Chương 42

Ngày hôm sau, nhà Price vừa lên đường đến nhà thờ thì cậu Crawford lại xuất hiện. Cậu đến, không dừng lại và nhập bọn với họ, cậu đề nghị được đi cùng họ đến nhà thờ Garrison, đúng như cậu dự định, và tất cả cùng đi về hướng đó.

Lúc này cả nhà đã nhìn thấy mối lợi. Thiên nhiên ban cho họ vẻ đẹp không tả xiết, cứ mỗi Chủ nhật lại khoác cho họ lớp vỏ sạch sẽ nhất và quần áo đẹp đẽ nhất. Ngày Chủ nhật luôn đem lại sự thoải mái cho Fanny, và Chủ nhật này cô càng cảm thấy rõ hơn bao giờ. Người mẹ nghèo khổ của cô lúc này nom không còn vẻ quá ư không xứng là em gái của phu nhân Bertram như thường lệ, mà quá dễ coi. Cô thường đau lòng nghĩ đến sự trái ngược giữa họ, và cho rằng tạo hóa tạo nên sự khác biệt thì ít, hoàn cảnh mới tạo nên nhiều, mẹ cô cũng xinh đẹp như phu nhân Bertram, lại trẻ hơn vài tuổi, vậy mà diện mạo mệt mỏi và tàn phai hơn nhiều, chẳng có gì thanh thản, lôi thôi lếch thếch đến thế, tiều tụy đến thế. Nhưng ngày Chủ nhật, nom bà Price rất đáng khen và khá vui vẻ, bà đi ra ngoài với một gia đình đông con, cảm thấy thoát khỏi chút ít những lo toan hàng tuần, và chỉ bối rối nếu thấy mấy cậu con trai gặp nguy hiểm, hoặc Rebecca đi qua với một bông hoa cài trên mũ.

Trong nhà thờ, họ buộc phải tách ra, nhưng cậu Crawford cố để không bị tách khỏi nhóm nữ giới, và sau buổi lễ cậu vẫn tiếp tục đi cùng họ, làm một người trong cả đoàn gia đình đi lên thành lũy.

Suốt cả năm, cứ đến ngày Chủ nhật nào đẹp trời, bà Price lại đi dạo trên các thành lũy, bà thường đi ngay sau khóa lễ sáng và ở lại đến tận giờ ăn trưa. Đây là nơi công cộng của bà; bà gặp người quen ở đó, nghe một số tin tức, chuyện trò về thói xấu của những người hầu ở Portsmouth, lên dây cót tinh thần cho sáu ngày tiếp theo.

Lúc này họ đi về hướng đó, cậu Crawford vui nhất vì cho các tiểu thư nhà Price thuộc sự chăm sóc đặc quyền của cậu, trước khi họ có mong mỏi này khác tuy chưa nói ra và Fanny không thể tin nổi, cậu đã đi giữa hai chị em, mỗi tay khoác tay một cô, và cô không biết làm cách nào để ngăn chặn hoặc chấm dứt việc đó. Nó khiến cô khó chịu mất một lúc, nhưng vẫn cảm thấy nhiều thích thú trong một ngày và trong phong cảnh này.

Hôm đó trời đẹp lạ thường. Thực ra mới là tháng Ba, nhưng không khí ấm áp, gió nhẹ, mát mẻ, nắng rực rỡ, thỉnh thoảng mới có một gợn mây y hệt như tháng Tư. Dưới bầu trời ấy, mọi vật trông đẹp lộng lẫy, ấn tượng của các bóng đuổi theo nhau, trên những con tàu ở Spithead và các hòn đảo ngoài xa, với những màu sắc biến đổi không ngừng của biển cả với làn nước dâng cao, nhảy múa vui vẻ và vỗ vào các thành lũy bằng âm thanh rào rạt, Fanny thấy chúng kết hợp nên sự hấp dẫn vô bờ, khiến cô dần dần trở nên gần như bất cẩn. Hơn thế nữa, lúc không còn khoác tay cậu, cô sớm nhận ra cô cần nó biết bao, vì cô muốn có sức khỏe cho hai giờ tản bộ thong dong, rất cần thiết cho cả tuần trước kém hoạt động. Fanny bắt đầu cảm thấy ảnh hưởng của việc bị tước đoạt những bài tập thường xuyên, đều đặn của cô; Từ ngày đến Portsmouth, sức khỏe của cô sa sút nhiều, nhưng lúc này sớm hồi phục nhờ cậu Crawford và trời đẹp.

