Chương 9 “TÔI ĐANG LẠC LỐI VỚI TẤT CẢ MỌI THỨ TRONG CUỘC ĐỜI TÔI”

(Huy, 18 tuổi, nam sinh viên ngành Nhân học

Vy, bạn gái Huy, 18 tuổi, nữ sinh viên ngành Quan hệ quốc tế

Li, chị gái Huy, 22 tuổi, nữ sinh viên ngành Điện ảnh

Thủy, mẹ Huy và Li, 47 tuổi, giáo viên tiếng Anh)

HUY

Tôi không hay kể lại cái ngày tôi đuổi ba ra khỏi nhà, nhưng làm sao mà tôi quên được nó, dù mỗi lần nhớ lại thì các chi tiết lại thay hình đổi dạng khiến như tôi đang nhìn chúng qua một lớp sương mù.

Nó đã cách đây ba hay bốn năm rồi? Tôi cũng không nhớ nữa, nhưng đó là cái ngày mà tôi chấp nhận đầu hàng.

Tối hôm đó, người ba đầy mùi rượu, và như thường lệ, ba cằn nhằn má. Chuyện làm ăn thua lỗ, thất bát tiền nong, toàn những chuyện cũ. Tôi nén giận, ngồi bên bàn học nhắn tin tường thuật cho cái Vy, tới lúc không chịu được nữa thì xô ghế đứng dậy. Lúc bấy giờ tôi đã to cao hơn ba. “Ông nghĩ ông là ai,” tôi lớn tiếng, “ông làm được cái gì cho cái nhà này?” Trong giọng tôi là nỗi sợ bị bỏ rơi và tiếng kêu gào đòi được quan tâm. “Ông nghĩ chỉ cho tôi ăn là đủ hả? Sao không nuôi cá hay chim cho vui đi?” Tôi giật cái ảnh ông nội trên cái bàn thờ, gí vào mặt ba. “Ba ông có đối xử với ông như vậy không?” Tôi không biết gì về ông nội nhưng luôn hình dung ông là một người ba lý tưởng. Giờ nghĩ lại, tôi đoán ba hồi nhỏ chắc cũng không khác tôi bây giờ là bao. “Hồi trước tao có được cái gì đâu,” ba hay nói, “nên mày được vậy là tốt lắm rồi.”

“Mày làm được gì cho tao rồi mà mày đòi hỏi vậy?” Ba nói rồi đút cái ví vào túi quần. Tôi đẩy ba xuống giường. “Ông ngồi xuống nói chuyện như đàn ông đi.” Ba đứng lên, né tôi bước đi. Tôi tuyệt vọng. Lúc nào ba cũng bỏ đi hết, mà tôi thì muốn hai người nói chuyện với nhau như hai cha con thực thụ. Tôi giật cái điện thoại của ông, mắm môi mắm lợi bẻ mà nó không vỡ. Tôi gào lên, tiếng gào rất dài, nó không giống tiếng người gào nữa, mà là tiếng khàn của một con vật. Tôi không nhớ nhiều nữa, chỉ nhớ nước mắt nước mũi nhầy nhụa đầy trên mặt. Bữa đó, tiếng gào của tôi là sự chấp nhận mình đã thua, mình đã buông xuôi cái đòi hỏi là mình cần có một người ba. Mình đã chấp nhận là mình không có ba. Ông bước ra cửa, tôi hét theo, giọng khản đặc, “Ông đi đi, ông đừng có để cuộc đời của thằng con ông giống tôi nữa.” Đêm đó, tôi tấm tức khóc mãi rồi thiếp đi trên cái gối đẫm nước mắt.

“Thằng con ông” là đứa con riêng của ba, nguyên cái phường này biết chuyện đó. “Ủa, ba mày có bồ nhí bên ngoài à?” Họ giỡn với tôi như vậy khi tôi còn nhỏ. “Ủa, ba mày có con rơi hả?” Chỉ có ba là không bao giờ nói chuyện đó với chị em tôi, tôi thấy mình bị coi thường, trí khôn của mình bị xúc phạm. Hồi cấp Hai, tôi hay hình dung trong đầu là sẽ tới nhà thằng bé. Tôi sẽ lấy cái gậy ngắn, gí vào mũi nó. “Tao là con trai ông Hùng, con hợp pháp nhé.” Như các tay đòi nợ trong phim, tôi sẽ trói nó lại, sẽ làm nó tàn tật rồi bỏ đi để khi ba về sẽ nhìn thấy. Có hôm xém chút nữa tôi gõ cửa nhà nó. Cả buổi trưa tôi chạy vòng vòng quanh khu đó, nhưng rồi tôi không đủ can đảm. Một hôm khác, tôi gọi tới số của nhà kia. Một đứa con nít bốc máy, giọng trong trẻo, “Alo ạ?” “Ba em tên là gì?” Tôi hỏi. Tôi cũng không biết tôi làm vậy để làm gì nữa. Nó nói tên ba tôi. Tôi cụp máy.

Mập và bị ba khước từ, tôi sống với nhiều tự ti. Hồi trước, nóng lạnh như nhau, ngày nào tôi cũng mặc một cái áo len xù, và sẽ nổi điên lên vì hoảng sợ khi má tự tiện giặt cái áo len đó. Nó là rào chắn cuối cùng, lớp bảo vệ vật lý cuối cùng giữa tôi và thế giới xung quanh. Ngoài đường, tôi không dám nhìn vào mắt ai và trong trường thì tôi lẳng lặng đi vào trong lớp như một cái bóng.

Tôi xây dựng cho mình một mặc cảm tự tôn để thấy mình có giá trị. Đứa khác thì trở thành kẻ bắt nạt, còn tôi thì thành một kẻ hay phán xét và coi thường người khác. Kìa, chúng nó mới đáng chương làm sao, tôi thầm nhủ, chúng cố gắng trình diễn trên Facebook, trưng bày bản thân trên Instagram. Nhìn cái gì tôi cũng thấy điểm xấu đầu tiên. Thấy một quảng cáo bắt mắt, tôi sẽ phân tích chiêu moi tiền thiên hạ của nó. Vy trầm trồ về đuôi con công trong một chương trình thế giới động vật, tôi sẽ giải thích thiên nhiên tạo ra vậy để nó cua gái. Tôi cho rằng mình singular, chỉ có tư tưởng, suy nghĩ của mình mới quan trọng, thậm chí chỉ mình tôi là biết suy nghĩ. Trong lớp, tôi kín đáo tự nhủ, ”Oh yeah, mình giỏi nhất trong cái đám này.” Khi vào đội tuyển toán của trường, bên cạnh những đứa cũng giỏi, tôi sợ hãi tới mức khước từ các động thái kết bạn của chúng.

Nhưng dưới cái bề ngoài của mớ kiến thức và thái độ chua chát, khinh khỉnh của tôi là một kẻ thèm khát được yêu thương và công nhận. Thèm được quan tâm, được có ý nghĩa với người khác, được chiếm một phần cuộc sống của họ. Lúc nào tôi cũng thấy lạc lõng và sợ bị phán xét. Có lần tôi đồng ý cùng Vy đến tiệm giày, nhưng tới nơi đông người quá tôi không dám vào, sợ hãi hình dung ra những cái nhìn kỳ thị dán vào thân hình mập mạp của mình. Sự tự ti sâu sắc khiến tôi nổi cơn ghen tị khi thấy người khác đẹp hơn, giỏi hơn, được yêu thương hơn. Bạn biết không, trong lúc ngồi nói chuyện với bạn ở đây, tôi bị tra tấn ngấm ngầm bởi tôi biết rằng mình không phải người trẻ duy nhất nói chuyện với bạn. Tôi thèm khát có một vai trò đặc biệt, có cái gì đó quan trọng với bạn. Biết là vô lý, nhưng tôi buồn vì sự quan tâm của bạn không chỉ dành cho tôi. Và tôi ghét bản thân vì điều này.

Bọn con trai hay chia tụi con gái thành ba loại. Thứ nhất là phò, những đứa thích trang điểm, lúc nào mặt cũng trắng bóc và môi đánh son rất đỏ. Thứ hai là nerdy, tụi này không nhất thiết phải học chăm, nhưng trông ngây thơ và trong sáng. Thứ ba là minx – Hồng Linh* là một đứa như vậy – tụi này sẽ được coi là hư, nổi loạn, không tuân theo chuẩn mực xã hội. Vy, bạn gái tôi từ hồi lớp Mười một, không rơi vào loại nào trong số trên. Một tuần vài lần tôi lẻn vào nhà Vy bằng cửa sau, nó ở cùng ba và ông nội nên sẽ không có ai vào phòng nó cả. Trong phòng có cái đệm rất dày, chúng tôi không gây ra tiếng động gì, mà Vy cũng không phải là người ồn ào khi làm tình. Làm tình khó hơn thủ dâm nhiều, mình phải biết người kia thích gì. Tôi thường phải cần rất lâu để làm Vy hưng phấn, và mỗi lần không thành công thì thấy tủi thân như mình bị thất bại. Nói chung để Vy lên đỉnh thì cần tới một tiếng, mà cũng phụ thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt nữa, ở thời điểm phóng noãn thì nội tiết tố nữ tăng cao. Bạn thấy đấy, tôi tìm hiểu mọi chuyện kỹ lắm. Có lần chúng tôi thử làm giống như trong phim, rồi Vy bị đau mấy ngày không ngồi được, thế là không bao giờ chúng tôi thử anal sex nữa.

