Chương 10

Khi Maigret trở lại phòng khách thì hai cửa sổ đã mở to để những luồng gió mùa xuân thổi vào. Lucas đã làm xong việc lấy căn cước từng người trong một bầu không khí như là một nhà tù.

Những kẻ bị bắt vẫn xếp hàng đứng sát tường. Trong bọn chúng có ba đứa tỏ ra coi thường cảnh sát. Đó là: Oscar, Jojo, tên thợ máy của hắn và Guido Ferrari, tên người Ý.

Oscar đang nhắc lại cho Lucas:

— Nghề nghiệp: thợ máy, chủ xưởng. Viết thêm: võ sĩ quyền Anh chuyên nghiệp có đăng ký từ năm 1920. Quán quân ở Paris hạng nặng năm 1922...

Các thanh tra cảnh sát mang một tốp người bị bắt nữa tới. Đó là những công nhân của xưởng sửa chữa ôtô như mọi buổi sáng đến xưởng làm việc. Người ta bắt chúng đứng dựa vào tường với đồng bọn. Trong đó có một tên miệng đười ươi lên tiếng với giọng kéo dài:

— Thế nào? Bị cả rồi ư?

Chúng lên tiếng cùng một lúc như các học trò khi thầy giáo vắng mặt. Chúng huých nhau và đùa cợt với nhau. Chỉ có Michonnet là giữ điệu bộ thiểu não, đầu rụt xuống vai, mắt nhìn xuống sàn nhà.

Còn Else thì nhìn Maigret với vẻ đồng loã. Có phải cả hai người đã hiểu nhau rồi không? Khi Oscar giở trò chơi chữ, ả nhìn viên cảnh sát trưởng và cười.

— Bây giờ tất cả yên lặng! - Maigret quát lên.

Nhưng cùng lúc ấy một chiếc xe nhỏ đậu bên thềm nhà. Một người ăn vận lịch sự, một chiếc túi da trên tay, vẻ vội vàng xuống xe. Bước vào nhà, ông ta ngạc nhiên nhìn những người xếp hàng và bầu không khí ở đây.

— Người bị thương đâu?

— Lucas, anh phụ trách việc này...

Đó là một nhà giải phẫu tầm cỡ ở Paris mà người ta gọi đến để chạy chữa cho Carl Andersen. Ông bác sĩ lên lầu với vẻ lo ngại. Đi theo ông là viên thanh tra.

Chỉ có Else cau mày. Màu xanh trên mắt ả như đã nhạt đi.

— Tôi yêu cầu yên lặng! - Maigret lại nói - Các người sẽ nô đùa sau. Cái mà các người hình như quên mất là sẽ có một trong số các người để lại cái đầu.

Và cặp mắt của ông nhìn từ đầu đến cuối hàng người.

Mặt trời vẫn như vậy, vẫn có những luồng gió xuân. Chim chóc vẫn hót ríu rít.

Nhưng trong phòng khách thì môi mọi người như bị khô đi, mắt họ trở nên lơ láo.

Chỉ một mình Michonnet cất tiếng rên một cách không chủ ý.

— Tôi thấy các người đã hiểu ra! - Maigret vừa nói vừa đi đi, lại lại, chắp tay sau lưng - Phải tranh thủ thời gian. Nếu ở đây không xong thì về Sở Cảnh sát. Các người hiểu chứ?... Tốt! Vụ giết người thứ nhất: Issac Goldberg đã bị bắn thẳng vào người. Ai đã gọi Goldberg về ngã ba Ba góa phụ?

Chúng yên lặng nhìn nhau trong khi đó trên đầu chúng có những bước chân của bác sĩ giải phẫu.

— Tôi đang chờ. Xin nhắc lại, việc xét sử sẽ diễn ra ở Tháp Pointue. Ở đấy, người ta sẽ thẩm vấn từng người một, Goldberg đến Anvers. Hắn có hai triệu đồng bằng kim cương. Ai đã biết chuyện này?

— Tôi! - Else nói - Tôi biết hắn ở Copenhagen. Hắn là chuyên gia về những đồ trang sức bị đánh cắp. Tôi đọc báo thấy nói có một vụ ăn cướp ở Londres và những viên kim cương có thể được mang đến Anvers. Tôi biết đây là Goldberg. Tôi nói chuyện này với Oscar...

— Đoạn mở đầu rất đẹp! - Tên này càu nhàu.

— Ai đã viết thư cho Goldberg?

— Chính là ả...

— Hắn tới đây vào ban đêm. Trong xưởng thợ lúc ấy có ai? Và nhất là ai giết hắn ta? - Maigret hỏi.

