Chương 24

Sáng hôm sau, Henry Crawford quyết định sẽ ở lại Mansfield nửa tháng nữa, cử người mang ngựa săn của cậu đến và viết vài dòng giải thích gửi vị Thượng tướng; Cậu nhìn em gái lúc niêm phong và quang bức thư ra, và thấy những người khác trong gia đình đã đi hết, cậu vừa nói vừa cười:

- Em đã nghĩ ra cách anh giải trí ra sao trong những ngày không săn bắn chưa? Anh sẽ trở nên quá già lão nếu không ra ngoài ba lần một tuần, nhưng anh phải có kế hoạch cho những ngày xen giữa, vậy em cho là gì nào?

- Chắc là đi dạo và cưỡi ngựa cùng em.

- Không hẳn, tuy anh sẽ rất vui làm cả hai việc đó, nhưng như thế chỉ rèn luyện được thân thể, mà anh phải chăm sóc cả trí tuệ nữa. Ngoài nghỉ ngơi và làm bất cứ việc gì mình muốn ra, thiếu hẳn sự pha trộn bổ ích với làm việc, mà anh thì không thích nhàn rỗi. Không, kế hoạch của anh là làm cho Fanny Price chết mê chết mệt anh kia.

- Fanny Price ư! Vô lý! Không, không được đâu. Anh nên thỏa mãn với hai cô chị họ của cô ấy thôi.

- Nhưng thiếu Fanny, không làm thủng một lỗ be bé trong tim Fanny Price, anh không thể thỏa mãn. Hình như em không nhận ra cô ấy muốn được chú ý biết chừng nào. Tối qua, khi chúng ta nói chuyện về cô ấy, hình như không ai nhạy cảm nhận thấy sự biến chuyển rõ rệt trên diện mạo của cô ấy trong sáu tuần qua. Em gặp cô ta hàng ngày nên không để ý, còn anh đoan chắc rằng cô ta khác hẳn so với hồi mùa thu. Dạo đó, cô ta chỉ là một cô gái lặng lẽ, nhũn nhặn, trông giản dị, nhưng hiện giờ cô ấy thật xinh xắn. Anh thường không để ý đến nước da lẫn vẻ mặt cô ấy, nhưng khi làn da mịn màng của cô ấy thường xuyên ửng hồng như hôm qua, thì đẹp hẳn hoi rồi. Từ đó, anh quan sát cặp mắt và miệng cô ta, anh không hề thất vọng khi thấy chúng rất biểu cảm khi cô ấy muốn thể hiện mọi thứ. Và, cả dáng điệu, cung cách, toàn bộ khí sắc của cô ấy đã khá lên khác thường! Từ hồi tháng Mười, hẳn là cô ấy phải cao lên ít nhất năm centimét.

- Hừ! Hừ! Chỉ vì không có người phụ nữ nào cao để so với cô ta, và vì cô ta mặc áo choàng mới, còn anh trước kia chưa bao giờ thấy cô ta diện thế. Hãy tin em đi, cô ta vẫn chỉ như cô ta hồi tháng Mười thôi. Nói thật nhé, cô ta là cô gái duy nhất trong hội để anh chú ý, mà anh thì luôn phải có một ai đó. Em cũng hay nghĩ là Fanny xinh xắn - không xinh “nổi bật” - nhưng cũng “đủ xinh” như người ta thường nói, một loại đẹp vững chắc. Mắt cô ta lẽ ra nên sẫm hon, nhưng cô ta có nụ cười dịu dàng; Nhưng em chắc là tất cả nhờ kiểu dáng bộ áo và anh đang chẳng có ai để ngắm nên mới thấy cô ta xinh đẹp hơn nhiều, thế nên nếu anh định tán tỉnh cô ta, đừng bao giờ thuyết phục em tán dương nhan sắc của cô ta, hoặc vì nó bắt nguồn từ đủ thứ ngoài sự vẩn vơ và điên rồ của anh.

Anh trai cô chỉ mỉm cười trước lời buộc tội này, và ngay sau đó cậu nói:

- Anh hoàn toàn không biết cái gì tạo nên tiểu thư Fanny. Anh cũng không hiểu cô ta. Anh cũng không thể nói hôm qua cô ta nên như thế nào. Tính cách cô ta là gì? Cô ta nghiêm nghị? Kỳ quặc? Hoặc giả vờ đoan trang? Tại sao cô ấy lại khép kín và nhìn anh nghiêm khắc như thế? Hầu như anh không thể làm cho cô ta cất lời. Trong đời, anh chưa bao giờ bầu bạn lâu đến thế với một cô gái và cố giải trí cho cô ta mà lại khó thành công như thế! Chưa bao giờ gặp một cô gái nghiêm nghị với anh đến thế! Anh phải cố hơn mới được. Vẻ mặt cô ta như nói: “Tôi sẽ không thích anh đâu, và tôi quyết không thích anh”, còn anh thì nói, rồi cô ấy sẽ thích.