(*) Nhân vật trong Chương 3.

Cuộc sống xã hội của tôi xoay quanh Vy, đó là chỗ để tôi bấu víu vào trong sự trống rỗng của mình. Với Vy thì tôi vẫn là một đứa trẻ đang tự buông trôi, trốn tránh những vấn đề của bản thân: không đi làm mà chỉ ngửa tay xin tiền mẹ, bỏ tiết trên trường, lười tắm, ăn vô độ, chơi game. “Rồi, tao ý thức được về mấy chuyện đó,” tôi sẽ chống chế, “nhưng tao cần thời gian…” Từ hai năm nay tôi vẫn nói vậy, nhưng vì một lý do nào đó tôi không biết, Vy vẫn ở bên tôi.

Vy thích coi những phim có cảnh đám cưới, cô dâu chú rể cầm tay nhau đi lên sân khấu, và cau mày khi tôi nói phải ba mươi mới muốn có gia đình. Tôi sợ nghĩ tới cuộc sống của người lớn, với tôi, nó vừa quan trọng vừa đáng sợ. “Mốt Jack cưới tao này, mày có đi đám cưới không?” Vy bảo, Jack là một thằng bạn của Vy. “Mốt tao mời mày đi nha… Mày không có cửa đâu. Ba mươi tuổi thì người ta cưới má nó rồi, mày nghĩ sao vậy?”

Cảm thấy có lỗi với Vy, nhưng những lúc chạy xe trên đường, tôi hay đau đáu nhìn cơ thể phụ nữ. Có đêm, tôi mơ mình làm tình với Hồng Linh. Trong mơ, tôi đưa cô ấy về nhà và hôn một cách táo bạo. Tôi mặc quần tây chỉn chu, sơ mi gọn gàng, bụng tôi phẳng lì, cơ thể rắn rỏi. Trong khi hôn, tôi nghĩ tới Vy và biết là Vy sẽ rất đau khổ nếu biết được. Hôm khác, tôi mơ là lỡ vào nhà thay đồ nữ và nhìn thấy nhiều con gái trần truồng. Những cơ thể không quá mập, không quá đen, giống những thứ tôi hay coi trong porn. Tôi xấu hổ chạy nhưng họ chỉ nhìn tôi rồi lại quay ra làm việc của mình. Mỗi lần tỉnh dậy, tôi rất buồn và hoang mang. Tôi sợ mình trở thành giống ba, một người lừa dối.

Tuổi mười tám của tôi là một đống hỗn độn, một sự mắc kẹt và thất vọng về chính mình. Nhiều hôm tôi đưa Vy về lúc hai giờ sáng rồi lại một mình lòng vòng trong thành phố tới năm rưỡi. Đó là những giây phút ít ỏi tôi cảm thấy yên ổn và tự do. Tôi chạy qua những người ăn đêm đang tiểu tiện, những gái điếm, những người nghiện, những kẻ thất tình đang khóc, và ngọn lửa thiêu đốt trong tôi dịu lại. Những lo lắng về sự nghiệp, tương lai, các mối quan hệ, sự trống trải bên trong, lùi ra xa. Lúc đó, tôi có cảm giác giống lúc mình còn nhỏ, nằm trong vòng tay của má, hay mình nằm trên giường cùng ba, hai người giỡn nhau, cù lét. Đó là kỷ niệm đẹp duy nhất với ba, tôi trân quý nó trong lòng. Từ nhỏ tôi thuộc lòng số điện thoại của ba. Mỗi lần có chuyện ở trường, tôi hay lên văn phòng gọi vào số đó, nhưng chẳng mấy khi ba bắt máy. Có lần cấp Một, tôi và một thằng khác đánh nhau. Trường gọi cả hai nhà lên, ba nó tới, còn ba tôi thì không. Đó là lần đầu tiên tôi thấy tủi thân vì mình không có người ở bên cạnh như thằng kia.

Nhưng dù ban đêm tôi có chạy xe nhanh tới đâu, nhạc có to đến đâu, gió lùa qua khe tóc có mát đến đâu, tôi cũng không chạy trốn khỏi được ý nghĩ là tôi không được đẻ ra với một mục đích nào cả. Mọi việc tôi làm đều vô nghĩa. Chưa bao giờ tôi cảm thông hơn với những người nghiện hay những đứa ngày đêm vùi mình trong quán net. Khi tuyệt vọng, tôi hay oán má, “Má đẻ ra con làm cái gì? Con có muốn được đẻ ra đâu.” Tôi biết trách móc người khác thì luôn dễ hơn là cố gắng thay đổi bản thân. Sẽ không có ai khác ngoài tôi phải chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của mình, và đó là gánh nặng khổng lồ.

Cuối hè vừa rồi, lần đầu tiên tôi nói với Vy điều tôi đã nghĩ rất lâu. Tôi cần thoát khỏi Vy, thoát khỏi cuộc sống hiện nay. Tôi không muốn bấu víu vào Vy nữa, tôi cần một mình để suy nghĩ về tôi là ai, tôi muốn cái gì. Tôi đề xuất chúng tôi dừng lại sáu tháng.

“Sao mày không ngừng luôn ba năm đi?” Vy hỏi lại.

“Sao lại ba năm, ba năm làm gì?”

“Để tao cưới chứ làm gì, rồi tao mời mày đi đám cưới.”

Vy là vậy, lịch sử với má nó khiến nó trở thành người khó thể hiện cảm xúc thật của mình. Chắc nó cũng không hình dung được là lúc nào đó tôi sẽ làm được việc tách mình ra khỏi nó. Mấy tháng sau đó, khi tôi lắc đầu sau câu hỏi tôi có còn tình cảm với nó không, thì nó khóc rất nhiều. Tôi cảm thấy rất tệ, đặc biệt vì tôi không thể nào giải thích được cho Vy hiểu là sự dễ chịu khi bên Vy chỉ làm tôi quên đi chốc lát cảm giác lạc lối và thất vọng của kẻ đang trưởng thành loay hoay tìm chỗ đứng. Tôi sợ mình cứ trốn vào cái cảm giác gây nghiện đó mà không dám đối mặt với cuộc đời, với tương lai. Sau khi chia tay, chúng tôi còn quay lại ngủ với nhau một lần, nhưng không hôn và âu yếm nhau như trước, chỉ làm tình. Lúc ra về, tôi xin lỗi Vy khiến nó không hiểu gì. Tôi thấy mình như một kẻ trục lợi, biết Vy đau khổ nhưng vẫn gặp để thỏa mãn bản thân.

Đợt ngập vừa rồi ở Sài Gòn, một thùng sách của tôi bị hỏng nặng. Đêm hôm đó, tôi cùng má bì bõm trong nước ngập tới đùi để cứu cái đệm, nên quên nó ở góc nhà. Sáng hôm sau, rắn vẫn còn trườn trong nhà, tôi xếp những cuốn sách ẩm ướt và bẩn thỉu lên bàn, truyện của Kafka, thơ của Whitman. Má lau đồ bên cạnh và nói lan man. Nguyên tuần đó má buồn vì trong buổi lễ nhà thờ ai đó mới đi xa về thắc mắc sao má không đi cùng chồng. Má luôn mường tượng trong đầu những cái xì xào, bàn tán xung quanh về chuyện má bị chồng bỏ. Bao nhiêu năm rồi mà má không có ai khác, má chỉ mong ba quay về, lại là một thành viên trong nhà, gia đình đoàn tụ. Rồi má rên rỉ rằng chị Li không thích con trai là do chị ấy nhìn thấy hôn nhân của má đổ vỡ. Tôi bịt tai, không muốn nghe những định kiến như vậy. Tôi ghét chúng và ghét luôn cả má, dù tôi biết như thế là không nên.

Vừa nấu cơm má vừa cám ơn Chúa vì nước rút nhanh, ơn Chúa, trời tạnh mưa, má hay nói vậy, ơn Chúa, đã tìm thấy đồ thất lạc. Đôi khi không kìm được, tôi sẽ chế giễu, dù nhiều khi tôi áy náy vì thấy má cô đơn mà mình không biết phải làm gì. Tôi hiểu là sau những sóng gió trong đời thì má phải tìm tới một niềm tin như vậy, không có cộng đồng nhà thờ thì không biết giờ này má sẽ ra sao nữa. Thỉnh thoảng tôi cũng đi lễ nhà thờ vì má hối, nhưng tôi thấy ở đó người ta cũng chỉ bấm điện thoại thôi à.