Yên lặng. Những bước chân xuống thang gác của Lucas. Viên thanh tra nói với một cảnh sát:

— Tới Arpajon tìm một bác sĩ tới giúp việc cho giáo sư. Mang theo dầu long não... Hiểu chưa?

Và Lucas lại lên lầu trong khi đó Maigret cau mặt nhìn hàng người.

— Tôi cho rằng đi từ xa xưa là đơn giản hơn cả. Anh trở thành kẻ chứa chấp của trộm cướp từ lúc nào, anh đấy?

Ông nhìn thẳng vào Oscar. Câu hỏi này có vẻ nhẹ nhàng hơn các câu hỏi trước đó.

— Thế là ông khép tôi vào tội oa trữ của gian phi. Còn gì nữa đây?

Như là một diễn viên tồi, hắn mỉm cười nhìn người đang hỏi hắn.

— Vợ tôi và tôi là những người thật thà. Đúng không, bà xã? Thật là đơn giản. Tôi là võ sĩ quyền Anh, năm 1925 tôi mất danh hiệu ấy do một vụ lộn xộn trong một hội chợ. Trong số những người bị tù hai năm có những người đã kiếm được nhiều trong vụ bán tháo hàng ấy.

Tôi cũng muốn thử thách, nhưng vì tôi là thợ máy nên tôi mở một xưởng sửa chữa ôtô. Tôi sẽ kiếm lợi bằng cách mua bán các xe cũ và các phụ tùng xe. Tôi dự định thu được bốn trăm ngàn đồng, chỉ có điều là quá muộn, các hãng lớn nhìn tài sản của xưởng thợ mà bán chịu. Người ta đã mang đến cho tôi một chiếc xe ăn cắp được để tôi ngụy trang nó, một người bạn tù trong ngục Bastilie của tôi. Công việc không dễ dàng gì... Từ một chiếc, sau đó lên năm, mười chiếc. Rồi đến các đồ bằng bạc ăn cắp được trong một biệt thự gần Bougival. Người ta giấu trong xe, sau đó người ta liên hệ với những cửa hiệu ở Etampes, Orleang và xa hơn. Và như vậy thành quen đi...

Và hắn quay lại tên thợ máy.

— Ông ấy đã biết trong những chiếc săm có gì chưa?

— Rồi! - Tên kia trả lời.

— Mày sẽ chết vì sợi dây điện này thôi. Chỉ cần cắm hai đầu dây vào ổ điện là mày trở thành cái giẻ rách...

Maigret ngắt lời hắn.

— Issac Goldberg đã tới đây bằng xe riêng của mình, một chiếc Minerva. Người ta chờ hắn để không phải là mua với một giá rẻ mà để ăn cướp số kim cương ấy. Mà muốn ăn cướp được thì phải giết hắn, vậy ai là người đã làm việc này?

Yên lặng tuyệt đối! Đây là điểm dễ chạm nọc nhất. Maigret lần lượt nhìn từng cái đầu một và thấy trên trán của gã người Ý có hai giọt mồ hôi.

— Kẻ giết người là anh đúng không?

— Không! Không! Đó là...

— Là ai?

— Là bọn chúng... Là...

— Nó nói dối! - Oscar gầm lên.

— Ai chịu trách nhiệm giết người?

Người chủ xưởng sửa chữa ôtô lảo đảo, nhìn lên trần nhà.

— Người Đan Mạch trên lầu một!

— Nhắc lại!

— Người Đan Mạch trên lầu một!

Nhưng bản thân hắn cũng không tin vào điều mình nói nữa.

— Nghe đây!

Maigret chỉ tay vào Else và, ông giống như một nhạc trưởng điều khiển các nhạc công chơi nhiều loại nhạc cụ khác nhau trong khi biết rõ rằng dàn nhạc không thể có một sự hoà hợp hoàn toàn.

— Cô sinh ở Copenhagen ư?

— Nếu ông mày tao chi tớ với tôi thì người ta tưởng rằng ông đã ngủ với tôi rồi.

— Trả lời.

— Ở Hambourg!

— Cha cô làm gì?

— Lái thuyền.

— Còn sống chứ?

Ả run lên. Ả nhìn đồng bọn với một vẻ bối rối kiêu hãnh.

— Ông ấy bị chém đầu ở Dussendorf.

— Mẹ cô?

— Bà nghiện rượu.

— Cô làm gì ở Copenhagen?

