Chương 20
Chín giờ sáng thứ hai, tôi lên đường đến Ojai. Tôi đi từ đại lộ 405 đến đại lộ 101 mà chưa tới một giờ đồng hồ, ngang qua những cánh đồng dâu tây ở Camarillo. Những người nông dân khom mình dưới những rặng dâu tây thấp, xanh và dày. Đến một cánh đồng bắp cải xanh mướt, không khí trở nên lạnh buốt. Tôi nhìn thấy những tấm biển quảng cáo hấp dẫn về sự phát triển và nhu cầu nhà ở nơi đây.
Ngang qua Venture County Fair grounds, tôi đến đại lộ 33 Bắc và vượt qua một nhà máy lọc dầu, trông như một bãi tạp nham khổng lồ. Vài dặm nữa qua ga xe lửa, nhà kho cho thuê máy cắt cỏ, mọi thứ trở nên tươi đẹp hơn: Hai bên đường là hai rặng khuynh diệp, những ngọn núi xám ở phía Đông Bắc ánh hồng lên dưới nắng mặt trời.
Mười lăm phút nữa là tới thị trấn. Đường dành cho xe đạp, cho kỵ sĩ, lướt qua những lùm cây cam vàng, một tấm biển chỉ đường tới Ojai Palm Spa, Viện vật lí trị liệu tâm thần và Marmale Hot Springs. Còn phía Nam là tới một câu lạc bộ sạch và đẹp dành cho những chiếc ô tô đẹp và những con người sang trọng.
Ojai đây rồi! Thật yên tĩnh với một cái đèn báo giao thông duy nhất. Đại lộ chính kéo dài và được gắn với lối kiến trúc Tây Ban Nha mới. Xe cộ đỗ bừa bãi làm không gian trở nên chật hẹp. Người dân nơi đây có cơ thể săn chắc, làn da rám nắng và những nụ cười thân thiện.
Bên trái đại lộ là một tòa nhà mái ngói có các hàng cột với những cửa hiệu. Một cửa hàng có tên “Little Olde Tea Shoppe” bán các loại trang phục, mỹ phẩm, thảo dược, đồ cổ và các tác phẩm nghệ thuật của Mĩ chính gốc. Ngang qua phố là một nhà hát được xây bằng gạch chưa nung, tối nãy ở đó trình diễn vở: “Những tên cao bồi Lêningrát”.
Trên ghế hành khách có cuốn sách hướng dẫn những địa danh nơi đây, nhưng tôi không cần dùng đến. Biển báo đã đến ngã tư và sắp tới nơi.
Ở đây cây rất lớn nhưng nhà thì nhỏ. Những khu dân cư nằm xen lẫn giữa những rặng ô liu. Một đường ống thoát nước chạy dọc bên trái con phố được xây bằng đá và kéo dài vài chục mét. Nhà Willbert Harrison ở gần trên cùng, nơi tiếp giáp với cánh đồng.
Đó là một ngôi nhà nhỏ bằng gỗ, lợp ván, sơn màu đỏ tía bình thường với một ít xương rồng mọc lộn xộn phía sau. Màu tía đó trông cũng đẹp nhưng khi bóng của những chiếc lá hình răng cưa in lên thì trông như những vết thương. Đường lên con dốc thật bẩn thỉu, một chiếc tàu hỏa đỗ ở ga Chery đã chắn ngang cái ga ra đơn độc. Thêm bốn bậc đá nữa dẫn lên mái hiên. Cửa chính đóng, nhưng cửa gỗ phía sau mở rộng.
Tôi gõ cửa, mắt nhìn vào căn phòng hẹp và tối, sàn bằng ván chất đầy gỗ, khăn choàng gối và một chiếc pianô. Trên cửa sổ lồi chất đầy chai lọ bụi bặm. Tiếng nhạc thính phòng từ phòng bên vẳng tới. Tôi gõ mạnh hơn.
– Chờ một phút. Tiếng nhạc tắt. Một người đàn ông xuất hiện từ lối cửa chính bên phải.
Ông ta thấp, bệ vệ như trong bức ảnh cũ, tóc bạc. Ông ta mặc một bộ áo liền quần vải pdy cùng màu với ngôi nhà. Đồ đạc trong nhà cũng một màu đỏ tía như vậy.
Ông ta mở cửa chính, nhìn tôi tò mò nhưng thân thiện. Đôi mắt mờ đục phản chiếu màu đỏ tía của những đồ vật xung quanh ông.
Khuôn mặt ông ta có nét dịu dàng nhưng không yếu đuối.
– Ông là bác ST Harrison?
– Vâng, tôi là Bert Harrison –Giọng ông to rõ ràng. Bộ quần áo kéo khóa đằng trước có ve áo rất rộng, mềm. Tay áo cộc để lộ cánh tay trắng và đầy tàn nhang. Mặt ông ta cũng bị tàn nhang và tóc vẫn còn những sợi vàng đỏ xen lẫn những sợi tóc trắng. Ông ta đeo một chiếc nhẫn màu hồng đính các hạt các bon tím. Một chiếc nơ với dây bằng da gắn chặt với nhau bởi hòn đá lớn, không có hình dạng cụ thể và cũng màu đỏ. Ông ta đi dép, không mang tất.
