Chương 10

Mười lăm phút, rồi hai mươi phút trôi qua, Fanny vẫn đang nghĩ đến Edmund, cô Crawford và bản thân mà không bị ai xen ngang. Cô bắt đầu ngạc nhiên thấy mình bị bỏ lại lâu đến thế, và băn khoăn, mong ngóng nghe thấy tiếng bước chân và giọng nói của họ. Cô lắng nghe, rồi rốt cuộc cũng nghe thấy; cô nghe thấy nhiều tiếng bước chân đến gần, nhưng cô mừng hụt vì đó không phải là giọng nói cô mong, khi tiểu thư Bertram, cậu Rushworth và cậu Crawford từ chính con đường cô vừa đi xuất hiện trước mặt cô.

“Cô Price có một mình kìa!” và “Fanny thân mến, sao lại thế này?” là những lời chào hỏi đầu tiên. Cô kể lại chuyện mình. “Tội nghiệp Fanny”, -chị họ cô kêu lên, “sao họ lại lợi dụng cảnh ốm yếu của em thế kia chứ! Tốt hơn hết là em đi cùng bọn chị”.

Rồi cô ngồi xuống, mỗi cậu một bên, cô tiếp tục câu chuyện từ lúc trước với họ, sôi nổi bàn về khả năng cải tiến. Họ chẳng chọn được gì, nhưng Henry Crawford đầy những ý tưởng và kế hoạch, và nói chung, cậu đề ra bất cứ điều gì cũng được tán thành ngay lập tức, trước hết là Maria rồi đến cậu Rushworth, mà công việc chính dường như để lắng nghe người khác, có người liều đưa ra một ý kiến là họ phải nhìn thấy cơ ngơi của Smith, bạn cậu.

Sau ít phút như thế, tiểu thư Maria quan sát cái cổng sắt, bày tỏ ước muốn đi qua đó vào trang viên, để hiểu rõ hơn quang cảnh và cây cối của họ.

Thực ra ai cũng muốn thế, và theo ý kiến của Henry Crawford, thì đây là cách tốt nhất, duy nhất để khai thác mọi lợi thế; nhưng cánh cổng bị khoá. Cậu Rushworth ước giá cậu mang chìa khóa theo, cậu bực bội nghĩ không hiểu vì sao lại không mang chìa khóa, và quyết tâm sẽ không bao giờ đi mà thiếu nó nữa, nhưng ý nghĩ ấy không xua được sự khó chịu hiện tại. Họ không thể đi qua, khi tiểu thư Bertram vẫn không hề giảm bớt ý muốn, kết cục cậu Rushworth vội vã tuyên bố cậu sẽ đi lấy chìa khóa. Cậu khởi hành ngay lập tức.

- Chắc chắn đây là việc hay nhất chúng ta có thể làm lúc này, vì chúng ta đã ở xa tòa nhà ấy rồi, - cậu Crawford nói lúc cậu Rushworth đi khỏi.

- Đúng, chẳng còn việc gì khác để làm. Nhưng này, nói thật nhé, các vị có thấy nơi này xấu hơn ta mong đợi không?

- Không, trên thực tế khác xa. Tôi thấy nó đẹp hơn, uy nghi hơn và hoàn thiện hơn trong phong cách của nó, dù kiểu dáng này có thể có thể chưa đẹp nhất. Tôi sẽ nói thật với các cô điều này, - cậu nói khẽ hơn, - tôi không nghĩ sẽ đến thăm Sotherton lần nữa, vui vẻ như tôi lúc này. Tôi thấy thêm một mùa hè nữa mới hoàn thiện nổi.

Sau một lát bối rối, cô tiểu thư đáp:

- Anh là người quá lịch duyệt, không nhìn bằng con mắt trần tục. Nếu những người khác nghĩ Sotherton đã cải tạo, tôi nghĩ chắc anh cũng sẽ cho là thế.

