36 - 40

36 - BUÔN VỊT TRỜI Anh nọ lười biếng, cả ngày chẳng làm gì chỉ chuyên ăn bám vợ. Một hôm, chị vợ buồn quả bảo: - Người ta người nào người ấy đều có công ăn việc làm cho vợ con nhờ, còn anh thì chẳng được cái tích sự gì ! - Thế mình định bảo tao làm gì bây giờ? - Thì người ta đi buôn bán, nuôi vịt, nuôi gà, nuôi dê, nuôi lợn... Anh trông người ta đấy, xem làm được thứ gì thì làm ! Anh chồng nghĩ một lát nói : - Buôn gà thì hay toi, buôn lợn, buôn dê thì nhà mình nghèo làm sao đủ tiền ! Vậy mình, đưa tôi năm quan tiền tôi buôn vịt vậy ? Vịt vừa dễ nuôi, lại ăn giun ăn cá, chả mất tiền mua thức ăn cho chúng, thật ít vốn nhiều lời ! Chị vợ nghe chồng bàn, lấy làm phải, liền móc ruột tượng ra đưa cho chồng năm quan tiền. Sáng hôm sau, gà vừa gáy, anh ta cắp nón mang tiền đi mua vịt. Đi mãi đến xế trưa anh ta mới trông thấy một đàn vịt, con nào cũng khoẻ mạnh, đang ăn giữa cánh đồng. Không thấy có người canh giữ, anh ta liền hỏi lũ chăn trâu gần đấy: - Vịt của ai chăn đó ? Lũ trẻ nhận láo : - Vịt của chúng tôi chứ còn ai vào đây nữa ! - Thế chúng mày bán không ? - Có ... - Bán bao nhiêu ? Lũ trẻ nói thách : - Mười quan ! Anh nọ mặc cả : - Tao chỉ có năm quan thôi, chúng mày có bán thì bán, không tao mua chỗ khác. Lũ trẻ bằng lòng bảo : - Thôi được, chúng tôi bán rẻ cho bác để bác nuôi. Nhưng mà này, bác hãy để cho chúng tôi đi khỏi rồi hãy xua vịt về... nếu bác xua ngay bây giờ, vịt nó quen lối cũ theo chúng tôi về thì mất công bác lắm! Anh nọ nghe theo, đưa tiền cho lũ trẻ và đợi cho chúng đi hết mới xua vịt về. Bất đồ đó là đàn vịt trời, khi thấy động chúng liền bay túa hết. Chiều hôm ấy anh nọ trở về tay không. Chị vợ hỏi : - Anh bảo anh đi buôn vịt, vậy vịt đâu ? Anh nọ điềm nhiên đáp : - Vịt nó bay lên trời rồi. Hiện nó còn ở trên trời ấy ! Chị vợ nghe biết ngay tự sự, liền dìm đầu chồng xuống mà nện cho một trận nên thân.

37 - HỌC GÌ NỮA Nghe đồn ở nơi kia có một ông thầy học chuyên dạy về những phép hà tiện, nên anh nọ thân hành tới xin thụ giáo. Theo phép nhập môn thì việc trước tiên là học trò phải biện lễ để thầy cúng tổ sư. Anh ta đinh ninh tưởng thầy sẽ buộc nếu, không cái đầu heo thì cũng một con gà. Nhưng thầy bảo : - Thôi anh hãy mua một cái bánh tráng thật mỏng thôi, chớ đừng bày vẽ chi cho tốn. Anh ta mừng thầm và tất tưởi ra đi. Song đến lúc về, ngoài cái bánh tráng, lại có ôm theo một cặp gà. Ông thầy thấy biện lễ hậu quá, ngạc nhiên hỏi: - Trời đất, tôi đã bảo đừng sắm gì nhiều cho tốn tiền, sao anh mua dữ thế ? Anh ta đáp : - Thưa thầy, con nghĩ bánh tráng thế nào khi ăn cũng không khỏi rớt vụn, nên phải mua một con gà cho nó lượm ăn, lẽ ra một con thôi, nhưng e một không kỹ thành phải mua thêm một con nữa, vị chi một cặp để cho chúng thi nhau lượm ăn, kẻo bị gà khác nó lượm ăn mất, rồi khi lớn lên bán lại còn lời lãi nữa. Ông thầy nghe nói thở dài bảo : - Chèng ơi, thế thì anh đã hà tiện hơn cả tồ sư tôi rồi, vậy còn học chi nữa, thôi thôi, tôi cũng lạy anh bằng lạy tía tôi thôi.