– Tôi là Alex Delaware, nhà tâm thần học ở Los Angeles. Liệu ngài có thể giúp tôi hiểu về Andres de Bosch và thuyết “Tình yêu dối trá”?
Mắt ông ta không chuyển động nhưng có vẻ tập trung hơn.
Ông ta nói:
– Tôi biết anh. Chúng ta đã gặp nhau ở đâu đó.
– Năm 1979. Trong một cuộc hội nghị về các tác phẩm của de Bosch tại bệnh viện Western Pediatric, ngài đã trình bày một bản tham luận và tôi là khán giả, nhưng chúng ta chưa nói chuyện với nhau.
– Đúng – ông ta mỉm cười – Anh là đại diện của bệnh viện nhưng trái tim anh lại không hề ở đó.
– Ngài vẫn nhớ chuyện đó ư?
– Rất rõ. Trong suốt hội nghị, cảm giác khác lạ này càng tăng. Hồi đó anh còn trẻ và để râu quai nón, đúng không?
Tôi rất ngạc nhiên: “Vâng”
– Dấu hiệu của tuổi già đấy –Ông ta vẫn mỉm cười– Tôi có thể nhớ rất rõ những việc xảy ra trong quá khứ, nhưng lại không thể nhớ nổi tôi để chìa khóa ở đâu.
– Tôi vẫn bị bất ngờ, thưa bác sĩ.
– Tôi nhớ bộ râu quai nón lâu như vậy là vì tôi cũng từng có vấn đề với nó. Và giọng của anh đầy điểm nhấn. Giọng hệt bây giờ. Nào, xin mời vào, chúng ta cùng bàn bạc. Cà phê hay trà?
*
Một cái bếp nhỏ ở khá xa phòng khách và một cái cửa dẫn tới phòng ngủ đơn nhỏ, sơn màu hồng và kẻ giống như một cuốn sách. Bàn ăn rất nhỏ, chiều dài chưa đến một mét hai. Những cạnh bàn bằng ván được gọt thành nhửng cạnh nhọn, màu đỏ tía.
Ông ta lấy cà phê cho cả hai. Hình dạng của cái bàn khiến chúng tôi ngồi gần nhau đến nỗi lông mày sắp chạm nhau.
– Để trả lời cho những băn khoăn của anh – ông ta cười, cho kem đến trắng cả cốc cà phê, sau đó còn cho thêm ba thìa đường "Ông nói tiếp – Đó là màu duy nhất tôi có thể nhìn thấy. Một loại gen quí hiếm đấy. Mọi thứ khác trong thế giới của tôi đều xám xịt, vì thế tôi làm những gì có thể cho nó sáng lên.
– Điều đó thật có ý nghĩa.
–Nào, chúng ta lạc đề rồi. Nói cho tôi biết anh đang lo lắng gì về Andres và “Tình yêu dối trá”, đó có phải là chủ đề của buổi nói chuyện hôm nay không nhỉ?
– Vâng. Hình như ông không ngạc nhiên khi tôi ghé vào.
– Ồ, có chứ. Nhưng tôi thích sự bất ngờ. Mọi sự phá vỡ quy trình tẻ nhạt, đều làm cuộc sống của chúng ta thú vị hơn.
– Nhưng sự ngạc nhiên này có lẽ không dễ chịu. Bác sĩ Harrison, ông có thể gặp nguy hiểm.
Sắc diện ông ta không hề thay đổi.
– Vậy ư, nguy hiểm thế nào?
Tôi nói với ông ta về “Tình yêu dối trá”, về lý thuyết của sự trả thù, những mối liên quan của chúng với Hewitt và Gritz.
– Anh cho rằng một trong hai người này có thể là bệnh nhân cũ của Andres?
– Có thể. Hewitt chết lúc ba mươi ba tuổi và Gritz hơn hắn một tuổi, vì vậy một trong hai người có thể là bệnh nhân khi còn nhỏ. Hewitt đã giết một bác sĩ trị liệu dưới tác động của Gritz. Gritz vẫn không xuất hiện ở đó, có thể hắn sẽ tiếp tục gây tội ác.
– Hắn trả thù vì cái gì?
– Điều trị sai, theo cách của de Bosch hay học trò của ông ấy. Chuyện gì đó đã xảy ra tại trường học.
Ông ta ngồi yên lặng.
Tôi nói:
– Sự thật hay tưởng tượng. Hewitt là một kẻ tâm thần phân liệt hoang tưởng. Tôi không được biết những chuẩn đoán về bệnh lí của Gritz. Nhưng theo tôi, hắn bị suy sụp nặng và cả hai tác động đến bệnh lí của nhau.
– Loạn thần kinh cộng sinh.
