Chương 27

Về đến nhà, Fanny lên ngay căn phòng phía Đông để cất vào cái hộp ưa thích đựng tất cả những thứ quý báu nhỏ hơn của cô thứ bất ngờ có được, cái vòng cổ đáng nghi này. Nhưng vừa mở cửa, cô sửng sốt thấy cậu anh họ Edmund đang ngồi viết bên bàn! Cảnh tượng ấy trước kia chưa hề có, và gần như là một sự đón tiếp tuyệt vời.

- Fanny, - cậu nói ngay, vừa rời ghế và đặt bút rồi đến gặp cô, trong tay cầm thứ gì đó, - anh xin lỗi vì đang ở đây. Anh đến tìm em, và sau khi đợi một lúc, không hy vọng em về, nên đành dùng bút mực để giải thích mục đích của mình. Em sẽ thấy đoạn đầu bức thư gửi em, nhưng bây giờ anh có thể nói vào việc, mong em nhận món quà nho nhỏ này, sợi dây chuyền để đeo cây thánh giá của William. Lẽ ra em phải có từ một tuần trước, nhưng bị chậm trễ vì anh trai của anh không ở trong thành phố sớm hơn vài ngày như anh mong, và anh chỉ vừa nhận được nó ở Northampton. Anh hy vọng em sẽ thích sợi dây này, Fanny. Anh đã cố tham khảo sự giản dị trong sở thích của em, nhưng dù thế nào anh biết em cũng vui lòng nhận ý định của anh và coi nó thực sự là bằng chúng tình yêu thương của một trong những người bạn thân thiết nhất của em.

Vừa nói cậu vừa đi vội, trước khi Fanny có thể thốt nên lời vì hàng ngàn xúc cảm, đau đớn, vui sướng choán ngợp. Nhưng lúc đó, niềm mong ước có uy lực tối cao khiến Fanny trở nên nhanh nhẹn, cô gào to:

- Anh, dừng lại đã, em xin anh dừng lại.

Cậu quay trở lại.

- Em không thể cố cảm ơn anh, - cô nói tiếp, xúc động, - vì không thể nói lời cảm ơn được. Em cảm thấy nhiều hơn có thể biểu hiện. Anh đã có lòng nghĩ đến em hơn là...

- Nếu đây là những lời em phải nói, Fanny, - cậu mỉm cười và lại quay đi...

- Không, không, không phải thế đâu ạ. Em muốn hỏi ý kiến anh.

Lúc này, gần như vô thức, cô mở cái gói anh vừa đặt vào tay cô và nhìn thấy một sợi dây chuyền vàng giản dị mà trang nhã trong hộp trang sức rất tinh xảo, khiến cô không khỏi buột ra:

- Đẹp quá chừng! Đúng là thứ em ao ước! Đây là món trang sức duy nhất em khao khát có. Nó rất họp với cây thánh giá của em. Chúng phải và sẽ đeo với nhau. Nó cũng đến vào lúc mong đợi nhất. Anh Edmund, anh không biết nó được hoan nghênh biết chừng nào đâu.

- Fanny thân mến, em cảm động vì những thứ này quá nhiều đấy. Anh vui nhất là em thích sợi dây chuyền đó, và nó đến đúng lúc cho ngày mai. Nhưng lời cảm ơn của em đi quá xa đấy. Em hãy tin anh, anh không có niềm vui nào trên đời cao hơn việc đóng góp cho em. Không, anh có thể nói chắc rằng anh không có niềm vui nào trọn vẹn, thuần khiết như thế. Nó không hề hạn chế.

Được thể hiện tình yêu thương như thế, Fanny có thể sống suốt một giờ mà không nói thêm lời nào. Nhưng sau khi đợi một lát, Edmund đã buộc tâm trí cô đang lơ lửng trên thiên đường phải hạ xuống bằng câu:

- Nhưng em muốn anh khuyên gì vậy?