- Tôi e rằng tôi không phải là người quá từng trải, nhưng trong một số điểm có thể tôi hiểu khá rõ. Xúc cảm của tôi không chóng phai mờ đến thế, hồi ức của tôi về lãnh địa phong kiến trong quá khứ không dễ chịu như người ta thấy trong trường hợp với những con người lịch duyệt.

Tiếp theo là một lát im lặng ngắn ngủi. Tiểu thư Bertram lại bắt đầu:

- Sáng nay hình như anh rất thích được đánh xe. Tôi mừng thấy anh vui như thế. Anh và Julia cười nói suốt dọc đường.

- Thế ư? Phải, tôi tin là thế; nhưng tôi chẳng nhớ tí tẹo nào. Chà! Tôi tin rằng tôi đã kể cho cô ấy nghe vài câu chuyện cười về tay giám mã già người Ailen của bác tôi. Em gái cô hay cười lắm.

- Anh cho là nó vô tư lự hơn tôi?

- Dễ vui hơn cô nhiều, - cậu đáp và cười, - cô biết đấy, vì thế dễ kết bạn hơn. Tôi không dám mong giải trí cho cô bằng những giai thoại về ông lão xà ích người Ailen trong suốt mười dặm đánh xe.

- Đương nhiên, tôi tin mình cũng vui tính như Julia, nhưng hiện giờ tôi suy nghĩ nhiều hơn.

- Nhất định thế rồi, và trong nhiều hoàn cảnh, chính sự vui vẻ phấn chấn lại biểu thị tính vô tình. Tuy vậy, triển vọng của cô quá thuận lợi, không thể cho là thiếu vui vẻ. Cô có cả một cảnh tượng rất ư vui tưoi ở phía trước.

- Anh định nói theo nghĩa đen hay nghĩa bóng đây? Tôi chọn theo nghĩa đen. Phải rồi, mặt trời tỏa sáng và trang viên trông rất vui mắt. Nhưng không may là cái cổng sắt kia, cái hàng rào thấp kia gây cho tôi cảm giác bị kiềm chế và thử thách. Tôi không thể sổ lồng, như con chim sáo đá đã hót[16]. - Cô nói câu đó rất diễn cảm và tiến đến cổng, cậu đi theo cô. - Cậu Rushworth đi lấy chìa khóa lâu thế!

- Không lẽ cô không thể ra ngoài nếu không có chìa khóa và không được sự che chở cùng quyền uy của cậu Rushworth, hay cô có thể đi vòng quanh rìa hàng rào ở chỗ này này, tuy hơi khó nhọc một tí, song có tôi giúp đỡ. Tôi cho là có thể làm được, nếu cô thực lòng muốn không bị giam cầm nữa, và tự cho phép mình nghĩ đó không phải là điều ngăn cấm.

- Ngăn cấm ư! Nhảm nhí! Tôi quyết ra ngoài bằng cách đó, và nhất định làm. Lát nữa cậu Rushworth mới đến, còn chúng ta sẽ không còn trong tầm mắt nữa.

- Nếu chúng tôi làm thế, xin cô Price vui lòng nói lại với cậu Rushworth là cậu ta sẽ tìm thấy chúng tôi ở ở khu rừng sồi trên quả đồi nhỏ đằng kia kìa.

Fanny thấy chuyện này là không đúng đắn, và cố ngăn lại:

- Chị sẽ bị thương mất, thưa tiểu thư Bertram, - cô kêu lên, - chắc chắn chị sẽ bị thương hoặc rách toạc áo choàng vì những cái gai nhọn kia kìa, chị có cơ nguy ngã vào hàng rào nữa. Tốt hơn hết là chị đừng đi.

Nhưng lúc cô nói xong, chị họ cô đã an toàn ở bên kia hàng rào, mỉm cười vui vẻ vì thành công và nói:

- Cảm ơn em, Fanny thân mến, nhưng chị và cái áo vẫn còn nguyên đây này, tạm biệt em nhé.