— Làm tình nhân của một lính thuỷ. Hang, một chàng trai xinh đẹp mà tôi quen ở Hambourg đã mang tôi đến đây. Anh ấy là một thành viên trong một băng nhóm. Một ngày nọ người ta quyết định ăn cướp trong một ngân hàng, tất cả đã được trù liệu từ trước. Có thể kiếm được một triệu bạc trong một đêm. Tôi đi ẩn nấp, nhưng trong nội bộ chúng tôi có nội gián, khi chúng tôi phá két sắt thì bị cảnh sát bao vây. Ban đêm, người ta không nhìn thấy gì. Chúng tôi chạy tán loạn. Có tiếng súng săn đuổi, những tiếng kêu. Tôi bị đạn vào ngực và chạy thục mạng. Hai cảnh sát tóm được tôi, tôi cắn vào tay một người, một cú đá vào bụng người kia khiến anh ta phải bỏ tôi ra. Nhưng tôi vẫn bị săn đuổi, tôi đã nhìn thấy một bức tường, tôi leo lên, tôi ngã về phía bên kia và khi tỉnh lại tôi thấy đứng trước mặt tôi là một chàng trai thuộc tầng lớp trên, rất lịch sự đang nhìn tôi với vẻ hoảng hốt và thương hại...

— Carl Andersen ư?

— Đấy không phải là tên thật của anh ấy. Anh ấy sẽ nói rõ với ông, một cái tên rất phổ biến. Anh ấy nửa năm sống trong những lâu đài xinh đẹp ở Đan Mạch, nửa năm sống trong một biệt thự chiếm một phần diện tích của thành phố.

Người ta thấy một viên thanh tra và một người nhỏ bé đi vào. Đó là ông bác sĩ theo yêu cầu của cuộc giải phẫu. Ông ta giật mình khi thấy một sự tập hợp ở đây và trong tay gần như tất cả mọi người đều là còng số tám cả. Nhưng người ta đã đưa ông lên lầu một.

— Sau đó thì sao?

Oscar càu nhàu, Else nhìn hắn một cái nhìn dữ tợn và căm ghét.

— Carl đã giấu tôi trong biệt thự của cha mẹ anh và cũng chính anh đã chạy chữa cho tôi cùng với một người bạn đang học ngành y. Anh đã bị hỏng một mắt trong một vụ tai nạn máy bay. Anh mang một tấm vải che mắt màu đen, anh tin chắc rằng không có một cô gái nào có thể yêu anh khi anh bỏ miếng băng ấy để lộ con mắt giả ra...

— Anh ta đã yêu cô ư?

— Không phải là ngay lúc ấy. Tôi đã không hiểu. Và bọn họ (ả chỉ tay vào hàng người) thì không bao giờ hiểu nổi. Đây là gia đình theo đạo hồi. Ý nghĩ đầu tiên của Carl là cứu vớt một linh hồn, anh thường nói... Anh ấy nói một bài giảng rất dài với tôi. Anh đọc từng chương trong Kinh thánh. Anh rất sợ cha mẹ anh biết chuyện này. Thế rồi một hôm, sau khi tôi bình phục, anh ấy ôm lấy tôi mà hôn rồi bỏ đi. Một tuần lễ sau đó tôi không gặp anh. Từ căn phòng những người giúp việc, nơi tôi ở, nhìn ra, tôi thấy anh đi đi, lại lại trong vườn, đầu cúi xuống...

Oscar đập tay vào đùi.

— Thật là đẹp như một cuốn tiểu thuyết! - Hắn kêu lên - Kể tiếp đi, con búp bê của anh!

— Đó là tất cả. Khi quay lại, anh bảo anh muốn cưới tôi làm vợ. Việc này không thể tiến hành ở Đan Mạch được mà phải ra nước ngoài. Anh ấy nói anh đã hiểu cuộc đời, từ nay anh sẽ là người có ích. Đó là tất cả...

Giọng nói của ả trở nên bình dân hơn.

— Chúng tôi kết hôn ở Hà Lan dưới cái tên Andersen. Cái đó làm tôi thích thú, tôi đã tưởng mình sẽ mãi mãi như vậy. Anh ấy kể cho tôi nghe nhiều chuyện mới lạ. Anh ấy buộc tôi phải ăn vận như thế này, thế kia, ngồi vào bàn ăn thế nào, thay đổi giọng nói ra sao. Anh ấy dạy tôi đọc sách. Chúng tôi đi thăm những viện bảo tàng....

— Nói xem, bà xã! - Tên chủ xưởng nói với vợ - Sau này chúng ta cũng sẽ đi thăm những viện bảo tàng, đúng không? Chúng ta sẽ nắm tay nhau để chiêm ngưỡng bức hoạ La Joconde...

