- XV - Flora và giả thiết vụ án vì tình- -

Thẩm phán Cosma Damian và cảnh sát trưởng Fillaret trở về tay không nơi pháp đình. Cuộc điều tra định mở tại nhà tên tù khổ sai Savanarola Mold là một sự vận dụng sai lầm không có hiệu quả. Khi về tới nơi, hai người lại chịu một sự thất bại khác, lời rao của mõ tòa Pantelimon kêu gọi dân chúng tố giác tên sát nhân, không có kết quả. Tên sát nhân không đến trình diện, đã không đến nộp mình làm tù nhân như cảnh sát trưởng Fillaret đã mơ ước, cũng không một ai đến cung cấp một điều chỉ dẫn gì. Bà Eudoxia đã chờ một cách vô ích những điều chỉ dẫn. Vì trong lúc ông thẩm phán và ông cảnh sát trưởng vắng mặt thì bà Eudoxia là người thay thế. Bây giờ đã tám giờ rưỡi rồi.

- Có thể có một người đàn bà nào đó đã phạm tội giết người chăng? - Ông thẩm phán đột nhiên nêu câu hỏi - Khi nạn nhân ở độ tuổi hai mươi, trước hết ta phải nghĩ đến một vụ án vì tình, khi một triệu phú bị ám sát, thì chắc tiền là động cơ tội phạm. Trong trường hợp của cậu Tuniade, động cơ không phải là tiền. Người ta đã không lấy gì của cậu ấy. Tất cả vật dụng còn nguyên vẹn. Cậu ta không có tranh chấp với bạn bè. Không có vấn đề ghen tuông. Nhưng có ai đi theo cậu ta trên chuyến tàu Bắc. Sự trả thù của một người nào đó ở đây là một động cơ có thể có, nhưng đến nay chưa có một sự kiện nào khẳng định điều đó. Chúng ta còn lại một giả thiết một vụ án vì tình. Ông có biết cậu Tuniade có một cuộc giao du tình ái nào hay không? Dù chỉ là một cuộc giao du ngắn ngủi?

- Tôi không biết cậu ấy có một cuộc giao du nào thuộc loại ấy. Cậu ấy sống tại đây như một khách du lịch. Cậu ấy không có những mối liên hệ thuộc bất cứ loại nào với các người ở đây.

- Nhưng không có những thiếu nữ trẻ đẹp ở Agapia sao?

- Có. Cũng như khắp nơi trên thế giới. Và thiếu phụ đẹp nhất trong số thiếu phụ đẹp ở Agapia, tôi đã mời tới đây. Không phải vì tội giết người. Cũng không phải vì bị tình nghi. Tôi đã mời cô ấy để hỏi những điều chỉ dẫn. Cô ta tên là Flora Valeverde. Từ sau khi cha Tuniade chết, cô là người giúp việc ở lâu đài.

- Ông cảnh sát trưởng, vì sao ông đã không nói cho tôi biết ngay từ lúc đầu rằng trong lâu đài có một thiếu phụ trẻ đẹp? Đáng lẽ chúng ta phải bắt đầu cuộc điều tra từ người này. Điều ấy có thể làm cho chúng ta khỏi mở cuộc điều tra tại gia đình Mold. Vì tôi càng lúc càng tin rằng, nếu không phải là một vụ án vì tình thì đây là một vụ vì thù.

- Không, đây không phải là một vụ án vì tình. Cũng không phải là một vụ án vì thù. Ông thẩm phán sắp thừa nhận điều ấy.

Flora Valeverde đợi đã một giờ rồi trong nhà bếp của bà Eudoxia. Người ta cho mời cô vào trong văn phòng ông thẩm phán. Cô đi vào. Cô đứng thật thẳng. Như một hình học. Cô rất đẹp, cao và rất mảnh mai. Một cái váy bó sát hông: đó là váy Katriatxa, loại váy đẹp của đàn bà ở Petrodava. Một cái áo sơ-mi trắng, cổ và tay thêu. Một cái áo vét ba phần tư bằng lông thú trắng. Đó là lông cừu. Một áo choàng cổ đen, lớn như một cái áo choàng của nữ tu sĩ. Đôi bốt đen. Tóc bím. Flora có cái nhìn thẳng cởi mở, hãnh diện.