Mà cũng may là sáng hôm đó chúng tôi không cãi lộn. Nhiều hôm, má cứ nói, nói, nói, kể tất cả những tin vịt trên Facebook mà má đọc được và ngây thơ tin. Tôi sẽ gắt lên, và má sẽ có cảm giác mình bị bỏ rơi. “Mốt tau ở một mình cho nó sướng, hông có ở với bọn bây nữa.” Rồi má sẽ thắc mắc:

“Sao mà mày cứ chat hoài vậy?”

“Con có sở thích gì thì là chuyện của con.”

“Nhưng sở thích của mày sai.”

“Ủa, thế sao sở thích của má không phải là sai?”

Những lúc cái lộn vậy tôi mất khái niệm về thời gian. Mới tám giờ tối mà nhìn lại đồng hồ đã thấy mười hai giờ đêm rồi. Cuối cùng thì tôi sẽ làm má thật đau, “Má bị chồng bỏ là đáng!” Lần đó má ngồi phịch xuống đất khóc như một đứa con nít. Hoặc, “Tại má không biết dạy con.” Nguyên cái tuần đó má khóc hoài. Đến giờ tôi vẫn còn xấu hổ vì sự độc ác của mình.

Vậy đó, má đáng thương, tôi độc địa, nhưng cuộc sống chung này khiến tôi thấy ngột ngạt. Cảm giác khó chịu triền miên này lấn át tất cả những điều đẹp đẽ, lúc này đây tôi không nhớ được một kỷ niệm đẹp nào với má, tôi chỉ nhớ mình bị giáo huấn, giáo huấn, và phàn nàn.

Má dịch cái bát canh trên bàn sang bên vì nó bị nước mưa dột từ trên mái rơi vào, và than buồn về nhà cửa. Với má cái nghèo là một nỗi ám ảnh khác. “Thử xem, nếu tao có nhà, chu cấp cho bọn bay đầy đủ thì bọn bay đâu có khinh thường tao.” Cái ám ảnh này lây sang chị, từ hồi cấp Hai chị đã hay lôi về các tờ rơi về kinh doanh, làm giàu, tư duy CEO, rồi chị lao vào học hành, luôn đứng đầu mọi chỗ, mọi nơi. Sau này chị học nghệ thuật nhưng vẫn đi làm thêm điên cuồng để thực hiện ao ước mua nhà của má. Đến giờ nhà tôi không cần phải tằn tiện trong ăn uống nữa (tôi vừa mua cái bàn phím cơ ngoài ba triệu, một sự ngớ ngẩn, tôi biết), nhưng nỗi ám ảnh vẫn nguyên vậy. Chị mời má đi du lịch Nhật Bản để tăng kết nối má con, tất nhiên là chỉ ở những chỗ Airbnb rẻ tiền thôi. Má nói đồng ý đi cho chị khỏi buồn chứ thực ra rất xót tiền, và cất bát canh pha nước mưa vào tủ lạnh. Tôi nhìn theo, vừa xấu hổ vừa kinh tởm vừa thương má.

Chị kể là tới hồi chị học lớp Hai thì gia đình vẫn hạnh phúc. Nhà có cả bịch ảnh chụp chị hồi nhỏ, mặc dù hồi đó in ảnh rất đắt. Ba cười nhiều trong các hình chụp cùng chị. Sau này, tôi không nhìn thấy ba cười như vậy nữa, chỉ thấy ba cười khi nhậu, nhưng đó là một cái cười khác.

Ngày cuối năm vừa rồi ba gọi cổng trong lúc chỉ có mình tôi. Tôi ngần ngừ đi ra, lí nhí một câu chào, chẳng dám nhìn ba. Có hôm trong đống sách vở cũ tôi tình cờ cầm trúng cái ảnh của ba và phải ngoảnh đi, giống một đứa trẻ nhút nhát tránh ánh mắt người lạ. Trở lại phòng, tôi và ba tiếp tục im lặng. Cái mái tôn phả xuống hơi nóng thiêu đốt. Tôi mở tủ lạnh giả vờ bận bịu tìm cái gì trong đó. Chừng vài phút sau thì ba đi, để lại một con vịt quay. Tôi khóa cổng, ngồi im lặng một phút, thấy mình thật thảm hại. Tôi không bình thường được với ba vì tôi không muốn đầu hàng trước người đã làm tổn thương mình. Tôi muốn làm lành những vết thương mà ba gây ra, muốn một ngày nào đó có thể nói chuyện với ba như đang nói chuyện với bạn, nhưng thay vì đối diện với ba thì tôi lại lẩn tránh. Có một khoảnh khắc cuối lớp Mười hai, đang ngồi trong lớp, tôi hình dung ra ba ngày xưa chắc cũng giống mình bây giờ, và tự nhiên nước mắt tôi chảy ra. Nhưng khoảnh khắc đó qua nhanh. Chị Li nói là không tha thứ được thì bỏ ra khỏi đầu đi, bận tâm làm chi cho mệt. Với chị thì ba không tồn tại.

Cả buổi chiều hôm đó, tôi buồn chán trên giường, nhớ lại trải nghiệm hút cần duy nhất của tôi. Hơi cần có vị thảo mộc nhẹ trộn cùng vị đắng của khói và bám vào cổ họng như là cát bám vào làn da ướt. Cơn say đến, lặng lẽ như một con chuột. Các cơ trên mặt tôi bắt đầu bị lì ra, không như cái tê chân khi ngồi lâu, mà giống như mặt tôi đã trở thành bùn. Tôi thấy mình như ở trên cái khoang tàu ở công viên vui chơi đang leo cao dần, cao dần, chuẩn bị cho cú rơi tự do đáng sợ, nhưng trong trường hợp này, bạn không rơi mà cứ lên cao, lên cao mãi. Cặp mắt tôi trở thành hai ống kính góc rộng. Các âm thanh nhòe đi. Tôi đưa tay lên chùi miệng. Tay tôi cảm thấy mặt tôi trước, rồi mặt tôi mới cảm thấy tay tôi, khi nó đã đang dịch chuyển đi. Tôi tụt quần ra, thủ dâm, và tôi thề là nó giống như ai đó đang làm việc đó hộ bạn vậy. Tay bạn không cảm thấy gì, nhưng chim bạn cảm thấy mọi thứ. Tôi bị hút sâu vào trong cái clip kích dục như khí bị hút vào trong một đường hầm. Các ý nghĩ trở nên lỏng như nước. Chưa bao giờ thủ dâm lại đem tới cảm giác sướng như vậy. Vừa thở dốc tôi vừa nghĩ, “Trời ơi, liệu tôi có bị nghiện cái trò này không? Liệu tôi có bị nghiện không?” Tắm xong, tôi lăn ra giường, đọc Cộng hòa của Plato. Một cảm giác tuyệt vời. Tôi tập trung hoàn toàn vào văn bản. Chân tay tôi không tồn tại nữa. Chỉ có cuốn sách và tôi.

Đọc sách, thủ dâm, chơi game, ngày qua ngày, cuộc sống của tôi cứ như thế, trừ những lúc tới trường thì thời gian như ngừng trôi. Mỗi sáng thức dậy, tôi nhìn vào gương và nói, ‘Này, mày vẫn mập, mày vẫn chưa vượt qua được những gì ba mày làm với mày, và đéo mẹ, tao cá là hôm nay mày vẫn tiếp tục lóng ngóng như có kiến trong quần trước mặt bất cứ kẻ nào nhìn thấy mày, kìa, núm vú của mày đang lộ ra trên áo thun kìa.”

Má đi chợ về lúc nào tôi cũng chẳng hay. Má không hiểu được là nỗi bất hạnh của tôi tới từ quan hệ của tôi với ba, tôi chưa bao giờ thú nhận với má điều đó. Tôi thà chửi bới má còn hơn là kêu lên nhờ giúp đỡ. Nguyên cuộc đời tôi là một cuộc chạy trốn. Tôi trốn tránh những vết thương của mình, những khiếm khuyết của mình, trốn việc phải trưởng thành, trốn cảm giác căm ghét bản thân.

Đến tối thì tôi quên mất hôm đó là giao thừa, cho tới khi có tiếng nổ lụp bụp bên ngoài. Má kêu ra ngoài xem pháo bông, nhưng tôi vẫn tiếp tục gí mắt vào cái laptop, khước từ tham dự vào niềm vui của xã hội. Trên bàn ăn là cái bánh tét má mua, nhưng không ai đụng đến.

