi đâu vợ cũng phải căn dặn đủ điều. Bởi thế người làng mới đặt tên cho anh ta là Ngốc, rồi quen miệng gọi là Ngốc và quên hẳn cái tên thật của anh. Một hôm anh ta lên thành phố thăm người bà con, chị vợ dặn anh ta nhớ đi đến nơi về đến chốn, ra đến nơi hễ người ta có hỏi: "Bác ra chơi đó ư?", thì trả lời "Dạ, tôi là Ngốc đây ạ". Và có hỏi: "Bác ra đây có một mình sao?", thì trả lời "Dạ có một mình thôi ạ". Và nếu có bảo: "Bác ở chơi dăm ba bữa hẳn về", thì trả lời "Tôi đi đến đây chỉ ước được như vậy, nay được như thế thì còn gì hân hạnh bằng". Ngốc ta lủi thủi ra đi, nhẩm mãi những câu vợ dặn cho thuộc lòng, sợ lỡ quên thì anh em bà con ở tỉnh người ta cười là nhà quê dốt nát. Khi lên tỉnh, anh ta thấy một đám đông, liền quên hết lời vợ dặn, anh ta lẻn vào xem. Té ra là một vụ chém lộn, kẻ bị thương nằm sóng sượt dưới đất, còn hung thủ đã cao chạy xa bay, mất biệt hẳn tung tích. Nhà chức trách phái lính cảnh sát đến làm biên bản và mở cuộc điều tra. Mọi người sợ vạ lây ai nấy đều dang ra, chỉ riêng chàng Ngốc ta là lại sát để xem. Lính cảnh sát liền hỏi: - Anh biết ai chém người này không? Ngốc ta sực nhớ lời vợ dặn nên anh trả lời ngay: - Dạ chính tôi, Ngốc đây ạ. Lính cảnh sát hỏi thêm: - Có một mình anh hay ai nữa? - Dạ, chỉ một mình tôi thôi ạ. Ông cò đứng bên nghe vậy liền sai lính trói lại điệu về bót. Ngốc ta tưởng cũng cần trả lời cho hết câu vợ dặn, nên lại đáp ngay rằng: - Tôi đi đến đây chỉ ước được như vậy, nay được như thế thì còn gì hân hạnh bằng.
12. MỒ HÔI MỰC Ông hương chức nọ tính thích ăn đậu đen luộc, song mắc phải chứng la sợ vợ như sợ cọp. Một hôm bà vợ đi khỏi. Ông ta ở nhà lấy đậu bỏ vào nồi luộc để ăn. Nhưng đậu vừa chín, ông ta chưa kịp ăn, bà vợ đã về. Sợ để vợ biết thì nguy, lúc đó, ông ta lại phải sắp sửa đi họp việc làng để tế thần. Ông ta nghĩ ngay ra một kế rất thần diệu là trút ngay đậu vào mão tế, rồi đội lộn lên đầu để vợ khỏi trông thấy. Khi vô tế thần, nước đậu cứ rỏ xuống mặt ông ròng ròng. Có ông hương chức khác thấy thế hỏi tại sao, ông ta đáp: - Ấy, tôi thường có chứng đổ mồ hôi mực, nên hễ khi nào phải cử động nhiều thì nó chảy vậy đó.
13. CHỮ ĐIỀN Một ông thầy đồ nọ đi dạy học ở nhà kia. Bữa nọ chủ nhà sai con bưng lên một dĩa bánh cam. Thầy ăn xong, nhưng nghĩ còn thèm thèm trong bụng... Thấy dĩa dính nhiều mật, thầy tiếc. Song chẳng lẽ trước mặt bao nhiêu học trò mà giở cái ngón "sách chụt" thì còn gì mặt mũi. Thầy nghĩ mãi bỗng nẩy ra một kế. Thế rồi, thầy bèn tựa vào tráp, tay ngúc ngoắt roi mây, đùi run nẩy lên, tưởng như đổ giường, sập ván ngay. Thật là một phút "xướng kỳ" không thể tưởng. Xong, thầy dõng dạc truyền: "Ta ra cho tụi bây một chữ này, thằng nào không nói ra được thì ta sẽ đánh đòn". Nghe nói, lũ học trò tên nào tên nấy đều sợ, mặt xanh như tàu lá. Thầy ung dung, thản nhiên liếm ngang chiếc dĩa rồi nói: - Ê, chữ này chữ gì? Học trò ngơ ngác nhìn nhau, buồn cười nhưng không dám động mép. Thầy được thể quát: - Chữ Nhất mà không biết. Tụi bây sao dốt quá vậy? Được thế vững, trông trong dĩa còn nhiều mật, thầy lại liếm dọc cái dĩa hỏi: - Thế chữ này là chữ gì? Học trò lại ngơ ngác, thầy lại được thể thét: - Đồ ăn cám. Chữ này là chữ Thập mà không thằng nào biết. Thầy nhìn dĩa vẫn con nhiều mật, tiếc quá, nên thục mạng liếm một cái vòng tròn mà rằng: - Còn chữ này nữa là chữ gì? Nếu không thằng nào nói được, tao đánh nát xương ra. Cả trường lúc đó lại im phăng phắc nữa. Thừa thế thầy bèn vút veo véo roi mây xuống giường quát: - Đấy là chữ ĐIỀN mà không thằng nào biết cả, chữ thánh dạy để đâu? Dĩa đường lúc đó mới sạch trơn, thầy bỏ xuống và ra vẻ tức giận vô cùng.
