Chương 32

Sáng hôm sau khi Fanny thức giấc, cô không có cách nào quên được cậu Crawford, nhưng nhớ ra ngụ ý bức thư của cô và tin rằng nó có tác dụng hơn là đêm trước. Giá cậu Crawford ra đi! Đó là điều cô thành tâm mong muốn nhất. Ra đi và đưa cả cô em gái đi cùng như cậu định làm, và cậu trở lại Mansfield với mục đích đó. Sao việc ấy không xong đi, cô không thể nghĩ ra, vì chắc chắn là cô Crawford không muốn trì hoãn. Trong suốt cuộc viếng thăm ngày hôm qua, Fanny đã hy vọng nghe thấy ngày đó, nhưng cậu ta chỉ nói chẳng bao lâu nữa họ sẽ ra đi.

Hài lòng vì tin rằng thư của cô đã chuyển, cô không khỏi sửng sốt khi tình cờ nhìn thấy cậu Crawford lại lên nhà, vào một giờ sớm sủa y như ngày hôm trước. Việc cậu ta đến có thể không liên quan đến cô, nhưng cô phải tránh mặt nếu có thể. Lúc đó cô đang lên gác, cô quyết ở lỳ trên đó suốt lúc cậu đến thăm, và bà Norris vẫn đang ở trong nhà, dường như cô ít có cơ nguy bị gọi đến.

Cô ngồi trong tâm trạng hết sức bối rối, lắng nghe, run rẩy và sợ hãi bị gọi bất cứ lúc nào; Nhưng không thấy tiếng chân đến căn phòng phía Đông, cô dần trấn tĩnh và ngồi xuống, có thể chăm chú vào công việc, hy vọng cậu Crawford đến rồi đi, cô không bắt buộc phải biết gì về việc này.

Gần nửa giờ trôi qua, cô đang rất thoải mái thì bất chợt nghe thấy tiếng bước chân đều đặn đến gần, tiếng chân nặng nề, khác thường trong phần này của tòa nhà, tiếng chân của bác cô, cô biết rõ như giọng nói của ngài vậy. Cô run cả người như nhiều lần, và cô lại bắt đầu run khi nghĩ ông lên nói chuyện với cô, nhỡ là về việc kia. Đúng là ngài Thomas mở cửa và hỏi cô có đấy không, ngài có thể vào không. Nỗi sợ về những chuyến đến thăm ngẫu nhiên trước kia của ngài hình như sống lại, cô cảm thấy như thể ngài lại đến phòng để kiểm tra cô tiếng Pháp và tiếng Anh.

Tuy vậy, cô rất chu đáo đặt sẵn một cái ghế bành cho ngài và cố gắng thể hiện sự kính trọng. Trong tâm trạng bối rối, cô quên mất tình trạng thiếu thốn của căn phòng, cho đến lúc ngài vào, dừng lại giây lát và sửng sốt nói: - Sao hôm nay cháu không đốt lò sưởi?

Trên mặt đất vẫn còn tuyết, và cô ngồi, quấn chiếc khăn quàng to. Cô ngập ngừng:

- Cháu không lạnh ạ, thưa bác. Vào thời gian này trong năm, cháu không bao giờ ngồi đây lâu ạ.

- Nhưng nói chung, cháu phải có lò sưởi chứ?

- Không ạ, thưa bác.

- Sao lại thế, ở đây chắc có sự nhầm lẫn nào đó. Ta tưởng rằng cho cháu dùng căn phòng này để cháu thoải mái nhất. Ta biết cháu không thể có lò sưởi trong phòng ngủ. Chắc có sự hiểu lầm lớn đây, và phải sửa thôi. Để cháu ở đây dù chỉ mỗi ngày nửa tiếng đồng hồ không sưởi cũng rất có hại. Cháu vốn không được khoẻ. Cháu đang rùng mình kìa. Chắc bác gái cháu không biết việc này.

Fanny muốn im lặng, nhưng không thể kiềm chế nổi nữa, cô buộc phải nói để giành sự công bằng cho người bác mà cô yêu mến nhất, bằng những lời: “Bác Norris của cháu biết đấy ạ”.

