Chương 4 GIỮA HAI THẾ GIỚI

Phải mất mấy ngày Tobie và Jalam mới hiểu Mặt Trăng là vị cứu tinh của họ.

- May mắn ấy mà, cậu bé nói, thực ra cháu đã gặp thiên thời địa lợi.

Nhưng cuộc phiêu lưu của cậu bé còn hơn cả một câu chuyện may mắn.

Bị cuốn đi ngay từ những chấn động đầu tiên của bụi ngấy, Mặt Trăng không còn biết gì nữa. Cậu tỉnh dậy, thấy mình nằm trên cái cọc đang giữ một con chim hét đen bị kẹt. Cậu cảm nhận được hơi ấm ở ngay phía dưới và nhịp tim đập hốt hoảng của con chim. Hai cánh nó quất quất vào cây ngấy.

Ban đầu, Mặt Trăng tự trói vào cọc bằng mẩu áo lanh của mình để chống chọi với cơn bão lông chim. Cậu chờ đến hết đêm.

Khi bình minh lên, cậu đã xác định được một vị trí, ngay cạnh đầu chim, nơi cây ngấy đã mềm oặt, một nửa bị nát vì bị cánh chim quất vào. Đó chính là điểm nút để giải phóng con chim hét bị kẹt trên cái cọc bé tẹo này.

Mặt Trăng lết đi theo hướng đo, cậu lết nhẹ nhàng nhất có thể. Không nên để con chim đói ăn nhìn thấy.

Nhiều giờ trôi qua, sang tận đêm hôm sau, con chim mới thử gặm cái cọc đầy gai. Nó dùng răng và móng, nhưng không ăn thua.

- Thế là cháu chợt nghĩ, cậu bé giải thích, liệu ai có thể giúp cháu? Ai sẽ cứu cháu đây? Ai, trong cái bụi ngấy này, vừa đủ mạnh và đủ gần để đến cứu cháu được?

Jalam và Tobie nhìn nhau. Cả hai bật cười và buột miệng:

- Chúng ta! Họ đồng thanh.

- Không... Không phải hai người, Mặt Trăng phủ nhận. Mà chính là con chim! Con chim, cùng với cái mỏ ở ngay gần cháu của nó! Cháu trốn nó trong khi nó lại là thứ duy nhất có thể giúp cháu.

Tobie và Jalam nghiêm túc hơn. Người bạn nhỏ của họ tiếp tục:

- Buổi sáng sau đêm thứ hai, cháu đã cầm mảnh áo của cháu trên tay để giả làm một cái cờ dài. Cháu trèo lên cọc nhảy.

Vừa nói, Mặt Trăng vừa nhảy gần bên đống lửa. Tobie và Jalam không cười. Họ đang ngưỡng mộ cậu bé.

Jalam vô cùng ngạc nhiên. Đây là lần đầu tiên ông nhận ra con người quả cảm và giàu sức sáng tạo trong cậu bé chỉ nặng vài miligram này. Người mà ông vẫn cho là con nít.

- Trong vòng mười giây, Mặt Trăng nói, cháu thấy hai mắt con chim hét đảo về phía cháu. Miệng nó mở ra và xáp gần vào. Ở tích tắc cuối cùng, cháu ngã sấp sang bên cạnh. Con chim đã đớp vào cái cọc ngấy mà không tìm thấy cháu.

Dưới ánh sáng của ngọn lửa, Mặt Trăng diễn lại cảnh đó. Khi cậu bé đóng vai con chim, cậu tiến lại gần đống lửa và cái bóng khổng lồ của cậu phản chiếu trên đồng cỏ.

- Nó quay đi. Cháu đứng dậy và tiếp tục nhảy ở đúng chỗ đấy. Con chim tấn công lần thứ hai, cháu nhảy lên để tránh nó. Mỏ của nó kéo ra một mẩu ngấy... Đó, sáng kiến nhỏ của cháu đó.