– Hay ít ra là chia sẻ sự vỡ mộng. Đùa giỡn trên sự hoang tưởng của nhau.
Ông chớp mắt khó nhọc.
– Những bản ghi, cuộc gọi... không, tôi không có kinh nghiệm về những chuyện này. Tên của người này nghe được qua điện thoại là Silk à?
Tôi gật đầu.
– Hội nghị đó có vai trò gì?
– Nó có thể làm nổ tung một vài thứ. Tôi thật sự không biết, đó chỉ là mối liên hệ của tôi đối với de Bosch. Tôi thấy cần phải nói để ngài biết vì một trong số những người lên phát biểu trong hội nghị đó – bác sĩ Stoumen – đã bị giết năm ngoái, và tôi không thể tin...
– Grant! –Harrison thốt lên rồi dựa vào người tôi sát đến mức tôi có thể ngửi thấy mùi bạc hà trong hơi thở của ông ta – Tôi nghe nói ông ấy mất trong một vụ tai nạn ô tô.
– Vâng, người đâm đã bỏ chạy. Trong thời gian tham gia hội nghị, một hôm ông ấy bước xuống khỏi bậc tam cấp và bị một chiếc ô tô cán phải. Bác sĩ Harrison, chuyện này không bao giờ được coi là án mạng, vì cảnh sát đã kết luận rằng đó là do bác sĩ Grant Stoumen già cả, mắt kém lại lãng tai.
– Hội nghị – Ông nói – Tội nghiệp Grant, một con người tốt bụng. Ông ấy sống rất qui củ, nguyên tắc nhưng lại rất tốt bụng.
– Grant có làm việc tại trường học đó không?
– Ông ấy làm cố vấn trong những dịp đặc biệt, một hay hai tuần vào mùa hè, kết hợp giữa kì nghỉ và công việc. Đâm rồi bỏ chạy... – Ông ta lại lắc đầu.
– Tôi không thể tìm tất cả những người đã phát biểu hay tham dự hội nghị.
– Anh đã tìm thấy tôi.
– Bác sĩ Harrison, ông chỉ là một người thôi.
– Bỏ qua mọi sự tò mò nhé. Làm ơn nói cho tôi biết làm thế nào mà anh tìm được tôi?
– Nhờ ông giám đốc của Medical Specialists.
– Ôi. Tôi đã quên huỷ nó đi – Trông ông ta rất lo lắng.
– Tôi không muốn xen vào việc riêng của ông, nhưng...
– Không, không, điều đó tốt thôi. Anh đến đây vì muốn tốt cho tôi mà. Nói thật là tôi luôn chào đón những vị khách. Sau ba mươi năm làm việc, thật tuyệt khi được nói với mọi người hơn là chỉ nghe họ nói.
– Ông có biết những người này hiện ở đâu không? Katarina de Bosch, Mitchell Lerner, Harvey Rosenblatt.
– Katarina sống cạnh bờ biển, ở Sata Barbara.
– Cô ta vẫn ở đó chứ?
– Tôi nghe nói cô ta đã chuyển đi.
– Ông có địa chỉ của cô ta không?
– Cả số điện thoại. Để tôi gọi cho anh.
Ông với tay lấy chiếc điện thoại quay số màu đỏ thẫm và đặt xuống bàn. Tôi biết số điện thoại khi ông ta quay số. Ông ta áp ống nghe vào tai một lúc rồi nói: “Không ai nhấc máy”.
– Lần cuối cùng ông gặp cô ấy là khi nào?
Ông ta nghĩ ngợi:
– Khoảng một năm trước hoặc hơn. Rất tình cờ, tôi ở trong hiệu sách tại Sata Barbara và đi lướt qua cô ấy.
– Sách về tâm thần học.
Ông ấy cười:
– Không, truyện ấy mà. Cô ta đang xem truyện khoa học. Anh có muốn lấy địa chỉ của cô ta không?
– Có.
Ông viết vào giấy đưa cho tôi. Shortline Drive.
– Bên bờ biển, ngay thềm lục địa – Ông ta nói.
Tôi nhớ lại hình ảnh Katarina đã chỉ cho tôi thấy: Bầu trời xanh ở phía sau chiếc xe lăn, đại dương.
– Cô ấy sống ở đó với bố à? –Tôi hỏi.
– Từ khi hai người đến California.
– Cô ấy rất gắn bó với bố phải không?
– Cô ấy tôn thờ ông ta – Trông Harrison rất lo lắng.
– Cô ấy đã lập gia đình chưa?
Ông ta lắc đầu.
– Trường học đó đóng cửa khi nào?
– Không lâu sau khi Andres mất, năm 81. Tôi chắc thế.
– Katarina không muốn trường đó tiếp tục hoạt động à?
Ông ta vòng hai tay quanh cốc cà phê. Những ngón cái to như quả chuối mắn còn những ngón khác thì ngắn tủn.
– Điều này anh phải hỏi cô ấy.
