Chương 28

Lúc Fanny đi xuống, bác trai và hai bác gái của cô đã ở trong phòng khách. Ngài Thomas thấy cô thật thú vị, ngài vui thích ngắm vẻ thanh lịch nói chung của diện mạo và vẻ mặt rất tươi tắn của cô. Lúc có mặt Fanny, ngài chỉ cho phép mình khen ngợi sự giản dị, trang nhã và đúng mực của trang phục, nhưng khi cô ra khỏi phòng và sau đó, ngài hết lời khen nhan sắc của cô.

- Đúng vậy, - phu nhân Bertram nói. - Con bé trông rất xinh. Em đã cử bà Chapman tới giúp nó.

- Trông xinh ư! ô vâng, - bà Norris nói. - Nó có đủ lý do để trông xinh đẹp với đủ thứ thuận lợi: được nuôi dưỡng trong gia đình này, với mọi lợi thế về cung cách của các anh chị họ đi trước. Thưa nam tước Thomas, anh nghĩ mà xem, anh và em đã cho nó biết bao lợi thế khác thường. Anh có để ý không, cái áo choàng chính là quà tặng hào phóng anh cho nó nhân dịp cưới cháu Maria. Nó sẽ là cái thá gì nếu không có chúng ta dìu dắt?

Ngài Thomas không nói thêm, nhưng lúc họ ngồi xuống bên bàn, cái nhìn của hai chàng thanh niên càng khẳng định với ngài rằng, khi các quý bà đã rút lui, cô gái lại cảm động vì thành công hơn. Fanny thấy cô được chấp nhận, ý thức được trông mình xinh đẹp càng khiến cô rạng rỡ thêm. Cô vui vì nhiều nguyên nhân, và sau đó còn vui hơn, vì khi theo chân các bác gái rời phòng, Edmund giữ cửa và nói lúc cô đi ngang qua:

- Em phải nhảy với anh nhé, Fanny, em phải dành hai bài cho anh, hai bài nào cũng được, trừ bài đầu tiên. - Cô không còn mong ước gì hơn. Hầu như cô chưa bao giờ phấn chấn như thế trong đời. vẻ hoan hỉ của các anh chị họ cô trong ngày có vũ hội không còn làm cô ngạc nhiên nữa, cô cảm thấy buổi khiêu vũ này rất quyến rũ, và cô đã thực sự tập những bước nhảy quanh phòng khách, miễn là tránh được sự chú ý của bà Norris còn mải với việc sắp xếp mới và làm hỏng ánh sáng huy hoàng mà người quản gia đã chuẩn bị.

Nửa giờ trôi qua, ở mọi hoàn cảnh khác ắt đã làm Fanny lừ đừ, nhưng niềm vui của cô vẫn thắng thế. Cô chỉ nghĩ đến cuộc trò chuyện với Edmund, còn sự lăng xăng của bà Norris có là gì? Những cái ngáp của phu nhân Bertram có là gì?

Các chàng trai đến chỗ họ, và khi sự thoải mái và vui vẻ dường như lan đi, tất cả đều mong ngóng một cỗ xe, họ đứng, trò chuyện và cười đùa, tràn đầy niềm vui và hy vọng. Fanny cảm nhận cuộc đấu tranh trong sự hoan hỉ của Edmund, và hài lòng thấy sự nỗ lực đã thành công.

Khi thực sự nghe thấy tiếng xe ngựa, các vị khách bắt đầu đến, niềm vui trong lòng cô giảm đi nhiều, cảnh tượng nhiều người xa lạ khiến cô muốn thu mình lại; Ngoài sự trang trọng và nghi thức của nhóm đầu tiên mà thái độ của ngài Thomas và phu nhân Bertram đều niềm nở, cô thấy thỉnh thoảng phải chịu một việc tệ hơn. Bác trai giới thiệu cô với người này người khác, buộc cô phải nói, nhún gối cúi chào, và nói lần nữa. Một nhiệm vụ thật nhọc nhằn, cô không lần nào cố làm mà không nhìn William, vì cậu thoải mái đi khắp mọi nơi, và cô thèm được ở bên cậu.