- Cô tên là Flora Valeverde. Cô giúp việc cho bà Patricia Tuniade phải không? - Ông thẩm phán bắt đầu hỏi.

- Thưa ông phải.

- Cô vào làm việc ở lâu đài từ bao giờ?

- Thưa ông từ mười bốn tháng - Flora đáp.

Răng cô rất đẹp, trắng ngời, đều đặn như những hạt ngọc.

- Flora, cô hãy nghe tôi cho rõ - Ông thẩm phán nói - Cô biết cái tin: đêm nay lúc một giờ năm phút. Cậu Antoine Tuniade, con trai bà Patricia, bà chủ của cô, đã về đây nghỉ phép và cậu ta đã bị giết trước cổng rào của lâu đài. Cậu ta đã chết. Chúng tôi muốn tìm kẻ giết cậu Antoine.

Flora muốn đứng yên. Nhưng nước mắt bắt đầu chảy. Đôi má trắng như sứ của cô ửng hồng. Cô khóc thật lòng. Với toàn thân hình của cô. Nhưng đôi mắt mở rộng. Đứng yên. Đột nhiên cô không còn kềm chế sự đau đớn của mình được nữa. Sau khi quẹt nước mắt, cô làm dấu thánh giá. Và cô nói trong nước mắt:

- Cầu cho đất nhẹ nhàng trên mộ ông ấy.

Đó là lời vĩnh biệt mà người La Mã nói với người chết. Ngày nay, chỉ các người bất tử Petrodava mới còn sử dụng công thức ấy để chào vĩnh biệt người chết. Flora nhìn đăm đăm ông thẩm phán rồi đến cảnh sát trưởng Fillaret, và cô ta hỏi:

- Ai đã giết ông Antoine?

- Đó là điều mà chúng tôi muốn biết - Ông thẩm phán nói - Cô có muốn giúp chúng tôi tìm ra người đã giết ông Antoine chủ của cô không?

- Thưa ông tôi muốn lắm. - Flora đáp.

Flora nghĩ đâu đâu. Câu trả lời rất nhỏ. Cô liền nói thêm:

- Bà chủ, tội nghiệp bà chủ, chắc bà đau đớn vô cùng. Các ông phải cho phép tôi lên lâu đài càng sớm càng tốt. Hôm nay chắc chắn bà cần có tôi hơn bao giờ hết, thế mà hôm nay tôi lại chậm trễ. Các ông đã giữ tôi ở đây hơn một tiếng đồng hồ rồi.

- Cô sẽ có thể lên lâu đài - Ông thẩm phán nói - Trước hết cô phải nói cho chúng tôi biết những gì cô biết. Để chúng tôi có thể tìm ra thủ phạm.

- Tôi không biết gì hết. Làm sao tôi có thể biết được điều gì?... Tôi là người giúp việc ở lâu đài. Một người giúp việc có thể biết nhiều hơn các ông sao?

- Đêm ấy, vào lúc xảy ra vụ án mạng, cô ở đâu? - Ông thẩm phán hỏi, không cần kiểu cách.

- Ở nhà tôi - Flora đáp - Tôi ở trong nhà tôi.

- Vì sao cô không ở trên lâu đài đêm ấy?

- Tôi không bao giờ ngủ trên lâu đài. Mỗi tối, tôi về nhà để ngủ. Nhà tôi ở trên con đường Tình Yêu. Rất gần đây. Ông cảnh sát trưởng có thể xác nhận điều đó. Ông biết nhà tôi.

- Vì lý do gì cô không ngủ trên lâu đài? - Ông thẩm phán hỏi - Tôi nghĩ không phải là vì thiếu chỗ. Có một lý do riêng để cô phải về ngủ tại nhà cô?... Một tình nhân?

