Chương 30

Nhờ cuộc nói chuyện này, trạng thái bứt rứt của tiểu thư Crawford giảm đi nhiều, cô về nhà trong tâm trạng hầu như có thể bất chấp thêm một tuần nữa với cái nhóm nho nhỏ đó, trong thời tiết xấu như thế, buộc họ phải thử; Nhưng đúng vào buổi tối anh trai cô từ London về trong tâm trạng hoàn toàn, hoặc còn hơn cả hoàn toàn hoan hỉ như thường lệ, cô chẳng còn gì để thử hơn nữa. Cậu vẫn không chịu kể cho cô nghe vì sao cậu ra đi, nhưng có vẻ vui hơn. Một ngày trước có thể còn bực bõ, nhưng lúc này lại đùa vui, cô ngạc nhiên một cách dễ chịu và ngờ rằng nó che giấu việc gì đó đã hoạch định sẵn. Ngày hôm sau lại mang đến một ngạc nhiên mới cho cô. Henry nói cậu nên đi và hỏi thăm nhà Bertram ra sao, khoảng mươi phút sẽ về, nhưng cậu đi đã hơn một giờ, và khi cô em gái đợi cậu để cùng đi dạo trong vườn, cuối cùng lại gặp cậu trên đoạn đường cong, cô sốt ruột và kêu to:

- Anh Henry, anh ở đâu suốt thế?

Cậu chỉ nói đã ngồi với phu nhân Bertram và Fanny.

- Ngồi với họ những một giờ rưỡi! - Mary kêu lên.

Nhưng đó mới chỉ bắt đầu sự ngạc nhiên của cô.

- Phải, Mary ạ, - cậu nói và khoác tay cô rồi đi trên đoạn đường cong, dường như không biết mình đang ở đâu, - Anh không thể rứt ra sớm hơn, Fanny trông đáng yêu quá! Anh hoàn toàn khẳng định, Mary ạ. Đầu óc anh bấn loạn mất rồi. Em có ngạc nhiên không? Em phải hiểu rằng anh quyết chí lấy Fanny Price.

Lúc này sự kinh ngạc thật trọn vẹn, vì bất chấp trong đầu óc cậu có thể nảy ra ý gì, trí tưởng tượng của em gái cậu chưa từng bao giờ ngờ cậu lại có những ý niệm như thế. Trông cô thực sự sửng sốt y như cô cảm thấy, khiến cậu buộc phải nhắc lại câu vừa nói, đầy đủ và trịnh trọng hơn. Khi đã nhận thức được quyết tâm của cậu, thật không dễ chịu chút nào. Kể cả sự ngạc nhiên thú vị. Mary hãnh diện được quen biết với gia đình Bertram, và không thể không hài lòng vì anh trai cô muốn cưới một người có phần thấp kém so với cậu.

- Phải, Mary ạ, - Henry kết luận quả quyết, - anh mê mẩn thực sự rồi. Em biết anh đã bắt đầu những ý định vẩn vơ, và đây là đoạn kết của chúng. Anh tự hào có nhiều tiến bộ không nhỏ trong tình cảm của cô ấy, nhưng tình cảm của anh thì đã cố định rồi.

- May mắn, cô gái may mắn! - Mary kêu lên ngay khi có thể thốt nên lời, - thật là một đám tốt cho cô ấy! Anh Henry yêu quý, đây hẳn là ý kiến đầu tiên của em, nhưng ý kiến thứ hai mà anh sẽ có rất chân thực, là em rất tán thành sự lựa chọn của anh, và nhìn thấy trước hạnh phúc của anh, thực sự như em mong muốn và khao khát. Anh sẽ có một người vợ bé nhỏ, dịu dàng, biết ơn và tận tụy. Anh rất xứng đáng được thế. Thật là một đám khiến cô ấy sửng sốt! Bà Norris hay nói cô ấy gặp may, bây giờ bà ấy sẽ nói gì đây? Chắc cả nhà rất mừng! Cô ấy có vài người bạn đích thực trong nhà. Họ sẽ hoan hỉ lắm đây! Nhưng hãy thuật lại mọi sự cho em nghe đi. Nói chuyện với em như mọi khi đi. Anh bắt đầu nghĩ có cô ấy một cách nghiêm túc từ bao giờ vậy?