Ông bà Grant và anh em Crawford vào mở đầu một giai đoạn thuận lợi. Sự cứng nhắc của buổi họp mặt lập tức lùi bước trước thái độ bình dân và sự thân mật dễ lây của họ: nhiều nhóm nhỏ được hình thành và mọi người thấy thoải mái hơn. Fanny cảm nhận được sự thoải mái, và rút khỏi những phép tắc mệt nhọc là sung sướng nhất, cô có thể để cái nhìn của mình lang thang từ Edmund sang cô Crawford. Cô ấy yêu kiều mọi vẻ, và đoạn kết của chuyện kia là gì đây? Những trầm ngâm của cô chấm dứt khi thấy cậu Crawford trước mặt, và suy nghĩ của cô dồn vào kênh khác vì gần như ngay lập tức, cậu cam kết nhảy với cô hai bài đầu tiên. Niềm hạnh phúc của cô trong dịp này thăng trầm quá nhiều. Có bạn nhảy ngay từ đầu là điều thiết yếu nhất, vì khoảnh khắc mở đầu gần như nghiêm trọng, cô ít hiểu quyền của mình nên nghĩ, nếu cậu Crawford không mời cô, chắc cô sẽ là người cuối cùng được ngó đến, và phải nhận bạn nhảy thông qua hàng loạt những yêu cầu, giục giã và can thiệp chắc là kinh khủng lắm, đồng thời trong cách cậu ta mời có một vẻ đắc thắng làm cô không thích, cô thấy cậu nhìn cái vòng cổ một lát - và mỉm cười - khiến cô đỏ bừng mặt mũi và cảm thấy xấu hổ. Tuy không có cái liếc nhìn thứ hai làm cô khó chịu, tuy mục đích của cậu ta có vẻ dễ chấp nhận, Fanny không thấy khá hơn vì bối rối, và càng bối rối hơn khi nghĩ cậu ta nhận ra, và cô không sao bình tĩnh được cho đến lúc cậu ta quay sang người khác. Lúc đó cô mới hồi phục dần sự toại nguyện có bạn nhảy, một người bạn nhảy tự nguyện bảo đảm cho buổi khiêu vũ bắt đầu.

Khi tất cả vào phòng khiêu vũ, Fanny thấy lần đầu tiên cô thấy ở gần cô Crawford, ngay lập tức cái nhìn và nụ cười của cô ta chiếu thẳng và rõ ràng hơn của anh trai, cậu đã bắt đầu câu chuyện, và Fanny lo lắng khi câu chuyện chấm dứt, cô vội vàng giải thích về cái dây chuyền thứ hai, một sợi dây chuyền thực sự. Cô Crawford lắng nghe, và quên bẵng mọi câu khen ngợi và bóng gió dành sẵn cho Fanny. Cô chỉ cảm thấy một điều, và mắt cô lúc trước vốn đã sáng, nay cho thấy còn có thể sáng hơn, cô sốt sắng, vui vẻ kêu lên:

- Anh ấy tặng ư? Edmund tặng? Thế mới đúng là anh ấy. Không người đàn ông nào khác nghĩ ra việc đó. Tôi kính trọng anh ấy không tả xiết.

Rồi cô nhìn quanh như thể nóng lòng muốn nói như thế với cậu. Cậu không ở gần đó, cậu đang chăm sóc một nhóm các quý cô ở ngoài phòng. Bà Grant tiến tới chỗ hai cô gái, mỗi tay khoác một cô, họ theo gót những người khác.

Tim Fanny lặng hẳn, nhưng không còn thời gian để nghĩ ngợi lâu la về những cảm xúc của cô Crawford. Họ đã ở trong phòng khiêu vũ, các cây vĩ cầm đang réo rắt, tâm trí Fanny xao xuyến đến mức không thể chú tâm vào bất cứ việc gì đáng sợ. Cô phải quan sát sự sắp xếp chung và thấy mọi việc đã xong.

