Chương 5 BƯỚM ĐÊM
Khi Tobie tỉnh dậy trong hốc cây, phải mất một lúc lâu cậu mới nhớ mình đang ở đâu. Cậu đã tỉnh lại sau nhiều giờ miên man trong giấc mơ, hồi tưởng những kỷ niệm về Cành La và lần đầu gặp gỡ Elisha.
Lúc này, rạng đông đang hắt những tia nắng đầu tiên lên Đại Thụ. Tobie cố cử động nhẹ. Chân trái cậu đau nhức nhối nhưng vẫn tuân theo sự điều khiển của trí não. Phần thân thể còn lại nhừ tử vì những cú đánh.
Thông thường, khi tỉnh dậy sau một cơn ác mộng, ta vui sướng thấy quanh mình một thực tại êm đềm và không còn hiểm nguy, một tia sáng lọt qua khe cửa.
Còn Tobie, mở mắt sau một đêm vô thức lại phải đối mặt với cơn ác mộng của đời mình. Lập tức cậu nhớ đến cuộc săn đuổi nhằm vào mình. Cậu nhớ ra rằng mình đã mất tất cả. Cậu cũng hồi tưởng lại những kẻ săn người đã xém chút nữa thì lôi được cậu ra khỏi hốc.
Cậu hẳn đã lại rơi vào tâm trạng buồn rầu và lo sợ, nhưng cậu nghe thấy một tiếng gọi còn thôi thúc hơn: cơn đói.
Cha thường nói với cậu:
- Mỗi bộ não có một bí mật. Với cha, đó là cái giường, với con đó là cái đĩa. Hãy ăn trước khi suy nghĩ nếu không con sẽ kém minh mẫn đi đấy.
Có lần cha nói khi nhìn thấy Tobie ủ rũ: “Nó không được ở trong cái đĩa của nó rồi [3] ”.
Và cũng như tất cả những lời giáo sư Lolness từng phát ngôn, cách diễn đạt này cũng đi vào ngôn ngữ đời thường mà chẳng ai rõ nhờ đâu.
Tobie chống khuỷu tay để ngóc đầu lên, vươn người lại gần khe hốc. Cậu chăm chú quan sát.
Cậu chợt nhớ đến tên săn lùng có thể đang núp ở đâu đó. Tobie ngừng lại một lát.
Đói khát như vậy nhưng bộ não cậu vẫn lập luận được: nếu hắn ta ở đó thì từ nãy đến giờ đã nhảy bổ vào mình rồi. Cậu mạnh dạn thò hẳn đầu lên, bám vào một mố gỗ nhỏ rồi cố đu bổng lên.
Cậu cảm thấy mình như một con rối gỗ. Chân và tay thẳng đuỗn như những thanh gỗ mắc vào một khung lớn.
Và vì cái mũi hơi sưng tấy do những cú ngã dúi dụi khiến cậu liên tưởng đến một con rối rất nổi tiếng mà trên Đại Thụ người lớn hay kể cho trẻ con nghe.
Những vết thương vạch trên da thịt như khuy móc. Ngày hôm trước, cậu phải chạy trốn mười tiếng liên tục, chịu đòn, ngã dúi dụi đến hai chục bận, rồi lại đứng dậy chạy cho tới khi rơi tõm vào cái khe này và trốn qua đêm.
Tin quan trọng đầu tiên trong ngày, đó là dẫu sao Tobie vẫn còn đi bộ được. Bước chân đầu tiên của cậu kèm theo một tiếng rên, giống như bị đau nhưng thật ra là một tiếng kêu sung sướng. Cậu vẫn còn đi lại được, cậu thậm chí đã ao ước chuyện đó sau một đêm bất động.
Khám phá đáng mừng thứ hai của Tobie, đó là phát hiện ra cách chỗ cậu đang đứng vài bước, một cái mụn cây to màu nâu sẽ dùng làm bữa sáng cho cậu. Tobie đặc biệt không thích loại nấm bẹt này vì nhiều khi chúng chứa kén côn trùng. Đúng ra phải luộc chín kĩ trước khi rán hoặc bỏ lò.
Nhưng Tobie tách một miếng dày, bỏ tọt vào mồm nhai sống. Tobie nhìn thấy một giọt nước nhỏ xíu trong khe vỏ, cậu hớp liền mấy ngụm như một con kiến rồi lại chui vào hốc. Sau bữa sáng qua quít này, cậu cảm thấy bộ não hoạt động trở lại.
Cậu suy tính kế hoạch.