- Không, thưa ông - Flora đáp - Tôi không có tình nhân. Trước đây tôi có một người chồng. Chồng tôi chết trong một tai nạn, ở trong rừng, ba tháng sau đám cưới của chúng tôi. Một cây to đã ngã xuống và đè chết chồng tôi. Cầu xin đất nhẹ nhàng trên mộ của anh ấy!

Flora lại quệt nước mắt. Cô lại làm dấu thánh giá.

- Vì sao cô lại về nhà ngủ nếu cô không có tình nhân?

- Thưa ông, vì các bông hoa và chim chóc của tôi.

- Đúng như vậy, thưa ông thẩm phán - Cảnh sát trưởng Fillaret nói - Nhà cô Flora đầy hoa và chim. Đó là một căn nhà rất đẹp, thưa ông thẩm phán. Một ngày nào đó, ông phải đến thăm nhà ấy. Đó là ngôi nhà nhỏ xíu, trắng tinh với hoa ở nơi các cửa sổ. Đúng là một ngôi nhà của búp bê và của đôi lứa tình nhân.

- Cho nên mỗi tôi cô phải về để cho chim ăn và chăm sóc hoa?

- Đúng như vậy, thưa ông.

- Và sáng ngày cô lên lâu đài phải không?

- Rạng sáng tôi lên lâu đài. Tất cả mọi ngày. Ngoại trừ hôm nay, vì các ông đã giữ tôi lại đây.

- Bà chủ của cô, bà Patricia Tuniade có chấp nhận tình trạng ấy một cách vui vẻ không?... Bà không buộc cô ngủ lại lâu đài như thường lệ hay sao?

- Bà có cho tôi một phòng ở lâu đài. Nhưng tôi đã từ chối ngủ đêm ở đây. Tôi đã trình bày tất cả với bà! Tôi cũng phải chăm sóc hoa và chim của tôi. Tôi không thể để chúng không có ai chăm sóc suốt ngày đêm. Tôi phải lo chúng ăn hàng ngày. Tưới nước hàng ngày. Vì về phần tôi cũng không thể xa cách chúng. Hoa cũng như chim. Chúng là nhân chứng duy nhất của đám cưới của tôi, của tình yêu của tôi, của hạnh phúc của tôi và điều ấy là đủ cho cuộc sống của tôi. Vì kỷ niệm hạnh phúc cũng lớn bằng chính hạnh phúc. Không có lý do để bà chủ từ chối không cho tôi cái quyền được ngủ tại nhà tôi. Dù sao thì tôi cũng phải xuống thành phố mỗi ngày để mua sắm. Vì vậy, mỗi chiếu tối, tôi ra về khi đã làm xong công việc trên lâu đài. Nếu còn kịp, tôi mua các thứ cần thiết cho ngày mai. Nếu trễ quá thì sáng sớm ngày mai đi mua sắm trước khi lên lâu đài.

- Bà chủ của cô không sợ ngủ một mình ban đêm trên lâu đài sao?

- Không, thưa ông. Bà chủ tôi đã quen sống một mình trên lâu đài. Chồng bà, khi còn sống, cũng hầu như vắng mặt luôn. Con trai của bà cũng vắng mặt. Luôn luôn bà ở một mình. Nếu như bà sợ thì sự có mặt của tôi cũng chẳng có ích lợi gì. Bà hoàn toàn biết rằng gặp trường hợp hiểm nguy thì hai người đàn bà góa cũng không thể làm gì được hơn một người.

- Cô hãy kể cho tôi biết, những sự việc chiều tối hôm qua, trước khi xảy ra vụ án mạng.

- Hôm qua, suốt buổi chiều gió Fohn thổi. - Flora nói.

- Bà Patricia Tuniade cũng có nói với tôi về việc gió Fohn đã thổi đêm xảy ra án mạng. Tôi không hề cảm thấy có gió.