- Anh chàng ngớ ngẩn tệ! Rốt cuộc thì đây là sự hấp dẫn của cô ấy! Nó là thế này này: cô ta chẳng để ý gì đến anh khiến nước da cô ấy mềm mại như thế, cô ấy cao hơn lên nhiều đến thế, và sinh ra mọi vẻ quyến rũ và duyên dáng! Em rất thèm thấy anh sẽ không làm cho cô ấy thực sự bất hạnh; một tình yêu nho nhỏ có khi làm cho cô ấy phấn khởi và xinh lên, nhưng em không muốn anh nhấn chìm cô ấy, vì cô ấy là một cô gái bé nhỏ, tốt bụng và giàu tình cảm.

- Có lẽ việc đó chỉ nửa tháng là cùng, - Henry nói, - và nếu nửa tháng có thể làm cô ta mê mẩn, chắc hẳn cô ta phải có một thể chất ghê gớm. Không, anh sẽ không làm hại gì cô ấy đâu, em bé thân mến ạ! Anh chỉ muốn cô ấy nhìn anh trìu mến, tặng anh những nụ cười và ửng hồng đôi má, giữ chỗ cạnh cô ấy cho anh mỗi khi chúng ta ở đó, hoạt bát mỗi khi anh đến và trò chuyện với cô ấy, suy nghĩ giống anh, quan tâm đến tài sản và mọi niềm vui của anh, cố giữ anh lưu lại Mansfield lâu hơn, khi anh ra đi, cô ấy cảm thấy sẽ không bao giờ có lại được hạnh phúc. Anh chẳng muốn gì hơn nữa.

- Khiêm tốn quá nhỉ! - Mary nói. - Giờ thì em chẳng ngại ngùng gì nữa. Anh sẽ có đủ mọi cơ hội để cố gắng gây cảm tình, và chúng ta sẽ có khối việc để làm.

Không hề cố phản đối thêm, cô Crawford phó mặc Fanny cho số phận, cô ta thừa biết trái tim Fanny không được che chắn, có lẽ hơi cứng rắn hơn cô xứng đáng. Mặc dù không còn hồ nghi gì nữa, các thiếu nữ tuổi mười tám không thể chinh phục nổi (hay người ta không hiểu họ) thường chẳng bao giờ tin vào tình yêu trái với lương tri của họ bằng mọi thứ như tài năng, phong thái, sự quan tâm và có thể phỉnh nịnh nữa, tôi không tin Fanny là một người trong số đó, hoặc cho rằng với một tính tình dịu dàng nhường vậy, lại rất có thị hiếu, Fanny có thể can đảm thoát khỏi sự ve vãn (dù chỉ ve vãn trong nửa tháng) của một người như Crawford, bất chấp trước kia đã có một số nhận định xấu về cậu ta. Với mọi sự an toàn mà tình yêu của người khác và sự coi thường cậu ta có thể đem lại sự thanh thản cho người cậu tấn công, cậu tiếp tục chú ý - tiếp tục, nhưng không làm phiền, và ngày càng thích nghi với sự dịu dàng và tinh tế trong tính cách của cô, buộc cô chẳng mấy chốc đỡ ghét cậu ta hẳn. Cô không sao quên được quá khứ và vẫn nghĩ về cậu chẳng mấy tốt đẹp, nhưng cô cảm nhận được khả năng của cậu, cậu khá thú vị, và cung cách của cậu đã khá hơn, lễ độ, nghiêm túc và lịch sự không thể chê, nên cô không thể đáp lại bằng thái độ khiếm nhã.

Vài ngày là đủ ảnh hưởng đến chuyện này; và đến cuối mấy ngày đó, nhiều tình huống nảy sinh có khuynh hướng khá tiến bộ trong quan niệm của cậu khiến cô hài lòng, vì chúng đem lại cho cô niềm vui khiến cô vui vẻ với mọi người. William, người anh vô cùng yêu quý và vắng mặt lâu ngày của cô lại đang ở nước Anh. Cô nhận được một bức thư của cậu, vài dòng vội vã viết rằng tàu của cậu đã qua biển Măng sơ và cập cảng Portmouth, con tàu đầu tiên rời Antwerp, đã buông neo ở Spithead. Lúc cậu Crawford tới, tay cầm tờ báo, khấp khởi mong là người đầu tiên đưa tin, cậu thấy cô run rẩy vui mừng vì bức thư này, với vẻ mặt rạng ngời và biết ơn, cô đang lắng nghe lời mời ân cần mà ông bác bình tĩnh ra lệnh trả lời.