Tobie và Jalam chợt hiểu. Họ ngắm nhìn người bạn đồng hành trẻ tuổi đang nhảy nhót với sự trìu mến và ngưỡng mộ. Một sáng kiến nhỏ ư? Cậu bé gọi đó là một sáng kiến nhỏ ư? Jalam nhìn đi chỗ khác. Ông đang xúc động. Mặt Trăng đã cứu sống cả ba người.

- Lúc con chim đớp lần cuối cùng thì cây ngấy bị gãy. Nhờ vậy nó có thể mở rộng đôi cánh thoát ra và chỉ bị mất vài chiếc lông. Nó sải cánh bay. Cháu lại bị đẩy một lần nữa. Nhưng lá cờ bằng lanh của cháu mắc vào một cái gai và giữ cháu treo lơ lửng trên không trung.

Mặt Trăng quay lại gần đống lửa.

Ba người bạn đồng hành cắm trại trên một hòn đất khô. Họ đã bỏ xa bụi ngấy lại phía sau. Đây là lần đầu tiên Mặt Trăng kể về chiến công của mình.

- Cũng vì cháu gặp thiên thời địa lợi thôi, cậu bé nhắc lại.

Nhưng Jalam chữa:

- Chàng thanh niên à, cháu đã ở một nơi tệ nhất, vào lúc kinh khủng nhất. Nhưng cháu lại là một người rất cừ.

☆☆☆

Ngày hôm sau, một cơn mưa như thác ập xuống. Cơn mưa ấm áp với những giọt nước to như cái nhà.

- Càng tốt, Jalam nói, ta đã từng đợi ngày này.

Ông cầm ống xì đồng và đập đập vào những múi cỏ to xung quanh. Mỗi cú đập, ông lại giỏng tai nghe âm thanh cộng hưởng vang lên từ thân cỏ. Cuối cùng, ông chỉ tay vào một thân cỏ và rút từ thắt lưng ra một lưỡi dao nhỏ bằng gỗ cứng.

- Chúng ta đặt cái này nằm xuống.

Tobie và Mặt Trăng cầm lưỡi dao và làm theo lời Jalam. Cỏ rơi xuống sau một tiếng rít. Đốn cỏ xanh là thời khắc trang trọng hiếm khi xảy ra. Trên đồng cỏ, người ta gọi là "đặt nằm xuống" một cây cỏ. Chỉ cần cỏ khô là đủ cho phần lớn các nhu cầu hàng ngày, nhưng đôi khi cũng cần phải đốn một cây cỏ xanh.

Đốn cỏ xanh chủ yếu là để đóng thuyền.

Họ làm việc suốt hai ngày dưới mưa để đóng một con thuyền xanh thật đẹp. Con thuyền dài một xăng-ti-mét. Màu xanh của cỏ giúp thuyền đầm hơn và mớn nước tốt. Phía sau có hai cái sào dài giúp những thủy thủ tiềm năng chèo lái con thuyền của mình.

Nước bắt đầu dâng lên.

Mỗi dịp thu đến, đồng cỏ lại biến thành một khu rừng ngập nước.

☆☆☆

Chuyến đi lênh đênh trên nước kéo dài nhiều tuần. Dường như thời gian trôi chậm lại. Con thuyền dập dềnh giữa đồng cỏ. Trên thuyền, có một chỗ nhỏ để trú thân. Cứ một người ngủ thì hai người kia đẩy sào, dưới mưa.

Tobie thấy thích sự thanh bình của chuyến đi bằng thuyền.

Cậu thích quãng thời gian trôi chậm chạp này, cậu yêu cuộc sống trên thuyền, yêu sự nhàm chán, yêu sự lặp đi lặp lại của các ngày. Đầu tóc ba người lúc nào cũng ẩm ướt. Mưa cứ tí tách rơi trên đầm lầy. Đám nhện nước trượt chơi giữa những giọt mưa.