- Ta hiểu, - bác cô nói to và nhớ ra, ngài không muốn nghe thêm nữa. - Ta hiểu rồi. Bác Norris của cháu lúc nào cũng là người thích biện bạch, tỏ ra rất sáng suốt, rằng thanh niên phải được giáo dục không cần những ham muốn không cần thiết, phải tiết chế mọi thứ. Bà ấy vốn rất khoẻ mạnh, nên đương nhiên ảnh hưởng đến mọi quan niệm của bà ấy về nhu cầu của người khác. Và cũng vì lợi ích khác nữa, ta hiểu lắm. Ta luôn hiểu những ẩn ý của bà ấy. Về nguyên lý thì như thế là tốt, nhưng trong trường hợp của cháu thì chẳng hay tí nào. Ta hiểu rằng đôi khi, trong những thời điểm nào đó, sự khác biệt đặt nhầm chỗ, nhưng ta nghĩ cháu quá tốt, Fanny ạ, cháu không hề oán giận vì việc đó. Sự hiểu biết của cháu sẽ ngăn cháu nhận định và đánh giá sự việc một cách phiến diện. Cháu sẽ hiểu toàn bộ quá khứ, sẽ xem xét các thời kỳ, con người và các khả năng có thể, và cháu sẽ cảm thấy rằng đặc biệt là những người bạn giáo dục và chuẩn bị cho cháu sẵn sàng với những hoàn cảnh xoàng xĩnh dường như lại là góp phần rất nhiều cho cháu. Mặc dù sự thận trọng của họ rốt cuộc có thể chứng minh là không cần thiết, nó vẫn có ý ân cần, và cháu có thể đoan chắc rằng mọi thuận lợi trong cảnh giàu sang sẽ nhân lên gấp đôi nhờ những thiếu thốn và kiềm chế nho nhỏ đã áp đặt. Ta tin rằng cháu sẽ không làm ta thất vọng vì sự lơ là, thiếu kính trọng và chăm sóc bác Norris đúng như bà ấy đáng được hưởng, trong bất kỳ lúc nào. Nhưng nói thế là đủ. Ngồi xuống, cháu yêu quý của ta. Ta phải nói chuyện với cháu vài phút, nhưng ta sẽ không giữ cháu lâu đâu.

Fanny tuân lời, mắt nhìn xuống và mặt ửng hồng. Ngừng một lát, ngài Thomas cố nín cười và nói tiếp:

- Có lẽ cháu không biết sáng nay ta có một vị khách. Ta không nán lại lâu trong phòng riêng, vì sau bữa điểm tâm, cậu Crawford được dẫn vào. Chắc cháu có thể đoán ra mục đích cuộc viếng thăm của cậu ấy.

Sắc mặt Fanny mỗi lúc càng đỏ hơn, bác cô hiểu rằng cô thẹn thùng đến mức không thể nói hoặc ngước nhìn, tránh cái nhìn của ngài, và không dừng lâu hơn, ngài tiếp tục kể về cuộc đến thăm của cậu Crawford.

Cậu Crawford đến để bày tỏ cậu yêu Fanny và quyết định cầu hôn cô và khẩn khoản xin bác cô chấp thuận, thay mặt cha mẹ cô. Cậu đã làm việc đó rất đúng thể thức, thẳng thắn và thoải mái, khiến ngài Thomas xúc động; Vì quá vui nên ngài kể tỉ mỉ câu chuyện của họ, ngoài ra còn nói thêm câu trả lời và những nhận xét của ngài; ít để ý đến những điều đang diễn ra trong đầu cháu gái, ngài tưởng những chi tiết đó làm cô hài lòng hơn chính ngài. Do vậy, ngài nói liền mấy phút và Fanny không dám ngắt lời. Thậm chí cô không muốn làm thế. Đầu óc cô quá bấn loạn. Cô thay đổi tư thế, chú mục vào một trong các cửa sổ và lắng nghe ông bác, hết sức lo lắng và mất hết can đảm. Lát sau ngài dừng lại, cô hầu như không nhận thấy lúc ngài đứng dậy và nói:

- Fanny, giờ thì ta đã hoàn thành sứ mệnh của ta, và chứng tỏ cho cháu thấy mọi việc đã đặt trên nền tảng chắc chắn và thỏa đáng nhất, ta có thể làm thủ tục tiếp theo là thuyết phục cháu cùng ta xuống dưới nhà, song ta không thể liều để thành người không được mong đợi, ta đành đề nghị cháu tự tìm ra người đáng lắng nghe hơn là cậu Crawford, có lẽ cháu cũng đoán ra, vẫn còn ở trong nhà. Cậu ta ở trong phòng ta, và mong gặp cháu ở đó.

Nghe câu đó, có một vẻ mặt, một cái giật mình, một lời cảm thán khiến ngài Thomas ngạc nhiên, nhưng ngài càng kinh ngạc hơn khi nghe cô kêu lên:

- Ồ không, thưa bác, cháu không thể, cháu thực sự không thể xuống gặp cậu ấy. Cậu Crawford nên biết... cậu ấy phải biết rằng... hôm qua cháu đã nói đủ để thuyết phục cậu ấy - cậu ấy đã nói với cháu việc này từ hôm qua - và cháu đã nói với cậu ấy không hề giấu giếm rằng đây là một việc cháu rất không vừa ý, và cháu hoàn toàn không có khả năng đáp lại thành ý của cậu ấy.