Không gì có thể khó hơn trả lời một câu hỏi như vậy, tuy không gì thú vị hơn được hỏi. Cậu không thể nói: “Cơn dịch bệnh thú vị ấy đã chiếm trọn chàng biết bao”, và chưa kịp biểu lộ sự ủy mị bằng một biến thể nho nhỏ của từ ngữ ba lần liền, em gái cậu đã háo hức ngắt lời:

- Anh Henry, đây chính là lý do đưa anh đến London! Đây là công việc của anh! Anh chọn cách hỏi ý kiến Thượng tướng, trước khi quyết định.

Cậu một mực phủ nhận. Cậu hiểu ông chú quá rõ, ông không thể khuyên nhủ cậu về bất cứ dự định hôn nhân nào. Thượng tướng vốn ghét hôn nhân, và cậu biết ông không bao giờ có thể bỏ qua một tương lai độc lập cho cậu thanh niên.

- Khi nào chú gặp Fanny, chú sẽ thích cô ấy ngay, - Henry nói tiếp. - Fanny là người phụ nữ dễ dàng xua tan mọi định kiến của một người đàn ông như Thượng tướng, vì cô ấy chính là người phụ nữ ông nghĩ không tồn tại trên đời. Cô ấy chính là điều không thể có như ông miêu tả, nếu bây giờ ông có lối nói đủ thanh nhã để thể hiện ý kiến riêng. Nhưng cho đến khi mọi sự yên ổn, giải quyết xong ngoài mọi sự can thiệp, ông ấy sẽ hiểu những điều lặt vặt của vấn đề. Không, Mary ạ, em nhầm rồi. Em vẫn chưa khám phá ra việc của anh đâu!

- Thôi thôi, em thỏa mãn rồi. Giờ thì em biết phải kể với ai, và chẳng vội gì các việc còn lại. Fanny Price, thật tuyệt vời, hoàn toàn tuyệt vời! Trang viên Mansfield sẽ được khối việc đây, vì anh đã tìm thấy vận số của mình Mansfield! Anh hoàn toàn đúng đắn, anh không thể có chọn lựa tốt hơn. Không cô gái nào tốt hơn trên đời, và anh lại không bị khổ sở vì thiếu tài sản, và những mối quan hệ của cô ấy còn đáng giá hơn của cải nhiều. Ông bà Bertram chắc chắn thuộc trong số những người đầu bảng ở tỉnh này. Cô ấy lại là cháu gái của ngài Thomas Bertram, thế là đủ với đời. Nhưng anh kể đi, kể tiếp đi. Anh dự định những gì? Cô ấy có biết niềm hạnh phúc của mình chưa?

- Chưa.

- Anh còn đợi gì nữa?

- Đợi... đợi một thứ rất nhỏ hơn là cơ hội. Mary ạ, cô ấy không giống các cô chị họ, nhưng anh cho rằng anh sẽ không đề nghị vô ích.

- Ồ không, anh không thể thế. Kể cả anh ít mang lại niềm vui thích, cứ cho là cô ấy chưa yêu anh (em hơi ngờ điều này), anh cũng không sao kia mà. Tính khí dịu dàng và biết ơn của cô ấy sẽ giữ kín mọi chuyện cho anh. Trong thâm tâm, em không nghĩ cô ấy sẽ lấy anh mà không có tình yêu. Nghĩa là, nếu trên đời có một cô gái có thể không bị tham vọng ảnh hưởng, em có thể tin rằng đó chính là cô ấy; Nhưng đòi hỏi cô ấy yêu anh, cô ấy sẽ không bao giờ nỡ lòng từ chối.