Giá là một ngày trước, cậu Crawford đã ra vẻ thành thạo chủ đề này, hoặc nhận thấy mình chẳng hay biết gì Fanny có một người anh như thế, lại đang ở trên con tàu như thế, hoặc sự quan tâm khiến cậu hăng hái, xác định ngày anh trai Fanny trở về thành phố qua các thông tin báo chí, tìm giai đoạn có thể tàu Antwerp từ Địa Trung Hải về, vv. May mắn thay, cùng sự thẩm tra tin tức sớm sủa về con tàu, sáng hôm sau, dường như thưởng cho sự khéo léo tìm ra cách lấy lòng cô, cũng như sự chăm chú nghe lời Thượng tướng, người đã nhiều năm miệt mài công việc giấy tờ được coi là tình báo hải quân sớm nhất. Song lẽ, cậu chứng tỏ là quá muộn. Tất cả những tình cảm ban đầu tốt đẹp mà cậu mong là thứ kích thích, đều đã ban tặng hết rồi. Nhưng sự chăm sóc của cậu, sự quan tâm ân cần được nhận biết một cách vui mừng, rất vui mừng và nhiệt tình, nhờ tình yêu thương của cô với William, cô đã hân hoan vượt xa tính bẽn lẽn thường ngày.

Chẳng mấy chốc, cậu William quý hóa này đã thành người trong bọn. Chắc chắn là cậu được nghỉ phép, vì cậu mới chỉ là chuẩn uý hải quân, và cha mẹ cậu vẫn sống ở chỗ cũ, sẽ gặp cậu hàng ngày, nên cậu sẽ dành những ngày nghỉ cho em gái, người trao đổi thư từ đều đặn với cậu trong suốt bảy năm, và cho ông bác, người đã chu cấp cho cậu nhiều nhất và giúp cậu thăng tiến. Theo thư trả lời của Fanny, bác cậu đã dặn cậu đến rất sớm, càng sớm càng tốt. Mười ngày trôi qua từ lúc Fanny bối rối vì lần đầu tiên được mời ăn tối, cô càng bối rối vì một nhu cầu cao hơn, mong ngóng trong tiền sảnh, trong hành lang, trên cầu thang tiếng xe ngựa đưa anh trai đến với cô.

Nó đến, đúng lúc cô mong ngóng, không hề có nghi thức hoặc sự e ngại nào trì hoãn khoảnh khắc gặp gỡ, cô lao đến với anh trai lúc cậu vừa bước vào nhà, những phút đầu tiên quá ư xúc động, không bị gián đoạn, không người chứng kiến, ngoài những người hầu chịu trách nhiệm mở cửa cho phải phép. Thực ra, ngài Thomas và Edmund, không ai bảo ai đều nhắm mắt làm ngơ, người nọ chứng tỏ với người kia sự sốt sắng đầy cảm thông, cả hai đều khuyên bà Norris ở đâu nguyên đấy thay vì chạy ào vào tiền sảnh ngay khi có tiếng ồn của người mới đến.

Chẳng mấy chốc William và Fanny xuất hiện; Ngài Thomas vui mừng nhận thấy người được ngài bảo trợ đã là một người khác hẳn cậu bé ngài chu cấp bảy năm trước, người thanh niên này có thái độ dễ thương, cởi mở, bộc trực và tự nhiên, nhưng tình cảm và phong thái kính cẩn, đúng như người bạn của ngài đã khẳng định.

Mãi một tiếng sau, Fanny mới bình tĩnh lại sau niềm vui náo nức vì ba chục phút đợi chờ cuối cùng và những giây phút đầu tiên được hưởng; mất một lúc lâu mới có thể nói niềm vui khiến cô sung sướng, trước khi sự thất vọng vì sự thay đổi của con người đã tan biến, cô lại thấy anh trai William y như trước đây, và trò chuyện với cậu như trái tim cô hằng mong mỏi suốt bao năm qua. Tuy nhiên, thời khắc đó không đến từ từ, mà ào ạt vì tình yêu thương nồng nhiệt về phía cậu cũng như của cô em gái, không hề lúng túng vì sự tế nhị hoặc thiếu tự tin. Cô là đối tượng thứ nhất trong tình yêu của cậu, chính tình yêu thương đã làm tinh thần cậu khỏe khoắn hơn, tính tình bạo dạn hơn, khiến cậu biểu lộ rất tự nhiên theo cảm xúc. Ngày hôm sau, hai anh em cùng đi dạo, thực sự vui sướng và ngày sau nữa họ vẫn trò chuyện tay đôi, còn ngài Thomas chỉ quan sát, rất hài lòng, ngay cả trước khi Edmund chỉ cho ngài điều đó.

