Chương 8 LỚP HỌC BUỔI TỐI

Vật ký sinh! Đừng nói với tôi về những vật ký sinh nữa!

- Tôi chỉ muốn nói rằng...

Sim Lolness nghiêm trang đứng lên và nói:

- Vật ký sinh không tồn tại.

Giáo sư đang nói với khoảng ba mươi học sinh ngoan ngoãn ngồi trước mặt ông. Phần lớn trong số họ đã hơn tám mươi tuổi. Họ đều mặc trên người bộ pyjama màu hạt dẻ và trông chẳng giống học trò chút nào.

Người ta nhận ra những nhân vật vĩ đại nhất của Hội đồng Đại Thụ, những nhà bác học, những nhà tư tưởng, tất cả những bộ não còn sống từ xứ Ngọn Cây đến xứ Cành La. Tất cả họ đều là tù binh của Jo Mitch và làm việc trong miệng hố.

Ở dãy cuối, Zef Clarac và Vigo Tornett ngồi cạnh ủy viên hội đồng Rolden đã xấp xỉ một trăm linh ba tuổi.

Từ nhiều tháng nay, cứ khi đêm đến, sau một ngày đào hố gian khổ, những con người lỗi lạc này lại đến lớp học buổi tối.

Jo Mitch đã chấp nhận đề nghị này của Sim, ngay cả khi hắn chẳng có tí khái niệm nào về cái gọi là lớp học. Gần đây, hắn cố gắng đối xử khéo léo với Sim Lolness vì ông đã hứa hẹn với hắn. Sim sẽ trao cho hắn chìa khóa phát minh nổi tiếng của ông trước khi mùa đông qua. Ông cam kết như vậy và biết rằng Mitch sẽ trút giận vào Maïa nếu ông không giữ lời.

Biết được bí mật Balaïna: chỉ vậy thôi cũng đủ để Người Hàng xóm Vĩ đại sướng âm ỉ mỗi đêm.

Còn về lớp học buổi tối, Mitch chỉ đặt ra hai điều kiện: không chữ viết, không người Trụi. Điều kiện thứ nhất không làm Sim ngạc nhiên. Đã từ lâu rồi, chữ viết bị cấm trong Đại Thụ. Lời nói và tranh vẽ quá đủ để giúp người khác hiểu được những ý tứ phức tạp nhất.

Nhưng điều kiện thứ hai của Mitch đã làm giáo sư thức trắng nhiều đêm. Hàng chục người Trụi đang đào phía bên kia hố, bị hàng rào và cọc gỗ ngăn cách với thế giới của ông và những người bạn ông. Sim luôn quan tâm đến số phận họ. Trong tâm tưởng của ông, lớp học buổi tối mở ra cũng là dành cho họ.

Cuối cùng giáo sư cũng nhượng bộ trước hai yêu cầu đó. Làm thay đổi ý kiến của Jo Mitch khó như đổi một cọng rơm lấy mẩu thuốc lá thân thiết của hắn.

Sim tìm được một nơi để tổ chức lớp học. Đó là cái lán của bọn canh bọ đầu dài trước kia. Hố bành trướng đến nỗi hiện nay, cái lều này bị treo dính trên một vực thẳm. Nó bị bỏ hoang trên cao, cheo leo trên cái hố sâu thẳm.

Lớp học mở cửa trong nhiều ngày. Có khoảng hai mươi môn học. Sim Lolness dạy mười bảy môn. Một số các chuyên gia bô lão khác đảm nhận những môn còn lại.

Buổi tối hôm đó, Sim Lolness tổ chức một cuộc hội thảo có chủ đề: "Những con bọ rùa không có túi rác."

Ông đứng sau một cái hòm to bằng gỗ, lật úp thành bàn làm việc. Bên cạnh ông là dũng cảm, thợ vắt sữa ấu trùng ở Cành La, trợ lý hội thảo của giáo sư. Plum Tornett rất coi trọng nhiệm vụ của mình, anh lau tấm bảng đen to mà Sim vẽ lên đó. Anh giúp Sim hết sức mình. Plum câm là người trẻ nhất. Anh bị mất khả năng nói ít nhất là từ mười lăm năm nay.