– Bây giờ cô ấy còn làm những việc về thần kinh nữa không?
– Tôi không biết.
– Nghỉ hưu sớm?
Ông ta nhún vai và uống cà phê. Đặt tách xuống, vân vê viên đá trên chiếc nơ cổ. Có điều gì đó làm ông ta lo lắng.
Tôi nói:
– Bert, tôi chỉ gặp cô ấy hai lần nhưng tôi thấy cô ấy chẳng thích thú với cái gì cả.
Ông ấy cười:
– Anh đã đụng đến quyền cá nhân của cô ấy rồi đấy.
– Cô ấy là lý do để tôi có mặt tại hội nghị mà tôi chẳng hứng thú tẹo nào. Chính cô ấy đã giật dây tham mưu.
– Đó mới là tính cách của Katarina. Cuộc đời như một chương trình được vạch sẵn mục tiêu. Tìm tiêu điểm, ngắm và bắn. Cô ấy cũng bắt tôi nói tại hội nghị.
– Ông đã lưỡng lự à?
– Đúng vậy. Nhưng hãy quay lại một chút với cái chết của Grant. Đâm xong rồi bỏ chạy, không giống như một vụ giết người đã được tính toán kỹ lưỡng.
– Có lẽ tôi sai, nhưng tôi vẫn không thể tìm được người nào đã đứng lên bục phát biểu.
Ông ta cầm lấy tách cà phê bằng cả hai tay:
– Tôi có thể kể cho anh nghe về Mitch – Mitchell Lerner. Anh ta đã chết. Cũng là tai nạn do lướt ván, trong vịnh Mêhicô. Anh ta bị ngã từ một mỏm đá cao.
– Khi nào?
– Một năm trước cái chết của Stoumen, và một năm sau cái chết của Rodney Shipler. Khoảng thời gian trống... Thời gian, ông ta nói tiếp – Tôi chẳng có lí do nào để khẳng định đó không phải là tai nạn. Đặc biệt là xem xét từ góc độ anh ta bị ngã.
– Tại sao?
Ông ta tì mặt lên bàn tay, duỗi thẳng, lo lắng. Những cái răng giả làm mồm ông ta méo đi.
– Mitchell thỉnh thoảng gặp rắc rối về thăng bằng?
– Chất kích thích à?
Ông ta nhìn chằm chằm vào tôi. Tôi giải thích:
– Tôi biết chuyện anh ta bị đình chỉ thi đấu.
– Xin lỗi, tôi không thể nói thêm điều gì về anh ta.
– Có nghĩa anh ta là bệnh nhân của ông. Trong tiểu sử của ông có nói đến chuyên môn của ông. Những nhà vật lí trị liệu bị tổn thương.
Ông ta im lặng như để khẳng định, sau đó ông ta nói:
– Anh ta đã cố hết sức để có thể quay trở lại nghề nghiệp. Chuyến đi tới Mêhicô tham dự hội nghị chính là một ví dụ.
Ông ấy cho tay vào miệng nghịch hàm răng giả và cười nhẹ:
– Tôi sẽ không đi dự hội nghị nào nữa. Có lẽ như thế tôi sẽ an toàn.
– Cái tên Myra Paprock có gợi cho ông ý nghĩ nào không?
Ông ta lắc đầu:
– Cô ta là ai?
– Một phụ nữ bị giết từ năm năm trước. Cụm từ “Tình yêu dối trá”, được viết nguệch ngoạc trên hiện trường vụ án bằng son môi. Cảnh sát cũng tìm thấy một nạn nhân nữa – người đàn ông tên Rodney Shipler – bị giết cách đây ba năm cũng với những chữ như vậy trên hiện trường.
– Không, tôi cũng không biết anh ta. Họ đều là bác sĩ vật lí trị liệu à?
– Không.
– Thế họ phải có liên quan gì tới các hội nghị chứ?
– Tôi không biết, có lẽ có liên quan tới bác sĩ de Bosch. Lúc đó, Myra Paprock là một người buôn bán bất động sản, nhưng trước đó cô ta là giáo viên ở trường Corrective. Khi ấy cô ta chưa lập gia đình nên họ của cô ta không phải là Paprock.
– Myra – Ông ta nói, liếm môi – Có một cô Myra dạy ở đó khi tôi làm cố vấn. Một phụ nứ trẻ mới tốt nghiệp... tóc vàng, xinh xắn... nhỏ nhắn – Ông ta nhắm mắt lại. Myra... Myra... tên cô ta hồi đó là gì nhỉ?... Myra Evans, và anh nói rằng cô ấy bị giết...
– Ông đang định nói gì về cô ấy nữa, Bert?
– Xin lỗi, gì cơ?
– Ông vừa nói cô ấy tóc vàng, xinh xắn và vài thứ khác...
– Thật ra thì chẳng có gì – Ông ta nói – Tôi chỉ nhớ là cô ta hơi vất vả một chút. Không có biểu hiện bệnh lí... chủ nghĩa giáo điều của tuổi trẻ.