Vài phút sau, ngài Thomas đến chỗ cô, hỏi cô có bạn nhảy chưa. “Có rồi ạ, thưa bác, với cậu Crawford ạ” đúng là câu ngài muốn nghe. Cậu Crawford ở cách đấy không xa, ngài Thomas đưa cậu đến chỗ Fanny, nói gì đó và Fanny vỡ lẽ rằng chính cô là người mở màn cuộc khiêu vũ, trước đây ý nghĩ ấy chưa bao giờ đến với cô. Mỗi lần nghĩ đến các chi tiết vụn vặt của buổi tối, đương nhiên cô cho rằng Edmund và cô Crawford mới là người mở màn, và cô ngỡ ngàng đến nỗi tuy bác cô nói ngược lại, cô không thể thốt ra lời vì ngạc nhiên, một lời gợi ý cô không đủ năng lực, một lời cầu khẩn để thoái thác. Cưỡng lại ý kiến của ngài Thomas là một bằng chứng cực đoan, nhưng cô kinh hoàng vì gợi ý ban đầu đến mức cứ trân trân nhìn vào mặt ngài và nói cô hy vọng có thể thu xếp theo cách khác, song vô hiệu. Ngài Thomas mỉm cười cố khích lệ cô, rồi trông rất nghiêm khắc và nói rất cương quyết:

- Phải thế thôi, cháu yêu quý của ta, - để chặn cô nói thêm, và lát sau, cô thấy mình được cậu Crawford dẫn lên vị trí quan trọng nhất của căn phòng, và đứng đó, hòa nhập với những người khác, hình thành cặp này tiếp cặp kia.

Cô thấy thật khó tin. Được đặt cao hơn những thiếu nữ thanh lịch dường ấy! Danh hiệu quá lớn lao. Coi cô như các chị họ của cô vậy. Ý nghĩ của cô bay tới những người chị vắng mặt với nỗi ân hận dịu dàng và thành thực nhất, vì họ không ở nhà để chiếm chỗ của họ trong phòng, chia sẻ niềm vui mà chắc chắn họ sẽ rất hài lòng. Biết bao lần Fanny nghe thấy các chị ao ước có một vũ hội tại nhà như hạnh phúc lớn nhất trong mọi niềm hạnh phúc! Lúc họ đi vắng thì lại tổ chức - và cô là người mở đầu cuộc khiêu vũ, với cậu Crawford! Lúc này cô mong họ không ghen tị với cô vì sự khác biệt đó, nhưng lúc nhớ lại các nghi lễ trọng thể hồi mùa thu, tất cả bọn họ đã khiêu vũ cùng nhau trong tòa nhà đó, sự dàn xếp hiện tại gần như nhiều hơn là cô hiểu.

Cuộc khiêu vũ bắt đầu. Ít nhất nó cũng khá vinh dự cho Fanny, vì là vũ điệu đầu tiên, bạn nhảy của cô rất phấn chấn và cố truyền cảm hứng cho cô, nhưng cô quá hoảng sợ nên chẳng thấy vui gì, cho đến lúc cô tin mình không còn bị nhìn ngắm nữa. Trẻ trung, xinh xắn, dịu dàng, không ngượng ngập đến mức thiếu uyển chuyển và duyên dáng, một số người có mặt không khỏi ngợi khen. Cô duyên dáng, thùy mị, là cháu gái của ngài Thomas, và ngay lập tức cậu Crawford ngỏ lời ngưỡng mộ. Thế là đủ ân huệ cho cô rồi. Ngài Thomas rất tự hào quan sát cô cháu gái khiêu vũ, ngài hãnh diện vì cô, và không hề quy mọi vẻ đẹp của Fanny là do được nuôi dưỡng ở Mansfield như bà Norris gán ghép; Ngài mãn nguyện vì đã trợ cấp mọi thứ, cô hàm ơn ngài vì được giáo dục và cách hành xử.