Buổi sáng, Jalam bơi trước khi bình minh hé rạng, trong lúc đó thì hai chàng thanh niên vẫn đang ngủ. Mắt nhắm mắt mở, Tobie thấy ông trèo lên thuyền, ở trần trong cái lạnh của tháng Mười một, rồi ông cuốn mình trong bộ quần áo dài của người già. Ông tháo dây buộc thuyền, bắt đầu đẩy sào và ra hiệu cho Tobie lấy một bát nước nóng.

Jalam tận dụng từng khoảnh khắc của chuyến đi cuối cùng này.

Buổi tối, Tobie nhóm lửa trên một chiếc phao, đặt cạnh con thuyền. Cậu nấu nướng trong tình trạng nước ngập đến vai.

Thời gian còn lại, chẳng có gì xảy ra... Nhưng cử động của con thuyền, sự tròng trành của nó, bản hòa tấu xa xa của lũ cóc, tiếng nước róc rách, tiếng xào xạc của rừng cỏ, chừng đó thứ cũng đủ để lấp đầy thời gian.

Suốt mấy tuần dài lênh đênh trên mặt nước, Tobie lại bắt đầu nghe thấy tiếng vỗ bập bềnh của những kỷ niệm xưa. Có lẽ mưa thu đã gột sạch lớp bụi lấp kín trí nhớ cậu.

Những ngày đầu tiên, mưa gặp bụi, tạo thành lớp bùn đen trong trái tim Tobie. Cậu thấy lại nguyên vẹn cơn ác mộng mà cậu đã trải qua trong Đại Thụ: sự chạy trốn và nỗi sợ hãi. Cậu thấy mình chạy trên những cành cây, bị sự bất công của đồng loại truy lùng. Cậu thấy lại địa ngục tù đày Tomble. Cậu thấy lại tất cả những gì cậu đã rời bỏ khi đến sống với cư dân đồng cỏ.

Nhưng dần dần, nước mưa trong vắt đã gột sạch chấm đ. Chỉ còn lại trong cậu vẻ đẹp rực rỡ của những gì cậu đang trên đường giành lại.

☆☆☆

Trước tiên, đó là bố mẹ cậu. Sim và Maïa. Khuôn mặt họ lung linh trong bóng tối đầm lầy, phía trên con thuyền. Và giọng nói của họ... Giọng nói mà Tobie sợ mình đã quên nhưng chốc chốc chúng lại trở về, thì thầm thì thầm.

Thậm chí, cậu còn cảm thấy môi cha mẹ lướt qua vành tai mình. Cậu nhắm mắt, chầm chậm áp hai bàn tay lại với hy vọng nắm được chiến khăn lụa của mẹ, vén nó lên như nâng một chiếc thang dây, rồi chạm vào làn da và mái tóc của bà.

Nhưng cậu chỉ thấy không khí, không khí ẩm ướt của những ngày mưa tầm tã. Song cậu không thấy tiếc cái hạnh phúc được mơ mộng trong chốc lát đó.

Tobie cố gắng hình dung ra bố mẹ. Họ đang ở trong tay Jo Mitch. Liệu họ có sống đến lúc con trai họ trở về không? Liệu Sim đã trao bí mật Balaïna, một phát minh đe dọa năng lượng sống còn của Đại Thụ, cho kẻ thù chưa?

☆☆☆

Một bóng ma khác ám ảnh chàng trai phiêu lưu.

Đang nằm nghỉ trên mũi thuyền, cậu cảm thấy một bàn tay chạm vào bàn tay mình và nắn từng ngón.

- Đợi đã, cậu thì thầm trong giấc ngủ. Chờ tớ đã, tớ đang ngủ, tớ phải lấy lại sức.

Cậu cảm tưởng như bàn tay đang kéo để lôi cậu đi. Bàn tay cầm vào gan bàn tay cậu kéo đi.

- Từ từ đã, tớ phải kết thúc chuyến đi của mình đã, Tobie nói.