– Cô ta có đối xử khắc nghiệt với bọn trẻ không?
– Lăng mạ á? Tôi chưa bao giờ chứng kiến. Đó không phải là nơi quyền lực cá nhân, Andres đủ mạnh để đưa mọi thứ vào trật tự.
– Vậy đâu là phương pháp của Myra đưa mọi thứ vào trật tự.
– Rất nhiều nguyên tắc. Tất cả đều phải tuân theo một nội quy.
– Bác sĩ Stoumen cũng giống thế à? Đó có phải là lý do ông gọi ông ta là “người qui củ?”
– Grant là một người theo quan điểm chính thống. Ông ấy thích những nguyên tắc mình đặt ra. Nhưng ông ấy là một người lịch thiệp, tuy đôi lúc còn hay xấu hổ.
– Còn Lerner?
– Anh ta có đủ mọi tính tốt, trừ sự cứng rắn. Đặc biệt anh ta rất vô kỷ luật.
– Thế Harvey Rosenblatt?
– Tôi chẳng biết tí gì về ông ta cả. Tôi chưa hề gặp ông ta trước hội nghị.
– Ông chưa bao giờ chứng kiến Myra Evans đối xử tàn nhẫn với một đứa trẻ nào à?
– Không... tôi chỉ nhớ được rất ít về cô ấy. Đó chỉ là ấn tượng thôi và tôi cũng có thể nhầm lẫn.
– Tôi nghi ngờ điều này.
Ông ta đẩy đẩy hàm răng:
–Tất cả các vụ án mạng này, anh thật sự cho là...– Ông ta lắc đầu.
Tôi hỏi:
–Tư tưởng “Tình yêu dối trá” quan trọng như thế nào đối với “học thuyết de Bosch”?
– Có thể nói là trung tâm của học thuyết này. Andres rất quan tâm đến sự công bằng và thấy rằng giành được tính kiên định trong thế giới chúng ta chính là một động lực, coi tất cả các triệu chứng là những cố gắng để chiến thắng.
– Nghiên cứu về sự trật tự.
Ông ta gật đầu.
– Một tình yêu đẹp.
– Ông bắt đầu thất vọng về de Bosch khi nào?
Trông ông ta rất đau đớn.
Tôi vẫn nhìn ông ta và nói:
– Ông nói rằng Katarina đã buộc ông phát biểu tại hội nghị chuyên đề. Tại sao cô ta không bắt buộc một sinh viên ngoan ngoãn, dễ bảo làm việc đó?
Ông ta đứng dậy, quay lưng lại phía tôi, đặt tay lên giá để điện thoại. Một người đàn ông nhỏ bé đáng thương trong bộ quần áo tức cười đang cố gắng tìm kiếm những màu sắc khác tô điểm cho thế giới của ông ta.
– Tôi thật sự không muốn những vụ này liên quan quá nhiều tới de Bosch. Từ khi tôi nghiên cứu về nhân chủng học, tôi đã không quan hệ nhiều với ông ta. Bước được hai bước, ông ta vội bíu lấy mép bàn bằng bàn tay mập mạp.
– Ông nghiên cứu về sự kiên định?
Ông ta có vẻ sợ nhưng không quay lại.
– Về chủng tộc. Tôi nghe Andres nhận xét.
– Về tộc người nào?
– Da đen và Mêhicô.
– Có bọn trẻ da đen và Mêhicô ở trường đó không?
– Có. Nhưng ông ta không nói xấu chúng. Ông ta nói những người làm thuê kia. Có một khoảnh đất phía sau trường. Hàng tháng Andres thuê những kẻ sống lang thang trên phố State tới dọn cỏ, đồ phế thải. Chúng lười biếng, ngu ngốc. Bọn mọi rợ, mạt hạng từ trong bụng mẹ. Ông ta gọi người da đen là bọn tiến hóa một nửa từ khỉ đột. Bọn Mêhicô cũng chẳng hơn gì.
– Ông ta nói thẳng vào mặt họ?
Bert ngập ngừng.
– Không... Nói với Katarina. Tôi tình cờ nghe được.
Tôi nói tiếp:
– Cô ấy không đồng tình với ông bố chứ?
Bert nhìn quanh:
– Không bao giờ phản đối ông ta.
– Làm sao ông nghe lỏm được câu chuyện giữa họ?
– Tôi không nghe lỏm. Tôi đi vào lúc hai cha con đang nói chuyện và Andres không muốn dừng lại. Điều đó thật sự làm phiền tôi. Và đó không phải là lần duy nhất. Tôi thấy ông ta nói vài lần rồi, như để chọc tức tôi. Tôi chẳng có phản ứng gì cả. Ông ta là giáo viên của tôi và tôi biến thành một con sâu.
Ông ta ngồi lại vào ghế và hơi ngả người.
– Katarina không có phản ứng gì trước những lời mạt sát của ông bố à?
