ÁO TRÂU

Vu Xia là anh thợ mộc khéo tay, lại võ vẽ chuyện coi bói xem tướng, nên cả dinh

Xương Tây đều biết tiếng.

Cơ trưởng Tương Hất gọi Xia đến làm nhà, Xia tỏ ra kẻ am hiểu, nói:

-Thầy cơ trưởng tuổi trâu, cất nhà năm ngựa, hạp. Chắc được thăng quan.

Hất nghĩ Xia xỏ mình, nên ngầm giận. Cả hai đều quê Xuyên Lâm, hiểu rõ về tính nết của nhau. Xia quá tuổi ở nhà, tiếp tục làm thợ mộc. Hất tới tuổi, phải vào lính. Nhờ biết luồn cúi quan trên, nên được thăng cơ trưởng vệ binh ở dinh đường Xương Tây. Liền bán ruộng trâu ở quê đưa vợ con lên dinh ở. Sự thật, Xia chẳng dám xỏ Hất. Mà chỉ muốn lấy lòng ông quan lính cùng quê. Nên lúc cắt gỗ làm khung cửa chính, Xia bàn với Hất:

-Ý thầy cơ trưởng cửa cao hai thước rưỡi. Song, kích thước ấy nhằm cung dê.Trâu chui nách dê là hèn. Chỉ nhích bề cao lên ba thước là trúng cung rồng.Trâu qua miệng rồng mới sang.

Hất nghe lọt tai, ưng qúa. Chẳng những hết giận Xia, mà còn hứa nếu ông ta được thăng thủ dinh Xương Tây sẽ cho Xia chức hương trưởng Xuyên Lâm.

Lúc đánh giặc Vân Muôi, không lúc nào là Hất không nghĩ đến lời Xia. Chết thành ma, sống thành quan to. Đấy là chí hướng của Hất trong những ngày xông pha tên đạn. Lắm lúc chí hướng ấy còn bay tới chỗ miệng rồng, tức ngôi vua. Giặc yên, thấy mình còn sống, Hất càng tin lời Xia. Mà công lao của Hất cũng lớn thật. Với cũng may, lúc nhỏ Hất được cha mẹ cho ăn học chút ít, trong số những kẻ ở Xương Tây có công đánh giặc chẳng ai có chử nghĩa hơn Hất. Những điều đó giúp Hất được thăng thủ dinh Xương Tây. Tức từ chỗ đứng đầu một đội lính, Hất nhảy lên cầm đầu dân một dinh. Với ai, được thế là phước to. Song, với Hất thì chưa. Biết đâu có ngày lại với tới miệng rồng. Hất luôn nghĩ đến điều này. Bữa yến tiệc linh đình của tân quan thủ dinh Xương Tây là để khoản đãi cho kẻ đã khơi dậy giấc mộng công hầu to lớn ấy. Phải. Vu Xia đã tới dinh đường Xương Tây nhắc lại lời hứa năm xưa. Bấy giờ hương trưởng Xuyên Lâm là tay có thế lực lớn trên trấn. Song, Hất cứ hứa bừa:

-Cách được lão ấy, ta cho ông chức hương trưởng ngay.

Dù đã ngót nghét năm mươi, song, nhìn sự hiển đạt của Hất, Xia thèm muốn vô cùng. Lòng quyết tâm đã giúp Xia thành đạt. Đúng hơn là nhờ có cô vợ lính trong làng. Thuở ấy, những phụ nữ có chồng chết trong cuộc chiến chống Vân Muôi rất được chiếu cố. Lộc điền hưởng ngang hương trưởng của làng. Ở Xuyên Lâm, chỉ độc một phụ nữ có chồng chết trận. Xia biết đương kiêm hương trưởng là tay háo sắc, nên đêm nào cũng đi rình rập. Cuối cùng đã bắt được kẻ xâm phạm tiết hạnh người góa phụ. Tội nhân là người đứng đầu của làng, nên thủ dinh Xương Tây phải về ngồi xử án.

Đương kiêm hương trưởng cãi

-Bảo có tội, thì Vu Xia là đứa đồng lõa. Bỡi Xia đã gặp kẻ này ở nhà người góa phụ

Cuối cùng thì Xia thắng. Vì lúc ấy Xia ăn bận đường hoàng. Còn hương trưởng Xuyên Lâm chỉ bận độc chiếc quần cụt. Để bảo vệ uy danh của chồng, người góa phụ đãphải đứng ra làm chứng cho điều này..Hương trưởng Xuyên Lâm lập tức bị đày lên Nga Sơn làm lao dịch.

-Nay ông cứ làm tạm hương trưởng của làng. Khi ta được thăng thủ trấn sẽ cho ông lên thủ dinh. Hất bảo Xia.

Lúc Khưu Chiêu bỏ quan về chăn trâu, Xia giữ chức hương trưởng gần một năm. Kẻ đợi ghế thủ dinh. Người ôm mộng làm vua. Để làm được điều mong ước, mỗi người đã tìm ra được một hướng đi. Hất bấu lấy thủ trấn Nam Biên. Còn Xia bám chặt đám dân làng.

Vi Gia nghèo. Vợ đang làm lụng khoẻ mạnh, bỗng ngã bệnh, chết. Một mình Gia phải nuôi bảy con với bà mẹ mù lòa. Đến quan triều có lúc còn phải chăn trâu nữa là. Gia thường lấy chuyện Khưu Chiêu để an ủi mình. Hôm Luân lên đường đi học, Gia khóc, nói:

-Lệnh đệ là ông tiên xuống giúp làng Xuyên Lâm ta.

Với Gia, quả thế thật. Có nước đập Mân Sơn, đám con Gia mới đủ cơm ăn. Nỗi khổ còn lại là thuế. Bao nhiêu lần đến đòi nợ thuế Gia đều khất. Xia giận lắm, muốn lớn tiếng, nhưng nghĩ có quan văn hầu Khưu Chiêu ở sát cạnh là chỗ họ hàng với mẹ Gia, nên lại thôi. Nhưng đến lần ấy, hương trưởng Xuyên Lâm quyết không tha.Vua đang xây Cung Nguyệt Khuyết nên lệnh cả nước phải thu và truy thu cho đủ các sắc thuế. Theo sổ bộ,Vi Gia nợ hai ngàn quan. Qui ra lúa là một nghìn hai trăm hộc.

Lần này mẹ Gia cũng khóc nói:

-Lạy thầy hương trưởng, thương tình mẹ con tôi, hoãn lại sang năm.

Xia nạt:

-Lên triều mà xin.

Rồi xông vào nhà. Bồ lẫm chẳng có hột lúa nhổ râu. Xia thẳng ra chuồng trâu. Đám con Giasợ, rúc cả vào gầm giường. Còn Gia thì đứng tựa cột, chết điếng, lúc hương trưởng Xuyên Lâm lùa đôi trâu ra khỏi chuồng.

Nghe khua cổng, mẹ Gia biết có điều chẳng lành. Bà bươn ra khỏi nhà, như thể hai mắt đã sáng ra.

-Nhờ quan lớn giúp cho một lời.

Bà lão đã sang cầu cứu Chiêu.

Quan văn hầu lật đật ra ngõ, đón Xia.

-Giá ông hương trưởng châm chước cho mẹ con bà ấy một năm nữa, thì quí hóa quá.

-Việc quan lớn là ở triều. Còn ở đây là của hương trưởng Xuyên Lâm.

Xia đáp, rồi dắt trâu đi.

Tới tối bà lão mới tỉnh lại.

-Có áo bận là nhờ con trâu. Giờ chỉ còn nước chết.

Mẹ Gia lại vật vã khóc than