- Ta không hiểu ý cháu, - ngài Thomas nói và lại ngồi xuống. - Không có khả năng đáp lại thành ý của cậu ấy! Chuyện này nghĩa là gì đây? Bác biết cậu ấy đã nói với cháu từ hôm qua, và (theo như bác hiểu) cậu ấy đã nhận được sự khích lệ cứ tiếp tục mà một cô gái khéo xét đoán có thể cho phép. Ta đã rất hài lòng với những gì ta thấy từ hành xử của cháu trong dịp này, nó chứng tỏ sự suy xét chín chắn rất đáng khen. Nhung bây giờ, khi cậu ta đã chính thức đề nghị, cháu còn ngại ngùng gì vậy?

- Bác đã nhầm ạ, thưa bác, - Fanny kêu lên, gượng gạo vì lo khoảnh khắc phải nói với bác cô là ngài nhầm. - Bác đã nhầm hoàn toàn ạ. Làm sao cậu Crawford có thể nói như thế được? Hôm qua, cháu không hề khích lệ cậu ấy. Ngược lại, cháu nói với cậu ấy - cháu không thể nhớ chính xác từng lời - nhưng cháu tin chắc rằng cháu đã nói với cậu ta rằng cháu không muốn nghe cậu ấy, rằng cháu thấy chuyện đó rất khó chịu về mọi mặt, và năn nỉ cậu ta đừng bao giờ nói với cháu theo kiểu ấy nữa. Cháu biết chắc cháu đã nói nhiều và còn hơn thế, và cháu sẽ còn nói thêm nữa, thưa bác. Cháu biết chắc ý cậu ấy hoàn toàn nghiêm túc, nhưng cháu không thích và không muốn quy tội này khác. Cháu nghĩ mọi việc rồi sẽ qua, cậu ấy sẽ không sao đâu ạ.

Cô không thể nói thêm nữa, hơi thở của cô hầu như tắc nghẹn.

- Ta hiểu, - ngài Thomas nói sau một lát im lặng, - ý cháu là từ chối cậu Crawford?

- Vâng, thưa bác.

- Từ chối cậu ta ư?

- Vâng, thưa bác.

- Từ chối cậu Crawford! Vì cớ gì? Vì lý do gì?

- Cháu... cháu không thể ưa thích cậu ấy đủ để kết hôn, thưa bác.

- Thật lạ quá! - Ngài Thomas nói, bằng giọng bất mãn bình tĩnh. - Có cái gì đó trong chuyện này mà ta không hiểu nổi. Một anh chàng muốn tỏ tình với cháu, hiến dâng mọi thứ, không chỉ địa vị trong đời, của cải, tính cách, mà còn hơn cả sự thích hợp chung chung, với lời tỏ tình và câu chuyện vừa lòng mọi người. Mà cậu ta không phải là người hôm nay mới quen, cháu đã biết cậu ta một thời gian rồi. Ngoài ra, em gái cậu ta là bạn thân của cháu, cậu ta lại làm cho anh trai cháu một việc mà ta nghĩ là đủ để cháu chấp nhận chứ không phải ai khác. Sự quan tâm của ta chưa chắc đã được việc cho William đến vậy. Cậu ta đã làm được trọn vẹn.

- Vâng ạ, - Fanny nói, yếu ớt và nhìn xuống, rõ ngượng ngùng; Cô gần như cảm thấy xấu hổ vì mình không ưa cậu Crawford, sau bức tranh bác cô vẽ ra.

- Cháu phải hiểu rằng, - ngay sau đó, ngài Thomas nói tiếp, - chắc có lúc cháu phải nhận ra sự đặc biệt trong thái độ của cậu Crawford với cháu. Cháu không thể ngỡ ngàng vì chuyện này. Hẳn cháu phải nhận thấy sự săn sóc của cậu ấy, và tuy cháu luôn tiếp nhận chúng một cách hợp thức (bác không buộc tội cháu trong việc này), bác chưa bao giờ thấy chúng làm cháu khó chịu. Bác thiên về ý nghĩ rằng cháu không hoàn toàn hiểu tình cảm của cháu, Fanny ạ.

- Ồ vâng, thưa bác, thực ra thì cháu hiểu ạ. Sự chăm sóc của cậu ấy luôn... là thứ cháu không thích.

Ngài Thomas nhìn cô, vô cùng kinh ngạc:

- Thật ngoài sức tưởng tượng, - ngài nói. - Việc này phải giải thích cho rõ. Cháu còn trẻ, và chắc chắn là không gặp gỡ ai, sự ưa thích của cháu hầu như không...