Nhưng cậu cũng không tự vệ. Cậu thích kiểu mời chào này và, khi cậu trả lời bằng một giọng ngái ngủ, thì đó cũng là một câu từ chối nhẹ nhàng để động viên người kia đừng vội vàng.

- Tớ sẽ đến, tớ hứa đấy. Cho tớ thời gian để tớ lên tận trên cao.

Cậu tỉnh giấc đúng lúc kêu tên bóng ma.

- Elisha.

Rồi cậu phát hiện ra tay mình đã quờ ra ngoài chỗ nằm và đang bị nước mưa rơi vào. Hóa ra, lời mời đến từ những giọt mưa nặng hạt trên tay cậu. Cậu thở dài, hơi động đậy bàn tay, nhưng vẫn để nó bên ngoài để nhanh tìm lại được những ngón tay mưa của Elisha.

Thoạt đầu, Tobie định nhắc lại câu chuyện Isha với ông già Jalam. Cả hai đang đẩy thuyền bằng cây sào của mình.

- Ta đã kể cho cháu nghe những gì ta biết, Jalam trả lời. Cô ấy ở đó, với chúng ta, trên đồng cỏ, và rồi một ngày, cô ấy ra đi. Ta chẳng biết gì khác nữa.

- Nhưng bác đã bắt đầu nói với cháu...

- Chẳng còn gì nữa.

Tobie cố đoán tiếp.

- Nhưng...

Gương mặt Jalam trở nên bí hiểm.

- Thế thôi, Tiểu Thụ ạ.

Trong bụi ngấy, Jalam đã định nói tất cả vì ông nghĩ mình sắp chết. Nhưng sự sống với những điều thầm kín không thể nói ra đã quay trở lại với ông. Có lẽ đến những giây phút cuối cùng, con người ta mới nên trải lòng về cuộc đời mình.

Hôm nay, trở lại với thế giới, Jalam đã đóng sập cánh cửa của ký ức.

Cánh cửa.

Những năm sống trên đồng cỏ, Tobie chưa bao giờ nhìn thấy một cánh cửa nào. Tất cả các gié cỏ đều rộng mở. Cậu đã quên rằng ở đó cũng như bất kỳ nơi đâu, những cánh cửa chỉ hiện hữu trong tâm tưởng và chỉ một cái huých tay cũng đủ để khép chúng lại mãi mãi.

Jalam lặng thinh. Tobie giữ trên tay chiếc sào dài và đẩy nó ra đằng sau. Cậu suy nghĩ.

Ngay cả những cư dân đồng cỏ cũng có bí mật và nỗi sợ hãi.

Ilaïa, chị gái Mặt Trăng, tận sâu trong đôi mắt cô có rất nhiều cánh cửa đã cài then. Không bao giờ Tobie tìm cách mở chúng. Cậu đứng ngoài bí mật của cô, chỉ đơn giản thấy vui khi có cô bạn ân cần này bên cạnh.

Thế nhưng, bấy nhiêu đó là đủ để những ngăn cách biến mất dưới chân cậu.

Ilaïa yêu Tobie.

Đáng ra cậu phải cảm thấy ngọn lửa đam mê mà cô dành cho cậu. Sự đam mê được dồn nén từ nhiều nỗi đau: sự qua đời của cha mẹ, cái chết của người yêu, tất cả những bất hạnh cô phải chịu đựng từ bé.

Ilaïa là nô lệ của nỗ, cô sẵn sàng thiêu cháy bất cứ ai.

Khi Tobie thông báo về chuyến đi của mình, cô chỉ nghĩ đến một điều: giữ cậu lại. Ngay cả khi phải giết chết cậu để giữ cậu ở bên cô.

☆☆☆

- Sợi dây nặng quá.

Tobie thoát khỏi dòng suy nghĩ.

- Sao cơ ạ?