Đó là việc sợi dây chuyền, lúc này Fanny nóng lòng muốn trả lại, và mong được anh tán thành. Cô thuật lại cuộc thăm viếng vừa rồi, lúc này trạng thái sung sướng mê ly đã hết, vì Edmund rất ấn tượng với tình huống và hài lòng với việc cô Crawford đã làm, cậu vui vì cách xử sự trùng khớp giữa họ, và Fanny không thể không thừa nhận sức mạnh tối thượng của một niềm vui choán ngợp tâm trí cậu, tuy nó có thể giảm phần nào. Trong khoảng thời gian nào đó trước đây, có thể cô được cậu chú ý vì kế hoạch của cô hoặc được trả lời bất cứ câu nào hỏi ý kiến cậu; Cậu ở trong những mơ màng, suy nghĩ trìu mến, thỉnh thoảng mới thốt ra một câu khen ngợi nửa chừng, nhưng khi cậu tỉnh mộng và hiểu ra rằng rõ ràng cậu đối lập với những thứ cô mong muốn.

- Trả lại cái vòng ư! Không, Fanny thân mến ơi, không được đâu. Nó sẽ xúc phạm cô ấy nghiêm trọng. Có lẽ không cảm giác nào khó chịu hơn là bị trả lại thứ chúng ta đã tặng với hy vọng góp phần cho một người bạn thoải mái. Tại sao cô ấy phải mất niềm vui mà cô ấy thể hiện đáng khen đến thế?

- Nếu nó tặng cho em từ ban đầu, - Fanny nói, - em sẽ không nghĩ đến việc trả lại. Nhưng đấy là quà tặng của anh trai cô ấy, chẳng phải là đúng khi nghĩ rằng thà cô ấy không nỡ rời bỏ dù không thích sao?

- Chắc không phải cô ấy không thích, nhưng không thể chấp nhận trả lại; Nó là quà tặng của anh trai cô ấy thì có khác gì đâu, vì cô ấy không ngại ngần đem tặng, nếu em không nhận nó vì lý do đó, thì cũng không nên ảnh hưởng đến việc em giữ nó. Chắc sợi dây ấy phải đẹp hơn của anh và phù hợp với một phòng khiêu vũ hơn.

- Không ạ, nó không đẹp hơn, không đẹp hơn tí nào, và không hợp với mục đích của em lấy một nửa. Dây chuyền sẽ hợp với cây thánh giá của William hơn cái vòng cổ nhiều.

- Chỉ một đêm thôi, một đêm duy nhất thôi, Fanny ạ, nếu đấy là một hy sinh, anh chắc em sẽ làm thế, cưỡng lại mọi cân nhắc, hy sinh tốt hơn là làm người chăm lo cho sự thoải mái của em phải đau đớn. Sự chăm chút của cô Crawford với em không thay đổi, không hơn em vừa gán cho, còn anh là người cuối cùng thấy thế là được. Đem trả lại có vẻ như bội ơn, dù anh biết có thể không bao giờ có ý nghĩa đó, và anh chắc đấy không phải là bản tính của em. Tối mai, hãy đeo cái vòng như em đã cam kết, và để sợi dây chuyền lại, coi như nó không liên quan gì tới buổi khiêu vũ, và dành nó cho những dịp bình thường hơn. Đây là lời khuyên của anh. Anh sẽ không hề thoáng chút lãnh đạm giữa hai người thân thiết mà anh luôn vui sướng quan sát, và tính cách của họ nói chung là giống nhau vì đều hào phóng và duyên dáng tự nhiên, tuy có vài điểm nhỏ khác biệt, chủ yếu do địa vị và không trở ngại gì cho một tình bạn hoàn hảo. Anh sẽ không để nảy sinh chút thờ ơ, - cậu nhắc lại, giọng cậu hơi chùng xuống, - giữa hai người anh yêu quý nhất trên đời.