38 - SỢ MA Một thầy phù thủy, ngồi ăn cơm với với vợ hỏi đùa: - Mình sợ ma quỉ không ? Chồng nói : - Mày hỏi lạ ! Tao đây làm nghề trừ ma, trừ quỉ, ma quỉ sợ tao thì có, chớ đời nào tao lại sợ nó bao giờ ! Buổi nọ thầy phù thủy đi làm về khuya, bà vợ rình mò, nấp một bên đường, đem theo hòn than cháy đỏ hồng. Thấy chồng xách một cái đãy đầy những thủ, xôi, oản, chuối về qua tới bụi cây, liền cầm hòn than khẽ giơ cao lên dần dần. Thầy phù thủy đã sợ, nhưng còn tin phép màu nên bỏ dãy xuống, vừa bắt quyết, vừa đọc thần chú rằng : - Yểm, thiên lý thu lai, vạn lý thu lai ! Bà vợ thấy vậy cố nhịn cười và cầm hòn than, quơ đi, quơ lại mấy cái, rồi tung cao lại gần, lập lòe như ma trơi. Bấy giờ thầy ta mất hết hồn vía, cuống cuồng tụt cả khăn, bỏ cả đãy, vừa ù té chạy, vừa kêu la cầu cứu : - Yểm, thiên lý cha ơi ! yểm, vạn lý cha ơi ! Bà vợ thủng thỉnh lại lấy dãy đem về. Thầy không ngờ vực chi cả. Sáng sau đến bữa, bà vợ lấy những đồ ở trong đãy dọn ra. Thầy phù thủy lấy làm ngạc nhiên vừa nhìn vừa lẩm bẩm một mình: - Thủ... giống thủ, xôi. . . giống xôi ! . . . quái ! Bà vợ bật cười mà bảo : - Thủ chẳng giống thủ, xôi chẳng giống xôi thì giống cái gì ? Hay giống cái con ma tối qua !... Thầy biết mắc mưu vợ, ngồi cắm đầu xuống không dám ngửng lên nữa. Bởi thế người ta mới có câu giễu thầy : Thầy thấy đom đóm, Thầy nghĩ là ma, Thầy bỏ thầy chạy, Rơi khăn rơi đãy, Rơi cả cục xôi. Thầy ngồi thầy réo, Ma bắt thầy đi, Kim nhật kim thì, Kim đương thỉnh giải.