"Bọ rùa không có túi rác". Sim Lolness có ý định chứng minh cho cử tọa thấy rằng thiên nhiên không sản sinh ra rác. Bài phát biểu rất rành mạch. Zef Clarac quên mất mình từng là một học trò lười, lắng nghe một cách chăm chú. Ông thấy hay khi giơ tay lên xin phép được kết luận:

- Quả thực, theo tôi hiểu, đó là những loài ký sinh dùng để chứa rác.

Khi nghe đến từ "loài ký sinh", Sim Lolness nổi trận lôi đình.

- Ký sinh, có hại... Tôi không muốn nghe thấy những từ này ở đây, thưa ông Clarac! Mọi vật đều có ích, mọi vật phụ thuộc lẫn nhau.

Ông kết luận bằng một câu nói quen thuộc:

- Không tồn tại những loài ký sinh.

Mọi người ai cũng biết lý thuyết này của Sim Lolness. Ông đã tiết lộ nó lần đầu tiên khi ông biện hộ cho Nino và Tess Alamala tại một trong những phiên tòa lớn nhất thế kỷ.

Cử tọa bô lão trong lớp học buổi tối nhận ra Sim ám chỉ đến câu chuyện đau lòng của vợ chồng nhà Alamala thường bị kết tội sống như những vật ký sinh. Nino là họa sĩ. Vợ ông là diễn viên nhảy và nhào lộn. Họ có thể làm được cái gì cơ chứ?

Kết cục của họ thật bi đát. Từ sâu thẳm lòng mình, giáo sư chắc chắn họ chết vì những lời cáo buộc này.

Vì những lý do cá nhân, câu chuyện của gia đình Alamala làm Sim Lolness vô cùng xúc động. Ông liếc ánh mắt đầy tình cảm sang bên phải mình.

Maïa.

Trong góc lớp, Maïa Lolness đang ngồi đan trên ghế. Bà trùm khăn che mái tóc và mặc bộ đồ pyjama màu hạt dẻ giống những người khác. Bà ngồi thẳng, ống tay áo quá rộng thõng xuống nom như con bọ cánh cứng. Được khoác lên người bà, bộ đồng phục của tù khổ sai lại trở nên sang trọng.

Phần lớn thời gian, Maïa nghe một cách lơ đãng.

Bà thuộc lòng tất cả các chủ đề và chủ yếu, bà ngồi đợi đến tiết lịch sử của ông già Rolden. Thỉnh thoảng, bà dừng tay để quan sát những con người vĩ đại bị một số kẻ ngu dốt làm nô lệ này. Tệ nhất là chứng kiến họ đào từ sáng đến tối để phá hoại cây Đại Thụ họ đã từng phục vụ.

Tuy nhiên, lớp học buổi tối đã mang lại cho họ chút hy vọng và kiêu hãnh.

Những ngày dài đằng đẵng này, Maïa nghĩ nhiều đến Tobie. Bà nhớ lại hồi cậu hai tuổi, chạy lon ton trong ngôi nhà đầu tiên của họ ở xứ Ngọn Cây. Tiếng bước chân cậu lạch bạch trong hành lang, cậu không rời được bà và bà luôn đợi để thấy cậu đẩy cửa bước vào.

Hồi đó bà tự nhủ: "Thế giới thuộc về lũ trẻ hai tuổi". Bây giờ, Maïa biết rằng thế giới thuộc về những kẻ khác. Con trai bà đã bị thế giới này loại bỏ và xâu xé. Nhưng Maïa Lolness quyết định phải tiếp tục sống. Sim và bà vẫn thường nhắc nhở nhau rằng: "Chúng ta sống cho ba người". Thực tế, sự tồn tại của họ còn có ích cho nhiều người hơn ba người. Họ phải sống.