Một lần nữa, Fanny bị bỏ lại một mình, cảm giác thú vị không tăng lên, cô thấy gần như tiếc cho mọi điều nghe thấy và nhìn thấy, kinh ngạc vì tiểu thư Bertram và giận cậu Crawford. Cô thấy đi đường vòng tới quả đồi nhỏ rất ư là vô lý, chẳng mấy chốc họ đã khuất tầm nhìn của cô, và trong vòng vài phút, cô không còn nghe thấy hoặc nhìn thấy bất kỳ người bạn nào nữa. Dường như cả cánh rừng nhỏ này dành riêng cho mình cô. Suýt nữa, cô đã nghĩ rằng Edmund và cô Crawford đã rời khỏi nó, nhưng Edmund không thể quên hẳn cô đi như thế.

Bất thình lình, những tiếng bước chân lôi cô khỏi tình trạng đăm chiêu khó chịu, có ai đó đi nhanh xuống con đường dạo chơi chính. Cô mong là cậu Rushworth, nhưng lại là Julia, nóng bừng và thở không ra hoi, trông rất cáu kỉnh, cô ta kêu lên khi nhìn thấy Fanny:

- ơ kìa! Những người khác đâu cả rồi? Chị tưởng Maria và cậu Crawford ở đây với em.

Fanny giải thích.

- Một mánh hay đấy, chị thề! Chị không thể tìm ra họ ở đâu hết, - cô hăm hở nhìn vào trang viên. - Nhưng họ không thể đi quá xa, và chị nghĩ chị cũng như chị Maria, không cần ai giúp đỡ.

- Nhưng chị Julia ơi, cậu Rushworth sắp mang chìa khóa đến đây mà. Chị đợi cậu Rushworth nhé.

- Không, không phải chị. Một buổi sáng là quá đủ cho gia đình ấy rồi. Vì chị chỉ có lúc này mới thoát được bà mẹ kinh khủng của cậu ta, bé ạ. Chị phải cam chịu hành xác, trong khi em ngồi đây, bình tĩnh và sung sướng đến thế! Có lẽ em đổi chỗ cho chị cũng được đấy, nhưng em luôn khôn ngoan tránh được những việc khó chịu, ngớ ngẩn đó.

Đây là một nhận xét bất công nhất, nhưng Fanny có thể bỏ qua; Julia đang cáu, và tính nết cô rất nóng nảy, vì thế cô không để tâm, chỉ hỏi cô có trông thấy cậu Rushworth không thôi.

- Có, có chứ, chị nhìn thấy cậu ta đang vội vàng bán sống bán chết, chỉ kịp kể cho chúng ta việc cậu đang làm và tất cả bọn em ở đâu.

- Thật đáng thương, cậu ấy tất bật vô ích.

- Thế mới đáng lo cho Maria. Chị không có nghĩa vụ tự trừng phạt mình vì tội của chị ấy. Chị không sao thoát được bà mẹ, chừng nào bà dì phiền hà của chị còn rối lên với bà quản gia, nhưng cậu con thì chị có thể thoát.

Ngay lập tức, cô trườn sang bên kia hàng rào và đi, không để Fanny kịp hỏi câu cuối cùng liệu cô có nhìn thấy cô Crawford và Edmund không. Tuy nhiên, sự kinh hãi khi ngồi đó, lúc nhìn thấy cậu Rushworth phần nào ngăn Fanny nghĩ nhiều đến sự vắng mặt liên miên của họ. Cô thấy cậu bị hành hạ nhiều quá và hoàn toàn không vui khi nhớ lại những điều vừa qua. Julia đi được dăm phút thì cậu tới; mặc dù Fanny chỉ thuật lại phần tốt đẹp nhất của câu chuyện, rõ ràng cậu bẽ mặt và rất cáu. Thoạt đầu cậu không nói gì, mặt cậu chỉ lộ vẻ quá ư ngạc nhiên và phật ý, cậu đến cổng và đứng đó, hình như không biết nên làm gì.