Từ lúc chạy trốn đến giờ, cậu chỉ chạy theo bản năng về đúng một hướng. Khi rời Ngọn Cây bằng những đường phụ, hay khi đi lên những Cành Cao như bây giờ đây, cậu những tưởng không biết đi về đâu. Nhưng cả cơ thể đã mách bảo cậu phương hướng và cậu nhanh chóng hiểu ra rằng đích của mình là Cành La. Mọi phản xạ của sự sống đều kéo cậu xuống dưới đó. Cậu rành Cành La như lòng bàn tay. Bất cứ kẻ truy đuổi nào cũng không thể lần ra dấu vết của cậu một khi đã ở trong cái thế giới thuộc về cậu.
Cha cậu đã tìm cách dặn dò:
- Đi đi con. Đừng bao giờ dừng lại.
Nhưng Tobie muốn tin rằng đâu đó trên cây Đại Thụ này thể nào cũng có chỗ ẩn náu.
Và rồi, còn có Elisha. Người duy nhất còn lại bên cậu, người duy nhất không phản bội cậu. Elisha sẽ cứu giúp cậu. Địa ngục sẽ khép lại ở cửa ngõ của Cành La. Chỉ cần đến được đó.
Chỉ cần… Nhưng xứ Onessa còn cách đây ít nhất năm ngày đi bộ và trên đường đi còn hàng trăm kẻ trang bị vũ khí đang truy lùng cậu. Vậy là cậu buộc phải lên đường lúc đêm xuống, không ánh sáng, vào lúc những loài săn mồi, côn trùng hay chim ăn đêm đang đi săn.
☆☆☆
Tobie trốn cả ngày trong nơi trú ẩn để ngủ và săn sóc vết thương bằng dải lá tươi. Ba lần, cậu bị đánh thức vì cơn chấn động dội xuống từ hàng toán người rầm rập chạy qua. Ba lần, cậu đứng tim, thở dốc, một lúc lâu sau khi toán săn đã đi qua.
Chúng vẫn ra sức truy lùng cậu. Ngày một gắt gao hơn.
Chưa bao giờ một cuộc chiến không cân sức như vậy lại diễn ra trên Đại Thụ này: một đứa trẻ chống chọi tất cả những người còn lại.
☆☆☆
Vào tháng Chín, chín giờ tối là bóng đêm đã phủ trên Đại Thụ. Tobie dứt khoát rời khỏi nơi ẩn náu. Cậu đã biết hướng đi. Cậu cảm thấy nó từ sâu bên trong như thể đã nuốt chửng một cái la bàn. Cậu bắt đầu bước đi, và sau vài bước, ý chí phải sống sót đã xoa dịu những nỗi đau đớn và cậu lại chạy được trên cành cây thuở nào.
Phải nhìn Tobie chuyền cành thì mới thấy rất giống một con bướm. Im lặng, chính xác, khó dò đoán. Cậu đã học được tất cả ở Cành La. Cây Đại Thụ giống như khu vườn của cậu.
Tobie biết những nơi có người ở và tránh xa những nơi đó. Cậu đi đường vòng để tránh những thành phố gỗ mục lớn mọc lên nhanh như nấm trên Đại Thụ.
Nhưng nhiều nhóm săn đuổi đã đi trước cậu đôi khi dừng chân tại một chốn hoang vu để nghỉ qua đêm. Vậy nên Tobie cũng phải đề phòng những luồng sáng phát ra từ đám lửa trại.
☆☆☆
Bất chợt, chưa kịp nhìn thấy cái gì đang đến thì cậu nghe thấy tiếng người.
Chính ở một ngã tư đường giao nhau mà nếu đi đường vòng nhất định cậu sẽ mất thêm thời gian quý giá. Cậu phải cố thoát qua khúc này.
☆☆☆
Trườn bằng khuỷu tay, cậu bắt đầu tiến lại gần. Chừng mươi gã đàn ông ngả ngốn quanh đống lửa sắp tàn trên gác một xiên vài khoanh thịt dế nướng. Chắc phải có một nửa con dế cho gần mười tên săn người, và rượu chảy lênh láng.
Tobie đang đói. Cậu nghe tiếng họ hát, những bài thật hay, đúng là những điệu hát khi đi săn. Cái đẹp vẫn thỉnh thoảng lẩn vào trong những trái tim chai sạn. Tobie nhận ra những khúc hát đã ghi dấu tuổi ấu thơ của mình.