- Thưa ông thẩm phán, gió Fohn, ông không cảm thấy gió như một ngọn gió thường, nó quét sạch lá khô, nó bẻ cong cây cối, và nó ém tuyết vào mặt người ta. Gió Fohn, đó là ngọn gió mà người ta cảm thấy ở trong người mình, mà người ta cảm thấy với ruột gan, với các dây thần kinh. Đó là một ngọn gió kinh khủng, đôi khi nó làm nhột nhạt ở đầu các dây thần kinh, những lúc khác nó lại chạy rần rần qua thân thể chúng ta như một luồng diện. Bà chủ tôi luôn luôn khó ở trong những lúc có gió Fohn. Đó là một ngọn gió kinh khủng đối với những người nhạy cảm, đối với những người đau ốm, đối với những người đàn bà mang thai... Khi nó thổi, nó làm lộn gan lộn ruột, nó lay chuyển các dây thần kinh của chúng ta như các ngọn gió khác lay chuyển dây điện tín. Ngay cả súc vật cũng không thể nhắm mắt trong những đêm và những ngày có gió Fohn thổi. Vì gió Fohn mà có những con mèo hốt hoảng nhảy xuống sông. Thưa ông thẩm phán, tôi kể những điều ấy với ông vì ông mới đến Agapia. Và vấn đề gió Fohn, tôi biết tất cả vì đã có nghe những lời than thở của bà Patricia đáng thương. Bà đau khổ vì gió Fohn đến muốn chết đi được.

Flora Valeverde vẫn đứng. Cô từ chối ngồi xuống. Đây là một thiếu phụ trong trạng thái toàn thịnh của sắc đẹp. Thân hình như một cái bình xưa hình thuẫn, giọng nói như một bản nhạc, và cái cử chỉ của nàng mềm mại, e lệ và nhanh nhẹn như cử động của các con hươu cái và các con sóc. Flora, người đàn bà góa yêu hoa và chim đứng trước hai người đàn ông, thẳng như một cây tùng ở núi cao, và cũng biết kiêu hãnh như cây tùng ấy.

- Bà chủ tôi nói rằng gió Fohn không phải là một ngọn gió mà người ta cảm thấy bằng da, mà bằng tâm hồn. Vì tâm hồn con người bị giày vò bởi ngọn gió ấy như sự ăn năn hối hận. Fohn không phải là một ngọn gió, đó chính là hơi thở của quỷ sứ. Vì vậy mà có nhiều tai họa và thảm kịch trong lúc có gió Fohn. Bà chủ tôi nói rằng, các điều luật cũ trong các nước ở trong dãy núi Alpes không trừng trị những tội đại hình phạm trong khi có gió Fohn, vì con người không chịu trách nhiệm về hành vi của mình khi ngọn gió quỷ sứ ấy thổi vào họ.

- Và tối hôm qua, tối xảy ra vụ ám sát, gió Fohn thổi phải không? - Ông thẩm phán hỏi.

- Cả buổi chiều, cả buổi tối, cho tới đêm khuya, người ta đã cảm thấy gió Fohn thổi rất mạnh. Bà chủ tôi đã xuống phố để mua sách. Bà đã trở về lâu đài rã rời gân cốt. Bà cố gắng viết thư. Nhưng sau vài giờ bà đã gọi tôi và nói: “Flora, chị hãy làm xong công việc và hãy về đi, không cần quấy rầy tôi. Tối nay tôi không thể ăn gì cả, vì ngọn gió quái ác ấy. Tôi sẽ uống vài viên thuốc và tôi sẽ cố ngủ. Flora, hãy đóng cửa cho cẩn thận. Và hãy bỏ cái thư vào thùng thư ở nhà ga”. Đó là tất cả những gì bà chủ tôi đã nói với tôi chiều hôm qua. Đây là cái thư mà bà bảo tôi bỏ vào thùng.

Ông thẩm phán mở phong bì. Ông đọc to để ông cảnh sát trưởng có thể nghe. Đây là thư của bà chủ lâu đài viết cho con trai bà. Bà báo cho con trai biết sẽ gởi sách và khuyên con nên kiên nhẫn và ngoan.

Như các thư mà các bà mẹ gởi cho con mình.

- Bà Patricia đã viết bức thơ này lúc mấy giờ? - Ông thẩm phán hỏi.

- Vào lúc năm giờ chiều.