VY

Mùa đông vừa rồi thằng Huy chia tay tôi. Tôi vừa pha sinh tố trong quán cafe nơi tôi làm thêm, vừa lén chùi nước mắt và nhớ lại cái hồi mà nó còn đáng yêu chứ không đáng ghét như bây giờ. Tôi nhớ hồi lớp Mười, ban ngày ở trường thì hai đứa như là không quen biết nhau, cứ đụng tôi là nó lảng, nhưng tối về thì lên mạng nói chuyện thâu đêm. Nhớ cái hôm tôi thử nó, “Nếu mai tao chết thì giờ mày sẽ nói gì với tao?” và nghĩ là nó sẽ cà chớn kiểu, “Cho tao bán nội tạng của mày nha!” nhưng không ngờ nó nhắn, “I love you.” Nhớ lần Giáng sinh nó bị gãy chân nhưng vẫn lết đến đưa tôi đi xem phim, ngồi trên xe mà cái chân bó bột cứ chĩa ra đằng trước. Chúng tôi ngồi hàng trên cùng xem La La Land, ngửa cổ muốn gãy luôn, đang xem thì thấy nó mò mò cái gì bên dưới, tôi cầm túi bắp đưa cho nó, ai dè nó tìm tay tôi. Nhớ giao thừa năm ngoái, trước cổng nhà tôi, nó lí nhí, “Tao chưa bao giờ hôn con gái cả.” Tôi bảo, “Kệ mày chứ, mày nói tao làm chi vậy?” Từ nhỏ tôi đã không cho phép mình thể hiện tình cảm, sến súa. Rồi tôi hôn nó. Một cảm giác rất lạ, vừa vui vừa hơi lo lắng, không biết tại sao lại lo, nhưng cái vui nhiều hơn cái lo.

Trong hai năm chúng tôi date nhau, số lần thằng Huy khóc nhiều hơn số lần tôi khóc. Có lần trong quán mì Hàn Quốc, tôi khen người khác đẹp trai để chọc nó. Bây giờ bọn con gái choai choai hay nói kiểu, “Trời, anh Tây đẹp trai quá, nhìn mà tao muốn rụng trứng luôn.” Thế là nó giận, nó bảo tôi là bạn gái nó mà còn đi khen người khác. Tôi bảo, “Ừa, tao là bạn gái mày hồi nào, mày đã bao giờ chính thức đề nghị tao là bạn gái của mày đâu?”

Lúc về, ngồi sau nó mà thấy xe cứ rung rung, tôi lại tưởng nó cười, nghĩ thầm, “Ừa, vừa cãi nhau mà sao cười dữ vậy?” Một lúc sau thì nó khóc thành tiếng, nức nở lên, ngoài đường ai cũng dòm, tôi quê ơi là quê. Tới bờ kè, nó dừng lại, trời, nước mắt nước mũi nó chảy thòng lòng luôn. Tôi đứng nhòm, trước tôi vẫn mong có người bảo vệ mình, giờ hy vọng của tôi sụp đổ hoàn toàn luôn.

Rồi nó bảo tôi ghét nó, tôi không quan tâm tới nó. You don’t appreciate me. Chúng tôi đứng đó trong bộ đồng phục học sinh, tôi không biết phải làm gì, chả nhẽ lại khóc theo. Cuối cùng, tôi hù nó, “Mày không nín thì mày đứng đây khóc tiếp nha, tao đi về.”

Nó lau mũi và kể là ngày xưa gia đình không muốn có nó, nó không nằm trong kế hoạch, nhà nội khuyên má nó đi phá thai. Nó bị tổn thương về chuyện đó nên giờ nghĩ ai cũng ghét nó. Khi chị nó được đẻ ra thì gia đình nó còn hạnh phúc, chị nó sướng. Tới lượt nó thì ba mẹ nó đi miết, không dành thời gian cho nó, mọi người không thương nó như chị nó. Nó không có ai, chỉ có duy nhất tôi, nên nó mới tủi thân dữ dội vậy. Thằng Huy mềm yếu vậy đó.

Tuần trước con chó ở chỗ mẹ tôi mới sinh, mẹ gửi tôi ảnh mấy con chó con. Từ hồi vào đại học thì tôi không thăm mẹ được nhiều nữa. Ngày của tôi kín mít. Năm giờ chiều tôi tới quán cafe làm công việc chạy bàn, gần nửa đêm về nhà tắm rửa rồi đi ăn đêm cùng thằng Huy, sau đó học bài thêm một hai tiếng rồi ngủ tới trưa hôm sau dậy tới trường. Mẹ ở Củ Chi, cách Sài Gòn gần tiếng rưỡi chạy xe máy. Mỗi lần thăm mẹ tôi phải nói dối ba là đi thăm người mợ ở gần đó. Ba bấm giờ rồi gọi cho mợ xem tôi tới chưa, mợ phải nói dối là tôi đang đi ăn hay gì đó. Hồi mùa hè ba cằn nhằn không hiểu sao tôi lại xuống chơi với mợ nhiều vậy. Khi tôi nói với mẹ là đi mệt quá thì mẹ dỗi, “Trên đó mày sướng, mày không muốn về đây nữa phải không?”

Mẹ hay nói tôi là lý do để mẹ sống. Nghe thì biết vậy, nhưng tôi có gặp mẹ mấy đâu, từ hồi tôi còn nhỏ mẹ đã đi suốt. Hồi còn ở chung, mẹ hay về muộn, tôi phải thức ra mở cửa để ba khỏi biết. Những lúc đó mẹ xỉn, người nồng nặc mùi rượu. Thỉnh thoảng mẹ đưa tôi đi karaoke cùng, lúc về chạy xe cứ lạng lạng lạng, tôi sợ kinh khủng mà đâu có dám nói. Đến năm tôi lớp Sáu thì mẹ ra ở riêng, trong tuần tôi ở với ba, cuối tuần thì với mẹ. Từ hồi đó tôi đã được dặn là không được buồn. “Bộ mày không thấy tao bận à?” Mẹ bảo khi tôi hỏi sao mẹ không đón tôi khi tan học. Những năm sau thì chỉ Tết mẹ mới có mặt ở nhà hai, ba ngày, có năm chưa hết mồng Một đã đi. Ít lâu sau khi ba mẹ chính thức ly dị, hồi đó tôi mười sáu tuổi, mẹ tự tử vì làm ăn kinh doanh bị lừa tiền. Mẹ nằm viện mấy tuần, nhưng mọi người giấu tôi. Sau này chính mẹ kể lại, nhưng mẹ chặn luôn là mẹ khỏe rồi, tôi không được phép buồn.

Lâu dần tôi đâm quen, không cho phép mình buồn mà cũng ít thể hiện tình cảm ra ngoài. Giờ thực sự tôi cũng không biết mình có muốn một quan hệ gần gũi hơn với mẹ không, tôi không hình dung được điều đó. Tôi không biết cái cảm giác thân mật với mẹ nó ra sao, tôi đã luyện cho mình không cần tới nó rồi.

Tuổi thơ của mẹ khổ. Bà ngoại chỉ thương hai người cậu dưới mẹ, còn “con gái không là con, mắc mớ gì mà tao thương.” Nhà bán bánh cua bánh canh, mẹ phải dậy từ ba giờ sáng, ra chợ mua bún, thiếu tiền thì mẹ ăn chửi, rồi về phụ dọn hàng trong khi hai cậu vẫn ngủ. Lớn lên hai cậu đều không có công ăn việc làm, bà chơi hụi bị lừa mấy chục triệu thì mẹ phải đứng ra trả hộ. “Đó, bà coi, ngày trước bà thương ai,” mẹ nói với bà, “bà thương hai thằng con trai của bà, bà có coi tôi ra gì đâu.” Mẹ cứ nhắc hoài nên tôi nhớ.

Nhà ba tôi cũng nghèo. Ba học tới lớp Mười một thì phải nghỉ để nuôi em. Dịp lễ Giáng sinh ba cùng chị gái vô Thảo Cầm Viên phụ bán hủ tiếu hoặc ra Nhà thờ Đức Bà bán bông giấy, người ta rắc chơi xong thì lấy chổi quét vô lượm bán tiếp. Ba yêu tôi nhiều lắm, mẹ cũng thừa nhận vậy. Mẹ nói ba nó khổ sao cũng được, ăn cơm cháy cơm thiu cũng được, nhưng con thì phải ăn cơm ngon, muốn gì cũng được. Nhưng tôi học được tính tiết kiệm của ba, quần áo tôi mua ít khi quá mấy chục ngàn một chiếc. Mẹ chửi tôi là ky bo rồi mua cho tôi sữa tắm, dầu gội, dù tôi chưa cần. Nhiều lúc tôi đi ngủ thì vẫn thấy mẹ ngồi tính toán cái gì đó, rồi có lúc bảo, ừ mẹ để dành cho con được gần năm triệu rồi đó. Mẹ dặn mai mốt mày kiếm thằng nào giàu nha. Tôi bảo lỡ không yêu nhau đánh đập nhau thì sao, mẹ bảo, có tiền là mày hạnh phúc, có tiền là mày thoải mái.