Nói xong, cậu rời đi; còn Fanny vẫn mê mẩn trong lòng. Cô là một trong hai người yêu quý nhất của cậu, câu đó đã truyền sức mạnh cho cô. Nhưng còn người kia, người đầu tiên! Trước kia chưa bao giờ cô nghe thấy cậu nói cởi mở đến thế, tuy nó không cho cô biết nhiều hơn những thứ cô đã quan sát thấy từ lâu, song như một nhát đâm, vì nó cho biết sự tin chắc và quan điểm của cậu. Chúng thật rõ rệt. Cậu sẽ cưới cô Crawford. Nó là một nhát đâm, bất chấp bao trông mong từ lâu, và cô buộc phải tự nhắc đi nhắc lại rằng mình là một trong hai người thân yêu nhất của cậu, trước khi những lời đó đem lại bất cứ cảm xúc gì cho cô. Cô tin cô Crawford xứng đáng với cậu, và nếu thế - chao ôi, nó mới khác xa biết bao - khó mà chịu đựng biết bao! Nhưng cậu đã bị cô ta lừa gạt, cậu đã tô vẽ cô ta nhiều phẩm chất mà cô ta không có, những khiếm khuyết của cô ta rành rành nhưng cậu thấy chúng không còn nữa. Trước khi tốn nhiều nước mắt vì những mánh khóe gian dối này, Fanny không thể nén được sự lo âu, và sự buồn nản tiếp theo chỉ nhẹ bớt nhờ những lời cầu nguyện tha thiết cho hạnh phúc của cậu.

Đó là mục đích của cô, vì cô cảm thấy nó là bổn phận, và cố khắc phục mọi thứ thái quá, gần như ích kỷ trong tình cảm với Edmund. Nhớ lại hoặc tưởng tượng đây là một tổn thất, một sự thất vọng sẽ là sự ngạo mạn; vì cô không có lời lẽ đủ mạnh để đáp ứng với thân phận hèn mọn của mình. Cứ nghĩ đến cậu khi chỉ mình cô Crawford mới đủ lý do chính đáng nghĩ đến cậu, cô muốn phát điên. Với Fanny, dù thế nào đi nữa có khi cậu chẳng thân thiết hơn một người bạn. Tại sao ý nghĩ ấy lại đến với cô, kể cả khi đủ để chê bai và cấm đoán? Lẽ ra nó không được mon men đến ranh giới của trí tưởng tượng. Cô phải cố là người chừng mực mới xứng với quyền phán xét tính cách của cô Crawford và quyền được quan tâm thực sự đến Edmund bằng trí tuệ lành mạnh và tấm lòng chân thật.

Cô có mọi nguyên tắc của một thái độ anh hùng, và quyết làm trọn bổn phận; nhưng cô cũng nhiều cảm xúc về tuổi trẻ và chức năng tự nhiên, để cô không quá đỗi băn khoăn nếu sau khi cố gắng tự chủ hết mức, cô vồ lấy tờ giấy trên đó có những dòng Edmund viết cho cô, như một kho báu vượt xa mọi hy vọng của cô và đọc với cảm xúc ngọt ngào nhất: “Fanny rất thân yêu, em hãy làm ơn vui lòng nhận” và quấn vào sợi dây chuyền như phần quý nhất của quà tặng. Đây là thứ duy nhất gần như một lá thư cô nhận được của cậu, có lẽ cô không bao giờ nhận lá khác, không thể nhận lá thư khác làm cô phấn chấn trọn vẹn đến thế, bằng lý do và cung cách của nó. Hai dòng hơn cả của Trời cho chưa bao giờ rời ngọn bút của tác giả xuất sắc nhất, chưa bao giờ được các nhà nghiên cứu về người viết tiểu sử tôn sùng trọn vẹn hơn. Sự nồng nhiệt của người phụ nữ đang yêu còn vượt xa cả người viết tiểu sử. Với cô, bản thân chữ viết đã là một phúc lành, độc lập với mọi thứ nó truyền tải. Chưa bao giờ các chữ cái lại được người khác chia cắt như lối chữ thông thường nhất của Edmund! Kiểu chữ này, viết trong lúc vội vàng, không phải là một khiếm khuyết, bốn chữ đầu “Fanny rất thân yêu” là niềm hạnh phúc lớn lao khiến cô có thể ngắm nhìn mãi mãi.