Cậu cũng cảm thấy vẻ đẹp của ban ngày và phong cảnh, như cô vậy. Họ thường dừng lại vì những cảm nghĩ và sở thích giống nhau, dựa vào tường vài phút, ngắm nhìn và thán phục, song nghĩ đến cậu ta không phải là Edmund, Fnny không thể cho phép cậu cởi mở về sự quyến rũ của thiên nhiên và có thể biểu lộ sự ngưỡng mộ của cậu. Thỉnh thoảng, cô có vài ảo tưởng dịu dàng mà đôi khi cậu có thể lợi dụng khi nhìn vào mặt cô mà không phát hiện ra, và kết quả của vẻ mặt này là tuy quyến rũ như mọi khi, song mặt cô lại ít tươi tắn hơn nên thế. Cô nói cô rất khoẻ, nhưng ngắm kỹ, cậu tin rằng nơi ở hiện tại của cô không thoải mái, bởi vậy, không có lợi cho cô, và cậu lo để cô trở lại Mansfield, nơi cô hạnh phúc và được gặp cô, chắc cậu sẽ thú vị hơn nhiều.

- Tôi nghĩ là cô đã ở đây một tháng rồi? - Cậu hỏi.

- Chưa. Chưa đến một tháng. Ngày mai mới là bốn tuần, kể từ khi tôi rời Mansfield.

- Cô là người tính chính xác và thật thà nhất hạng. Tôi thì cứ gọi là một tháng.

- Mãi tối ngày thứ Ba tôi mới tới đây.

- Cô định chuyến thăm này hai tháng phải không?

- Vâng. Bác tôi bảo là hai tháng. Tôi cũng không định ở ít hơn.

- Cô định về bằng cách nào? Ai sẽ đi cùng cô?

- Tôi chưa biết. Tôi chưa nghe tin gì từ bác tôi. Có khi tôi sẽ ở lâu hơn. Sẽ không tiện lắm cho tôi nếu trở về đúng cuối tháng thứ hai.

Ngẫm nghĩ một lát, cậu Crawford trả lời:

- Tôi biết Mansfield, tôi biết đường, tôi biết những khiếm khuyết của nó với cô. Tôi biết sự nguy hiểm mà cô xem thường, vì sự thoải mái của cô đã chịu thua những tiện nghi tưởng tượng của bất cứ người nào đơn độc trong gia đình. Tôi hiểu rằng cô sẽ bị bỏ lại đây hết tuần này sang tuần khác, nếu bác cô không thể tự đến hoặc cử một cô hầu của bác gái đến đón cô mà không dính dáng đến sự thay đổi nhẹ nhất trong những công việc ông đã sắp xếp cho quý tới trong năm. Việc này là không thể. Hai tháng là một hạn định rộng rãi, và tôi nghĩ sáu tuần là đủ. Xét đến sức khỏe của em gái cô, - cậu nói và nhằm vào Susan, - tôi thấy sự giam hãm ở Portsmouth là không có lợi. Cô ấy cần không khí và rèn luyện liên tục. Khi cô hiểu cô ấy cũng như tôi, tôi chắc cô sẽ đồng ý với tôi, và cô ấy không bao giờ nên thiếu không khí trong lành và sự thoáng đãng của miền quê. Nếu như, - (cậu lại quay sang Fanny), - cô thấy mình không được khoẻ và bất cứ có khó khăn gì nảy sinh vì chuyến trở về Mansfield, không cần đợi đến hết hai tháng, không cần quan tâm đến bất cứ hậu quả nào, nếu cô thấy không khỏe hoặc không thoải mái như thường lệ, cứ cho em gái tôi biết, hãy cho cô ấy biết một lời gợi ý thoáng qua, em tôi và tôi sẽ xuống đây ngay lập tức và đưa cô về Mansfield. Cô thừa biết chúng tôi sẽ dễ dàng và vui vẻ làm việc này. Cô thừa hiểu mọi thứ nhân dịp này.