☆☆☆
Trong lãnh địa của gia đình trên Ngọn Cây, nơi cậu đến nghỉ trong những dịp hè, không còn nữa những chuyến săn bắn rình rang vốn là thú vui của ông ngoại. Nhưng các vú nuôi vẫn thỉnh thoảng dẫn cậu đi xem những cuộc lùa thú săn của nông dân vẫn còn được tổ chức ở những cành lân cận. Tobie, được đặt ngồi vắt vẻo trên lưng những người đi săn, cố tình làm trệch hướng mũi tên họ bắn. Cậu cù lét mấy xạ thủ bắn cung cừ nhất. Vì tuổi cậu còn nhỏ nên người ta thể tất cho mọi chuyện. Có lần, cậu giấu một con rệp trong áo suốt một ngày, để rồi thả nó thật xa khỏi những tay thợ săn khi đêm đến.
Thế nhưng, cậu rất thích nằm dài dưới bàn tại trạm nghỉ săn mỗi khi hoàng hôn xuống. Ở đó, cậu lắng nghe những khúc ca, điệu nhạc, vậy nên mới độ năm sáu tuổi, cậu đã cảm thấy mình là dân đi săn thực thụ hơn bất kì ai. Cậu mê mải với những bài hát, những câu chuyện cũ kĩ, rồi mùi thịt nướng, cả mùi ủng mỗi khi tốp đi săn quay trở về bàn.
Nhưng đêm đó, khi thiếu cẩn trọng mà tiến lại gần để lắng nghe khúc nhạc của những kẻ đang săn đuổi mình, cậu không còn là nhóc tì Tobie được người ta chuyền tay nhau bế quanh bàn và khiến ai cũng phải mỉm cười. Cậu đang trong bộ dạng một con mồi kiệt sức mon men lại gần trại của tốp thợ săn.
Cậu nằm im trên đất một lúc. Bỗng nhiên, một tiếng sào sạo làm cậu chú ý. Tiếng động phát ra từ bên phải, rất gần cậu. Cậu quay đầu lại, một tiếng kêu mắc nghẹn trong cổ họng. Máu cậu đông cứng lại.
Đôi mắt đỏ nhìn cậu chằm chặp trong đêm đen.
Cậu thả mình lật người qua bên kia. Tốp người đi săn vẫn đang hát. Tobie ngóc đầu đang vùi giữa hai cánh tay, lúc này mới dám nhìn lại đôi mắt kia. Tiếng gầm gừ trở nên hung hãn hơn.
Đó là một con kiến chiến binh.
Một bờ rào đang ngăn nó lại, nhưng nó bắt đầu cựa quậy để xô đổ rào cản đó. Tobie nhận thấy một đôi mắt khác cũng đang chĩa về phía cậu. Và còn một con kiến thứ ba đang núp trong bóng tối.
Ba con chó ngao cực lớn, đỏ tựa than cháy đượm, hẳn đã bị đánh thức bởi mùi Tobie.
Vậy ra những kẻ đi săn này không chỉ có một mình. Bọn chúng được hỗ trợ bằng những con vật khủng khiếp này. Tobie đang chuẩn bị chuồn lẹ thì tiếng chuyện trò sau bữa tối đột nhiên ngưng bặt. Sự kích động của mấy con kiến khiến đám người chú ý. Một tay râu tóc xồm xoàm cao ít nhất hai ly rưỡi đứng dậy và tiến lại gần rào chắn.
- Chúng mày trong đó yên lặng đi nào!
Tobie lộn một vòng vào sâu trong bóng tối. Lũ kiến dồn cả về phía cậu, còn gã đàn ông đang tìm lý do khiến mấy con vật kia lên cơn kích động.
- Falco! Enok! Chúng mày có im mồm đi không nào?
Hắn bắt đầu lượn quanh hàng rào và nói chuyện với mấy con vật. Tobie đang tìm cách. Cậu cần phải làm gì đó. Bất cứ điều gì. Cậu lục tìm trong túi một vật nào đó để đánh lạc hướng. Chẳng có gì cả. Không có lấy một mẩu gỗ để ném ra phía khác. Tay thợ săn vẫn tiếp tục đi dọc theo hàng rào. Đám người lục tục theo sau hắn. Cái gì có thể thu hút lũ kiến về cái góc tối mò ấy nhỉ?
Tobie nhìn những chỗ băng bó của mình. Cử chỉ cứu sống cậu kéo dài không đến một giây. Cậu giật những dải băng sậm đen vì máu, vo tròn lại rồi ném ra sau rào chắn. Trong phút chốc, lũ kiến bu lại. Mùi máu làm chúng trở nên điên cuồng. Chúng quay sang giành giật nhau.