Tuổi này thì con gái thường lớn hơn con trai, nhưng tôi gần như làm mẹ của thằng Huy luôn. Tôi hay bảo nó, mày lớn rồi, lên đại học rồi, mày làm chủ cuộc đời mày đi, cập nhật cái lịch học mà mày cũng không làm được. Tôi khuyên nó tập thể thao, rồi tút tát vẻ bên ngoài của nó, mua lấy cái quần dài để đi mấy sự kiện chứ suốt ngày nó vận cái quần soóc cũ. Nó chống chế là nó thích như vậy, rồi nó bắt đầu chê bai người khác, những người không biết về triết học, về nền văn minh Lưỡng Hà, những người nghe K-Pop, những người không học guitar cổ điển mà chỉ học để đệm mấy bài hát I don’t think I belong to this generation . Tôi nghe nó nói câu này tới cả ngàn lần rồi. Có hôm tôi kéo được nó tới tiệm giày, tới nơi thì nó xấu hổ, sợ người ta chê mập, nó không dám vô. Đến nay nó vẫn đi đôi dép xộc xệch.

Tôi cứ hay phàn nàn về nó như vậy, nhưng thực ra tôi cũng rất bất an, tôi biết nó hay nhắn tin cho Hồng Linh để tâm sự. Cái Hồng Linh cao hơn tôi, nó biết vẽ đẹp, thằng Huy có thể nói chuyện về âm nhạc hay phim ảnh với nó. Thằng Huy đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của tôi. Tuần nào cũng mấy lần chúng tôi gặp nhau ăn đêm, mấy lần buổi sáng tôi nhờ ông nội ra ngoài mua đồ ăn, rồi mở cửa cho nó lẻn vào nhà, lên phòng tôi. Đó cũng là nơi chúng tôi làm tình lần đầu. Tôi không đặt nặng vấn đề về trinh tiết, dù hôm đó cũng hơi sợ sợ. Tại sao người ta lại nói về tình dục như một cái gì ghê tởm vậy? Xong rồi thì tôi thấy cũng bình thường. Tôi thích sự gần gũi, thân mật giữa hai đứa, nhưng nó không có gì đặc biệt, cũng chả có gì xấu xa cả.

Nhưng mà nó chia tay tôi rồi, đã ba lần lận.

Nó đã thay đổi lúc nào mà tôi không hay.

Lần đầu, nó đề xuất chúng tôi dừng lại một thời gian. Nó nói nó cần lo cho bản thân, nó muốn làm những việc mà chưa làm được. Nhưng tôi có ngăn cản nó điều gì đâu. “Ủa, dừng để mày ngủ hay gì, ngủ vậy chưa đủ sao?” Tôi hỏi. Nó ủ rũ, “Mày không hiểu đâu. It’s complicated.”

Lần thứ hai, nó bảo nó mệt mỏi, nó muốn một mình, tôi hãy để nó yên. Tôi khóc quá trời luôn.

Lần thứ ba, nó bảo nó cần suy nghĩ, cần tìm kiếm một cuộc sống mới. Nó bảo là nó căm ghét tôi, nó căm ghét bản thân nó, căm ghét mọi thứ. Tôi suy sụp hoàn toàn.

Vâng, tôi cũng nghĩ nó bất an với cuộc sống của nó. Nó muốn chạy trốn, nhưng chạy đi đâu?

Một tuần sau cái lần thứ ba thì chúng tôi gặp lại nhau. Ngồi trong quán pizza, nó tránh ánh mắt tôi và thú nhận cả tuần rồi chưa tắm. Nó giam mình trong nhà, ôm cái laptop, ăn mì tôm. Tôi tưởng nó cắt đứt quan hệ là để cải thiện bản thân? Lúc về tôi hỏi nó có cho ôm không, nó bảo sao cũng được. Tôi ôm nó, nó hơi nhiều mùi. Tôi không kiềm chế được cảm xúc và hỏi câu tôi đã hỏi bao lần, “ You don’t love me anymore?” Nó gật đầu. Tôi chỉ biết khóc. Nó ác quá.

Tối về, nó nhắn tin dài, bằng tiếng Anh. Chúng ta, giống mọi đứa trẻ khác, rơi vào tình yêu mà không có khái niệm gì về bản chất của nó. Đúng là kiểu triết lý của thằng Huy.

Rồi nó bảo nếu tôi trở thành một con người khác, nó trở thành một con người khác, thì có thể chúng tôi lại quay lại được với nhau.

Nhưng sự bất định lớn như số vì sao trong vũ trụ.

Lúc này mà nó còn hoa mỹ. Tôi ghét nó.

Tao cần tập trung, cần thời gian và không gian để tìm ra tao sẽ là ai, cuộc đời tao sẽ như thể nào.

Ba nó có vợ bé, tôi biết chuyện này. Cái hôm thằng Huy đuổi ba nó ra khỏi nhà, nó vừa cãi nhau vừa nhắn tin cho tôi, má nó thì khóc lóc bên cạnh. Tôi nhắn liên tục,

“Bình tĩnh đi, bình tĩnh đi, đừng đụng chân đụng tay, kẻo sau này mày sẽ hối hận cả đời…”

Nó hay nói là cái quan hệ tồi tệ với ba khiến nó trở thành một đứa đầy khiếm khuyết.

Ba nó vậy là có lỗi, nhưng nó bấu víu vào cái chuyện đó mãi sao được để mà từ chối lớn lên. Tôi vẫn lắng nghe nó, nhưng nó gần mười chín tuổi rồi, sao cứ lấy chuyện đó ra hoài.

Cái tin cuối của nó đêm đó là: Tao đang lạc lối với tất cả mọi thứ trong cuộc đời tao.

Tuần trước anh chủ quán bảo là muốn cho tôi lên làm phụ trách ca vì tôi cẩn thận và có kỹ năng quan sát. Nhưng tôi mệt lắm rồi, tôi không muốn đi làm nữa, tôi muốn ngủ liền một tháng. Cái đợt học quân sự vừa rồi tôi tưởng mình gục. Bốn rưỡi sáng dậy, năm giờ chạy lên khu học quân sự, sáu rưỡi tới nơi, trễ không có lý do là bị đánh rớt năm sau học lại. Năm giờ chiều tan, chạy xe về, ăn, chớp mắt nửa tiếng, bảy rưỡi vào ca, mười một, mười hai giờ đêm mới về. Một tháng như vậy. Nhắn tin cho thằng Huy thì nó không thèm trả lời vì nó ngủ. Rồi nó break up đúng đợt đó luôn. Tôi cảm thấy sợ hãi, không tin được vào ai nữa. Ba không biết gì về tình trạng của tôi, tôi không có ai bên cạnh hết.

Nhưng tôi không thể từ chối anh chủ quán. Từ bé tôi đã sợ làm người khác thất vọng, sợ họ phiền lòng. Với ba mẹ lại càng vậy. Về Củ Chi, lúc nào mẹ cũng khoe với hàng xóm, “nó vừa đi học vừa đi làm.” Bạn bè ba gặp tôi cũng vỗ vai khen, “Giỏi quá, vừa đi học vừa đi làm.” Cả mười hai năm đi học tôi nghỉ chắc dưới mười ngày, năm nào tôi cũng xuất sắc. Ai cũng khen giỏi quá, giỏi quá, tôi sợ lắm. Tôi không dám nói với ba mẹ là mình kiệt sức, tôi sợ hình ảnh của tôi trong họ sẽ thay đổi. Tôi là niềm tự hào duy nhất họ có được, nếu nó đổ vỡ thì họ còn cái gì nữa? Tôi không biết mình sẽ cố được tới bao giờ.

Hôm giao thừa, tôi làm ở quán tới mười một giờ đêm, rồi thằng Huy đưa tôi về. Nó đang luyện thi để đi du học và vẫn chưa đi làm thêm ở đâu vì nó nhát quá, không dám gặp ai nói chuyện gì hết trơn. Giờ đây chúng tôi là bạn bè, thực ra là nhiều hơn bạn bè chút. Thỉnh thoảng đang chạy xe nó lại phanh gấp để tôi ép ngực vào người nó, rồi có lúc tôi quen tay lỡ ôm nó, nhưng chúng tôi giữ khoảng cách, trừ có một lần chúng tôi nhỡ làm tình lại với nhau. Mỗi khi tôi hỏi về cảm xúc của nó thì nó lại gạt đi. Let’s not talk about that . Nó vẫn không dám đối mặt với bản thân, hoặc không muốn chia sẻ. Chúng tôi thống nhất là sẽ giữ cái quan hệ nhiều hơn là bạn nhưng ít hơn là người yêu này cho tới khi nó đi du học. Nó nói Tết này sẽ không tới nhà nội chúc Tết, nó vừa mập vừa không có đồ mặc, sợ người ta kỳ thị. Vậy mà bảo nó đi mua đồ mới thì nó không chịu. Nó mâu thuẫn vậy đó. Nó bảo là cần chia tay để thay đổi bản thân mà vẫn vậy đó.