Fanny cảm ơn cậu và cố cười xòa.

- Tôi hoàn toàn nghiêm túc, - cậu ta đáp, - cũng như cô hoàn toàn hiểu. Tôi hy vọng cô không cố che giấu bất cứ sự miễn cưỡng nào. Thực ra, cô sẽ không thế, nó không phải tính cô, như cô nói một cách lạc quan trong các thư gửi Mary “tôi khoẻ”. Tôi biết cô không thể nói dối hoặc viết sai, miễn là cô tự cho là mình khoẻ.

Fanny lại cảm ơn cậu, nhưng cô xúc động và lo lắng đến mức không thể nói nhiều, hoặc thậm chí cô không biết chắc nên nói gì. Đến đây sắp hết cuộc đi dạo. Cậu đi cùng họ đến lúc cuối cùng, và chỉ rời họ ở bên cửa nhà, khi cậu biết họ sắp ăn trưa, và giả vờ đang được đợi ở nơi khác.

- Tôi mong cô không quá mệt, - cậu nói, vẫn cầm chân Fanny sau khi những người khác đã vào trong nhà, - tôi ước để cô lại trong tình trạng khỏe khoắn hơn. Liệu tôi có thể làm gì cho cô ở thành phố không? Tôi định sắp tới sẽ đi Norfolk chuyến nữa. Tôi không hài lòng vì Madison. Tôi chắc ông ta vẫn có ý định lợi dụng tôi nếu có thể, và đưa một người em họ vào một nhà máy mà tôi thiết kế. Tôi phải thỏa thuận với ông ta. Tôi phải làm ông ta hiểu rằng tôi sẽ không cho giở trò gì ở phía nam Everingham, thêm thứ gì ở phía bắc, tôi sẽ làm chủ cơ ngơi của tôi. Trước kia tôi chưa đủ dứt khoát với ông ta. Con người ấy đã giở đủ trò láu cá trên một điền trang, lợi dụng cả lòng tin của chủ nhân lẫn phúc lợi của người nghèo, thật không thể tưởng tượng được. Tôi đã định về thẳng Norfolk và đặt mọi thứ đâu vào đấy, rồi sau đó không thể chuệch choạc được nữa. Madison là một người lanh lợi, và tôi không muốn ông ta phật lòng, - phòng khi ông ta thử hất cẳng tôi - chỉ vì một người không có quyền là chủ nợ định bịp tôi, và tệ hơn là để ông ta cho tôi là kẻ nhẫn tâm, kìm kẹp người thuê đất, thay vì là một người lương thiện mà tôi đã hứa hẹn nửa chừng. Sẽ không có gì tệ hơn sự tự nhiên và thẳng thắn chứ? Tôi có nên đi không? Cô khuyên tôi ra sao?

- Tôi mà khuyên ư! Anh hiểu rõ cái gì là đúng mà.

- Phải. Khi cô cho biết ý kiến, tôi luôn hiểu cái gì là đúng. Sự đánh giá của cô luôn là nguyên tắc đúng cho tôi.

- Ồ không! Anh đừng nói thế. Thực ra, tất cả chúng ta đều là người hướng dẫn tốt hơn bất cứ ai khác, nếu ta chú tâm. Xin tạm biệt, chúc anh ngày mai lên đường may mắn.

- Liệu ở thành phố, tôi có thể làm gì cho cô không?

- Không đâu ạ, rất cảm ơn anh.