Ngay khi sự hào hứng của Mary lặng đi, cậu vui vẻ kể trong lúc cô lắng nghe, và câu chuyện tiếp theo hầu như rất thú vị, cả với cô lẫn cậu, dẫu cậu chẳng có gì mà kể ngoài những xúc cảm của riêng mình, chẳng có gì ngoài nhắc đi nhắc lại vẻ quyến rũ của Fanny. Vẻ đẹp của Fanny trên gương mặt và thân hình, sự duyên dáng trong cư xử và trái tim nhân hậu là đề tài vô tận. Sự dịu dàng, thùy mị và dễ thương trong tính cách của cô được nhiệt tình nói mãi, rằng trong đánh giá của đàn ông, dịu dàng là phần chủ yếu của mỗi người phụ nữ, cậu chưa bao giờ tin rằng nó thiếu vắng. Cậu có lý do vững chắc để tin cậy và ca ngợi tính nết của cô. Cậu được chứng kiến nhiều lần, nó rất đáng tin cậy. Liệu có ai trong gia đình - ngoài Edmund - không ngớt làm khổ tính nhẫn nại và độ lượng của cô ấy bằng cách này hay cách khác? Tình cảm của cô ấy chắc chắn là mãnh liệt. Cứ nhìn cô ấy với anh trai thì biết! Liệu có gì chứng minh một cách thú vị hơn rằng sự nồng nhiệt của trái tim cô tương đương với sự dịu dàng của nó? Cái gì có thể cổ vũ một người đàn ông hơn có được tình yêu của cô? Sự hiểu biết của cô nhạy cảm và trong trẻo, vượt xa mọi nghi ngờ; phong thái của cô là tấm gương rọi chiếu tính tình thùy mị và tao nhã của cô. Henry Crawford có quá nhiều cảm xúc nên không cảm nhận được giá trị của các phép tắc đúng đắn của một người vợ, dù cậu rất ít khi quen với việc suy nghĩ nghiêm túc để hiểu chúng bằng những cái tên chính xác, nhưng khi cậu nói về những thứ cô có như tính điềm đạm và đúng mực trong tư cách, ý niệm cao quý về danh dự, kính trọng sự đoan trang có thể là lý do xác đáng cho bất cứ người đàn ông nào tin cậy hoàn toàn vào sự chung thủy và nguyên vẹn của cô, cậu bày tỏ rằng cậu được truyền cảm hứng khi biết cô là người nghiêm ngặt trong phép tắc xử thế và sùng đạo.

- Anh có thể tin cậy cô ấy trọn vẹn và tuyệt đối, - cậu nói, - và đó chính là điều anh muốn.

Em gái cậu khá hơn, cô thực sự tin rằng ý niệm của cậu về Fanny Price hầu như không vượt quá những ưu điểm của cô ta, và hoan hỉ vì tiền đồ của cô.

- Em nghĩ nhiều hơn và chuyện này, - cô kêu lên, - càng nghĩ em càng thấy anh làm đúng, và tuy em chưa bao giờ chọn Fanny Price là cô gái có thể gắn bó nhất với anh, giờ thì em tin chắc rằng cô ấy chính là người làm anh hạnh phúc. Ý định quái quỷ của anh làm thân với cô ấy té ra lại là một ý tưởng khôn ngoan. Cả hai người sẽ tìm được nhiều điều tốt lành trong đó.