Tắm rửa xong, ông nội lì xì tôi, rồi ba lì xì ông nội và lì xì tôi. Tôi nhắn tin hỏi thăm mẹ. Năm vừa rồi mẹ xui xẻo. Sau khi tự tử hụt, mẹ vay nợ lấy vốn làm ăn nhưng người làm cùng bỏ trốn, còn mỗi mẹ ở lại. Chủ nợ nhốt mẹ, đánh mẹ, mãi sau mẹ phải nhờ mợ đem tiền tới chuộc. Chuyện đó ba không biết. Nên giờ mỗi khi gọi mẹ không được là tôi rất lo. Trước đó mẹ cho một ông người Tàu nào đó vay tiền, nhưng ổng trốn mất tiêu không trả.

Giả sử ba biết tôi gặp mẹ thì ba cũng không giận đâu, đơn giản là mẹ con gặp nhau thôi mà. Nhưng mẹ xấu hổ vì mình thua lỗ, thất bại, nên mẹ không muốn ba biết mình ở đâu. Với ba, mẹ muốn như là mình mất tích.

Pháo bông bắt đầu đì đùng, bầu trời sáng rực lên. Mẹ vẫn chưa trả lời tin nhắn, chắc mẹ đã ngủ. Cái sân banh gần nhà mẹ chắc mấy ngày này vắng tanh. Mẹ quanh quẩn phụ cái quán nước ở đó, mấy anh tới đá banh hay gọi mẹ là má má thím thím, chắc mẹ cũng vui được chút.

Tôi nhớ lại cái lần mẹ tự tử. Mấy hôm đó tôi có cảm giác rất xấu, mà gọi cho mẹ không được. Tôi hỏi ba, hỏi bên ngoại, ai cũng bảo mẹ đi làm ăn. Mấy tuần sau thì mẹ gọi điện, nói là làm ăn thua lỗ nên làm liều, nhưng hàng xóm kịp mang mẹ vô viện, bác sĩ súc ruột. “Mẹ muốn chết mà không chết được. Ý trời muốn mẹ sống, vậy thôi giờ mẹ sống vì con.” Tôi khóc nhiều lắm, tôi không thể tin được. Mẹ bảo, “Mẹ kể để con biết thôi, đừng nói với ba, cũng đừng bận tâm quá, mẹ không có sao nữa rồi. Lo học hành đi, không được buồn.”

Tôi bật video call lên cho mẹ coi mặt, “Ơ, mặt dạo này lại có mụn à? Mày thức đêm nhiều lắm hả?” Rồi mẹ cứ ngồi vậy mẹ nhìn, ngồi nhìn tôi chứ không nói gì hết trơn.

Mẹ còn kể là trước khi mở cái chai thuốc sâu, mẹ giở mấy tấm thiệp tôi tặng mẹ hồi trước ra coi lại. Thiệp tôi viết nhân dịp 8/3 này, dịp 20/10, dịp sinh nhật mẹ này. Mẹ vẫn giữ một xấp, đi đâu mẹ cũng đem theo. Lúc được đưa vào bệnh viện, mẹ để chúng trong cái túi nhỏ bên hông.

Đến giờ ba vẫn không biết là tôi biết tất cả những chuyện này. Đó là những bí mật của riêng tôi.

LI

Tôi không biết ba sống ở đâu, làm gì, bạn bè ra sao, không biết gì hết. Chỉ biết số điện thoại thôi. That’s all what I know. Gia đình riêng của ba? Tới giờ nó vẫn là cái gì bí hiểm với tôi, chưa bao giờ tôi nhìn thấy gì, chỉ được nghe kể. Tôi cũng không muốn dính dáng gì tới. Đừng có làm phiền tôi là được, đừng có lúc nào đấy bảo là tôi phải lo cho cái này, có trách nhiệm về cái kia.

Gọi điện và nói con muốn gặp ba? Vì sao tôi lại phải làm chuyện đó? Chả có lý do gì cả. Chuyện gì sẽ xảy ra? Chắc gì ba đã muốn nói chuyện? Giờ đây, cái sự tồn tại của ba giống như một cái sự không tồn tại vậy. Tôi đã quá quen với cái sự không hiện diện của ổng rồi. Tôi không quan tâm nữa.

Mà… thực ra thì không phải là tôi hoàn toàn không nghĩ tới ba. Đợt ở bên Mỹ đã có lúc tôi muốn kết nối lại, hỏi thăm, nói chuyện. Lâu lâu rảnh thì tôi có những ý nghĩ như vậy. Cười Dù sao đó cũng là ba tôi, nếu ổng đau ốm hay gặp vấn đề thì tôi có thể giúp. Tôi không muốn ba chết như một người xa lạ với tôi. Thế là tôi hỏi ý kiến bạn bè, những người lớn tuổi hơn, nhưng cuối cùng thì tôi cũng chẳng biết nên làm thế nào.

Tôi và Huy không nói chuyện về ba, điều đó gần như là cái gì taboo. Việc ba bỏ gia đình có tác động tới nó thế nào? Tôi không biết. Nó chẳng bao giờ nói gì, nó giấu kỹ lắm, như mèo giấu cứt vậy. Chúng tôi chỉ nói những chuyện linh tinh, kiểu tôi hỏi nó có thủ dâm không, và nó bảo, “Có ai mà không cơ chứ, sao hỏi ngu quá vậy?” Thái độ của nó với ba? Có lẽ là một sự thờ ơ, không quan tâm. Tôi còn nhớ cái hôm nó chửi ổng và đuổi ổng ra khỏi nhà, hồi đó nó đã to con hơn ổng rồi. Giờ có khi nó còn không nghĩ tới ba nữa. Out of sight out of mind. Nhưng tôi nghĩ là Huy hài lòng với cuộc sống, dù nó có vấn đề về giao tiếp, bước ra ngoài, bày tỏ cảm xúc. Nó có mọi thứ nó muốn, giường ngủ, đồ ăn, sách, Internet. Bạn tôi đang giúp nó luyện thi TOEFL để xin học bổng du học. Nó còn dùng laptop và tài khoản Netflix của tôi nữa. Nếu nó không hạnh phúc tôi sẽ đấm vào mặt nó.

Thỉnh thoảng tôi thấy buồn. Một kỷ niệm bỗng nhiên bay về. Ba không phải là người nói nhiều, chẳng bao giờ ba nói gì luôn, lúc nào cũng cười cười không, nhưng giọng của ba rất dịu dàng, rất là dễ chịu. Tôi nhớ hồi nhỏ được ba đưa đi học, ngày nào cũng đón trễ hai ba tiếng, nhưng ngày nào cũng đưa đón, rồi năm học mới được ba đưa đi mua giày. Những kỷ niệm như vậy, chúng mới ít ỏi làm sao. Tôi nghĩ ở bên trong, nỗi đau của ba cũng lớn như nỗi đau của tôi. Ba phải dùng rượu để làm dịu nó đi. Không được học hành, ba là nạn nhân của chính mình.

Mỗi khi chứng kiến cảnh bố con đầm ấm với nhau tôi thấy cảm động. Một ông bố tập cho con gái đi xe đạp. Một ông bố đẩy con trên xe của siêu thị. Có gì đó chạm vào trái tim mình.

Khóc

Nhưng không có ích gì cả khi tôi thương hại bản thân.

Gạt nước mắt

Tôi không muốn thú nhận sự thiếu thốn của mình khi gặp những hình ảnh kia, không muốn mình tủi thân. Nên là tôi nhanh chóng tìm cách gạt nỗi xúc động đi.

Tôi không được phép yếu đuối. Từ nhỏ tôi đã giao cho mình trách nhiệm bù đắp cho sự bất hạnh của má, làm má hạnh phúc. Mỗi khi thấy má buồn thì tôi sốt ruột không thể chịu nổi. Mà má buồn nhiều lắm, vì bị phản bội, vì xấu hổ mình không chồng, vì những lời dị nghị, vì sự cô đơn vò võ trong bao nhiêu năm.