- Sợi dây nặng quá, ông già Jalam nhắc lại.

Tobie buông sào và vớ lấy sợi dây mắc ngay sau cậu. Cậu kéo mạnh nó ra khỏi nước. Đó là một cái dây câu.

- Một con nhộng trần, Jalam vừa nói vừa giúp Tobie gỡ con côn trùng màu xám bé tẹo ra. Đúng ra là một con bọ gậy. Vợ ta thường lắm món ragu bằng bọ gậy mà.

Tobie nhìn người bạn đường già. Rõ ràng, cậu chẳng biết thêm được gì về câu chuyện của Isha.

Cuối tháng Mười một, nước bắt đầu rút. Ngày đầu tiên của tháng Mười hai, con thuyền bị mắc cạn. Mặt Trăng là người đầu tiên bước khỏi thuyền, cậu quá mừng rỡ vì cuối cùng cũng có thể sưởi ấm đôi chân. Cậu bé chạy biến đi.

Tobie và Jalam đặt úp thuyền lên một bãi bùn. Họ móc nó vào thân một cây cỏ.

- Chẳng biết thế nào được, Jalam nói, có thể ta lại dùng đến nó khi quay về cùng thằng nhỏ, nếu tuyết không rơi.

- Còn nếu tuyết rơi thì sao ạ?

- Nếu tuyết rơi, ta sẽ đeo thêm ván.

Tobie đã được nhìn những chiếc ván khi đến đồng cỏ. Đó là những lá gỗ mỏng, dài mà người ta gắn dưới bàn chân để đi lại bằng cách trượt trên tuyết. Phần mũi ván hớt lên và cuộn vào như con ốc sên.

Tobie và Jalam nghe thấy tiếng kêu, họ thấy Mặt Trăng chạy ào đến.

- Mọi người đến đây mà xem này, nhanh lên!

Cậu bé dẫn hai người đi một đoạn cách đó vài xăng-ti-mét. Họ cùng trèo lên đám cỏ bị dập sau mưa và đến một chiếc lá rụng dưới đất. Họ đi theo Mặt Trăng đến tận mép. Tobie bật kêu lên.

Đằng xa, giữa đồng cỏ, trải dài những dãy đồi bao phủ bởi lớp vỏ cây. Trông chúng đốt vòng của một con rắn gỗ to đang chui vào rồi lại chui ra khỏi mặt đất.

- Cái gì thế nhỉ? Mặt Trăng hỏi.

- Chúng ta đang gần đích hơn ta tưởng, người dẫn đường già nói.

- Đó lại Đại Thụ à?

- Đúng, Jalam trả lời.

Tobie giật mình. Không, Đại Thụ của cậu không như thế.

Jalam nói:

- Đó là Đại Thụ dưới lòng đất. Những cái đồi kia ở ngoài trời, nhưng tất cả các phần còn lại của cành thì ở dưới lòng đất. Đại Thụ dưới lòng đất... Đại Thụ này có cùng một thân với Đại Thụ của cháu.

Gương mặt Tobie sáng lên. Cậu nghĩ đến Sim và những tài liệu nghiên cứu khổng lồ của ông. Cậu thấy lại biểu tượng bé tẹo mà bố cậu đã khắc ở Onessa, trên cửa ngôi nhà của họ ở Cành La. Ông vẽ biểu tượng này khắp nơi. Biểu tượng của dòng họ Lolness.

Trong chuyến đi dài trên thuyền, Tobie đã chạm biểu tượng này lên một tấm lắc đeo cổ bằng gỗ và tặng cho Mặt Trăng.

- Đó là những cái rễ, Tobie nói. Rễ của Đại Thụ. Rễ trồi lên mặt đất ở chỗ đó, nhưng đa phần rễ nằm dưới lòng đất. Cha cháu biết là Đại Thụ có rễ mà.

Mặt Trăng nhìn biểu tượng đang đeo trên cổ mình.