- Thật là tệ, anh thật tệ muốn cưỡng lại một sinh linh như thế! Nhưng lúc này anh vẫn chưa hiểu cô ấy. Còn cô ấy sẽ chẳng có lý do gì tiếc thời khắc đầu tiên ý nghĩ ấy lọt vào đầu anh. Anh sẽ làm cho cô ấy rất hạnh phúc, Mary ạ, hạnh phúc hơn cô ấy từng được hưởng, hoặc chưa từng thấy ai như thế. Anh sẽ không đưa cô ấy khỏi Northamptonshire. Anh sẽ cho thuê Everingham, và thuê một chỗ ở vùng này, có lẽ ở Stanwix Lodge. Anh sẽ cho thuê Evergringham trong bảy năm. Anh tin chắc sẽ có người thuê rất tốt. Hiện giờ anh có thể kê tên ba người sẵn sàng nhận các điều khoản của anh và cảm ơn anh.

- Chà! - Mary kêu to, - định cư ở Northamptonshire! Hay quá nhỉ! Khi đó tất cả chúng ta sẽ ở cùng nhau.

Vừa nói xong, Mary chợt nhớ ra và ước giá không nói thì hơn; Nhưng cô chẳng cần bối rối, vì anh trai cô chỉ thấy cô là người cùng ở nhà cha xứ Mansfield, và đáp lại chỉ cần mời cô đến chơi nhà mình theo cách ân cần nhất, khẳng định sự đúng đắn bậc nhất trong cô.

- Chắc em phải dành cho chúng ta hơn nửa thời gian của em, - cậu nói, - anh không thể coi bà Grant có quyền tương đương với Fanny và anh, vì cả hai chúng ta sẽ cùng phe với em. Fanny sẽ là chị chính thức của em đó!

Mary chỉ còn biết hàm ơn vì được bảo đảm mọi thứ, vì lúc này cô có mục tiêu rõ rệt là khách của nhà anh trai hoặc chị họ thêm nhiều tháng nữa.

- Anh sẽ chia đều một năm ở London và Northamptonshire ư?

- Phải.

- Thế là đúng. Lẽ tất nhiên ở London anh có nhà riêng rồi, không còn phải ở nhờ nhà Thượng tướng nữa. Henry yêu quý ơi, anh rời nhà Thượng tướng trước khi cung cách của anh bị ảnh hưởng xấu của chú ấy là có lợi, trước khi anh nhiễm những quan niệm ngu ngốc của chú ấỵ, hoặc nghe thấy trong lúc ngồi ăn, dường như đó là một ân phúc may mắn nhất của cuộc đời! Anh không nhạy cảm với lợi lộc, vì sự kính mến của anh với chú ấy khiến anh mù quáng, nhưng theo đánh giá của em, cuộc hôn nhân của anh có thể cứu vãn. Phải nhìn thấy anh giống Thượng tướng trong lời nói hoặc hành động, diện mạo hoặc cử chỉ làm trái tim em tan vỡ.

- Thôi thôi, việc này chúng ta nghĩ không giống nhau. Thượng tướng có những khiếm khuyết của ông ấy, nhưng ông ấy là người rất tốt, còn hơn một người cha với anh. Một số người cha còn bỏ mặc con mình giữa đường. Em đừng làm cho Fanny có định kiến với ông ấy. Anh phải làm cho họ yêu quý nhau.

Mary cố nén không nói ra những điều cô nghĩ, rằng không thể để hai con người tính cách và xử thế chẳng hợp nhau mấy tí cùng tồn tại; thời gian sẽ mở mắt cho cậu, nhưng cô không thể không nhận xét câu này về Thượng tướng:

- Anh Henry à, em nghĩ Fanny Price cao thượng như thế, nên em giả sử là bà Crawford sau này sẽ chẳng có nửa lý do để bà thím tệ hại của em ghét cay ghét đắng cái danh tính ấy, em sẽ chặn cuộc hôn nhân nếu có thể; Nhưng em hiểu anh, em biết rằng một người vợ anh yêu quý sẽ hạnh phúc nhất trong những người đàn bà, ngay cả khi anh không yêu nữa, cô ta vẫn thấy một quý ông hào phóng và dòng dõi trong con người anh.