Cô Crawford hiểu những suy nghĩ của ngài Thomas lúc ngài đứng đó, và bất chấp mọi ý nghĩ sai lầm của ngài về cô, cô khao khát được tiến cử với ngài, và nắm lấy cơ hội lúc bước sang một bên, cô nói một câu dễ thương về Fanny. Đúng như cô mong, ngài nhận thấy lời khen của cô thật ấm áp, vừa chín chắn vừa lịch thiệp, nói năng lại từ tốn, và chắc chắn gây được nhiều lợi thế hơn với phu nhân của ngài, lúc Mary nhận thấy bà ngồi trên sofa gần đó, cô xoay người trước khi khiêu vũ và khen ngợi dáng vẻ của tiểu thư Price.

- Phải, con bé trông rất xinh, - phu nhân Bertram bình thản đáp. - Chapman đã giúp nó ăn vận. Tôi đã cử Chapman đến chỗ nó. - Không phải bà không thực sự hài lòng thấy Fanny được ngưỡng mộ, nhưng bà có ấn tượng quá mạnh về lòng tốt của mình đã cử Chapman giúp cô, và không thể gạt ý nghĩ ấy ra khỏi đầu bà.

Cô Crawford hiểu bà Norris quá rõ, nên không nghĩ làm vui lòng bà ta bằng cách khen Fanny, cô làm như tình cờ tỏ ý:

- Thưa bà, tối nay chúng cháu muốn Maria và Julia thân mến có mặt ở đây quá!

Bà Norris đáp lại cô nhiều nụ cười và những lời lịch thiệp lúc bà có thời gian, bà thấy mình bận bịu quá nhiều việc, nào trang trí các bàn chơi bài, nào gợi ý cho ngài Thomas, và cố gắng chuyển các tùy nữ vào chỗ thích hợp hơn trong phòng.

Cô Crawford len lỏi đến thẳng chỗ Fanny, có ý lấy lòng. Cô muốn ban cho trái tim bé nhỏ của Fanny sự xao xuyến hạnh phúc, làm Fanny thỏa mãn tính tự tôn và hiểu nhầm sự đỏ mặt của cô, vẫn cho rằng cô phải làm như thế, sau hai vũ điệu đầu tiên, cô đến chỗ Fanny và nói với vẻ đầy ý nghĩa:

- Có lẽ cô có thể cho tôi biết vì sao ngày mai anh tôi đến thành phố. Anh ấy bảo có việc ở đấy, nhưng vẫn không cho tôi biết là việc gì. Lần đầu tiên anh ấy không tin tôi! Nhưng tất cả chúng ta đều phải có lúc thế thôi. Sớm hay muộn rồi mọi thứ đều bị chiếm chỗ. Giờ tôi phải gặp cô để biết tin tức. Hãy cho tôi biết Henry đi vì việc gì?

Fanny bình tĩnh cũng như bối rối vừa phải, cam đoan không hay biết gì.

-Vậy thì, - cô Crawford cười đáp, - chắc là tôi phải hỏi lại anh tôi và nhân thể nói chuyện về cô vậy.