14. NGHE SAO LÀM VẬY Có một ông thầy thuốc bắc mỗi lần đi coi mạch lại dẫn theo một anh học trò. Một hôm đi coi mạch cho người bệnh. Coi xong, thầy ta nói: - Tôi đã dặn đừng ăn đồ chua, sao ăn vào để cơn bệnh nó tăng lên thế này? Bệnh nhân thú thiệt với thầy là mình đã trót lỡ ăn đồ chua, nhờ thầy cố tìm phương chạy cho. Khi trở về, anh học trò hỏi: - Thưa thầy, tại sao thầy coi mạch giỏi thế, coi mạch mà đoán biết cả ăn đồ chua thì thật là Hoa Đà, Biển Thước sống lại cũng không bằng. Thầy lang trả lời: - Cái đó có chi lạ đâu, bởi tôi nhìn lên giường thấy bên người bệnh còn miếng vỏ chanh. Do đó, tôi biết con bệnh đã ăn. Tuy thế mình nói nó mới ăn đồ chua thì nó mới phục mình và cái nghề mình mới kiếm ăn được chớ. Học được kế đó, khi anh học trò thôi học ra hành nghề. Một bữa nọ đi coi mạch cho người bệnh, anh ta đoán: - Chứng bệnh này do ăn thịt gà mà ra. Người bệnh không chịu, anh ta cứ nhất định là có. Câu chuyện cứ cãi đi cãi lại, rốt cuộc chủ nhà nổi nóng đuổi thầy đi. Bị một trận mắc cỡ nên thân làm mất cả tiếng tăm. Anh ta tức quá, không biết tại vì lý do gì mới đến hỏi thầy học. Thầy học hỏi: - Vậy thế nào mà anh lại đoán nó mới ăn thịt gà, để đến nỗi xảy ra chuyện không hay thế? Anh ta thưa: - Cái đó cũng do kinh nghiệm thầy dạy cho. Trước khi vào nhà, coi đã để mắt quan sát kỹ rồi sau mới xem mạch. Sở dĩ con đoán ra nó ăn thịt gà là vì con thấy trên ván nhà nó có cây chổi lông gà còn mới nguyên.
15 - TÀI NÓI LÁO Xưa có anh chàng rẩt giỏi về khoa nói láo. Bất cứ chuyện gì anh bịa ra, ai cũng phải cho là thật, mặc dù đã bị anh ta nói láo rất nhiều lần. Một đồn mười, mười đồn trăm, tài nói láu của anh thấu đến tai quan sở tại. Quan muốn thử tài anh, nên cho lính đem trát đòi lên. Anh tới, quan sở tại đem ra một quan tiền và một cái roi, rồi bảo: - Ta nghe đồn anh nói láo tài lắm, thiên hạ đã bị anh rất nhiều. Vậy giờ đây, anh phải làm sao nói láo mà gạt được ta. Nói gạt được, ta thưởng quan tiền đó, bằng không, phải chịu ba mươi cái roi này. Nghe nói anh chàng nói láo run cầm cập: - Lạy quan lớn, xin quan lớn xét cho, từ bấy lâu nay con mắc tiếng oan, chớ có nói láo gì đâu ! Quan phán : - Không láo làm sao có tiếng đồn, ở đời không có lửa mà lại có khói sao ? Anh chàng nói láo bẩm : - Dạ quan lớn xét cho, nguyên ông cố nội con ngày xưa đi sứ bên Tàu có đem về một cuốn sách nói toàn chuyện lạ, con xem thấy hay, đem kể lại, nên mới mắc tiếng để người la hiểu lầm đó thôi. Quan phán : - Ấy đã thế, anh phải về lấy cuốn sách lên đây cho ta mượn để xem. Anh chàng nói láo bẩm : - Dạ, bẩm quan lớn, con nói láo đấy thôi chớ con làm gì có cuốn sách ấy, ông cố nội con đâu có đi sứ bên Tàu ? Quan nghe nói, té ngửa ra bị anh chàng nói láo gạt, nên phải chịu thưởng quan tiền ấy.