Else nói tiếp:

— Chúng tôi cư trú ở đây vì Carl sợ rằng tôi sẽ gặp lại một trong số đồng đảng của tôi. Anh ấy phải làm việc để sống vì anh từ chối sự giúp đỡ của gia đình. Để đánh lừa mọi người, anh bảo tôi là em gái của anh. Nhưng anh vẫn lo ngại, anh ấy thường giật mình mỗi khi có tiếng chuông gọi cổng. Hang có thể vượt ngục và lúc ấy không ai có thể biết trước Carl sẽ ra sao. Carl yêu tôi, đó là điều chắc chắn.

— Tuy nhiên... - Maigret gợi ý.

Ả hăng hái nói ngay:

— Ông cần biết rõ! Lúc nào tôi cũng cô đơn. Chỉ những câu chuyện về lòng tốt, về cái đẹp, về cứu rỗi linh hồn, về số phận con người, về sự sùng bái Thượng đế, và những bài giảng. Khi anh đi, anh giam tôi lại nói để tránh mọi sự cám dỗ. Thực tế anh ấy ghen như một con hổ, và rất ham mê nữa!

— Liệu có thể nói tôi có con mắt tinh đời không! - Oscar nói chen vào.

— Anh đã làm gì? - Maigret hỏi Oscar.

— Tôi đã nói rồi! Thật quá dễ dàng! Tôi đã cảm thấy đây là giả tạo, có lúc tôi tự hỏi liệu anh chàng Đan Mạch ấy có thể... Nhưng tôi coi thường hắn, tôi không thích quanh quẩn mãi bên con gà mái... Đừng bực mình, bà xã! Bà biết rõ cuối cùng thì tôi vẫn trở về với bà kia mà. Đây là công cuộc kinh doanh! Tôi rình mò quanh ngôi nhà, khi người một mắt không có ở đấy. Một hôm tôi bắt chuyện được với ả qua cửa sổ vì con người lẳng lơ đã bị khoá chặt. Ngay lập tức ả hiểu khi anh ta về thì chuyện gì sẽ xảy ra. Tôi ném lên cho ả một cục sáp để ả lấy dấu chiếc chìa khoá. Những tháng sau đó chúng tôi nói chuyện với nhau ở ngoài vườn và bàn về câu chuyện làm ăn. Không phải dụ dỗ gì cả, ả đã chán anh chàng nghệ sĩ ấy. Trái tim của ả đứng giữa tôi và hắn ta!

Maigret chậm chạp nói thêm:

— Và bà bỏ mặc Oscar ư? - Maigret hỏi mụ vợ. - Từ đấy anh thường ra vào ngôi nhà này và tối tối cô cho thuốc ngủ vào thức ăn của Carl Andersen ư?

Người vợ gã chủ xưởng khóc nức nở.

— Họ đã lừa dối tôi, ông cảnh sát trưởng! Thoạt đầu chồng tôi cam đoan đây chỉ là một cô gái, anh ấy đã làm một việc thiện là làm cho nó thoát khỏi nơi giam hãm. Anh ấy mang cả hai chúng tôi đi Paris. Chúng tôi kết bạn với nhau. Nhưng một ngày nọ tôi bắt gặp hai người đang...

— Thế thì sao? Một người đàn ông không phải là một thầy tu.

Cô ả khốn khổ, thất vọng.

Else yên lặng. Ả khó chịu, bối rối.

Bất chợt Lucas đi xuống.

— Trong nhà này có cồn không?

— Để làm gì?

— Để sát trùng các dụng cụ.

Else vội vàng xuống bếp lục tìm trong đám chai lọ.

— Đây rồi! - Ả nói - Liệu người ta có cứu được anh ấy không? Anh ấy có đau đớn lắm không?

— Đồ dơ dáy! - Vẫn đứng yên từ nãy đến giờ, Michonnet nghiến răng lại mà nói.

Maigret nhìn nhà kinh doanh bảo hiểm rồi hỏi tên chủ xưởng:

— Thế còn người này thì sao?

— Ông chưa biết tí gì ư?

— Tôi biết đôi chút... - Maigret nói - Ngã ba có ba ngôi nhà. Ban đêm xe cộ đi lại, những chiếc xe tải chở rau đi Paris, khi về chở hàng hoá ăn cắp được. Ngôi nhà Ba góa phụ thì chẳng có gì đáng lo ngại, nhưng còn ngôi biệt thự. Không kể đến việc cần có một con người đáng kính trọng để mang bán một vài thứ... Else chịu trách nhiệm về Michonnet ư?