Fanny phát ngượng, nhưng là sự ngượng ngập bất bình. Trong lúc cô Crawford tự hỏi sao không thấy Fanny mỉm cười, và ngỡ cô quá lo lắng, hoặc tưởng cô kỳ cục, hoặc bất cứ thứ gì đó hơn là vui khi được Henry chú ý. Fanny rất vui suốt buổi tối, nhưng sự chăm sóc của Henry chỉ chiếm một phần rất nhỏ. Đúng hơn là cô không bị cậu ta đòi hỏi quá sớm, và cô mong không phải nghi ngờ những câu lục vấn trước kia của cậu về bà Norris, về giờ ăn, chỉ vì muốn cô an toàn ở phần này của buổi tối. Nhưng không sao tránh khỏi việc đó, cậu ta khiến cô cảm thấy cô là đối tượng của tất cả. Dầu cô không thể nói rằng thái độ ấy của cậu thật khó chịu, rằng như thế là khiếm nhã, hoặc vây vo, và thỉnh thoảng, lúc cậu ta nói về William, thực sự là thú vị, thậm chí còn chứng tỏ nhiệt tình và tin cậy, nhưng sự quan tâm của cậu vẫn không làm Fanny thấy thoải mái. Nhìn William lúc nào cô cũng vui, và thấy cậu vui sướng biết chừng nào, cứ dăm phút cô lại quanh quẩn bên anh trai, nghe cậu kể về các bạn đồng sự, cô vui vì biết mình được ngưỡng mộ, và vui vì đang mong đợi nhảy cùng Edmund hai bài; Trong phần lớn buổi tối, cô được mời nhảy liên tục, và cuộc hẹn với Edmund vẫn là viễn cảnh xa vời. Khi việc đó diễn ra, cô vẫn vui, nhưng không phải vì sự vui vẻ của Edmund, hoặc bất cứ biểu hiện chiều chuộng dịu dàng nào như hồi sáng. Tâm trí cậu để đâu đâu, và niềm vui của cô bùng nổ vì được là bạn một người có thể tìm thấy sự đồng cảm.

- Anh mệt mỏi vì các phép tắc lịch sự, - Edmund nói. - Anh phải nói chuyện liên miên suốt tối, toàn chuyện lăng nhăng. Nhưng với em, Fanny ạ, anh có thể yên lặng. Em sẽ không muốn phải trò chuyện. Chúng ta sẽ im lặng thật xa xỉ nhé. - Fanny khó mà nói đồng ý. Tình trạng buồn chán từ những xúc cảm cậu đã nhận biết từ sáng, được đặc biệt tôn trọng, họ lặng lẽ khiêu vũ cùng nhau hai bài, đúng mực và nghiêm trang, có thể làm bằng chứng cho bất cứ người nào đứng xem rằng chính ngài Thomas chứ không phải vợ nuôi dạy thứ nam.

Buổi tối đã đem lại cho Edmund niềm vui nho nhỏ. Cô Crawford tinh thần vui vẻ nhảy với cậu bài đầu tiên, nhưng không phải sự hân hoan của cô làm cậu vui, nó làm cậu buồn hơn vui, rồi cuối cùng, cậu thấy mình vẫn tìm kiếm cô, còn cô lại làm cậu đau đớn khi nói đến nghề nghiệp của cậu. Họ trò chuyện, rồi im lặng, cậu lập luận, cô nhạo báng, rốt cuộc họ bực bội chia tay nhau. Fanny, không thể không quan sát họ, và thấy khá hài lòng. Thật dã man khi vui mà Edmund buồn khổ. Hẳn vẫn có niềm vui nào đấy nảy sinh từ chính việc cậu nếm trải.

Lúc hai bài nhảy với Edmund chấm dứt, cô nghiêng mình duyên dáng và xinh đẹp hơn. Ngài Thomas thấy cô đi hơn là khiêu vũ, dáng người thu ngắn lại, thở không ra hơi, bàn tay thõng xuống, bèn ra lệnh cho cô ngồi xuống. Từ lúc đó trở đi, cậu Crawford cũng ngồi.

-Tội nghiệp Fanny! - William kêu lên, trong giây lát đến thăm cô và tiếp tục quạt cho người bạn nhảy như thể suốt đời, - sao trông nó mệt thế! Sao thế nhỉ, cuộc vui chỉ mới bắt đầu. Tôi mong chúng ta sẽ duy trì được hai giờ liền. Sao em có thể mệt sớm thế?

- Sớm thế ư! Này anh bạn, - ngài Thomas nói và giơ đồng hồ ra, thấy cần phải cảnh cáo, - đã ba giờ liền rồi, và em gái cậu không quen với những giờ như thế này.