- Và cô, cô rời lâu đài lúc mấy giờ?

- Nửa giờ sau. Trời đã tối.

- Và cô đã về thẳng nhà cô?

- Về thẳng nhà tôi. - Flora đáp.

- Và cô không thấy ai, cô không nói chuyện với ai, cho đến sáng hôm nay?

- Tôi chỉ nói chuyện với các con chim và các chậu hoa của tôi, cho đến khi người tùy phái mời tôi đến trình diện gấp tại tòa án hòa giải. Trình diện với ông thẩm phán.

- Cô không ra khỏi nhà lúc ban đêm?

- Không, không thưa ông thẩm phán. Đi mua sắm các thứ cần thiết, tôi định sáng hôm nay mới đi. Đây danh sách các thứ cần dùng. Chính tay bà chủ tôi viết. Tôi phải đi mua các thứ đó khi tôi ra khỏi nơi đây.

Ông thẩm phán liếc nhìn qua bản danh sách, ông trả lại cho Flora.

- Flora, hãy nhìn vào mắt tôi và hãy trả lời một cách thành thật. Đã có giữa ông Tuniade và cô một chút tình yêu nào không?

- Không, thưa ông - Flora đáp không chút do dự.

- Nhưng ông Antoine Tuniade chắc là yêu cô. Ngươi đàn ông nào thấy cô cũng ngắm cô và muốn cô. Cô rất xinh đẹp Antoine hai mươi tuổi. Cậu ta tất phải say mê cô như điên. Đúng không?

- Tôi không để ý. - Flora đáp.

- Cậu ta yêu cô, đó là chuyện bình thương - Ông thẩm phán nói - Cậu ta hai mươi tuổi. Cô đẹp, cả hai người ở trên lâu đài. Hai người sống suốt ngày dưới một mái nhà. Hai người thấy nhau hoài. Hãy nói sự thật. Cậu ta có yêu cô không?

- Không. - Flora đáp.

- Tiếng không ấy đáng nghi - Ông thẩm phán nói - Hai người đi qua đi lại hai mươi hay một trăm lần một ngày, người này gần người kia và thân hình đụng chạm nhau. Thân hình của những người hai mươi tuổi. Vì hai người gần xấp xỉ tuổi nhau. Cô nói rằng cô không cảm thấy gì hết sao?... Rằng cậu ta không bao giờ biểu lộ một sự chú ý đến cô, với tư cách là một người đàn bà sao? Như thế là chuyện không bình thường!

- Cũng là chuyện bình thường. Tôi chẳng nhận thấy gì cả - Flora đáp - Ngay cả nếu như những lời ông vừa nói là đúng. Ngay cả nếu ông ấy yêu tôi, tôi cũng không cảm thấy gì cả. Chúng tôi không nói cùng một thứ tiếng. Ông ta, cũng như tất cả các ông Phanariote, ông ta là một con người hung dữ, một con người kiêu căng, một con người có tính khát máu, một kẻ áp bức, một kẻ độc tài... Ông ta nói tiếng của sức mạnh và của sự dữ tợn. Lời nói của ông là những mệnh lệnh. Tôi, tôi nói một tiếng khác. Tôi là một người đàn bà, một người trên thế gian, luôn theo trái tim mình, như cái vỏ luôn theo con ốc, con sên. Tất cả con người tôi lệ thuộc trái tim tôi. Bộc lộ tình cảm với thân thể tôi. Người ta không mở cửa một trái tim như mở cửa một thành trì được bảo vệ bằng sức mạnh. Người ta không thể chinh phục một trái tim như người ta chinh phục một thành trì được bảo vệ. Một trái tim không như một cái tủ sắt mà người ta có thể đập phá để vơ vét tiền của. Người ta không thể đi vào trong một trái tim bằng sự bạo hành, với sự hung hăng và bằng sức mạnh. Mà ông Tuniade trẻ trung chỉ biết có thứ tiếng nói của sự hung dữ của sức mạnh, ông ta không thể nói gì với tôi cả. Vì tôi chỉ hiểu tiếng nói của trái tim, thứ tiếng nói trái ngược với thứ tiếng nói của ông ta. Chúng tôi thấy nhau trăm lần mỗi ngày. Chúng tôi nhìn nhau như người ta nhìn qua cửa sổ một chuyến tàu chạy ngang. Chúng tôi gần nhau như hai người lạ có thể gần trên cùng một lề đường. Vì vậy tôi không hiểu biết ông ta. Như thể là tôi chưa bao giờ trông thấy ông ta. Hay là như thể tôi thấy ông ta trong một bức tranh treo trên tường.