Sim nhận cho Maïa một nhiệm vụ, không vất vả như việc xẻ gỗ bằng cuốc. Bà đan tất cho đám lính canh. Nhìn bề ngoài, những đôi tất này có vẻ rất tiện ích, nhưng Maïa đã nhân tiện tạo ra trên đó những mắt lưới "thông hơi" để không khí lạnh, ẩm luồn qua và giữ mồ hôi. Nhờ bà, chân đám lính canh lúc nào cũng tê cóng và bốc mùi pho-mát.

Giữa tù binh với nhau, họ gọi kiểu hành động này là "phá hoại", kể từ khi một tù nhân già tên là Lou Tann gì đó, vốn là thợ đóng giày, bắt tay vào sản xuất cho bọn người của Jo Mitch những đôi bốt đóng đinh bên trong.

Sim đi giữa hàng ghế học sinh. Ông dừng lại trước mặt Zef.

- Đúng ra, tôi có thể nói rằng: tất cả chúng ta là vật ký sinh, ông Clarac ạ...

Zef cười. Ông vẫn luôn xấu một cách hiếm có, xấu đến nổi tiếng, nhưng bù lại, ông ngày càng hài hước và duyên dáng.

- Khi chúng ta biết tình trạng của Đại Thụ, Sim nói tiếp, khi chúng ta ý thức được trách nhiệm của bản thân... Sự xâm nhập của địa y, tầng lá thưa dần từ xuân này sang xuân khác, ong cứ biến mất dần... Đây là những dấu hiệu đáng báo động. Đúng, Zef ạ, có thể chúng ta là những vật ký sinh mà ông nói đến. Trước kia, tôi từng nói với con trai tôi rằng...

Ông dừng lại. Cằm run run. Cây kim đan trên tay Maïa chậm lại.

- Một ngày... tôi đã nói với con trai tôi rằng, ông tiếp tục bằng một giọng rưng rưng, phát minh hay nhất trong cuộc đời tôi, đó là những chiếc lá chết không bao giờ tự rụng xuống. Chúng rụng vì chồi của lá non mọc lên. Chính cuộc sống bắt chúng rụng! Ôi, cuộc sống! Nhưng hôm nay, thưa các bạn đồng nghiệp, những chiếc lá rụng xuống không được thay thế.

Giọng giáo sư trở nên xót xa. Ông biết rằng ông đang nói về chính cuộc đời mình, về Tobie. Một ngày nào đó, ông và vợ ông cũng sẽ chết, nhưng cái chồi non đáng lẽ đang mọc sau họ, đang đầy sức sống và hoài bão, cái chồi non sẽ đẩy họ ra ngoài để mọc lên, cái chồi non đó không còn ở đây nữa. Con trai họ đã biến mất.

☆☆☆

Trong hành lang dọc bên ngoài phòng học, hai tên lính canh đi vòng quanh. Chúng đi tới đi lui. Người ta thấy chúng đi qua trước cửa sổ.

- Xin lỗi, giáo sư vừa nói vừa đỡ cốc nước mà Plum đưa cho ông. Xin quý vị một phút.

Trong không gian im ắng của lớp học, người ta nghe thấy hai tiếng gõ nhẹ vào cái hòm được dùng làm bàn làm việc của giáo sư. Ngay lập tức, Zef Clarac liếc nhìn ra cửa sổ, rồi ông trườn từ ghế xuống sàn nhà và bò dưới gầm bàn, giữa những hàng chân của đồng nghiệp.

Một cảnh tượng đầy kinh ngạc.

Tất cả những người khác làm như không nhìn thấy.

- Có ai đặt câu hỏi không? Sim Lolness hỏi bằng giọng vang vang.

Zef Clarac bò đến trước cái hòm của giáo sư. Một tên lính gác đi qua cửa sổ mà không thấy gì.

Zef gõ hai lần vào hòm. Một cánh cửa sập mở ra. Một cụ già nhỏ bé chui lên, mình đầy mạt cưa và vỏ gỗ bào. Zef bước xuống thế chỗ ông. Cánh cửa sập đóng lại. Ông già bé nhỏ rũ quần áo và bò đến chiếc ghế của Zef. Ông vươm mình ngồi lên. Một vài ánh mắt hướng về phía ông. Ông trả lời họ bằng một nụ cười làm vểnh bộ râu trắng toát bé tẹo.