- Vậy thì Fanny, ngày mai em đừng dậy trước khi anh đi làm gì. Em cứ ngủ cho đã, đừng bận tâm đến anh.

- Kìa anh William!

- Gì kia? Con bé định dậy trước khi cậu lên đường ư?

- Thưa bác, vâng ạ, - Fanny kêu lên và hăng hái đứng dậy, tiến đến gần ông bác, - cháu phải dậy ăn sáng cùng anh cháu ạ. Nó sẽ là lần cuối, là buổi sáng cuối cùng ạ.

- Cháu đừng làm thế thì hơn. Anh cháu phải ăn sáng và ra đi lúc chín rưỡi. Cậu Crawford, tôi nghĩ cậu sẽ đến đón cháu tôi vào lúc chín giờ rưỡi?

Tuy vậy, Fanny quá năn nỉ, nước mắt giàn giụa vì bị từ chối, và kết thúc bằng câu khoan dung “Thôi thôi, được rồi”, và thế là được phép.

- Vâng, chín rưỡi nhé, - cậu Crawford nói với William lúc cậu ta rời họ, - cháu sẽ đến đúng giờ, vì sẽ chẳng có cô em gái ân cần dậy sớm vì cháu đâu ạ. - Cậu hạ giọng nói với Fanny, - Tôi chỉ có ngôi nhà hoang vắng để vội vã ra đi thôi. Ngày mai anh trai cô sẽ thấy ý tưởng về thời gian của tôi và của cậu ấy rất khác nhau cho mà xem.

Sau một hồi cân nhắc, ngài Thomas mời cậu Crawford đến nhà ăn sáng từ sớm, thay vì phải ăn một mình, cậu nên đến đó. Cậu sốt sắng nhận lời ngay, khiến ngài không khỏi nghi ngờ, và ngài phải thú nhận rằng chính buổi khiêu vũ này làm ngài phát hiện ra nhiều thứ. Cậu Crawford đang mê Fanny. Ngài có một cảm giác đề phòng việc sắp xảy ra. Trong lúc đó, cháu gái ngài không cảm ơn việc cậu ta vừa làm. Cô hy vọng chỉ có mình William với cô trong buổi sáng cuối cùng này. Nó là một cái thú không tả xiết. Nhưng dẫu những mong muốn của cô bị hủy hoàn toàn, cũng không có thần linh nào thì thầm vào tai cô. Ngược lại, cô hoàn toàn không quen được hỏi ý kiến, hoặc có mọi thứ xảy ra theo cách cô khao khát, cô càng sẵn sàng muốn biết và vui vẻ trình bày ý kiến của mình hơn là bực dọc chống lại.

Một lát sau, ngài Thomas lại can thiệp một chút vào sở thích của cô, ngài khuyên cô nên đi ngủ. “Khuyên” chỉ là từ ngài dùng, nhưng đó là lời khuyên hoàn toàn quyền lực, cô đành đứng lên, cậu Crawford chào tạm biệt rất thân ái, và cô lặng lẽ rút lui, dừng lại bên cửa “một lát và không hơn”, nhìn quang cảnh vui vẻ, dăm, sáu cặp vẫn say sưa khiêu vũ lần cuối cùng, rồi cô chầm chậm leo lên cầu thang chính, vũ điệu đồng quê không ngừng đuổi theo, xúc động với những hy vọng và sợ hãi, vì súp và rượu negus[29], bàn chân đau nhức và mệt nhọc, bồn chồn và xao xuyến, và bất chấp mọi thứ, vẫn cảm thấy cuộc khiêu vũ này thực sự thú vị.

Buộc Fanny phải đi theo cách đó, có lẽ ngài Thomas không chỉ nghĩ đến sức khỏe của cô. Có thể ngài cho rằng cậu Crawford ngồi bên cô đã đủ lâu, hoặc biết đâu cậu ta có ý định cầu hôn cô, thể hiện bằng sự tin cậy của cô.

[29] Rượu vang thêm nước lã pha đường hâm nóng. - ND.