– Cô ấy chỉ cười... làm tôi thật sự thất vọng. Có Chúa biết, tôi không phải là một tấm gương về đạo đức. Nhiều lúc tâm trí tôi để đâu đâu, nhưng tôi vẫn bắt mình phải tập trung nghe khi họ tâm sự. Giả đò chú ý nghe. Chỉ trong vòng hai sáu tháng, tôi lấy vợ tới năm lần. Sau cùng tôi đã chấp nhận sống một mình, khi tôi có đủ dũng khí để nhận ra rằng tôi nên chấm dứt sự khổ đau cho những người phụ nữ. Tôi đã phung phí những giọt máu của mình suốt dọc cuộc hành trình, nên tôi không dám có hành động mù quáng gì về đạo đức. Nhưng tôi luôn tự hào về khả năng chịu đựng sự kì thị chủng tộc – mà một phần của nó là con người, là cá nhân tôi. Tôi được sinh ra cùng với cấp số nhân của những sự không bình thường, không chỉ riêng màu da.
Ông ta nhìn lên như thể đang lựa chọn. Nắm chặt những ngón tay chuối mắn và bẻ. Ông ta chỉ vào miệng mình và nói:
– Tôi thật hoàn hảo trong Vườn Địa Đàng, sinh ra với những chiếc răng của người trưởng thành. Bàn chân phải có ba ngón, chân trái bị dị tật. Tôi không có khả năng làm cha khi một bên thận của tôi bị teo đi lúc tôi lên ba. Hầu hết tuổi thơ của tôi trôi qua trên giường bệnh vì chứng ban đỏ, nổi mề đay ở da và hở van tim. Bởi vậy tôi tưởng rằng tôi không nhạy cảm lắm với việc phân biệt chủng tộc. Nhưng tôi đã không nói ra, cho tới khi tốt nghiệp.
Tôi gật đầu:
– Sự thiếu kiên nhẫn, không thể chịu đựng được đối với ông de Bosch là do nguyên nhân khác phải không?
– Không. Là nó đấy. Trong những việc cơ bản hàng ngày, ông ta cực kì bao dung. Trước cộng đồng, ông ta rất rộng rãi với các bệnh nhân. Ông ta chữa trị cho họ như nhau, hầu hết là từ lòng nhân đạo. Trong các bài viết của mình, ông ta có đề cập đến sức chịu đựng tuyệt vời. Anh đã bao giờ đọc bài luận về Đức quốc xã chưa?
– Chưa.
– Tuyệt vời – Ông ta nhắc lại – Ông ta sáng tác nó trong cuộc chiến với thực dân Pháp. Lấy chính những lý thuyết giả tạo về tính ưu việt chủng tộc của một kẻ cục cằn rồi ném trả lại với một mặt nạ mới của khoa học chân chính. Đó là điều làm tôi ngưỡng mộ ông ta từ khi tôi còn trẻ. Một sự kết hợp giữa những phân tích tâm lí và lương tâm xã hội. Có quá nhiều nhà tâm lí bằng lòng sống trong thế giới rộng chỉ bốn mét vuông, những văn phòng của một thiên hà, cũng giống như một người giàu có nằm dài trên ghế băng tận hưởng mùa hè ở đó. Tôi muốn nhiều hơn thế kia.
– Đó là lý do ông nghiên cứu nhân chủng học.
– Alex, tôi muốn hiểu biết thêm về các nền văn hóa khác nhau. Andres ủng hộ tôi, nói rằng điều đó sẽ giúp tôi trở thành một nhà vật lí trị liệu giỏi hơn. Ông ta là người hướng dẫn có nhiều kinh nghiệm đấy. Đó cũng là lý do tại sao tôi có thể nghe ông ta cười nhạo những người làm thuê đó một cách say mê. Tôi đã kìm nén từ rất lâu rồi. Cuối cùng tôi thôi việc và rời khỏi thị trấn.
– Đến Beverly Hills?
– Tôi mất một năm nghiên cứu ở Chilê, sau đó lại chui vào cái thế giới bốn mét vuông của mình.
– Ông có nói với ông ta tại sao ông thôi việc không?
– Không. Nhưng ông ta cũng hiểu.
Bert lắc đầu:
– Ông ta mạnh mẽ bạo liệt còn tôi lại là một kẻ nhút nhát.
– Ông ta lấy quyền tự do cá nhân để khống chế
Katarina.
– Đúng thế! Chính ông ta đã khống chế cô ấy... Sau khi từ Chi lê trở về, ông ta có gọi tôi đến một lần. Chúng tôi nói chuyện lạnh nhạt và tôi đã ra đi.
– Nhưng dầu sao thì Katarina vẫn muốn ông tới hội nghị.
– Cô ấy muốn tôi đi vì tôi là một phần trong quá khứ – những năm tháng huy hoàng của Andres. Sau đó ông ta bị mất trí và cô ấy đang phục hồi dần dần cho ông ta. Cô ấy đưa tôi xem bức ảnh chụp của Andres trên xe lăn và nói: “Anh đã rời bỏ ông ấy một lần rồi, đừng làm vậy nữa nhé, Bert!”.