Muốn điều chỉnh suy nghĩ và an ủi tình cảm bằng niềm hạnh phúc này, trộn lẫn lành mạnh và yếu đuối, cô có thể xuống nhà đúng lúc cần và lại tiếp tục công việc hàng ngày gần bác gái Bertram, tỏ lòng tôn kính thường lệ với bà, không lộ bất kỳ sự sa sút tinh thần nào.

Ngày thứ Năm định mệnh, ngày dành cho hy vọng và vui vẻ đã tới, mở đầu ân cần với Fanny hơn những ngày đương nhiên bị coi là bướng bỉnh và khó bảo. Ngay sau bữa điểm tâm, một bức thư ngắn rất hữu hảo của cậu Crawford gửi William, cho biết ngày mai cậu ta có việc phải đi London vài ngày, cậu không thể tìm ra người đồng hành, vì thế cậu mong William quyết định rời Mansfield sớm nửa ngày so với dự định, và cậu sẽ có chỗ trong xe ngựa của Crawford. Cậu Crawford định khi đến thành phố, sẽ ăn tối ở nhà ông bác như thường lệ và mời William cùng cậu đến ăn tối ở nhà Thượng tướng. William thấy lời mời rất dễ thương, và thích thú với ý nghĩ được đi bằng xe du lịch bốn ngựa cùng người bạn vui tính, dí dỏm; so với đi bằng xe chở hàng, nên cậu trả lời ngay với thái độ vui vẻ và chững chạc. Còn Fanny rất hài lòng vì một động cơ khác hẳn: theo kế hoạch ban đầu, đêm hôm sau William sẽ đi xe thư từ Northampton, như thế cậu không có lấy một giờ nghỉ ngơi trước khi lên xe ngựa đến Portsmouth, và mặc dù lời đề nghị này của cậu Crawford đã tước đi nhiều giờ bầu bạn với anh trai, cô cũng mừng vì anh cô đỡ mệt nhọc trong chuyến đi ấy, nên không nghĩ xa hơn. Ngài Thomas chấp thuận vì một lý do khác. Cháu trai của ngài được giới thiệu với Thượng tướng Crawford có khi được việc. Ngài tin rằng Thượng tướng sẽ chú ý. Tính hết mọi lẽ, đây là một dấu hiệu đáng mừng. Tinh thần Fanny phấn chấn lên trong nửa buổi sáng, nhờ niềm vui từ người viết thư sắp đi xa.

Buổi khiêu vũ đến gần trước mắt, Fanny có quá nhiều lo âu và sợ hãi, mà không có lấy một nửa sự đề phòng lẽ ra nên có, hoặc cho rằng phải có, bởi các thiếu nữ đang hân hoan chờ đợi sự kiện tương tự trong tình trạng thoải mái hơn nhiều, còn cô luôn ở trong hoàn cảnh ít mới mẻ, ít được quan tâm, ít được hài lòng. Cô Price ra mắt lần đầu và phải được coi là Nữ hoàng của buổi tối chỉ được một nửa số khách mời biết tên. Còn ai vui sướng hơn cô Price? Nhưng cô Price không được dạy dỗ việc xuất hiện lần đầu; và nói chung, cô thừa hiểu cuộc khiêu vũ này nhờ đâu mà có, nó giảm bớt rất nhiều sự thoải mái của cô và càng tăng thêm nỗi sợ vốn có, sợ làm gì sai trái và trông cô ra sao. Khiêu vũ mà không bị bình phẩm quá nhiều hoặc quá mệt mỏi, phải có sức khỏe và bạn nhảy khoảng nửa buổi tối, khiêu vũ với Edmund một chút, và không được nhảy nhiều với cậu Crawford, chứng kiến William vui sướng, cố tránh xa bà Norris là những điều mong muốn mạnh nhất của cô, và dường như hiểu được triển vọng hạnh phúc lớn nhất của cô. Vì chúng là những mong mỏi mãnh liệt nhất, nên thường không thể xảy ra, và trong suốt buổi sáng dài dằng dặc, chủ yếu với hai bà bác mà cô thường chịu ảnh hưởng, lại càng không nhiều ý nghĩ lạc quan. William quyết làm cho ngày cuối cùng ở đây là một ngày hoàn toàn thích thú, nên đã ra ngoài săn dẽ giun. Edmund, người mà cô có quá nhiều lý do để trông cậy, lại đang ở nhà cha xứ, để mặc cô một mình chịu đựng sự lo âu của bà Norris, bà bực mình vì quản gia làm bữa tối theo ý mình, và bà là người cô không thể tránh mặt tuy quản gia thì có thể, rốt cuộc Fanny mệt mỏi nghĩ mọi thứ thuộc buổi khiêu vũ này thật tai họa, và khi chia tay để thay trang phục, cô uể oải về phòng riêng và cảm thấy không còn gì vui vẻ, giá như cô được phép không phải tham dự.