Lẽ tất nhiên không thể không làm mọi việc trên đời cho Fanny Price hạnh phúc, hoặc thôi yêu Fanny Price là cơ sở câu trả lời hùng biện của cậu:

- Em phải nhìn thấy cô ấy sáng nay, Mary ạ, - cậu nói tiếp, - phục vụ mọi đòi hỏi của bà bác ngớ ngẩn bằng sự dịu dàng và kiên nhẫn không tả xiết, còn cô ấy, nước da ửng hồng tuyệt đẹp lúc cúi xuống đồ thêu, rồi trở về ghế viết xong bức thư mà trước đó đã hứa sẽ viết hộ cho người đàn bà buồn tẻ kia, làm mọi việc này với sự nhẹ nhàng khiêm nhường, coi như việc đương nhiên; Cô ấy không có một khoảnh khắc nào dành cho riêng mình, tóc tai lúc nào cũng gọn gàng, một búp tóc nhỏ xoã xuống lúc cô ấy đang viết làm cô ấy thỉnh thoảng lại hất đầu, và giữa cả đống việc, cô ấy vẫn nói chuyện với anh trong những lúc tạm ngừng, hoặc lắng nghe, dường như cô ấy thích nghe những điều anh nói. Em phải nhìn thấy cô ấy như thế, Mary ạ, em sẽ không bóng gió đến khả năng cô ấy không còn quyền năng với trái tim anh nữa.

- Henry yêu quý nhất của em ơi, - Mary kêu lên và ngừng một chút, rồi cô cười vào mặt anh trai, - em mừng thấy anh yêu đắm đuối đến thế! Nó khiến em rất hài lòng. Nhưng cô Rushworth và Julia sẽ nói gì đây?

- Anh chẳng quan tâm họ nói gì hay nghĩ gì. Lúc này, họ sẽ phần nào nhìn thấy thứ làm phụ nữ có thể gán cho anh, gán cho một người đàn ông thông minh. Anh mong sự phát hiện đó có thể tốt cho họ. Giờ họ sẽ thấy cô em họ được đối xử như lẽ ra cô ấy được hưởng, ước gì họ có thể xấu hổ vì sự thờ ơ và tàn nhẫn tệ hại của họ. Họ sẽ cáu lắm, - sau một lát im lặng, cậu nói thêm, giọng bình tĩnh hơn, - cô Rushworth sẽ rất bực. Nó sẽ là điều cay đắng cho cô ấy, giống như bao điều cay đắng khác, nó sẽ có hai khoảnh khắc khó chịu, rồi sau đó nuốt trôi và quên lãng. Vì anh không phải là kẻ tự phụ, ngỡ tình cảm của cô ấy kéo dài hơn những người đàn bà khác, tuy anh là mục tiêu của bọn họ. Mary ạ, thực ra Fanny của anh sẽ cảm nhận khác hẳn về thái độ của từng người tiếp cận cô ấy, một sự khác biệt từng ngày, từng giờ; Nó sẽ hoàn tất niềm hạnh phúc của anh khi biết rằng anh là người làm ra nó, rằng anh là người đem lại kết quả công bằng với cô ấy. Hiện giờ cô ấy là người phụ thuộc, vô phương tự vệ, không bạn bè, bị bỏ lơ và quên lãng.

- Không, anh Henry, không hẳn thế đâu, không bị tất cả quên lãng đâu. Cậu anh họ Edmund chẳng bao giờ quên cô ấy.

- Edmund ư? Nói thật, anh tin rằng cậu ta (nói chung) tử tế với Fanny, cả ngài Thomas cũng tử tế theo cách của ngài ấy, nhưng đấy là một ông bác giàu có, trịch thượng, nói năng dài dòng và độc đoán. Ngài Thomas và Edmund có thể làm được những gì, họ làm được gì trên đời cho niềm hạnh phúc, sự thoải mái, danh giá và chân giá trị của cô ấy như anh sẽ làm?