- Cô có nhắn gì cho ai không?

- Anh vui lòng cho tôi gửi lời thăm em gái anh. Lúc gặp anh họ Edmund của tôi, mong anh cũng nói giúp như thế. Tôi tin rằng sẽ sớm biết tin anh ấy.

- Nhất định rồi, nếu cậu ấy lười hoặc lơ đễnh, tôi sẽ viết lý do của cậu ấy...

Cậu không nói thêm vì không thể giữ chân Fanny lâu hơn. Cậu ép chặt bàn tay cô, nhìn cô và đi. Ba giờ sau, cậu ta sẽ đi xa như dự định, với người quen khác, cho đến bữa ăn ngon lành ở một quán ăn lớn, sẵn sàng cho thú vui của họ, còn cô trở lại là con người mộc mạc ngay tức thì.

Nói chung, chế độ ăn của họ rất khác nhau, và cậu ngờ rằng ngoài việc rèn luyện, Fanny phải chịu biết bao sự thiếu thốn trong nhà cha cô, cậu ngạc nhiên vì vẻ mặt cô ra vẻ không bị ảnh hưởng nhiều như cậu thấy. Lúc tất cả đã tụ tập quanh bàn ăn, cô được ít xúc xích, thịt băm hơn Rebecca, kèm thêm các đĩa, thìa, dĩa rửa chưa sạch khiến cô thường phải nén lắm mới cố ăn hết bữa, cho đến lúc chiều, cô có thể gửi bánh quy và bánh sữa cho các em trai. Sau khi được nuôi dưỡng ở Mansfield, cái ngày phải tập cho dày dạn ở Portsmouth là quá muộn, và dù ngài Thomas có biết mọi sự tình, có khi ngài lại nghĩ sẽ là cơ hội hứa hẹn nhất cho cô cháu gái đang đói khát cả thể xác lẫn tinh thần hiểu chính xác hơn giá trị là một người tốt hơn và may mắn hơn của cậu Crawford, có khi cậu ta sợ đẩy cuộc thử nghiệm đi xa hơn, nhỡ cô chết khi được chạy chữa.

Fanny suy sụp tinh thần suốt cả ngày. Dầu khá yên tâm không phải gặp lại cậu Crawford, cô vẫn không tránh khỏi suy nhược. Đây là cuộc chia tay với một người bạn, và tuy mừng khi cậu ta ra đi, vậy mà lúc này cô thấy dường như mọi người bỏ đi hết, gần như là cuộc chia lìa mới với Mansfield, và cô không thể không nghĩ trở lại thành phố, cậu ta sẽ thường xuyên gặp Mary và Edmund, mà không cảm thấy những tình cảm na ná như ghen tị, và cô tự ghét mình vì nghĩ như thế.

Sự chán ngán của cô không giảm vì mọi thứ quanh cô, một hoặc hai người bạn của cha cô ở chơi suốt tối như mọi khi, nếu ông không đến với họ, từ sáu giờ đến chín rưỡi, tiếng ồn ào hoặc nốc rượu grog[33] ít khi ngừng. Fanny rất mệt mỏi. Sự cải thiện tuyệt vời mà cô tưởng tượng trong con người cậu Crawford là dễ chịu nhất trong dòng suy nghĩ hiện tại của cô. Không tính đến việc cậu thuộc nhóm người rất khác biệt, cũng không nghĩ cậu có thể trái ngược biết chừng nào, cô hoàn toàn tin hiện thời cậu là người dịu dàng đến sửng sốt, quan tâm đến người khác hơn trước. Nếu trong những việc nho nhỏ mà thế, thì những việc lớn hơn ắt lại không ư? Nào lo lắng đến sức khỏe và tiện nghi của cô, rồi rất thật tình khi thể hiện, và có lẽ sẽ là bất công nếu cho rằng cậu không còn kiên trì thỉnh cầu điều làm cô buồn khổ đến thế?

[33] Grog: Rượu nặng pha nước. - ND.