Ngoại trừ những khoảnh khắc đặc biệt mãn nguyện, mọi trường hợp rõ rệt hoặc bất ngờ mà Edmund suy nghĩ về cô trong vài tháng qua, chưa bao giờ Fanny cảm thấy hạnh phúc tràn ngập như thế trong đời, trong sự giao lưu tình cảm không kìm hãm, bình đẳng, không e ngại với người anh và người bạn dốc hết tâm can với cô, kể cho cô nghe mọi hy vọng và sợ hãi, những dự định cậu suy nghĩ, mong mỏi từ lâu, kiếm được nhiều tiền và gần đây, cậu may mắn được đề bạt. William mang đến cho cô những tin tức tỉ mỉ và trực tiếp về cha mẹ, anh chị em mà cô rất hiếm khi được nghe, cậu quan tâm đến mọi tiện nghi và những gian khổ nho nhỏ của cô ở Mansfield, sẵn sàng nghĩ đến từng người trong nhà khi cô kể hoặc không tán thành những ý kiến thiếu chân thật, những hành động khoa trương của bà Norris, tới mọi điều xấu, tốt trong những năm đầu đời của họ, trìu mến hồi nhớ lại những đau khổ, niềm vui trước kia. Nó là lợi thế và củng cố thêm tình yêu thương, thậm chí họ coi tình anh em còn cao hơn cả quan hệ ràng buộc của vợ chồng. Là con trong một gia đình, cùng dòng máu, có cùng những quan hệ và thói quen đầu tiên, cùng được hưởng những thú vui trong khả năng của họ, không có những quan hệ tiếp theo bổ khuyết, chắc hẳn bị chia lìa lâu dài và ép buộc, bởi một cuộc chia tách mà không một quan hệ sau này có thể bào chữa, nên những tàn tích quý báu của những gắn bó thuở ban đầu vẫn sống sót toàn vẹn. Than ôi, nó thường là như vậy. Tình yêu chồng vợ đôi khi gần như là tất cả, dù có tệ hại ở nhiều mặt khác còn hơn là không có. Nhưng William và Fanny Price vẫn giữ tính đa cảm trong mọi sự ngây thơ và tươi mới, không bị tổn thương vì đối lập lợi ích, không thể nguôi ngoai vì bị chia lìa, cảm nhận được tình cảm chỉ tăng lên do tác động của thời gian và sự xa vắng.

Tình yêu thương đằm thắm ấy được những ai có trái tim biết đánh giá mọi điều tốt đẹp coi trọng. Henry Crawford bị tác động mạnh cũng như mọi người. Cậu kính trọng tấm lòng nồng hậu, sự yêu mến thẳng thắn của chàng thuỷ thủ trẻ tuổi, cậu ta nói, giơ thẳng hai bàn tay về phía Fanny:

- Anh biết không, tôi bắt đầu thấy thích lối ăn mặc kỳ quái, mặc dù lần đầu tiên nghe thấy ở Anh, tôi không thể tin nổi, và khi bà Brown cùng nhiều bà khác ở Hội Truyền giáo tại Gibraltar xuất hiện trong y phục giống hệt, tôi ngỡ họ điên. Nhưng Fanny có thể hòa giải tôi với mọi thứ. - Cậu ngưỡng mộ thấy má Fanny ửng hồng, mắt cô rạng ngời, say sưa chăm chú trong lúc anh cô miêu tả những mối hiểm nguy sắp xảy ra hoặc những cảnh kinh hoàng trong thời gian lênh đênh trên biển.

Đây là hình ảnh mà Henry Crawford có đủ sở thích tinh thần để coi trọng. Sự chăm chú của Fanny tăng lên, tăng gấp hai lần, sự nhạy cảm làm nước da cô đẹp lên và nét mặt cô rạng ngời. Cậu không còn ngờ vực những khả năng của trái tim cô. Cô giàu tình cảm, những tình cảm chân thực. Được một cô gái như thế yêu, thật bõ công kích thích sự sôi nổi đầu tiên của tâm trí trẻ trung và thuần khiết của cô! Cô làm cậu thích thú nhiều hơn cậu dự đoán. Nửa tháng không thể đủ. Cậu lưu lại không hạn định.