- Một mẩu lá! Chúng tranh nhau một cái lá!
Gã đàn ông đạp một cú vào hàng rào rồi quay về phía đống lửa trấn an đám bạn săn.
☆☆☆
Một phút sau, Tobie đã ở xa rồi.
Cậu đã thoát. Cậu không dừng lại nữa. Cậu chạy thục mạng như thể lũ kiến vẫn đang rượt theo.
Phó thác cho bản năng dẫn đường về Cành La, cậu mặc lòng suy nghĩ vẩn vơ. Hành động giải phóng tinh thần. Cậu đã quen với kiểu chạy như thế này từ hồi bị đày biệt xứ đến Onessa. Nhiều ngày liền leo trèo trên cành cây nơi khoảng cách không còn tính đếm được nữa.
☆☆☆
Cậu hồi tưởng, chẳng hạn như buổi sáng anh chàng Plum Tornett thấp bé đến gia đình Lolness với một bộ dạng không ai nhận ra nổi. Mặt dính đầy bùn, anh ta rên rỉ, tay chỉ về hướng anh vừa chạy đến. Ôm Sim Lolness cố gắng xoa dịu anh, nhưng anh gào thét ngày càng to. Tay vẫn chỉ về hướng mặt trời lặn, anh chộp vào cằm giáo sư. Tobie hiểu ngay lập tức. Đối với anh chàng câm này, động tác trỏ vào cằm là nhắc đến bộ râu của bác anh.
Có chuyện gì đó đã xảy đến với ông Vigo Tornett rồi.
Tobie quyết định đi một mình để nhanh chóng biết chuyện gì đã xảy ra. Đã quá muộn để nhờ hai gia đình Asseldor hay Olmech sống ở trên cao hơn giúp đỡ. Cha mẹ miễn cưỡng để cậu đi và đưa anh chàng Plum tội nghiệp vào nhà.
Đó là năm thứ ba Tobie sống ở Cành La. Bây giờ, cậu đi đến nhà ông Tornett mất chưa đầy nửa thời gian so với những lần đầu tiên. Cậu đã thuộc những cành chuyền nguy hiểm, những cành tắt bắc giữa các nhánh cây để tránh những đoạn đường vòng, và cậu chuyền từ cành này sang cành khác, nhảy từ lá này sang lá khác.
Khi đến được nhà ông Tornett, cậu không nhận ra điều gì khác lạ. Lửa trong lò sưởi đã tắt và bộ đồ ăn đã được dọn ra cho hai bác cháu.
Nhưng khi đi vòng ra đằng sau cành về phía ổ mấy con ấu trùng thì cậu mới trông thấy ông lão.
Cảnh tượng thật thương tâm.
Ông Tornett nằm gục trên vỏ cây, bất tỉnh, quần áo rách bươm.
Tobie bấy giờ đã lên mười, cậu đã trải qua bao thử thách nhưng chưa bao giờ cậu thấy một người trong tình trạng như vậy.
Cậu ôm chầm lấy ông lão.
- Ông ơi! Ông Tornett ơi!
Cậu ôm lấy cái đầu râu tóc của ông lão.
- Ông trả lời cháu đi! Cháu xin ông!
Ông lão không cử động. Quá muộn mất rồi. Cậu gượng đặt đầu người bạn già của mình xuống. Một luồng gió lạnh làm cậu rùng mình.
- Vĩnh biệt ông Tornett, cậu nghiêm trang nói như trong một vở kịch.
Lúc bấy giờ cậu cảm thấy những ngón tay người bị thương đang siết chặt cánh tay cậu. Thậm chí còn hơn cả bóp siết. Ông Tornett bấm móng tay mình vào da thịt Tobie sâu đến nỗi thiếu chút nữa là móng xuyên qua bên kia. Đứa trẻ không thể hình dung một sức mạnh đến vậy ở người già. Tobie kêu thét lên vì đau, tiếng thét đánh thức ông Tornett tỉnh lại, buông cậu bé ra.
Một tiếng sau, Tobie ngồi thấm bông lau thân thể bầm giập thương tích của ông Tornett quả cảm. Ông còn sống, những vết thương có vẻ không nghiêm trọng, những lằn rạch đỏ chằng chịt khắp cơ thể. Mặc độc chiếc quần đùi nằm trên giường, ông già Vigo Tornett trông giống như người nhện. Tobie cố nhịn cười nhưng trông cảnh tượng có gì đó thật khôi hài.