Ngài ngừng lại và nhìn cô chăm chú. Ngài thấy đôi môi cô mấp máy từ không, tuy âm thanh không rõ, nhưng mặt cô đỏ rừ. Tuy vậy, vẻ đó rất hợp sự ngây thơ của một cô gái thùy mị, và ít ra cũng hài lòng, ngài nói nhanh:

- Không, không, ta biết việc đó hoàn toàn không thể có, hoàn toàn không thể. Vậy, chẳng cần nói thêm.

Ngài không nói gì trong vài phút. Ngài trầm ngâm suy nghĩ. Cô cháu gái cũng vậy, cố cứng rắn và chuẩn bị cho cuộc cật vấn tiếp theo. Cô thà chết còn hơn nói thật và hy vọng nhờ suy nghĩ, cô sẽ vững vàng hơn để không tiết lộ.

Ngài Thomas lại bắt đầu nói, rất bình tĩnh:

- Không lệ thuộc vào lợi ích mà sự lựa chọn của cậu Crawford không thanh minh, cậu ấy đã bày tỏ với ta mong muốn được kết hôn sớm. Ta là người tán thành những cuộc kết hôn sớm, vì có nhiều thứ cân xứng, và phải có những chàng thanh niên có thu nhập đủ sống, có thể an cư lạc nghiệp sau tuổi hai mươi tư. Đây là quan niệm của ta, và ta rất tiếc khi nó ít phù hợp với con trai cả của ta, cậu Bertram, anh họ của cháu. Nhưng theo đánh giá của ta, hiện tại thì hôn nhân không đóng vai trò gì trong các kế hoạch hoặc suy nghĩ của nó. Ta mong nó sớm ổn định. - Ngài liếc nhìn Fanny. - Xét theo khuynh hướng và thói quen, ta cho rằng Edmund có thể kết hôn sớm hơn anh nó. Quả thật, gần đây ta nghĩ đã nhìn thấy người phụ nữ mà Edmund có thể yêu, và ta tin rằng con trai ta thì không. Ta nói đúng không? Cháu đồng ý với bác chứ, cháu thân mến của ta?

- Vâng, thưa bác.

Ngài Thomas thoải mái nói về thực tế của những người anh họ bằng giọng nhẹ nhàng và điềm đạm. Nhưng cháu gái của ngài không giúp gì để xua tan những lo lắng của ngài. Sự khó hiểu của cô được khẳng định, và sự bất mãn của ngài tăng lên. Ngài đứng dậy và đi quanh phòng, vẻ tư lự mà Fanny có thể tự hình dung tuy cô không dám ngước nhìn; Chẳng mấy chốc, ngài nói bằng giọng quyền uy:

- Cháu có lý do gì mà nghĩ xấu về tính tình cậu Crawford, hở cháu?

- Không ạ, thưa bác.

Cô ao ước được nói thêm:

- Nhưng về nguyên tắc thì có ạ, - nhưng lòng cô nặng trĩu vì viễn cảnh khủng khiếp của cuộc bàn bạc, giải thích và chắc chắn là không có sức thuyết phục. Cô đánh giá cậu thấp chủ yếu qua những quan sát, mà vì lợi ích của các cô chị, cô hầu như không dám nói với cha họ. Maria và Julia, nhất là Maria đều dính sâu vào tính trăng hoa của cậu Crawford, và cô tin rằng không thể nói về tính nết của cậu ta mà không lộ chân tướng của họ. Cô hy vọng rằng với một người sáng suốt, trọng danh dự và tử tế như bác cô, chỉ cần cô thừa nhận giản dị không thích là đủ. Dù sầu khổ vô hạn, cô thấy điều đó là không thể.

Ngài Thomas đến bên cái bàn cô ngồi, run rẩy, khổ sở, ngài nói, rất nghiêm khắc và lạnh lùng:

- Ta hiểu rằng nói chuyện với cháu cũng vô ích. Tốt hơn hết là chúng ta đặt dấu chấm hết cho cuộc thảo luận bẽ mặt nhất này. Cậu Crawford không thể đợi lâu hơn. Vì thế, ta chỉ nói thêm rằng ta có bổn phận phải nhận xét về hạnh kiểm của cháu, rằng cháu đã làm tan vỡ mọi mong đợi của ta, và chứng tỏ một tính nết trái ngược hẳn với ta thường nghĩ. Fanny, ta cho rằng thái độ của ta hẳn đã biểu lộ ta đã hình thành nhận xét rất thiện chí về cháu từ khi ta trở về nước Anh. Ta đã ngỡ cháu đặc biệt thoát khỏi tính bướng bỉnh, hợm mình và những khuynh hướng buông tuồng rất thịnh hành ngày nay, kể cả trong các cô gái, mà những kẻ đó thì chướng tai gai mắt và đáng tởm quá mức thông thường. Nhưng lúc này, cháu đã cho ta thấy cháu có thể ngang bướng và quá đáng, rằng cháu có thể và sẽ tự quyết định, không cần bất cứ sự cẩn trọng hoặc tôn kính những người chắc chắn là đã dìu dắt cháu đúng đắn, thậm chí không cần hỏi ý kiến họ. Cháu đã chứng tỏ là rất, rất khác với những gì ta hình dung. Trong dịp này, thuận lợi hoặc bất thuận của gia đình cháu, của cha mẹ cháu, của anh chị em cháu hình như chưa bao giờ có phần trong suy nghĩ của cháu. Làm sao họ có thể được lợi, làm sao họ hãnh diện được vì cách xử sự của cháu, họ chẳng là gì với cháu. Cháu chỉ nghĩ đến mình, và vì cháu không cảm nhận được cậu Crawford chính là chàng trai có trí tưởng tượng sôi nổi rất cần cho hạnh phúc, cháu quyết định từ chối cậu ta ngay lập tức, thậm chí không muốn có tí chút thời gian cân nhắc, một chút thời gian suy nghĩ bình tĩnh và thực sự thẩm tra sự từ chối của cháu, trong một cơn dại dột ngông cuồng, ném đi một cơ hội được là người có cuộc sống ổn định, có tư cách, có danh dự, được kính trọng, một cơ hội chắc là sẽ không bao giờ đến với cháu lần nữa. Đây là một thanh niên thông minh, có chí khí, mềm dẻo, biết xử sự và giàu có, quá ư quyến luyến cháu, cầu hôn cháu theo cách hào phóng và vô tư nhất, và để bác nói với cháu điều này, Fanny ạ, cháu có thể sống thêm mười tám năm nữa trên đời, cũng không ai có lấy một nửa tài sản hoặc một phần mười phẩm chất của cậu Crawford dạm hỏi đâu. Bác rất mừng ban tặng cháu gái của bác cho cậu ta. Maria lấy chồng thật huy hoàng, nhưng nếu cậu Crawford cầu hôn Julia, bác sẽ chân thành, mãn nguyện chấp thuận hơn cả khi giao Maria cho cậu Rushworth. -Sau một lát tạm ngừng. - Ta rất ngạc nhiên là không đứa con gái nào của ta không hề nhận được lời cầu hôn có được một nửa tư cách như đám này, trực tiếp và kiên quyết, không quan tâm đến ý kiến, lời khen hoặc lời khuyên của ta, đặt một lời phủ định dứt khoát. Lẽ ra ta phải rất ngạc nhiên và tổn thương vì cách tiến hành như thế. Lẽ ra, ta nên cho đây là sự xâm phạm nặng nề đến trách nhiệm và sự tôn trọng. Cháu không xét đoán theo thông lệ đó. Cháu không nợ ta bổn phận của một đứa con. Nhưng Fanny ơi, nếu trái tim cháu có thể tha thứ cho cháu tội vô ơn bạc nghĩa thì...

Ngài dừng lại. Lúc này Fanny khóc thật cay đắng, vì ngài giận dữ và sẽ không ép thêm. Trái tim cô gần như tan vỡ vì hình ảnh của cô trước mắt ngài, vì lời buộc tội ấy nặng nề đến thế, tăng gấp bội lần và nâng lên cấp kinh khủng nhường ấy! Cứng đầu cứng cổ, khó bảo, ích kỷ và vô ơn. Ngài nghĩ về cô đủ thứ. Cô làm thất vọng mọi mong đợi của ngài, đánh mất hết những nhận xét tốt đẹp của ngài. Cô thành cái thá gì?

- Cháu rất xin lỗi, - cô nói rất rời rạc qua hàng lệ, - quả thực cháu rất xin lỗi.

- Xin lỗi ư! Phải, ta hy vọng là cháu biết lỗi, và chắc rồi cháu sẽ có lý do để tiếc nuối lâu dài cho cuộc bàn thảo ngày hôm nay.

- Giá như cháu có thể làm khác được, - cô nói với sự ráng sức mạnh mẽ, - nhưng cháu hoàn toàn tin rằng cháu không bao giờ có thể làm cho cậu ấy hạnh phúc, và bản thân cháu cũng khổ sở.