Lúc chậm chạp trèo lên gác, Fanny nghĩ đến ngày hôm qua; cũng vào giờ này cô từ nhà cha xứ trở về, và thấy Edmund trong căn phòng phía Đông. “Giá như hôm nay mình lại thấy anh ấy ở đó!”, cô tự nhủ trong tình trạng dam mê trìu mến.

- Fanny! - đúng lúc ấy có tiếng gọi gần đó. Giật mình nhìn lên, cô thấy ở đầu kia hành lang cô vừa tới, chính là Edmund, cậu đang đứng ở đầu cầu thang khác. Cậu tiến đến chỗ cô:

- Trông em mệt mỏi và suy nhược quá, Fanny ạ. Em đã đi bộ quá xa.

- Không, em không mệt đâu ạ.

- Em phải làm nhiều công việc nặng nhọc trong nhà, thế càng tệ hơn. Tốt hơn hết là em nên ra ngoài.

Fanny vốn không thích phàn nàn, thấy không trả lời là dễ nhất, và tuy cậu nhìn cô với vẻ ân cần thường lệ, cô tin rằng cậu sẽ nghĩ đến việc gặp cô sớm thôi. Cậu có vẻ không vui, một điều gì đó không liên quan tới cô đang trục trặc. Họ cùng lên gác, phòng họ ở cùng tầng trên.

- Anh từ nhà tiến sĩ Grant về, - Edmund nói. - Em có thể đoán ra mục đích anh đến đấy, Fanny. - Trông cậu bình tĩnh đến mức Fanny chỉ nghĩ đến một mục đích khiến cô quá đau khổ, không nói nên lời. - Anh muốn mời cô Crawford hai vũ điệu đầu tiên, - là giải thích tiếp theo làm Fanny tỉnh hẳn lại, và cô thấy mình đang được chờ phát biểu, cô thốt ra một thứ giống câu hỏi kết quả ra sao. Cậu trả lời:

- Cô ấy đồng ý nhảy với anh, nhưng - cậu cười không vui - cô ấy nói đây là lần cuối cùng cô ấy khiêu vũ với anh. Cô ấy không đùa đâu. Anh suy nghĩ, hy vọng và tin chắc cô ấy không đùa, nhưng thà anh không nghe thấy câu ấy. Cô ấy bảo sẽ không bao giờ khiêu vũ với một mục sư, và nhất định là sẽ không. Vì lợi ích của bản thân, anh có thể ước sẽ không có cuộc khiêu vũ nào nữa - ý anh không phải là trong tuần này, không phải ngày hôm nay -, ngày mai anh sẽ rời nhà.

Fanny gắng sức để nói:

- Em rất tiếc vì mọi thứ xảy ra khiến anh buồn khổ. Lẽ ra hôm nay là một ngày vui. Bác đã có ý muốn như thế.