☆☆☆

Lớp học buổi tối không phải thú vui nhất thời của những cụ già hâm hâm. Từ khi mở cửa, hai tháng trước đây, nó dùng để nghi binh, nhằm thực hiện một kế hoạch bỏ trốn quy mô lớn: kế hoạch Tự do. Dưới bàn làm việc của giáo sư, tối nào cũng thế, người ta đang đào đường hầm. Cứ mỗi đoạn ba mươi phút, những người già lại thay nhau để đào. Họ đã đào được năm xăng-ti-mét gỗ cứng.

Túp lều được chọn để đặt lớp học bởi vì nó nằm trên cái hố, cách hàng rào vài chục bước chân. Theo Tornett, người rất tường tận kế hoạch bỏ trốn, và theo tính toán của Sim, chỉ còn lại trên dưới hai xăng-ti-mét đường chưa đào nữa vài ngày nữa, đường hầm sẽ được hoàn thành.

Từ khi Pol Colleen trốn thoát vào năm ngoái, họ biết là giấc mơ này có thể thực hiện được.

Bỗng nhiên Sim đứng im. Tất cả học sinh dỏng tai lên nghe.

Một đoàn xe phía xa làm rung cả sàn nhà. Đám lính canh chạy ra phía trước cửa sổ. Người ta nghe thấy cả tiếng kêu răng rắc của sàn ván. Sim nhìn sang trợ lý của mình. Mặt Plum Tornett tái mét. Cánh cửa lớn mở ra và xuất hiện một dáng người nổi bật giữa đám lính canh.

Thân hình này suýt nữa bị mắc kẹt ở cửa ra vào. Khi mặt hồ khẽ lượn sóng làm bản lề tung ra, hắn mới có thể bước vào được.

Jo Mitch không thay đổi nhiều.

Đôi mắt lờ đờ của hắn đảo quanh căn phòng. Hắn hết hơi vì phải leo lên tận đây. Chiếc áo vest của hắn loang lổ thứ mồ hôi nhầy mỡ giống nước luộc thịt. Cái mùi toát ra từ cơ thể hắn cho thấy có lẽ hắn đang mang tất làm toát mồ hôi do Maïa đan... Môi hắn ngậm mẩu thuốc lá ẩm.

Hắn mệt mỏi tiến lên ba bước, như thể đang phải dã ngoại trên cao.

Quần áo hắn mặc trên người vẫn thế, trong khi hắn đã béo lên một gram. Những ngấn thịt lộ ra ở thắt lưng. Bắp chân làm bục cả đường viền quần.

Hai bộ xương trong bộ đồ kẻ sọc theo sau hắn chắc hẳn là Limeur và Torn, hai cánh tay trái của hắn. Hai tên này chẳng có lấy một nếp nhăn vì chúng hầu như không còn da để bọc xương.

Jo Mitch đi đến tận bàn giáo sư. Hắn đặt cái khuỷu tay trông như đầu gối lên đó. Hắn đẩy một hay hai cái lọ thí nghiệm đặt trên hòm và nhìn xuống cử tọa đáng kính trước mặt. Những mái đầu bạc, những cái nhìn cương trực, những vầng trán thông minh này là hiện thân của những gì mà hắn căm ghét. Hắn đứng khá lâu trước mặt họ, ngón tay thọc tìm mẩu thuốc lá mắc trong hàm răng.

Sim Lolness bước sang bên cạnh để che người trợ lý của mình, Plum Tornett. Còn Plum Tornett thì đang run rẩy trong góc. Jo Mitch đã nhìn thấy Plum, hắn gạt Sim ra và tiến lại.

- Ploum, hắn nói.

Từ khi đặt chân đến cái hố, Plum đã bị Jo Mitch khủng bố.