- Họ muốn tôi ở lại, chị Maria ủy tôi nói lại rằng anh sẽ tìm thấy họ ở quả đồi nhỏ kia kìa, hoặc quanh quất đâu đó.

-Tôi không tin mình phải đi thêm nữa, - cậu sưng sỉa nói, - tôi chẳng nhìn thấy họ đâu hết. Lúc tôi đến quả đồi, có thể họ đã đi chỗ khác rồi. Tôi đi bộ thế là đủ lắm rồi.

Cậu ngồi phịch xuống cạnh Fanny, vẻ mặt rầu rĩ hạng nhất.

- Tôi rất tiếc, - cô nói, - thật không may. - Cô ước mong có thể nói câu gì đó có lợi hơn.

Sau một lúc im lặng, cậu nói:

-Tôi tưởng họ phải ở lại đợi tôi.

- Tiểu thư Bertram nghĩ là anh sẽ đi theo chị ấy.

- Tôi sẽ không phải theo cô ấy, nếu cô ấy ở lại.

Không thể phủ nhận điều đó, và Fanny im lặng. Ngừng một lát, cậu tiếp:

- Cô Price, cô có ngưỡng mộ cậu Crawford như một số người không? về phần tôi, tôi chẳng thấy cậu ấy có gì đặc biệt.

- Tôi không thấy cậu ta điển trai tí nào.

- Điển trai! Chẳng ai có thể gọi một người đàn ông còi cọc như thế là điển trai. Cậu ta cao chưa đến mét sáu. Tôi thấy cậu ta là một gã xấu trai. Theo tôi, lẽ ra chẳng nên thêm anh em Crawford vào làm gì. Không có họ, chúng ta rất ổn rồi.

Fanny thở dài rất nhẹ, và không biết cãi lại cậu ra sao.

- Nếu tôi làm ra vẻ khó khăn trong việc đi lấy chìa khóa thì mới có thể là cái cớ, nhưng cô ấy nói muốn có là tôi đi ngay kia mà.

- Tôi chắc không ai có thể sốt sắng hơn anh, và tôi dám nói anh đã đi nhanh hết mức. Nhưng anh biết đấy, từ đây về nhà cũng cách một quãng, chưa kể phải vào trong nhà. Khi chờ đợi, người ta tính thời gian tệ lắm, và nửa phút dài như năm phút vậy.

Cậu đứng dậy và lại đi đến cổng, và “giá như lúc này cậu ta hiểu về bản thân mình”. Fanny nghĩ trong lúc cậu đứng đó, cô nhận thấy một dấu hiệu mủi lòng, khích lệ cô có ý định khác, và cô nói:

- Thật tiếc là anh không gặp họ. Họ muốn nhìn thấy quang cảnh đẹp hơn của tòa nhà, nhìn từ phần kia của trang viên và cho rằng có khi nó đã cải tạo rồi. Và anh biết đấy, không có anh chẳng thể nào dàn xếp được.

Cô thấy mình xua một người bạn đi thành công hơn là giữ lại. Cậu Rushworth dịu hẳn:

- Thôi được, - cậu nói, - nếu cô thực lòng thấy tôi đi thì hay hơn; Thật ngớ ngẩn khi mang chìa khóa đến mà vô ích. - Rồi cậu bước đi, chẳng buồn có nghi thức nào nữa.