- Ờ đúng, đúng thế, và nó sẽ là một ngày vui. Nó sẽ có hồi kết vui vẻ. Anh là người duy nhất buồn bực trong chốc lát thôi. Thực ra, không phải anh nghĩ cuộc khiêu vũ này là không đúng lúc, nó có gì báo hiệu đâu? Nhưng Fanny ạ, - cậu nắm tay cô bắt dừng lại, rồi nói từ tốn và nghiêm túc, - em thừa biết tất cả chuyện này có ý nghĩa gì. Em thấy nó ra sao rồi, và hãy nói cho anh biết, tốt hơn hết là anh nói cho em nghe, vì sao anh buồn bực và buồn đến chừng nào. Hãy để anh nói với em một lát. Em là một thính giả tốt. Sáng nay, anh đau đớn vì thái độ của cô ấy, và không thể vui lên được. Anh biết tính tình cô ấy dịu dàng và hoàn hảo như em vậy, nhưng do ảnh hưởng của các bạn cũ khiến các cuộc nói chuyện của cô ấy và những quan điểm tự nhận của cô ấy đôi khi nhuốm màu sai trái. Cô ấy không nghĩ ác, nhưng rất ác khẩu - nói để đùa thôi - và tuy anh biết là đùa, nó vẫn khiến anh đau lòng.

- Ảnh hưởng của sự giáo dục, - Fanny nói nhẹ nhàng.

Edmund không thể không đồng ý.

- Phải, ông chú và bà thím ấy! Họ làm hại cả trí tuệ thuần khiết nhất! Anh thú nhận với em, có nhiều khi, anh thấy nó có vẻ hơn cả thái độ, có vẻ chính đầu óc, trí tuệ cũng đồi bại.

Fanny hình dung câu này như một lời khẩn khoản đòi ý kiến của cô, nên sau một lát cân nhắc, cô nói:

- Nếu anh chỉ muốn em là người lắng nghe, em sẽ có ích hết mức, nhưng em không có tư cách để làm người tư vấn. Anh đừng yêu cầu em khuyên nhủ. Em không có thẩm quyền.

- Em phản đối một việc như thế là đúng, Fanny ạ, nhưng em không cần phải sợ. Đây là một đề tài mà anh không bao giờ yêu cầu tư vấn. Đây là loại đề tài mà tốt hơn hết là không bao giờ nên đòi hỏi, và anh hình dung là ít người yêu cầu như thế, nhưng khi người ta bị tác động chống lại lương tâm. Anh chỉ muốn nói chuyện với em mà thôi.

- Còn một việc nữa. Em xin lỗi vì thái độ tùy tiện, nhưng anh hãy cẩn trọng khi nói chuyện với em. Từ nay trở đi anh đừng kể gì với em nữa, kẻo rồi anh sẽ hối tiếc đấy. Có lẽ đã đến lúc...

Má cô ửng hồng lúc nói.

- Fanny yêu quý nhất của anh! - Edmund kêu lên, và ép bàn tay cô lên môi cậu, nồng nhiệt như thể đó là tay cô Crawford, - em luôn suy nghĩ mọi việc rất thận trọng. Nhưng không cần thế. Thời khắc đó sẽ không bao giờ đến. Cái lúc em ám chỉ sẽ không bao giờ đến. Anh bắt đầu nghĩ nó là thứ đâu đâu nhất, là những cơ hội càng ngày càng ít đi. Dầu lẽ ra - mà cũng chẳng có gì để anh hoặc em nhớ lại - chúng ta nên e ngại, vì có thể anh không bao giờ phải ngượng vì sự đắn đo của mình, và nếu chúng có mất đi thì phải là những thay đổi, nâng cao tính cách của cô ấy hơn là hồi nhớ lại những lỗi lầm cô ấy đã có thời gây ra. Em là người duy nhất trên đời anh nói điều đó, nhưng em luôn biết rõ ý kiến của anh về cô ấy, em có thể làm chứng cho anh Fanny ạ, rằng anh chưa bao giờ mù quáng. Biết bao lần anh em mình trò chuyện về những sai sót nho nhỏ của cô ấy! Em đừng ngại anh. Anh hầu như từ bỏ mọi ý nghĩ nghiêm túc với cô ấy, nhưng dù có xảy ra chuyện gì, ắt anh phải là kẻ đần độn thực sự nếu nghĩ đến lòng tốt và sự thông cảm của em mà không biết ơn em chân thành nhất.