William hay được ông bác gọi đến trò chuyện. Bản thân các chuyện kể của cậu làm ngài Thomas thích thú, nhưng cái chính là ngài muốn hiểu người kể qua các câu chuyện; Ngài hài lòng lắng nghe các chi tiết sáng sủa, giản dị và sinh động của cậu, nhìn thấy trong đó bằng chứng của một người xử thế tốt, hiểu biết chuyên môn, có nghị lực, lòng can đảm và vui tính - mọi thứ đều xứng đáng hoặc hứa hẹn tốt đẹp. Còn trẻ nhưng William đã chứng kiến nhiều. Cậu đã ở Địa Trung Hải, ở Tây Ân, rồi lại ở Địa Trung Hải lần nữa, thường được lên bờ nhờ được thuyền trưởng ưu ái, và trong suốt bảy năm, cậu đã nếm đủ mùi nguy hiểm của biển cả và chiến tranh. Với sự hiểu biết như vậy, cậu có quyền được lắng nghe lắm chứ. Bà Norris tuy lăng xăng khắp phòng và quấy rầy mọi người nhờ tìm hai đoạn chỉ xâu kim và đơm khuy chiếc sơmi cũ cho đứa cháu trai, phòng khi bị nạn đắm tàu hoặc đến cuộc hẹn. Mọi người đều chăm chú nghe, kể cả phu nhân Bertram cũng không thể thờ ơ với những chuyện ly kỳ như thế, hoặc thỉnh thoảng rời mắt khỏi công việc và nói:

- Cháu thân mến! Sao khổ thế, bác không hiểu những người có thể ra khơi.

Với Henry Crawford, chúng đem lại những cảm xúc khác hẳn. Cậu thèm được ra khơi, nhìn thấy, hành động cũng như trải nghiệm mọi sự. Trái tim cậu sôi nổi, óc tưởng tượng của cậu mãnh liệt, cậu cảm thấy vô cùng kính trọng chàng trai chưa đầy hai mươi tuổi đã trải qua nhiều gian khó về thể chất và thử thách về tinh thần như thế. Sự vẻ vang của chủ nghĩa anh hùng, của sự hữu ích, sự nỗ lực, khả năng chịu đựng gian khó khiến những thói quen buông thả của cậu trở nên đáng xấu hổ, và cậu ao ước được là William Price, nổi bật và làm việc, kiếm ra tiền với lòng tự trọng và sự nhiệt tình vui vẻ, thay vì những việc cậu làm!

Mong ước ấy hăm hở hơn là dài lâu. Crawford được sự mơ màng và tiếc nuối quá khứ khuấy động, vì Edmund hỏi thăm kế hoạch đi săn ngày hôm sau, cậu thấy thật may mắn là người giàu có, có ngựa săn, giám mã để ra lệnh. Riêng mặt này cậu khá hơn, nó cho cậu phương tiện thể hiện lòng tốt ở nơi cậu muốn giúp đỡ. Với sự hăng hái, can đảm và ham hiểu biết mọi thứ, William ngỏ ý muốn đi săn, còn Crawford có thể đưa cậu đi cùng không cần thuyết phục, chỉ có ngài Thomas hơi ngần ngại, vì ngài biết rõ hơn cháu trai giá trị của vật cho mượn và trong lòng Fanny thấy kinh hãi. Cô lo sợ cho William, nhưng không tài nào thuyết phục được cậu rằng cậu liên hệ thuật cưỡi ngựa ở nhiều nước khác nhau với các đoàn đua môtô trên đất gồ ghề mà cậu đã tham gia, những con ngựa, con la hung dữ mà cậu đã cưỡi hoặc nhiều lần thoát khỏi những cú ngã chí tử, có khi cậu chưa đủ khả năng điều khiển một con ngựa săn được nuôi dưỡng chu đáo trong một cuộc săn cáo ở Anh. Cho đến nay, cậu trở về an toàn và khoẻ mạnh, không bị tai nạn hoặc mang tai mang tiếng, có lẽ cô đành cam chịu rủi ro hoặc cảm nhận được ơn nghĩa với cậu Crawford cho mượn con ngựa cậu chuyên dùng vào việc săn bắn. Tuy nhiên, khi thấy sự việc không hại gì cho William, cô có thể cho phép một cách ân cần, thậm chí còn đền đáp chủ nhân một nụ cười lúc con vật được chăm sóc nhanh chóng cho William lại sử dụng, và tiếp theo đó, rất thân ái và với cung cách không cho ai cưỡng lại, cậu để William hoàn toàn sử dụng trong thời gian cậu lưu lại Northamptonshire.