Lúc này ý nghĩ của Fanny dồn vào hai người đã bỏ cô lại lâu như thế, và dần dần đâm sốt ruột, cô toan đi tìm họ. Cô đi theo vết chân họ men con đường dạo chơi, và vừa rẽ vào một chỗ ngoặt thì giọng nói và tiếng cười của cô Crawford lại vọng đến tai cô; âm thanh ấy đang đến gần, chỉ vài chỗ rẽ nữa là họ đến trước mặt cô. Họ vừa từ trang viên rẽ vào vùng bỏ hoang qua cổng ngách không cài, đã nhử họ ngay sau khi để cô lại, và họ băng qua phần trang viên vào đúng con đường trồng cây hai bên mà suốt buổi sáng, Fanny đã mong được tới, rồi họ ngồi xuống dưới một cái cây. Đấy là chuyện của họ. Rõ ràng họ đã cùng nhau trải qua một thời gian dễ chịu, và không nhận thấy họ đã vắng mặt bao lâu rồi. Điều an ủi lớn nhất của Fanny là yên chí Edmund rất mong cô, chắc chắn cậu trở lại vì cô, khiến cô hết mệt hẳn. Nhưng nó không làm dịu nỗi đau phải ở lại suốt một giờ đằng đẵng, trong lúc cậu nói chỉ vài phút thôi, cũng không xua được sự tò mò muốn biết họ chuyện trò những gì trong suốt thời gian đó, rốt cuộc khiến cô thất vọng và buồn rầu lúc họ sẵn sàng trở lại tòa nhà, như đã thoả thuận chung.

Vừa đến bậc dưới cùng lên sân hiên, bà Rushworth và bà Norris đã có mặt ở bậc trên cùng, định vào vùng hoang vu vì họ rời tòa nhà đã một giờ rưỡi. Bà Norris nhanh nhảu đi nhanh hơn. Ngược lại những rủi ro chặn đứng niềm vui của các cô cháu gái, bà được một buổi sáng thú vị, vì bà quản gia sau nhiều cử chỉ nhã nhặn về đề tài gà lôi, đã dẫn bà đến trại sản xuất bơ sữa, kể lể mọi thứ về những con bò cái của mình, cho bà công thức làm món phó mát kem nổi tiếng, và từ lúc Julia rời họ, họ hài lòng vì người làm vườn bà rất khoái làm quen, vì bà gặp ông ta đúng lúc cháu trai của ông bị ốm, bà đã khiến ông ta tin là bị sốt rét, và hứa cho cậu bé một bùa ngải. Đe đền đáp, ông ta đã cho bà xem vườm ươm những loài cây được chọn lọc kỹ càng nhất và biếu bà một loài cây thạch nam rất lạ.

Gặp nhau rồi, tất cả cùng về nhà, đến ngay phòng khách có sofa và chuyện phiếm, đọc các tạp chí hàng quý, đợi những người khác trở về, và ăn tối. Lúc các tiểu thư Bertram và hai công tử bước vào trời đã muộn, cuộc dạo chơi của họ hình như có phần không được tán thành, hoặc vì nó chẳng ích gì cho chủ đề của ngày. Theo lời họ kể lại, cả bọn đã đuổi nhau vòng quanh, cuối cùng mới gặp được nhau, theo sự quan sát của Fanny thì hình như quá muộn để lập lại sự hòa hợp, thú nhận sự quyết tâm thay đổi. Nhìn Julia và cậu Rushworth, cô cảm thấy trong số họ, không chỉ cô có tâm trạng bất mãn, trên mặt mỗi người đều có vẻ u sầu. Cậu Crawford và tiểu thư Maria vui hơn nhiều, và Fanny nghĩ cậu ta đặc biệt mất công để xua đi mọi nỗi oán giận nho nhỏ của hai người kia, đem lại sự dí dỏm chung trong suốt bữa ăn.

Ngay sau bữa ăn là bữa trà và cà phê, quãng đường mười dặm về nhà không cho phép lãng phí thời gian, từ lúc họ ngồi bên bàn ăn liên tiếp những việc bận bịu cho đến khi xe ngựa đến cửa. Bà Norris hối hả, bà đã được bà quản gia biếu ít trứng gà lôi và một bánh pho mát kem, bà không tiếc lời xã giao với bà Rushworth và sẵn sàng dẫn đường. Cùng lúc đó, cậu Crawford đến gần Juliua và nói:

- Tôi hy vọng không bị mất bạn, trừ khi cô ấy sợ không khí ban đêm trên chiếc ghế trống như thế. - Lời thỉnh cầu không dự đoán trước nhưng được tiếp nhận rất duyên dáng, và một ngày của Julia kết thúc gần như lúc bắt đầu. Tiểu thư Bertram quyết định khác hẳn, tuy hơi thất vọng nhưng cô tin chắc mình mới thực là người đáng được dỗ dành hơn, và cho phép cô tiếp nhận sự chăm chút của cậu Rushworth lúc chia tay như cô cần. Chắc chắn cậu hài lòng hơn lúc đỡ tay cô vào trong xe ngựa hơn là giúp cô leo lên ghế xà ích; tính tự mãn của cậu dường như được khẳng định vì sự thu xếp này.

- Thế nào Fanny, bác thề hôm nay là một ngày vui cho cháu! - Bà Norris nói lúc cỗ xe chạy qua trang viên. - Vui từ đầu đến cuối! Bác chắc cháu phải rất biết ơn bác Bertram và bác vì đã cho cháu đi. Cháu đã có một ngày giải trí khá vui vẻ!

Maria bất bình nói thẳng:

- Cháu nghĩ là chính dì mới vui, thưa dì. Trên lòng dì đầy những thứ ngon lành, lại còn cái giỏ đặt giữa chúng cháu, nó cứ đập vào khuỷu tay cháu không thương tiếc.

- Cháu yêu quý, chỉ là một cây thạch nam nho nhỏ xinh đẹp mà ông già làm vườn cho dì mang về thôi mà. Nhưng nếu cháu khó chịu, dì sẽ để nó ngay trên lòng dì. Này Fanny, cháu cầm cái gói này hộ bác, cầm cẩn thận đấy, đừng đánh rơi. Phó mát nguyên kem đấy, dì muốn chúng ta có một món tuyệt ngon trong bữa ăn. Không gì làm bà già Whitaker tốt bụng vui lòng hơn việc dì nhận một bánh phó mát. Dì đã đứng đó lâu hết mức có thể, cho đến lúc bà ấy suýt khóc, và dì biết đây là món chị gái dì rất ưa. Cái bà Whitaker ấy thật quý hóa! Bà ấy rất sửng sốt lúc dì hỏi liệu có cho phép bày vang ở bàn thứ hai không, và bà ấy xua hai cô hầu gái đi mặc áo choàng trắng. Cầm bánh phó mát cẩn thận đấy, Fanny! Bây giờ ta có thể xoay xỏa với cái gói kia và cái giỏ được rồi.

- Dì còn bòn rút được những gì nữa? - Maria nói, vui vì thấy Sotherton được ca tụng đến thế.

- Bòn rút ư, cháu? Chẳng có gì ngoài bốn quả trứng gà lôi đẹp đẽ này, bà Whitaker cứ ép dì mãi đấy, bà ấy không cho dì từ chối. Bà ấy bảo chỉ là một thứ cho dì vui thôi, vì bà ấy biết dì sống đơn chiếc, có vài sinh vật cho vui, và bà ấy cứ khăng khăng muốn thế. Dì sẽ bảo cô gái bán bơ sữa để chúng vào dưới con gà mái rảnh rỗi đầu tiên, và nếu trứng nở, dì sẽ mượn cái lồng mang chúng về nhà; có chúng, dì sẽ rất vui trong những giờ cô đơn. Nếu dì gặp may, mẹ cháu sẽ có vài con.

Tối hôm ấy rất đẹp, ấm áp và yên tĩnh, cuộc đi dạo bằng xe ngựa thật thú vị vì cảnh thiên nhiên thanh bình, nhưng khi bà Norris ngừng nói, sự im lặng bao trùm tất thảy. Nói chung, sự hăng hái của họ đã cạn, và dù ban ngày có vui vẻ hoặc đau khổ, mỗi người tự suy ngẫm mà thôi.

[16] Ám chỉ một tình tiết trong Cuộc hành trình đa cảm (1768) của nhà văn khôi hài Laurence Sterne. - ND.