- Ông ta có ăn ý lắm với mẹ ông ta không?

- Những người sống mà không có một sự nhiệt tình nào thì không gặp cái nguy phải gây gổ nhau. Người nấu ăn không đặt cái dĩa đồ ăn của mình vào trong lò nóng thì không bao giờ gặp cái nguy dĩa đồ ăn cháy. Các người trong dòng họ Tuniade sống một cuộc đời giống như một dĩa bàn trong ấy người ta đã đặt tất cả những gì cần thiết, một dĩa đồ ăn không thiếu muối, thiếu tiêu, thiếu bất cứ cái gì, nhưng là một dĩa đồ ăn sống, không đút lo. Buổi sáng họ ngủ dậy, đọc báo, đi dạo chơi, săn bắn, họ đánh bài, nghe nhạc, đùa giỡn, viết lách và đi ngủ. Đó là một cuộc sống trọn vẹn: Một cuộc sống đầy đủ. Tất cả đều có trong cuộc sống của họ, ngoại trừ sự sống. Sự sống! Chính điều ấy là cái thiếu trong tất cả cuộc sống của họ.

- Bà Patricia có bạn bè không?

- Không có một người bạn nào ở xứ này. Có thể có ở nước ngoài, nơi mà từ đó bà tới đây. Vì có lẽ ông đã biết, bà ấy đã được người ta đưa đến đây, như tất cả những của cải của gia đình Tuniade.

- Ai thường đến lâu đài?

- Không một người nào - Flora đáp - Lúc Tuniade Cha còn sống cũng vậy, sau khi ông ấy chết cũng vậy. Không bao giờ có ai đến lâu đài.

- Chị không có ý kiến nào về kẻ đã có thể giết ông Antoine Tuniade sao?

- Không, thưa ông thẩm phán.

- Bây giờ, chị hãy đi mua sắm các thứ và lên lâu đài đi. - Ông thẩm phán nói - Trong phòng khách lâu đài, chị sẽ thấy ông Tuniade chết rồi. Chắc điều ấy sẽ làm chị đau lòng, phải không? Chị hãy nói thật đi.

- Thấy một người trẻ trung chết luôn luôn làm người ta đau lòng - Flora đáp - Nhưng tôi không ngạc nhiên về việc ông ta chết dữ. Ông ta và tất cả gia đình ông ta đùa giỡn với sự hung dữ thì không khỏi chết dữ. Ai dùng đoản kiếm để nắm quyền sinh sát sẽ chết vì đoản kiếm. Ai chơi với lửa thì sẽ bị phỏng. Tôi luôn luôn ngạc nhiên rằng người trong gia đình ấy lại có thể sống lâu đến thế, trong khi họ gieo rắc khắp nơi sự hung bạo, sự hận thù và sự bất công. Vì người ta luôn luôn chết, bị giết bởi chính hành động của mình, như có những con rắn chết vì nhiễm nọc độc của chính chúng nó. Nhưng tôi thương hại ông Tuniade. Cầu xin đất nhẹ nhàng trên mộ ông ta!

Flora Valeverde đi ra khỏi văn phòng, thẳng người như khi cô đi vào đây. Bây giờ ông thẩm phán hầu như đã nhận thức được rằng vụ ám sát Antoine Tuniade không phải là một vụ án vì tình. Cha con dòng họ Tuniade là những kẻ tàn bạo. Và những kẻ tàn bạo không biết đến tình yêu say đắm. Những kẻ tàn bạo là những người lạnh lùng.