Tôi trở thành cái cúp để má tự hào trưng ra, nhìn con tôi nè, tôi không chỉ có nghèo và không chồng đâu nhé. Năm nào tôi cũng nhất trường. Điểm phẩy lớp Mười của tôi là 9.5, lớp Mười hai là 9.2. Điểm TOEFL là 115 trên 120, chỉ một phần trăm trong số toàn bộ những người thi đạt trên điểm này nhé. Tôi tham gia vô số dự án xã hội, đoạt giải tiếng Anh thành phố, dạy trẻ, làm thêm ở công ty, giật học bổng toàn phần, đăng ký học hai bằng bên Mỹ. Tôi là một cỗ xe tăng.

Từ cấp Ba bên tai tôi đã văng vẳng những căn dặn nhắn nhủ của má, con ơi ráng học để thoát nghèo. Tôi khao khát nhà mình thoát nghèo tới phát điên lên, bởi tôi nghĩ thoát nghèo thì má sẽ hạnh phúc. Tôi muốn nhìn thấy má sướng. Tôi không thể hiện tình cảm qua những lời nói dịu dàng hay cái nắm tay, mà qua việc đưa tiền cho má - đó là ngôn ngữ tình yêu của tôi. Mỗi khi thấy má tằn tiện, cằn nhằn đắt đỏ, là tôi bức bối nổi khùng như mình là một kẻ thất bại. Tôi bắt má hưởng thụ, má cưỡng lại. Chúng tôi cãi nhau.

Tôi bị ám ảnh về việc mua nhà, không phải vì tôi cần, mà vì, trời ơi, động cái là má bảo mua nhà đi mua nhà đi mua nhà đi. Không, má bảo, không phải nhà cho má, má muốn nhà cho các con cho các con cho các con, lúc nào cũng cho các con hết, tao sắp chết rồi tao đâu có cần tao cần cho tụi bay thôi. Tôi đâu có cần nhà, thằng Huy cũng không cần, nhưng má ao ước thì tôi phải tìm cách thỏa mãn.

Rồi má lại bảo thằng Huy đi du học thì má mới an tâm được, du học du học. Thế là, ok, ok, tôi cố gắng tìm cách cho nó đi du học. Tôi nhờ bạn giúp nó luyện thi, viết luận, tôi tư vấn tìm trường, giúp làm hồ sơ. Không đáp ứng được mong ước của má thì tôi không thể chịu đựng được. Tôi như một con chó trung thành, bơi ngược dòng nước xoáy để chiều lòng chủ. Năm đầu ở Mỹ, tôi vừa thi vượt số tín chỉ, vừa làm mấy job , dành dụm được hai mươi ngàn đô la. Thằng Huy kinh ngạc. Giờ đây nhìn lại, tôi không có ký ức gì về quãng thời gian đó, tất cả như nằm trong sương mù. Tôi sống như một cái máy, đi làm, đi học, đi làm, đi học.

Cho tới khi tôi suy sụp.

Năm thứ hai, tôi bị bẻ gãy bởi áp lực học, áp lực làm, sự cô đơn, bơ vơ ở môi trường mới, một thị trấn nhỏ dành cho người già, cảm giác lạc lõng của một người nước ngoài da màu. Trước kia, mọi thứ đơn giản, tôi biết rõ mình cần làm gì: học, làm thêm, tìm học bổng. Đâu đó trong quá trình dịch chuyển từ con nít sang người lớn, tôi mất phương hướng, không biết mình là ai, mình thuộc về đâu nữa. Hôm ngồi ở Amsterdam, một nơi tiến bộ nhất thế giới, tôi thì đang trong tuổi hai mươi, trước mặt là Hương, người yêu tôi, trên bàn là đồ ăn ngon, nhưng nước mắt tôi cứ chảy. Tôi thấy mình bất hạnh quá, mình như bị tra tấn không ngừng nghỉ.

Khóc

Không thể tiếp tục được nữa, tôi làm thủ tục bảo lưu học rồi mua vé về Việt Nam. Đêm hôm trước ngày bay, tôi gọi cho cô giáo sư và khóc rất nhiều trong điện thoại, “Tôi có phải là một kẻ hèn nhát không?” Đây là lần đầu tiên tôi dừng lại. Bỏ cuộc. Cả đời tôi cứ dấn tới, dấn tới, chưa bao giờ tòi nghĩ tới chuyện ngồi nghỉ, chưa bao giờ lắng nghe bên trong mình, yêu thương bản thân mình. Trên máy bay, đầu tôi đầy những câu hỏi. Sao mình lại có lắm trách nhiệm như vậy nhỉ? Tụi cùng lứa tôi đâu có phải làm những cái tôi đang làm? Vì sao tôi không thể là một đứa trẻ vô tư, chơi bời với bạn bè, đi lang thang ngoài đường và hạnh phúc? Vì sao tôi đã luôn sống như một kẻ bị truy đuổi?

Về tới Việt Nam thì trầm cảm bùng nổ, tâm trạng tôi dao động như con lắc đồng hồ khổng lồ. Tôi thuê một căn hộ gần nhà má, ở lì trong đó và nghĩ tới cái chết. Không ăn được, nhiều buổi trưa tôi không dám về nhà má vì chả nhẽ má nấu xong mà mình chỉ ngồi gẩy gẩy.

Mà tôi không kể gì với má. Nếu mình tâm sự với bạn thân, bạn sẽ hỏi mình buồn như thế nào, sẽ hối mình dậy, rồi lái xe chở mình đi chơi. Kể cho bác sĩ tâm lý, họ sẽ yên lặng ngồi nghe, họ không bị cuốn theo tâm trạng của mình. Nhưng với má, má sẽ ngay lập tức phản ứng, đưa ra các giải pháp, lời khuyên. “Sao nhảm nhí vậy con, cuộc sống không đáng sống sao, có bao nhiêu người khó khăn hơn mà người ta vẫn có nghị lực, tham gia cộng đồng đi, mạnh mẽ lên con, cố gắng lên con.” Rồi má sẽ quay ra lo lắng, tôi ghét phụ nữ lúc nào cũng lo lắng, cái lo lắng của má càng làm tôi thấy khổ sở, nặng nề thêm, thấy căn bệnh của mình là một gánh nặng cho má, khiến tôi xấu hổ và ghét thêm bản thân. Tôi ở riêng để má không nhìn thấy những lúc tôi khóc và suy sụp.

Mà tôi cũng quen với việc không nhận được hỗ trợ từ gia đình rồi. Nhiều năm rồi, tôi cứ lủi thủi, tự mày mò, tự xử lý một mình, không ai dẫn dắt cả. Vớ được sự trợ giúp chỗ nào thì vớ, từ người này một chút, từ người kia một miếng. Từ nhỏ đã vậy rồi, nên tôi cũng không trách má. Tôi phải tự xoay xở thôi.

Lang thang ở Sài Gòn những tháng mùa mưa, một mình chống chọi với trầm cảm, dần dần tôi hiểu ra vì sao mình không hạnh phúc. Tôi nhận ra mình đã không sống cho bản thân, mình sống để phục vụ người khác. Khi còn đi học, tôi thay bóng đèn, sửa cửa phòng tắm, chở má đến bệnh viện, đi họp phụ huynh cho em. Khi ba chửi bới và má gí dao vào cổ mình dọa tự hại, tôi ôm em khóc và nhìn sâu vào mắt má, “Má, con ở bên cạnh má,” để má dịu xuống. “Tôi là ba của em trai tôi,” bài luận tiếng Anh để xin học bổng kể về cuộc sống hằng ngày của tôi và kết thúc bằng câu đó. Tôi đã cố gắng đóng những vai trò trong gia đình không phù hợp với một đứa trẻ. Nó là một gánh nặng đáng nhẽ không nên đặt lên vai tôi.

Nó khiến tôi không thể sống cuộc đời của mình được.

Có lẽ cái cảm giác bị truy đuổi và sự bất an trong lòng khiến tôi trở thành một kẻ dễ nổi cơn thịnh nộ. Tôi có riêng một blog chỉ để căm tức chửi bới những khi bị tổn thương, thất vọng. Hương xuất hiện trong đó vô cùng nhiều. Những lúc lên cơn giận dữ, tôi hay bỏ chạy, như là muốn thoát ra khỏi cái gì đó cầm tù mình. Hoặc tôi khóc lóc, nằm co tròn lại như trong bụng má, không cho ai động vào người. Hôm cãi lộn với Hương ở ngay ngã tư Lê Thánh Tông - Nguyễn Trung Trực, tôi cuộn mình nằm dưới đất cạnh cột điện, người qua đường, khách du lịch dừng lại coi. Đợt Hương sang Mỹ thăm, lại cãi lộn, tôi tức Hương, tức mọi thứ trên đời, giữa mùa đông tôi bỏ chạy ra ngoài, vẫn trong pyjama, chân trần, vừa lê lết vừa khóc la như một con thú bị thương, rồi nằm vật ra lề đường, khi bình minh lên thì thất thểu tìm đường về nhà, chân tay xước xát. Tôi nghĩ trong tôi có nhiều tổn thương, có cái gì chích vào là tôi hoảng loạn lên, tìm cách thoát ra, trốn chạy, cho tới khi tan cơn hay khi có ai đó ôm ấp, dỗ dành.