Ông ta lại nhìn xung quanh, và đảo đảo hàm răng. Tôi nói:
– Tôi chẳng thấy có mối liên hệ nào với trước đây cả. Nhưng Rodney Shipler, người bị đánh cho đến chết là một người da đen. Vào thời điểm xảy ra án mạng, anh ta là nhân viên gác cổng trường học ở Los Angeles. Ông có nhớ chút gì về anh ta không?
– Không. Cái tên này nghe không quen. Ông ta nhìn xoáy vào tôi. Edgy... tội lỗi.
– Gì vậy, Bert?
– Gì là gì?
Tôi mỉm cười:
– Ông đang nghĩ gì trong đầu. Nhìn mặt ông rất nghiêm trọng.
Ông ấy cười và thở dài:
– Tôi đã nhớ được vài thứ. Hình như tên Silk có liên quan.
– Những điều về Lerner?
– Không, không, tôi dám chắc chuyện này xảy ra sau hội nghị “Tình yêu dối trá”, sau đó hai ngày– Ông ta nhắm mắt và nhăn trán nhớ lại –Đúng hai hoặc ba ngày sau đó, tôi nhận được một cú điện thoại từ văn phòng. Tôi đang chuẩn bị ra ngoài và kịp quay lại trước khi hệ thống trả lời tự động làm việc. Đầu dây bên kia là một người đàn ông, anh ta đang bị kích động và rất giận dữ. Giọng nói cho thấy anh ta còn trẻ. Người đó nói rằng anh ta đã ngồi nghe bài phát biểu của tôi trong suốt hội nghị và mong muốn có một cuộc hẹn gặp. Anh ta nói muốn tôi là bác sĩ tâm lí phân tích và chữa trị lâu dài cho anh ta. Nhưng cách mà anh ta nói không thân thiện chút nào và đầy châm biếm khiến tôi thận trọng. Tôi hỏi xem anh ta đang gặp rắc rối gì. Anh ta trả lời là có rất nhiều chuyện mà không thể nói hết qua điện thoại được. Bài phát biểu của tôi đã làm anh ta nhớ lại. Tôi muốn biết cảm giác của anh ta thế nào nhưng anh ta không nói. Giọng nói đầy lo âu và sự chịu đựng thật sự. Anh ta hỏi tôi có thể giúp đỡ anh ta được không? Tôi đồng ý và nói rằng sẽ ở lại muộn hơn chờ anh ta đến.
– Ông cho rằng đó là một cuộc khủng hoảng tâm lí?
– Ít nhất đó là một cơn sốc... Tôi thấy nỗi đau trong giọng nói của anh ta. “Cái tôi” nguy hiểm. Ông ta cười. Dầu sao, tôi vẫn ngạc nhiên khi anh ta nói không. Anh ta không thể đến được ngay lúc đó, nhưng anh ta có thể đến vào buổi tối cơ mà. Lạnh lùng và bất ngờ nói không cứ như thể tôi quá mạnh mẽ đối với anh ta. Tôi thật sự sửng sốt nhưng anh biết rồi đấy, bệnh nhân mà... sự chịu đựng và yêu ghét của họ không bao giờ rõ ràng cả.
Tôi gật đầu đồng tình.
Ông tiếp tục:
– Vì thế chúng tôi đã hẹn vào chiều hôm sau. Nhưng anh ta không bao giờ xuất hiện. Số điện thoại anh ta cho tôi không gọi được và anh ta cũng chẳng có tên trong bất kỳ cuốn danh bạ địa phương nào. Tôi cho đó là chuyện vặt. Nhưng sau đó tôi lại nghĩ liệu tôi có trách nhiệm nào trong chuyện vặt này không? Tôi đã nghĩ rất lâu, sau đó thì quên mất. Cho đến hôm đó. Anh ta có mặt ở hội nghị:... và rất giận dữ. Ông ấy nhún vai. Tôi không biết.
– Tên anh ta là Silk?
– Đó là điều mà tôi lưỡng lự, Alex. Thực ra anh ta chưa bao giờ là bệnh nhân của tôi cả. Nhưng vì anh ta đã yêu cầu giúp đỡ và tôi đã cố gắng tư vấn cho anh ta qua điện thoại, nên trong một chừng mực nào đó, anh ta là bệnh nhân của tôi.
– Bert, chẳng có sự điều trị thông thường nào ở đây cả. Không vấn đề gì đâu, việc này hoàn toàn hợp pháp.
– Không phải điều đó. Vấn đề ở đây là đạo đức, đạo đức đặt lên trên luật pháp – Ông ta vặn cổ tay và cười – Đúng vậy không?