Nước mắt cô lại giàn giụa. Nhưng bất chấp tất cả, bất chấp cả từ khổ sở rất u ám rất đáng để mở đầu, ngài Thomas bắt đầu nghĩ rằng xu hướng có hơi dịu đi, họ thay đổi, có thể “ăn tiền” đây, và báo trước một cách thuận lợi do thái độ khẩn khoản của bản thân chàng trai. Ngài biết cô là người rất bẽn lẽn và rất dễ lo lắng, và mặc dù không chắc, song tâm trí cô có thể ở trạng thái đó, vì thời gian quá ngắn, hơi gấp gáp, ít kiên nhẫn và hơi nôn nóng, một sự pha trộn đủ thứ đó về phía người đang yêu có thể có hiệu quả như thường lệ. Một người hào hoa nên kiên gan bền chí, nếu như anh chàng đủ yêu để kiên nhẫn, ngài Thomas bắt đầu hy vọng, và những suy ngẫm này khiến ngài vui lên.

- Thôi được, - ngài nói, tuy bằng giọng nghiêm nghị nhưng đã bớt giận dữ, - thôi thôi, lau nước mắt đi nào, cháu. Nước mắt chẳng ích gì đâu, chẳng làm nên trò trống gì. Bây giờ cháu phải xuống dưới nhà với bác. Cậu Crawford đã đợi quá lâu rồi. Cháu phải cho cậu ta một câu trả lời. Chúng ta không thể mong cậu ta hài lòng với việc chẳng mấy tốt đẹp, cháu chỉ có thể giải thích cho cậu ta lý do hiểu nhầm tình cảm của cháu, không may cho cậu ta, chắc là cậu ta đã tự tiêm nhiễm cho mình. Bác hoàn toàn không kham nổi việc đó.

Nhưng Fanny tỏ ra miễn cưỡng và khổ sở nếu phải xuống gặp cậu ta đến mức ngài Thomas, sau một chút lưỡng lự, đã cho rằng tốt hơn hết là chiều cô. Ngài đã hy vọng rằng cả hai người đàn ông và một cô gái cùng chịu đựng một nỗi buồn nho nhỏ, nhưng khi nhìn vẻ mặt và nước da của cháu gái sau cơn khóc lóc, ngài nghĩ nên bỏ qua cuộc nói chuyện riêng ngay lúc này. Vì thế, nói vài lời chẳng ý nghĩa gì đặc biệt, mình ngài ra khỏi phòng, bỏ lại đứa cháu gái tội nghiệp ngồi và khóc mếu vì chuyện vừa qua với những xúc cảm tệ hại.

Tâm trí cô hoàn toàn bấn loạn. Quá khứ, hiện tại, tương lai, mọi thứ đều kinh khủng. Nhưng sự giận dữ của ông bác khiến cô đau đớn hơn hết. Ích kỷ và vô ơn ư! Sao ngài lại nghĩ thế! Cô khổ sở, day dứt mãi. Cô chẳng được ai ủng hộ, khuyên nhủ hoặc nói đỡ. Người bạn duy nhất của cô đang đi vắng. Cậu có thể làm cho cha cậu dịu lại, nhưng tất cả, có lẽ tất cả đều cho cô là kẻ ích kỷ và vô ơn. Có khi cô phải chịu sự trách mắng ấy mãi mãi; cô có thể nghe thấy, nhìn thấy hoặc biết nó tồn tại trong từng mối quan hệ với cô. Cô không thể cảm thấy chút oán giận cậu Crawford, phải, nếu cậu ta yêu cô thật và cũng buồn khổ, đây là mọi thứ khổ sở hợp lại với nhau cùng lúc.

Khoảng mươi lăm phút sau, bác cô trở lại; Nhìn thấy ngài, cô suýt ngất. Ngài nói bình tĩnh, không khắc nghiệt, không trách mắng và cô hồi lại chút ít. Lời lẽ cũng như thái độ của ngài cũng thoải mái, vì ngài bắt đầu bằng:

- Cậu Crawford về rồi, cậu ta vừa chia tay với ta. Ta không cần nhắc lại việc đã qua. Ta không muốn bổ sung thêm vào cảm xúc của cháu lúc này, bằng việc kể lại cậu ta cảm thấy gì. Chỉ cần nói rằng cậu ta đã xử sự như một quý ngài hào hoa nhất và cung cách rộng lượng, càng khẳng định thêm sự đánh giá tốt đẹp của ta về trí tuệ, tấm lòng và tính tình của cậu ấy. Đáp lại lời ta nói cháu đang trải qua những gì, cậu ta bèn lập tức ngừng thúc giục gặp cháu trong lúc này, với vẻ tế nhị nhất.

Fanny ngước nhìn rồi lại cụp mắt xuống.