Jalam cười khi nghe Tobie nói. Rễ cây... Tại sao lại mọc ở đây nhỉ? Liệu người ta có thể nói ngược lại rằng những cành cây trên cao của Tobie là rễ của Đại Thụ dưới lòng đất được không? Thực ra thì Đại Thụ ở đâu? Rễ của nó ở đâu?

Người dẫn đường già lặng thinh để khỏi khơi lại cuộc tranh cãi quá xưa cũ, quá đau thương đối với những người Trụi.

☆☆☆

Một giờ sau, ba người đến chân đồi vỏ cây thứ nhất. Chậm rãi, Tobie tiến lại và đặt bàn tay lên cây.

- Ngày ngắn hơn trước, Jalam nói. Ta thậm chí cũng chẳng nhận ra điều đó. Chúng ta đã vào đến bóng râm của Đại Thụ rồi.

Lần đầu tiên Mặt Trăng sờ vào vỏ cây.

- Nó đang run runTobie đặt trán lên Đại Thụ. Cậu cảm thấy dòng nhựa tràn trề trong lòng Đại Thụ đang chảy mạnh để đảm bảo sự sống cho cây.

☆☆☆

Một buổi tối, ba người dừng lại dưới một rễ cây hình vòm cầu. Có một chiếc thuyền khác đang buộc ở đó, giấu trong đám cỏ. Họ đi vòng quanh chiếc thuyền. Từ sau những trận mưa xuân nặng hạt đến giờ, nước không dâng được đến đây. Jalam chạm tay vào mạn thuyền. Lớp cỏ trên đó đã khô và bắt đầu tróc ra từng mảng.

- Con thuyền này được làm ở đồng cỏ, người dẫn đường nói.

- Ai làm ạ? Mặt Trăng hỏi.

- Ta không biết. Người ta đã bỏ nó lại. Ta hy vọng rằng không có chuyện gì xảy ra với họ.

Tobie nhìn thấy một sợi lanh màu xanh mắc trên cỏ. Cậu gỡ nó ra và chìa cho hai người kia xem.

- Cái này mới làm ta lo ngại, Jalam nói.

- Mika và Liev... Mặt Trăng nói trong hơi thở.

Tobie cuộn sợi lanh quanh cổ tay.

Mika và Liev là đôi bạn rất thân. Tuổi họ xấp xỉ tuổi Tobie. Họ ra đi tìm gỗ vào đầu mùa xuân. Mọi người trên đồng cỏ đã cố can ngăn họ, nhưng Mika rất quyết tâm đi.

Cậu sẽ chăm sóc Liev. Cậu vẫn quen thế mà.

Trông một cậu bé khỏe mạnh như Liev, người ta tự hỏi tại sao lại phải chăm sóc cậu ấy. Nhưng chỉ cần ở bên cạnh cậu trong chốc lát là hiểu được cậu hoàn toàn không giống những người khác.

Liev bị bệnh yến mạch, căn bệnh lần lượt hủy hoại năm giác quan. Mười tuổi, cậu bị điếc. Năm sau đó, cậu không còn nhìn thấy gì. Và bệnh chỉ phát đến đó, để lại cho cậu ba giác quan khác vẫn hoạt động bình thường đến lạ, đó là xúc giác, khứu giác và vị giác.

Thông thường, bệnh sẽ phát hết mức độ.

- Thiếu sợi dây xanh này, Tobie nói, cháu không biết họ có thể xoay xở thế nào.

Sợi dây xanh này gắn kết hai người bạn với nhau. Nó giúp Mika định hướng cho Liev khi đi và nói chuyện với Liev bằng cách giật dây.

- Chắc chắn chúng chết rồi, Jalam nói.

☆☆☆

Nhưng may thay, ngay cả những người dẫn đường lớn tuổi khôn ngoan và đầy kinh nghiệm cũng có thể nhầm.

Đâu đấy trong Đại Thụ, Mika và Liev vẫn sống.