– Tất nhiên là đạo đức. Nhưng thật ra khi bắt buộc phải chọn lựa thì nó không đáng để đem ra so sánh đâu. Có hai vụ án mạng. Là ba vụ nếu tính cả cái chết của Grant Stoumen. Có thể là bốn nếu Mitchell Lerner bị đẩy từ trên mỏm đá xuống. Cả Myra Paprock nữa. Cô ấy để lại hai đứa bé vô tội. Tôi mới gặp chồng cô ấy, vết thương lòng của anh ta vẫn chưa lành.
– Anh thật bao dung, anh bạn trẻ.
– Bert, quan điểm đó thế nào với lập trường đạo đức của ông?
Ông ta mỉm cười:
– Không nghi ngờ gì nữa, anh là một nhà vật lí trị liệu thực hành... không, tên anh ta không phải là Silk. Một loại chất liệu kết cấu cơ, Mirino thì phải.
– Họ gì?
– Anh ta không nói. Tự gọi mình là “ngài”. Ngài Merino, giống như sự dối trá của một kẻ non nớt.
– Ông có thể nói tuổi của anh ta không?
– Khoảng đôi mươi. Nếu không nhầm thì ngoài hai mươi một chút. Cậu ta có tính hung hăng của một thanh niên. Sự bốc đồng đáng thương điều khiển và đòi hỏi được đáp ứng. Nhưng cậu ta bị căng thẳng thần kinh và sự căng thẳng này làm cậu ta có vẻ già hơn.
– Trường Corrective thành lập năm nào?
– 1962.
– Vậy nếu anh ta ở quãng đôi mươi vào năm 79, rất có thể anh ta là bệnh nhân hay một trong số những người làm thuê ở đó, Merino là một cái tên Tây Ban Nha.
– Hoặc ai đó không có mối liên hệ nào với trường học – Ông ta nói – Liệu anh ta có phải là một người bất kỳ với các vấn đề thâm căn cố đế không dễ gì giải quyết, ngồi trong hội nghị và phản ứng lại bởi một hay nhiều lí do nào khác?
– Có thể – Tôi nói và tính thầm. Dorsey Hewitt khoảng mười tám tuổi vào năm 1979. Lyle Gritz lớn hơn một tuổi – Cảm ơn ông rất nhiều vì đã nói chuyện với tôi. Tôi sẽ không để lộ thông tin gì nếu không cần thiết. Ông có nhớ thêm điều gì khác không?
– Không, tôi nghĩ vậy. Cảm ơn anh đã báo trước cho tôi – Ông ta nhìn xung quanh ngôi nhà nhỏ rất lâu. Tôi biết cảm giác của ông ta lúc này.
– Ông có nơi nào để đến chứ?
Ông ta gật đầu.
– Rất nhiều nơi và những cuộc hành trình mới.
Ông ta tiễn tôi ra xe. Trời hơi nóng lên một chút, không khí đặc quánh mùi mật ong.
– Bây giờ anh đi Sata Barbara à? – Ông ấy hỏi.
– Vâng.
– Cho tôi gửi lời hỏi thăm Katarina. Đường dễ đi nhất là đường cao tốc 105, qua khỏi thị trấn này. Không quá nửa giờ lái xe đâu?
– Cảm ơn ông.
Chúng tôi bắt tay nhau.
– Một câu hỏi nữa được không, Bert?
– Gì vậy?
– Những rắc rối của Mitchell Lerner. Chúng là kết quả của công việc mà anh ta làm ở trường hay là nguyên nhân?
– Tôi không biết. Anh ta không bao giờ kể về trường học, Lerner là một người rất kín đáo và luôn luôn thủ thế.
– Vì thế ông đã hỏi anh ta?
– Tôi hỏi về mọi thứ trong quá khứ. Anh ta từ chối nói bất cứ điều gì trừ việc nghiện rượu. Thậm chí sau đó chỉ nói về chuyện anh ta cai rượu. Trong công việc, anh ta luôn xem thường chủ nghĩa hành vi, nhưng khi dùng phương pháp vật lí trị liệu, anh ta muốn được chỉnh đốn lại. Dùng thôi miên – một phương pháp nhanh chóng và khôn ngoan – hay bất cứ biện pháp nào cũng được.
– Ông là nhà phân tích, tại sao Lerner lại tìm đến ông?
– Sự an toàn quen thuộc – Ông ấy mỉm cười – Và tôi biết sống thực tế hơn qua hết lần này đến lần khác.
– Nếu anh ta có sức chịu đựng, tại sao không dùng vật lí trị liệu ngay từ đầu?
– Như một điều kiện về tính cách do ủy ban dân tộc hoạt động xã hội yêu cầu, vì nó ảnh hưởng quá nhiều đến công việc của anh ta như: quên các cuộc hẹn, thất bại trong các hợp đồng kí kết bảo hiểm. Vì thế các bệnh nhân của anh ta có thể lấy lại bảo hiểm. Tôi e rằng anh ta hành động như một bệnh nhân. Không lộ mặt, và cũng không thể tin cậy được.
– Ông đã chữa trị cho anh ta bao lâu?
– Không lâu lắm.