Cậu nói, đủ lay chuyển cô gái mười tám tuổi. Cậu nói đủ đem lại cho Fanny những cảm nghĩ hạnh phúc hơn thời gian gần đây, và với vẻ mặt tươi tắn hơn, cô nói:

- Vâng, anh ạ, em tin rằng anh sẽ không thể làm bất cứ việc gì nữa, dẫu có lẽ một số thứ vẫn có thể. Em không ngại nghe mọi điều anh muốn nói đâu. Anh đừng kìm nén làm gì. Cứ nói với em bất cứ chuyện gì anh muốn.

Lúc này họ đang ở tầng hai, và một cô hầu xuất hiện cản trở họ tiếp tục chuyện trò. Mặc dù sự có mặt của Fanny làm dịu sự việc đã kết thúc vào lúc có lẽ hạnh phúc nhất, cậu có thể nói chuyện thêm dăm phút nữa, nhưng không thể nói hết những khiếm khuyết của cô Crawford và sự thất vọng của cậu. Nhưng đến lúc ấy, họ chia tay với vẻ trìu mến cảm kích về phía cậu, và những cảm xúc hết sức quý báu về phía cô. Suốt nhiều giờ liền, cô cảm thấy không gì giống thế. Từ lúc niềm vui đầu tiên nhờ bức thư của cậu Crawford gửi William tàn, cô rơi vào tình trạng hoàn toàn ngược lại, xung quanh không chút an ủi, không một hy vọng trong cô. Giờ đây, mọi việc lại mỉm cười. Vận may của William trở lại tâm trí cô, và giá trị của nó dường như còn lớn hơn lúc ban đầu. Cả cuộc khiêu vũ cũng thế, cả một buổi tối vui sướng trước mắt cô! Lúc này mới thực sự hào hứng, cô bắt đầu mặc quần áo, tràn trề xao xuyến và hạnh phúc. Mọi sự đều tốt đẹp, cô không còn chán ghét diện mạo của mình nữa, và lúc cầm chiếc vòng, vận may của cô dường như thật trọn vẹn, vì lúc thử đeo cái vòng cô Crawforf tặng, nó không chui qua được lỗ của cây thánh giá. Cô cố đeo nó để vui lòng Edmund, nhưng nó quá to. Bởi vậy, ắt là phải đeo sợi dây chuyền của cậu, và với cảm giác mãn nguyện, cô xuyên sọi dây qua cây thánh giá, những vật kỷ niệm của hai người yêu quý nhất của trái tim cô, những dấu hiệu thân thiết nhất này dường như tạo thành cho nhau bởi mọi thứ thực và ảo, rồi cô đeo vào cổ, ngắm nghía, cảm thấy William và Edmund quẩn quanh ở đó, cô có thể không cần cố gắng gì, quyết đeo cả cái vòng của cô Crawford. Cô biết làm thế là đúng. Cô Crawford đã nói rồi, và khi nó không còn xâm lấn, cản trở những lời khẳng định mạnh mẽ hơn, sự ân cần chân thành hơn của người khác, cô mới có thể xứng đáng với niềm vui của mình. Cái vòng cổ trông rất đẹp, cuối cùng Fanny rời phòng, rất hài lòng với mình và với mọi thứ xung quanh cô.

Bác gái Bertram nhớ đến cô nhân dịp này, thao thức bất thường. Bà chợt nhớ ra Fanny đang chuẩn bị cho buổi vũ hội, có lẽ sẽ rất vui được người hầu gái giúp đỡ, và khi tự mặc quần áo, bà đã cử người hầu riêng của bà tới giúp Fanny, lẽ tất nhiên là quá muộn nên chẳng có ích gì. Bà Chapman vừa tới tầng áp mái, tiểu thư Price đã ăn vận chỉnh tề và ra khỏi phòng riêng, và chỉ vì phép lịch sự cần thiết, song Fanny cảm nhận được sự quan tâm của bác gái gần như mức tối đa mà phu nhân Bertram hoặc bà Chapman làm được.