39 - GÌ CŨNG ĐƯỢC Anh nọ tính hay đùa dai, một hôm đứng chơi ngoài ngõ, thấy bọn thợ cưa vác cưa đi qua níu lại hỏi: - Này, các bác đi cưa như thế này thì cây gì cưa cũng được chứ ? Mấy người thợ cưa đáp : - Đã làm nghề cưa thì cây gì cưa chẳng được. Anh nọ ra vẻ mừng rỡ, bảo: - Nếu vậy thi mời các bác vào trong nhà... Bây giờ đã quá Ngọ, mời các bác vào ăn cơm cho no, cho khỏe đã, rồi chiều tôi nhờ các bác cưa giùm tôi... Mấy người thợ hí hửng vào nhà. Anh chàng tinh nghịch liền sai đầy tớ làm cơm, lấy thịt lợn ninh nhừ với mật cho thật nhiều muối vào. Cơm dọn ra, mấy người thợ thấy cơm bùi thịt béo, ăn thả sức. Ăn xong no quá, liền ngả mình ra thiu thiu ngủ. Anh nọ gọi đầy tớ lại dặn : - Tao đi vắng một lát, chốc chúng nó dậy kêu khát đòi uống thì cứ đòi đúng mười đồng một bát nước hãy bán nhé ! Tối hôm đó, bọn thợ khát nước quá đòi uống. Thằng ở cứ y như lời chủ dặn, bảo nhà không nước, muốn uống nó mua hộ nhưng phải trả mười đồng một bát. Bọn thợ nghe nói cứ ừ đại. Nhưng một bát cũng chưa hết khát, rồi hai bát, bốn bát... Thằng ở ngần ngừ không chịu đi mua, bọn thợ phải nói : - Thì cứ đi mua giùm chúng tôi, sáng mai trừ vào tiền cưa cây, lo gì mất. Thằng ở nói: - Tôi không biết, các bác có sẵn tiền đây thì cứ trả đi cho tôi nhờ ! Bọn thợ đáp : - Ừ thì sáng mai tôi trả tiền cho anh ! Thằng ở lại mang nước cho uống, nhưng thịt kho với mật và muối làm khô cổ như rang, bọn thợ cứ uống hì hục mãi, uống căng cả bụng mà vẫn không hết khát. Sáng hôm sau, bọn thợ lại đòi nước uống nữa, rồi mới nói với chủ nhà : - Nào, ông bảo cưa cây gì thì để anh em chúng tôi ra cưa ! Anh nọ liền lẳng lặng dẫn bọn thợ ra vườn, chỉ vào một cây rau thơm nói : - Đây, tôi muốn nhờ các bác cưa hộ tôi cây này này ! Bọn thợ cưa nhìn nhau, nhao nhao lên : - Tưởng cưa gì chớ cưa cây rau thơm thì cưa thế quái nào được ! Anh nọ liền nói : - Thế hôm qua sao bác bảo ‘‘cây gì cưa mà chẳng được’’, thế có phải là các bác đánh lừa tôi không nào? Nói xong anh nọ lẩn vào trong nhà, cho thằng ở ra đòi tiền nước làm bọn thợ nhẵn túi không còn một đồng nào.

40 - TRỪ CHỒN Một nhà kia làm nghề nuôi gà vịt. Gà vịt nhiều lắm, nhưng vì ở rừng, nên bị chồn bắt ăn hoài mà gài bẫy mãi cũng không sao trừ dứt. Gần nhà có một anh thấy vậy, mới nghĩ mưu để kiếm một bữa nhậu chơi. Thế rồi, bữa nọ lấy tình lối xóm, anh ta lại thăm gia đình nọ và nói : - Chồn nó bắt gà và bắt vịt, nếu cứ đánh bẫy mà bắt thì không thể nào trừ hết được, phải dùng phép mới xong. Chủ nhà hỏi phép gì, anh ta đáp: - Nếu có muốn trừ bằng phép thì tôi sẽ giúp cho. Chủ nhà mừng quả, năn nỉ nhờ anh ta trừ giùm. Anh ta dặn sắm một thúng bột và một thúng đậu, cả hai đều thật nhuyễn, để tối sau anh ta sẽ lại làm phép cho. Tối mai, anh ta lon ton xách đẫy đến. Nhậu nhẹt xong, anh lấy bột, lấy đậu nhào lại nắn thành con chồn rất lớn, to bằng con lợn gọi là chồn chúa, và vô số chồn con. Nắn đoạn, anh ta sai đặt trên bàn rồi khiêng ra ngoài sàn thắp đèn nhang lên để làm lễ, và bảo vợ chủ nhà lạy. Vợ chủ nhà ra, anh ta chắp tay khăn : - Chồn đèn chồn cáo, láo đáo ăn gà, tao chẳng có tha, tao tra vào đẫy. Khấn xong, anh lẫn lượt nhặt các con chồn lia lịa bỏ vỏ đẫy. Vợ chủ nhà đang lạy, thấy thế nóng ruột, tức thì đứng dậy khấn tía lia : - Chồn nào chồn nấy, bà cũng lấy một chồn. Rối chị ta ôm lấy con chồn to nhất mà chạy tuốt vào trong nhà. Khiến anh thầy trừ chồn nọ chỉ còn cái nước là mặt ‘‘như cán tàn chi thõng’’.