Nỗi sợ hãi của anh không giống những nỗi sợ hãi khác. Một sự xuất hiện chốc lát của tên chủ cũng làm anh cuống quít cả lên. Ngay cả chú anh làVigo Tornett cũng không hiểu nổi tại sao anh lại sợ hãi đến thế. Việc gì đã khiến anh nhìn Mitch như vậy?

Jo Mitch khoái chí phát hiện ra ảnh hưởng của hắn đối với Plum. Hắn thích thú trò nhăn nhó, nhe răng dọa anh. Hắn gọi anh là Ploum. Thỉnh thoảng hắn lôi cổ anh đi dạo xung quanh. Mỗi khi đi dạo về, răng Plum không ngớt đập vào nhau lập cập. Anh thường lả đi trong vòng tay người chú. Plum câm cứ tỉnh dậy nửa đêm và la hét.

Mitch bước về phía món đồ chơi của hắn. Hắn gí sát mặt mình vào mặt Plum. Plum suýt nhất xỉu. Đôi mắt anh lộn cả tròng vì sợ.

- P.. pl... ploum, Mitch gầm lên và chụp lấy tai anh.

Nhưng Jo Mitch đang vội. Hắn đứng thẳng dậy và vênh cái cằm to gấp bốn lần người khác lên, hướng về phía một trong những tên vệ sĩ của hắn.

Limeur bắt đầu diễn giải:

- Người Hàng xóm Vĩ đại rất quan tâm đến lớp học của các ông. Ngài nhận thấy các ông yêu lao động.

- Thật tử tế, Sim nói một cách ranh mãnh. Đối với chúng tôi, công việc, đó chính là giải thoát...

Sim nhếch mép cười. Limeur hắng giọng và nói tiếp:

- Thưa giáo sư, nếu ông cho phép, tôi nghĩ rằng ngài Jo Mitch đề nghị ông hãy theo chúng tôi.

Maïa nhìn Sim. Ông nháy mắt để làm yên lòng bà. Sim Lolness thường xuyên bị triệu tập. Và ông luôn trở về an toàn.

Ông với cái mũ nồi và đi về phía cửa. Đám người thô lỗ này không nên nán lại đây lâu. Không nên để bọn chúng phát hiện ra sự vắng mặt của Zef Clarac. Giáo sư lại nhăn mũi với vợ mình. Bà cũng đáp lại ông bằng một cử chỉ.

Mitch bước đi, nhưng đột nhiên hắn dừng lại trước bàn làm việc. Hắn cảm thấy có cái gì trơn trơn dưới chân.

Jo Mitch cúi xuống một cách khó nhọc. Hắn nhặt lên một chút mạt gỗ vương trên ván sàn. Đầu hắn suýt chạm vào cánh cửa sập của đường hầm.

Trên tay hắn là thứ bột mịn mà người đào hầm lớn tuổi với bộ râu trắng đã rũ ra từ bộ quần áo của ông. Mitch ngẩng đầu xem liệu mạt cưa có thể rơi từ trần nhà xuống không, rồi hắn đưa lên ngửi.

Một sự im lặng đáng sợ chế ngự các hàng ghế. Mitch sục mũi trong mạt cưa, lông mày hắn cau lại.

Không có lấy một tiếng động nhỏ trong phòng.

- Nó vẫn còn mới, Sim Lolness nói với hắn. Đó là mạt cưa mới.

Mitch vẫn ngửi tay. Sự nghi ngờ tạo cho hắn phản xạ của động vật. Con ngươi hắn đảo lia lịa.

Maïa không dám thở nữa. Bà ném ánh mắt năn nỉ về phía chồng mình.

Khuôn mặt Sim bừng sáng.

- Đó là bột gỗ, Sim vừa nói vừa lau kính. Tôi đã... Vừa nãy, tôi đã cạo mạt cưa để chứng minh cho đồng nghiệp của tôi thấy sự phân hủy gỗ mục dưới tác động của nấm mốc. Một thí nghiệm đơn giản. Ngài quan tâm đến chủ đề này à, thưa ngài Jo Mitch?