- Lẽ tất nhiên, - bác cô nói tiếp, - không phải là nhiệm vụ, nhưng cậu ta có đề nghị được gặp riêng cháu chỉ năm phút thôi, một thỉnh cầu quá đỗi tự nhiên, một sự khẳng định đã bị từ chối. Nhưng chưa ấn định thời gian, có lẽ là ngày mai, hoặc bất cứ khi nào tinh thần cháu đủ trấn tĩnh. Hiện tại, cháu cứ yên tâm. Nín đi cháu, nước mắt chỉ làm cháu kiệt sức thôi. Ta tin rằng, nếu cháu muốn thể hiện cho ta thấy bất cứ sự kính trọng nào, cháu đừng nhân nhượng những cảm xúc ủy mị này, và hãy cố gắng nâng mình vào tâm trạng khỏe khoắn hơn. Ta khuyên cháu nên ra ngoài, không khí sẽ làm cháu khoẻ lên, hãy ra ngoài đi dạo độ một giờ trên sỏi, cháu sẽ có cả khu vực trồng cây bụi cho mình, và sẽ khá lên nhờ không khí và tập luyện. Này Fanny, (ngài quay lại một lát), - ta sẽ không nói về chuyện vừa qua nữa, và ta sẽ không kể với bác Bertram của cháu. Chẳng nên lan rộng sự thất vọng này ra làm gì, cháu cũng đừng nói gì nhé.

Đây là một mệnh lệnh mà cô tuân theo sung sướng nhất, đây là một hành động từ tâm mà Fanny rất thấm thía. Không để cho bà Norris có dịp mắng mỏ tràng giang đại hải! Ngài để Fanny lại trong trạng thái bừng bừng cảm kích. Có thể chịu đựng bất cứ thứ gì còn hơn là bị trách mắng. Thậm chí gặp cậu Crawford cũng đỡ bị áp đảo.

Cô ra ngoài ngay theo bác cô dặn, và theo lời khuyên ấy từ đầu chí cuối, cô kìm nước mắt, nhiệt thành trấn tĩnh và củng cố tinh thần. Cô muốn chứng tỏ cho ông bác thấy cô khao khát muốn làm ngài dễ chịu và ra sức lấy lại sự quý mến của ngài, ngài đã cho cô động cơ mạnh mẽ khác để cố gắng, giữ cho toàn bộ câu chuyện không để các bà bác biết. Không được để diện mạo hoặc thái độ của cô kích động sự nghi ngờ là việc phải đạt bằng được, và cô cảm thấy đủ sức gần như làm mọi việc để thoát khỏi bà Norris.

Cô sửng sốt, hết sức sửng sốt khi đi dạo về, vừa bước vào căn phòng phía Đông, vật đầu tiên mắt cô bắt gặp là một ngọn lửa sáng rực và đang cháy. Một cái lò sưởi! Hầu như là quá nhiều, vào đúng lúc cô được một thứ mình muốn khiến cô xúc động, vừa cảm kích vừa bối rối. Cô tự hỏi ngài Thomas sao lại có thể rảnh rỗi để nghĩ tới một việc vặt như thế, nhưng một cô hầu vào cho cô biết ngài Thomas đã ra lệnh đốt lò sưởi hàng ngày.

- Mình sẽ là súc vật nếu mình là kẻ thực sự vô ơn! - Cô nói một mình, - Xin Thượng đế bảo vệ con không thành kẻ vô ơn!

Cô không gặp ai, kể cả ông bác lẫn bà Norris cho đến bữa trưa. Thái độ của ông bác đối với cô gần như mọi khi, cô tin chắc ngài không có ý thay đổi gì, và nếu có chỉ do ý thức của cô tưởng tượng ra mà thôi. Nhưng chẳng mấy chốc, bà Norris phàn nàn về cô, và khi cô thấy bà cứ nói đi nói lại mãi việc cô ra ngoài đi dạo mà không cho bà biết, cô phải nghĩ đến mọi lý do, cầu viện đến lòng tốt mới không bị quở trách, chuyển sang đề tài quan trọng hơn.

- Nếu bác biết cháu ra ngoài, bác sẽ bảo cháu đến nhà bác, chuyển một số chỉ thị cho Nanny, - bà nói, - mà bác tự đi sẽ rất bất tiện. Bác có ít thời gian rảnh, và nếu cháu có thể giúp bác tránh khỏi mọi rắc rối, cháu chỉ cần báo cho chúng ta biết sắp đi ra ngoài. Bác thấy cháu đi dạo trong khu vực trồng cây bụi hay đến nhà bác cũng chẳng khác gì.

- Tôi khuyên Fanny đến khu vực có nhiều cây vì đấy là nơi khô ráo nhất, - ông Thomas nói.