Khi có thể mở được miệng, ông Vigo Tornett thốt lên:
- Ở Tomble… Bọn nó dần ông như thế này chẳng cần lý do nào hết… Ở Tomble… bọn nó nện ra trò…
Tobie thực không hiểu lắm. Hình như ông Tornett vẫn nửa tỉnh nửa mê. Cú sốc hẳn đã khơi dậy những kỷ niệm xưa cũ. Những kỷ niệm về một phần đời khác của Tornett khi ông còn là một thanh niên hư hỏng. Có lần ông đã kể cho Tobie nghe. Ông đã bị giam trong ngục Tomble mười năm. Những năm tháng kinh khủng ấy không thể phai mờ trong ký ức.
Ông Vigo Tornett mở mắt. Một lúc sau, ông kể lại chuyện vừa xảy đến với ông.
☆☆☆
Nghề vắt sữa ấu trùng đòi hỏi độ chính xác cao.
Bản thân việc vắt sữa chỉ là vấn đề thành thạo cộng thêm chút khéo léo. Một miếng vải trắng dùng làm khăn thấm. Sau đó, người ta vắt kiệt miếng vải trong một cái chậu hứng sữa. Nhưng nhiệm vụ tinh tế nhất của người vắt là quan sát con ấu trùng.
Ai cũng biết mỗi ấu trùng sẽ phát triển thành một côn trùng độc lập. Tuy nhiên, người vắt giỏi nhất cũng chưa chắc đã phân biệt được ấu trùng này với ấu trùng kia. Vì vậy, phải chăm chú theo dõi quá trình trưởng thành của chúng để có thể thải chúng đi kịp thời. Anh chàng Plum tử tế và chất phác đôi khi quá gắn bó với mấy con ấu trùng mà giữ chúng lại quá thời gian cho phép. Đã hơn một lần, ông bác phải vội vàng giúp cậu cháu đẩy nhanh một con ấu trùng xuống vực vì lớp vỏ ngoài bắt đầu nứt tách và để lộ những sợi râu ngoe nguẩy hoặc bộ hàm trên.
Nhưng lần này, ông Tornett phải mặt đối mặt với một con bọ hung tê giác giữa đêm tối mịt mùng. Con bọ hung vẫn còn những mảnh màng nhớp nháp dính trên mai. Bất ngờ vì cuộc chạm trán đầu tiên, lại mới chui ra từ lớp vỏ ấu trùng, con bọ không có vẻ gì là thân thiện. Nó có thể dễ dàng xé xác ông Tornett. Ông gan dạ nhảy lên đầu con bọ hung, bám chặt vào cái sừng duy nhất của nó và bị nó lăng tứ phía, quật vào đống cành và bỏ mặc cho nằm chết tại nơi mà Tobie rốt cuộc cũng tìm ra ông.
Từ bữa đó trở đi, ông Tornett chỉ cho phép cậu cháu vắt sữa những con ấu trùng bé thuộc họ Nosodendron.
☆☆☆
Tobie hồi tưởng chuyện mà thời đó đối với cậu như một trò phiêu lưu hãi hùng. Ngày hôm sau, cậu kể lại cho Elisha nghe và cố tình để cho cô bé hiểu chính cậu là người đuổi con bọ hung tê giác đi, “nó to gấp tớ năm mươi lần”. Elisha lắng nghe rồi thì thầm:
- Thế còn Plum?
Elisha rất thương Plum, người cháu bị câm của ông Tornett. Đôi khi, Tobie tự hỏi liệu Elisha có thích một Tobie bị câm không nhỉ… Đứng trước mặt cô ấy là vị anh hùng cứu mạng ông Vigo Tornett thế mà cô ấy lại còn hỏi thăm về Plum!
- Còn Plum của cậu ấy à? Anh ấy đã đánh nhau với một con bọ hung tê giác ư? Tobie hỏi.
- Không, mà cậu cũng không cơ mà.
Từ bữa đó trở đi, Tobie hiểu rằng cậu sẽ không bao giờ nói dối Elisha nữa.
☆☆☆
Bây giờ, trong cái đêm phải chuyền cành suốt thế này, cậu thà tay không đối phó với bất kì con bọ ngựa khát máu nào còn hơn là phải chạy trốn sự hằn thù của thị tộc mình.
Cậu kết thúc đêm trốn chạy thứ hai trong một hốc nhỏ sau khi đã đuổi một con mọt gỗ nằm đờ đẫn trong đó đi. Cậu cuộn tròn người mà ngủ. Trời đã tảng sáng. Đó là lúc cậu phải nhanh chóng biến đi như những loài ăn đêm vô danh, vô hình mà giờ cậu đã nhập bọn.
☆☆☆