Sim chỉnh lại kính trên mũi. Ông nói thêm:

- Nấm mốc gặm nhấm gỗ, điều này gợi cho ngài nhớ đến ai không?

Nụ cười rạng rỡ nở ra trên từng khuôn mặt. Nụ cười thở phào nhẹ nhõm và hãnh diện. Chỉ bằng vài từ, Sim đã cứu sống kế hoạch Tự do và kín đáo hạ nhục Người Hàng xóm Vĩ đại.

Hai tên vệ sĩ đẩy ông ra ngoài. Mitch theo sau đầy uất ức.

Limeur và người của hắn giải giáo sư đến trại người Trụi.

Mỗi lần một đoàn xe mới đến, sự việc lại lặp lại. Bọn chúng giới thiệu Sim Lolness cho những người Trụi mới bị bắt. Bọn chúng nói với họ rằng ai tuyên bố nhận ra ông sẽ được trả tự do ngay lập tức.

Âm mưu của chúng là cố chứng minh được việc Sim đã tiếp tay cho kẻ thù đến từ đồng cỏ. Từ lâu, Jo Mitch vẫn khẳng định Sim đã bán cho bọn họ bí mật phát minh của ông. Nếu một người Trụi nhận ra ông, đó sẽ là bằng chứng chính thức về tình trạng phạm tội của giáo sư.

Sim vô cùng ngạc nhiên, không người Trụi nào chùn bước trước sự đe dọa. Sim bị mê hoặc bởi điều này. Đối với họ, quá đơn giản để nói rằng họ biết ông. Vậy những con người thích bị giam cầm hơn phải nói dối này là ai? Bản thân ông có lẽ cũng không thể cương trực hơn thế.

Sim cảm thấy quan tâm và mến mộ tộc người này, tộc người cứ thêm mỗi lần lại cứu sống ông.

Tối hôm đó, chín người Trụi đến cái hố. Trong số họ, có một cậu bé lên

☆☆☆

Mặt Trăng nhìn người đàn ông đang ngồi trước mặt. Ông không giống những tên săn người cậu đã gặp từ khi cậu đến Đại Thụ. Ông khác chúng. Ông có vật gì ngồ ngộ dẹt dẹt trên đầu và mắt ông đeo hai hình tròn trong suốt. Đằng sau hai ô tròn ấy là một đôi mắt đẹp thoáng chút mơ mộng.

Tám tù binh người Trụi lần lượt đến trước mặt người đàn ông có hai hình tròn trên mắt. Một tên trong đám lính nhắc lại:

- Nhìn cho kỹ, nhìn cho kỹ! Chỉ một từ thôi là mày có thể trở về nhà!

Jalam, cũng như những người khác, tuyên bố rằng ông không biết người đàn ông này.

Đến lượt Mặt Trăng.

Làm ra vẻ nhẹ nhàng, tên lính gác vừa vuốt ve cổ cậu bé vừa nói:

- Cơ hội cuối cùng của mày đấy, nhóc ạ. Tao ra chỗ khác nhé, tao cho mày một phút để nhìn cho kỹ. Hãy nói rằng mày nhận ra ông ta. Nếu không chúng tao sẽ vứt mày vào một cái lỗ và phải đến năm mươi năm nữa, mày mới thoát khỏi cái lỗ đó, chân giẫm lên bộ râu bạc phơ mà đi.

Nhưng cậu bé người Trụi không biết người đàn ông này, người đàn ông đối diện cậu, đang nhìn cậu một cách tò mò. Mặt Trăng cảm nhận rõ lòng nhân từ trong ánh mắt ấy. Một cái nhìn trong sáng và thông minh.

Bỗng nhiên, hai hình tròn trong suốt mờ hơi nước. Người đàn ông gỡ hai khung tròn ra và để lộ đôi má lấp lánh nước mắt. Biết chắc rằng tên lính gác không nghe thấy, ông mới thì thào:

- Cháu đã tìm thấy vật này ở đâu, cậu bé?