- Thế à! - Bà Norris nói, kiềm chế trong chốc lát, - anh thật tử tế quá, nhưng anh không biết đường đến nhà em khô ráo biết chừng nào. Em cam đoan với anh, Fanny đi dạo trên đường đó sẽ rất tốt, lại tiện vài việc và tuân lời bác, tất cả là lỗi của nó. Nếu nó bảo cho bọn em biết nó sắp ra ngoài, - nhưng đây là tính của Fanny, em đã quan sát từ trước - nó thích làm theo ý nó, không thích bị sai khiến; Nó thường đi dạo bất cứ khi nào có thể, và nó hành động thật bậy bạ nếu em khuyên nó làm một việc tốt hơn.

Ngài Thomas thấy chẳng gì bất công hơn toàn bộ lời phê phán này về Fanny, tuy vừa mới đây ngài cũng biểu lộ đúng những cảm nghĩ đó, và ngài cố xoay chiều câu chuyện, cố mãi mới thành công, vì bà Norris vốn không đủ sáng suốt để hiểu vào lúc này hoặc bất kỳ lúc nào khác, ngài nghĩ cô cháu tốt đến mức nào, hoặc ngài không hề muốn chê bai các phẩm chất của Fanny để làm nổi bật sự xuất sắc của các con mình. Bà ta cứ cạnh khoé Fanny và phẫn nộ về cuộc đi dạo một mình của cô suốt nửa bữa ăn.

Song lẽ, rốt cuộc rồi cũng hết, và đến tối, Fanny đã bình tĩnh và phấn chấn hơn cô mong đợi, sau cơn thịnh nộ lúc sáng. Nhưng trước hết, cô tin mình làm đúng và sự đánh giá của cô không làm cô lầm đường lạc lối, cô đã trả lời về sự thuần khiết trong các mục đích của mình; Thứ hai, cô hết sức mong muốn sự bất mãn của ông bác dịu đi, và sẽ còn dịu hơn nữa khi ông xem xét vấn đề một cách công bằng, và một người tốt ắt phải cảm thấy lấy một người mình không yêu sẽ đau khổ, không thể tha thứ, vô vọng và nguy hại biết chừng nào.

Khi cơn gặp gỡ vào ngày mai mà cô kinh hoàng đã là quá khứ, cô không khỏi tự hào rằng đề tài này cuối cùng đã đến hồi kết, cậu Crawford lại rời Mansfield, mọi việc sẽ sớm yên ổn, dường như vấn đề đó không tồn tại. Cô không tin, không thể tin rằng tình cảm của cậu Crawford với cô sẽ làm cậu ta buồn lâu, tâm tính cậu ta không thuộc loại ấy. London sẽ làm cậu quên ngay. Ở London, cậu ta sẽ sớm ngạc nhiên vì sự cuồng dại của mình, rồi sẽ biết ơn lý trí sáng suốt của cô, cứu cậu ta thoát khỏi một hậu quả rủi ro.

Trong lúc Fanny mê mải với những hy vọng đó, bác trai cô được mời ra khỏi phòng ngay sau khi uống trà, một việc quá thông thường nên cô chẳng nghĩ gì, cho đến mươi phút sau, người quản gia lại xuất hiện và tiến thẳng đến chỗ cô, nói:

- Ngài Thomas muốn nói chuyện với tiểu thư trong phòng ngài.

Lúc đó, cô chợt nghĩ đến việc sắp xảy ra, sự ngờ vực ùa qua đầu cô khiến má cô trắng bệch, nhưng ngay lập tức cô đứng dậy và sẵn sàng vâng lời, thì bà Norris quát:

- Khoan đã, hãy ở lại, Fanny! Việc gì đến cháu? Cháu định đi đâu đấy? Đừng vội vàng thế. Không phải cháu được gọi đâu, mà chắc chắn là bác đây, - bà nhìn người quản gia, - nhưng cháu nhanh nhảu quá đấy. Ngài Thomas muốn gọi cháu làm gì? Baddeley, ông gọi tôi phải không? Tôi đến ngay đây. Tôi chắc là ông đến gọi tôi, Baddeley ạ, ngài Thomas muốn gọi tôi chứ không phải cô Price.

Nhưng Baddeley quả quyết:

- Không, thưa bà, đây là cô Price, tôi chắc chắn là tiểu thư Price. - Rồi thoáng cười với những lời hàm ý, - tôi không biết cô sẽ trả lời ra sao đây.

Bà Norris rất bất bình, buộc phải trấn tĩnh để làm việc, còn Fanny đi ra, vô cùng bối rối vì cô lường trước, chỉ một phút nữa là chỉ còn mình cô với cậu Crawford.