Tôi rất yêu má, nhưng trớ trêu thay, tôi cũng muốn chạy xa khỏi má và đã từng căm ghét má. Khi về lại Việt Nam, cảm giác chật chội cũng trở lại. Không, tôi không nói tới không gian sống, tôi nói tới cảm giác bị nghẹt thở bởi mối lo lắng, bởi tình yêu thương và sự quan tâm của má. Nhiều khi tôi thầm kêu lên, “Má ơi, yêu bọn con ít ít thôi! Sao mà cả vũ trụ của má, cả cuộc đời của má chỉ xoay xung quanh bọn con thôi???” Cứ như trong phim Mẹ của Boong Joon Ho vậy. Đúng vậy, đời sống tình cảm của má phụ thuộc vào các con, khiến tôi có cảm giác bị xích vào đầu đó, bị đeo một gánh nặng trên vai. Tôi ghét điều đó, bạn ơi, sự phụ thuộc tình cảm, tôi căm ghét điều đó. Tình bạn, tình yêu thì tuyệt vời, nhưng tôi khiếp đảm khi ai đó không chỉ lắng nghe chuyện buồn của tôi và an ủi, mà người ta còn đau đớn, khổ sở hơn cả tôi nữa. Tôi cần một khoảng cách về cảm xúc. Tôi muốn má lùi xa ra chút, vẫn yêu tôi nhưng kệ thây tôi, bạn có hiểu không? Đừng có cuống lên như vậy. Sống cuộc sống của má đi, con không phải là cuộc đời của má. Đừng có, con ăn chưa, ăn gì, lúc mấy giờ, có ngủ được không, sao dậy muộn vậy, có bị nắng không, có dính mưa không… Trời ơi, tôi lớn rồi, tôi tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Suốt ngày tôi và thằng Huy kêu má nói nhiều, má ghét bị kêu vậy lắm.

Từ hồi sinh hoạt ca đoàn thì má có đỡ hơn, nhưng tôi vẫn ước giá mà má có những giấc mơ riêng, có cuộc sống riêng của mình. Giá thế giới của má không chỉ quanh quẩn với hai đứa con. Mọi người sẽ dễ thở hơn, ai cũng sẽ hạnh phúc hơn.

Điều đáng sợ là tôi cư xử với Hương cũng y như má cư xử với tôi. Tôi thành má của Hương, càu nhàu về việc nó hút thuốc, thức đêm, coi nó như một đứa trẻ. Nó kêu lên, “Trời ơi, để tao yên! Mày đừng có giống má Thủy quá như vậy!” Rồi tôi mắng té tát Huy về việc nó mập. Nó lớn rồi, nó có não, nhưng tôi khủng bố nó bằng sự lo lắng của mình.

Tôi sợ lắm, tôi sợ mình trở nên giống má: không có cuộc sống riêng, không biết yêu thương bản thân mà chỉ hy sinh hạnh phúc của mình cho người khác. Má luôn chọn thứ rẻ nhất cho mình, nhưng cho con thì không tiếc gì cả. Tôi căm ghét điều đó. Vì sao má không thể yêu mình như má yêu các con? Tại sao? Cái cách của má khiến mình có cảm giác mắc nợ, mình phải trả nợ. Nhưng mình sẽ không bao giờ trả hết được, mình sẽ mãi mãi là một kẻ chịu ơn. Có sự khác nhau giữa biết ơn và mang ơn, bạn có thấy không? Thật là kinh khủng. Mà tôi đâu có quyền lựa chọn để nhận cái tình yêu này? Cái tình mẫu tử này, nó được ấn lên tôi. Sau này tôi sáng tác nghệ thuật thì chắc chắn chủ đề này sẽ xuyên suốt công việc của tôi. Nó đã xuyên suốt đời tôi rồi, cái gì cũng dính tới nó.

Từ mấy tháng qua, tôi đi qua quá trình khó khăn để thay đổi bản thân, trở thành con người khác. Điều khó nhất là học cách đặt cái gánh nặng trách nhiệm trên vai xuống, học cách sống để có hòa bình cho bản thân. Tự do, khỏe mạnh về tinh thần và hạnh phúc, tôi muốn mình như vậy, những điều trước kia chẳng bao giờ nằm trong các mục tiêu của tôi.

Tôi cẩn thận viết vào sổ tay “Chín cách để bạn nghỉ ngơi” mà tôi tìm thấy ở đâu đó. “Kết nối với nghệ thuật và thiên nhiên”, “yên tĩnh để thư giãn”, những điều này thì tôi biết, nhưng có những điều mới mẻ, ngược hoàn toàn với hình dung của tôi. Tạm gác sang bên trách nhiệm. Cho phép bản thân không có ích. Tách khỏi những người khác. Bao năm rồi, giống như má, tôi không dám làm những điều này. Tôi hiểu ra rằng khi làm những điều đó, mình cho phép bản thân nghỉ ngơi và nạp năng lượng, mình không phải là người xấu. Tôi đến với yoga và thiền, tự nhủ sống chậm lại. Giờ đây, thành tích của tôi không phải là đạt được cái này hay cái kia nữa, mà là khi tôi lựa chọn không làm tổn thương người khác để thỏa mãn cơn giận dữ của mình. Những giây phút đó, tôi ghi lại cẩn thận vào sổ.

Tháng trước, tôi mời má đi du lịch bên Nhật để có kỷ niệm má con. Gần nhau nhiều thì có thể cãi lộn, nhưng kệ, tôi coi đó như cơ hội để luyện tập. Buổi sáng thứ hai ở bên đó, má thức dậy trong căn hộ Airbnb bé tí tẹo, nhìn quanh căn phòng sạch sẽ và gọn gàng. Má lấy tay rà trên ga giường thơm ngát và nói, thích quá thích quá, rồi má khóc, “Bao nhiêu năm nay mình không biết thương mình, mình cứ lo cho người khác, mình cứ tất tả. Gần năm mươi rồi mà má mới hiểu được là mình cần phải thương yêu mình.” Tôi đang dọn đồ ăn sáng, ngưng lại, rưng rưng, má hiểu rồi đó, má hiểu điều mà tôi cũng mới tìm ra. Mình cần yêu thương bản thân, cần cảm thấy hạnh phúc, mình hạnh phúc thì người quanh mình mới hạnh phúc, an lành được. Thương yêu bản thân không phải là ích kỷ, đó là điều kiện cần để có thể thương yêu người khác.

Qua cửa sổ, tôi nhìn má đang ngó nghiêng ngoài sân, tò mò với mọi thứ như một đứa trẻ. Má dạy tiếng Anh vui lắm, nhà giàu lấy tiền theo kiểu giàu, nhà nghèo lấy theo kiểu nghèo, một số đứa thì miễn phí luôn. Má tôi vậy đó, ao ước có tiền để mua nhà cho con, nhưng dạy học như nhặt hoa rơi, đứa nào muốn học cũng nhận, những đứa không có chỗ nào khác nhận thì má nhận vô hết, không đóng đủ tiền cũng nhận.

Thật may là tôi có thể thoải mái nói với má về chuyện yêu đương con gái của mình. Hồi tôi chia tay người yêu đầu tiên, má còn đi xin lỗi giùm. “Thấy tội con nhỏ đó quá,” má bảo, “bị mày đá, tội nghiệp nó.” Má không tạo cho tôi cảm giác có lỗi khi mình là đồng tính, má muốn tôi hạnh phúc, tuy tôi phải thừa nhận là bên trong má hơi có chút hy vọng tôi sẽ thay đổi. “Thôi, trẻ thì chơi đi, chưa gặp đúng người đó thôi.” Hồi đầu má có nói tới chuyện tôi lấy chồng, đẻ con, nhưng tôi dập dập dập. Má không cần tôi đẻ con! Không cần không cần không cần! Má không tỏ ra đau khổ, bất hạnh, khổ sở đâu! Chưa bao giờ. Chứ nếu không thì tôi cũng sẽ rất đau khổ đó, vì tôi không muốn má khổ sở, mà lại không thể sống khác với bản thân mình. Má hay khen một chị bạn gần bảy mươi rồi, không chồng, giờ chỉ đi làm từ thiện, sống độc lập, nên là tôi yên tâm. Mà chúng tôi cũng hay nói với nhau là đàn ông rác rưởi lắm, nói chung chả ra gì cả. Nếu má mà được làm lại thì má sẽ không cưới. Má yêu ba là người đầu, má hiền quá, khờ quá, không có kinh nghiệm.

Nhưng con đường thay đổi của tôi và má còn rất dài. Đêm hô