Mặt Trăng không hiểu. Người đàn ông nhắc lại, giọng nhỏ nhất có thể:

- Nói cho bác biết, cháu tìm thấy vật cháu đang đeo trên cổ ở đâu?

Cậu bé đặt tay lên mẩu gỗ do Tiểu Thụ khắc. Liệu đây có phải một cái bẫy nữa không? Cậu có nên trả lời câu hỏi này không? Người đàn ông này làm cho cậu thấy tin tưởng.

Tên lính không để ông còn thời gian. Hắn quay trở lại và hỏi:

- Sao rồi?

- Không, Mặt Trăng nói vội vàng.

Bọn chúng thô bạo cậu bé về phía những người khác.

☆☆☆

Sim Lolness còn lại một mình. Ông không mấy tin vào sự ngẫu nhiên, ông tin vào cuộc sống. Làm sao biểu tượng của gia đình Lolness lại nằm trên cổ cậu bé người Trụi này?

Ông trở lại với những người bạn cùng cảnh ngộ trong nhà ngủ.

- Thế đấy! Ông vừa nói vừa bước vào.

Ông thường nói vậy sau mỗi nỗ lực lớn. Ông có thể đào hố trong vòng ba tiếng đồng hồ và khi kết thúc ông nói "Thế đấy!" như thể việc đó chẳng đáng kể gì với ông.

Sim không nới với Maïa về vật ông nhìn thấy trên cổ cậu bé người Trụi, nhưng, những ngày về sau, ông cảm thấy hé mở điều gì đó. Một cảm giác mơ hồ, hầu như không rõ rệt, nhưng lại đang chiếu sáng tâm can ông.

- Ổn chứ, Sim của em?

- Ổn, Maïa ạ.

- Anh đang nghĩ gì à?

Bà thường vừa cười vừa nói như vậy vì hơn ba mươi năm qua, chưa bao giờ bà lại thấy ông không nghĩ gì cả.

- Có thể, Maïa ạ. Có thể.

- Anh nghĩ gì vậy?

Họ đều gầy đi, kiệt sức, da thịt lạnh ngắt, chịu cảnh tù đày, bàn tay đầy thương tích, cố ngủ trên chiếc ván gỗ mà bọn chúng đưa cho họ để thay giường. Vậy mà khi nghe họ nói chuyện trong bóng tối, mỗi đêm, thỉnh thoảng người ta cứ ngỡ như họ đang hưởng tuần trăng mật.

Lou Tann, người thợ chữa giày già đang ngủ ở cái ván bên trên rất thán phục vợ chồng nhà Lolness.

Lou Tann nghe họ nói chuyện mà thỉnh thoảng lại nhớ đến gia đình mình.

Khi tình thế chuyển sang bất lợi cho Hội đồng Đại Thụ, Lou đã tìm cách giấu ủy viên hội đồng Rolden trong xưởng của mình. Ông đảm nhận việc đó trong vài ngày. Rolden sống trong kho chứa da của người thợ giày.

Một tuần sau, bọn lính xuất hiện.

- Có mùi giày đế gỗ cũ trong xưởng của ông, tên sếp tuần tra nói.

Lou Tann ngước nhìn vợ mình, bà đang cúi mặt xuống. hiểu chuyện gì đã xảy ra.

- Cô? ông nói với vợ.

Bọn người tuần tra lôi Rolden ra khỏi nhà kho, tháo giày của ông và xâu vào tay ông để làm trò cười.

Lou Tann bị chính vợ và ba đứa con ông tố giác. Cũng ngày hôm đó, cả hai người cùng bị tống giam trong cái hố.

☆☆☆

- Anh nghĩ gì vậy? Maïa nhắc lại trong đêm tối.

- Anh thấy một chút ánh sáng, Maïa à.

Bà cho rằng Sim đang nói về ánh trăng chiếu trên trần nhà ngủ. Nhưng Sim Lolness chỉ có một tia sáng duy nhất trong đầu.

Có thể Tobie vẫn còn sống ở đâu đó.