— Không cần thiết phải xinh đẹp! Hắn mắc bẫy ngay. Một đêm cô ả dẫn chúng tôi đi và chúng tôi đã chuốc rượu sâm banh cho hắn! Một lần khác ở Paris chúng tôi bố trí một ả dễ coi gặp hắn, trong khi đó vợ hắn cứ tưởng chồng đang đi công tác. Người ta bắt hắn làm việc. Điều kỳ cục là hắn cũng ghen như một cậu học sinh trung học. Thế có chán không!

Có những tiếng động khó hiểu trên lầu và Maigret thấy Else mặt tái đi, tai lắng nghe mà không chú ý gì đến cuộc thẩm vấn nữa.

Có tiếng của nhà phẫu thuật:

— Giữ chặt lấy...

Có hai con chim sẻ đang nhảy nhót trên sân trải đá cuội.

Miệng ngậm tẩu, Maigret nhìn một lượt những người bị bắt.

— Yên lặng! Việc còn lại là xem ai đã giết người.

— Tôi đã chứa chấp hàng gian nên không thể...

Viên cảnh sát trưởng quát tên chủ xưởng câm miệng rồi nói:

— Đọc báo, Else thấy những đồ trang sức bị đánh cắp ở Londres có giá trị hai triệu đồng hiện chỉ có thể trong tay Issac Goldberg. Cô ta đã quen tên này khi còn cùng trong băng đảng ở Copenhagen, cô ta viết thư cho hắn hẹn gặp nhau ở xưởng sửa chữa ôtô và hứa sẽ mua lại số kim cương đó với giá cao. Goldberg cũng quen biết cô ta, không nghi ngờ gì, hắn lên xe tới nơi.

Họ uống rượu sâm banh trong nhà. Người ta gọi thêm người hỗ trợ. Nói cách khác, các người đều có mặt ở đấy cả. Cái khó là giải quyết cái xác thế nào sau khi giết xong tên nhà buôn.

Michonnet tỏ ra hoảng hốt vì đây là lần đầu tiên anh ta tham gia vào một tội ác. Chắc chắn là người ta đã tống rượu cho anh ta. Oscar đề nghị chôn xác chết trong một cái hố. Chính Else là người có ý kiến khác...(Yên lặng) Cô ta đã chán cảnh sống lẩn tránh vào ban đêm, bị giam cầm vào ban ngày. Cô ta cũng đã chán những bài giảng về đạo đức, về lòng tốt và về cái đẹp. Cô ta cũng đã chán cuộc sống tồi tệ, phải đếm từng đồng xu một. Cô ta đi đến căm ghét Carl Andersen, nhưng cô ta cũng biết Carl rất yêu mình, do đó thà giết hơn là để mất anh ta... Cô ta uống rượu! Cô ta có một ý kiến dại dột. Đặt trách nhiệm về tội ác lên vai Carl Andersen, không tính đến việc anh ta có nghi ngờ gì cô không, kể cả tình yêu mù quáng của anh ta nữa... Có đúng không, cô Else?

Lần đầu tiên ả quay mặt đi.

— Chiếc xe nhãn Minerva sẽ được ngụy trang để bán lại hoặc bỏ ở một nơi xa xôi nào đó. Cần phải ngăn chặn việc nghi ngờ những thủ phạm thực sự của vụ này. Michonnet thì quá sợ hãi. Thế là người ta quyết định dùng chiếc xe của anh ta phục vụ cho vụ này. Chính anh ta là người đầu tiên đi kiện, gây ồn ào trong vụ chiếc xe bị mất trộm. Cảnh sát sẽ tới nhà Carl để tìm xác chết, và ý đồ đổi chỗ hai chiếc xe được nảy sinh. Xác chết được đưa lên chiếc xe sáu mã lực. Andersen bị đánh thuốc ngủ như mỗi buổi tối. Người ta đưa chiếc xe vào nhà để xe của anh ta. Người ta mang chiếc xe cà tàng của anh sang nhà Michonnet.

Ở vùng này, vì xa lánh mọi người nên Carl được coi là kẻ điên rồ. Nông dân sợ hãi khi nhìn thấy chiếc băng đen bịt mắt của anh ta. Người ta sẽ tố cáo anh! Vụ này thật rất lạ lùng khi so với danh tiếng của gia đình và với con người của anh ta. Bị bắt giam, người ta không giết anh và để ngăn chặn sự bê bối đối với gia đình khi người ta tìm ra căn cước thật của anh ta...

Ông bác sĩ nhỏ bé ở Arpajon nói qua cánh cửa khép hờ.

— Cần một người nữa để giữ anh ta. Không làm thế nào để anh ta ngủ được...

Còn một viên thanh tra trong vườn.

— Lại đây! - Maigret gọi người này.

Cùng lúc ấy có một người nào đó gục đầu vào ngực ông.