TỘI ĐI THẲNG LƯNG
Phái bao quan triều đi dò la, chẳng ai tìm được tung tích của Luân. Ở trong nước cũng chẳng có chuyện gì xảy ra. Du cho là Luân đã chết thật
Bấy giờ là đầu mùa đông. Vua lệnh xa giá đi Đông Biên để xem Vọng Hải Đài.
Tương Húc sợ gặp mưa, đã tức tốc lệnh cho dân chúng làm những nhà trú mưa ở dọc đường
Thấy việc khác thường, vua hỏi
-Người Đông Biên làm những nhà ấy để chi?
Húc đáp
-Nghe hoàng thượng tuần du, dân chúng địa phương đã đua nhau xây dịch đình để hoàng thượng trú mưa.
Du liền trách Húc
-Sợ thần dân của ta bỏ công ăn việc làm đi đưa đón, ta mới bảo ngươi giữ kín chuyện tuần du. Nay xảy ra thế này, tốn hao công của muôn dân, làm sao ta vui được
Đến đất Nông thì gặp mưa lớn. Điện đền Chuyên Chiết vội rước xa giá vào nhà trạm, sau đó mới làm lễ tiếp nghinh.
Thấy đám thợ xây Vân Muôi cùng quì với Chiết, vua vội bước xuống kiệu
-Dẫu gì, các người cũng là khách của Chang Lang ta, xin chớ quá giữ lễ
Du phân trần. Rồi mời bọn họ cùng dự tiệc rượu với mình
Đến món vi cá sức, vua hỏi Húc
-Từ Vân Muôi gởi sang phải không?
Húc vội tấu bày
-Muôn tâu, thủ trấn Đông Biên tiến dâng món mỹ vị ấy là để đền ơn mưa móc của hoàng thượng
Ở biển Đại Hải, cá sức là loài vừa quí hiếm, vừa hung dữ. Phải hằng trăm thợ lặn mới vây bắt được cá. Muốn giết một con cá sức đôi khi phải mất đôi ba mạng người.
Nếm xong món vi cá sức hấp hoa via, Du hứng thú nói với đám thợ Vân Muôi
-Nghe ta đến đất Nông, thủ trấn Đông Biên đã sai thợ lặn ra biển Đại Hải săn bắt cá sức để ta đãi các người đó. Chuyện săn bắt cá có thiệt đi một số mạng người. Song, việc ấy có nghĩa gì so với tình thân giữa hai nước Vân Muôi, Chang Lang còn sâu hơn Đại Hải.
Lúc rượu ngà say, vua khều Húc, bảo
-Ngôi ta có bền không là nhờ bề tôi như quan trấn Đông Biên
Đá quí Mi Sơn chuyển về chưa tới. Việc xây vọng đài chỉ mới ở công đoạn trưng tập dân phu
Thấy chỉ toàn bọn con trai mười tám, hai mươi, vua hỏi Húc
-Ở đây có bao nhiêu lao dịch?
Quan khai lộ cố dấu sự lo lắng
-Thưa, bảy vạn
-Tức khanh đã trưng thêm về đây hai vạn nữa?
-Thưa phải
Vua xem sổ bộ, thấy đúng bảy vạn người, nên khen
-Làm quan hết lòng vì nước như khanh thật hiếm
Nhưng khi nhìn họa đồ, thấy vọng đài quá nhỏ, vua liền nổi giận
-Ta truyền bảo quan điện đền, vọng đài phải cao lớn đàng hoàng, sao nay chỉ có chừng ấy. Chém
Đám thợ Vân Muôi vội giải bày
-Đây mới là họa đồ. Tức chúng thần nhìn theo đó mà làm. Vọng đài cao nghìn trượng, xây bằng gỗ quí đá quí Mi Sơn, tất cả mọi chi tiết đã được ghi rõ
-Thế thì được
Vua vui vẻ bảo cởi trói cho Chiết. Rồi truyền hết thảy dân phu đến nghe phủ dụ.
Vua ở lại đất Nông mươi hôm. Đi thị sát dân phu mươi lần. Yến tiệc cùng đám thợ Vân Muôi ba mươi cuộc
Hôm vua tôi sửa soạn trở lại kinh, đám thợ xây Vân Muôi đã gặp riêng quan tể hầu, nói
-Bấy lâu bọn chúng tôi nghe tiếng, nay mới rõ vua nước ông
Chuyết hỏi rõ thế nào, thì bọn họ bảo vua Chang Lang có ba cái được. Một là khéo ăn nói. Hai là giỏi việc yến tiệc. Ba là biết cách làm cho bề tôi khiếp sợ
Chuyết chỉ im lặng, mỉm cười
Nghe tin vua hồi triều, quan cơ chính phi ngựa ra tận ngoại thành Xương Quơn đón
Biết có chuyện khẩn cấp, Du nhảy xuống khỏi kiệu, lệnh hết thảy đám tuỳ tùng tránh đi nơi khác
Thâm vừa thở dốc vừa nói
-Khưu Luân đã khởi loạn
-Thằng Luân khởi loạn ở đâu?
Vua thét
Thâm kể lại những gì do miệng Dật kể
Vua ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi bảo
-Thằng gan thỏ đó, coi chừng ta lột hết chức tước
Chang Lang Sử Lịch có đoạn
« Mùa đông năm ấy Hiêu Du xuống chiếu, thu thêm thuế kiến thiết đất nước.
Quan cơ chính vào tận giừơng vua, nói
-Dân đang khổ cực vì việc đắp đường và xây vọng đài. Nay lại đặt thêm thuế mới, e trăm họ ta thán triều đình.
Du bảo
-Làm đường đi với xây vọng đài là cho dân hưởng. Nên dân phải nộp thuế kiến thiết đất nước là phải
Vua tôi Chang Lang chưa ngã ngũ chuyện khai trầm Nga Sơn, nhưng Vân Muôi vẫn cho thêm mấy chục tàu cập bến Xương Quơn. Kinh thành đầy đám lái buôn mới đến. Gạo ăn mỗi đấu nhảy lên ba mươi tiền, tức gấp mười lần so với trước. Hạng giàu có nhất kinh thành cũng phải ăn cháo xen cơm để phòng đói. Còn bọn nhà nghèo thì đói thật, ngày ngày phải cho vợ con ra bến tàu Xương Quơn chờ chực sự bố thí của đám lái buôn Vân Muôi. Buổi làm ăn khó, lại thêm sưu cao thuế nặng, ai nấy đều ngửa cổ kêu trời.
Đến lúc này, Hiêu Dật vẫn lo việc hầu trầu cho vua. Đám tôi tớ Dật ngày nào cũng ra chợ mua trầu. Bọn chúng đem chuyện mộng mị của Dật nói với những người buôn trầu. Chẳng mấy chốc, dân kẻ chợ bàn tán với nhau, rằng Khưu Luân đã dấy binh ở Nga Sơn. Tiếng đồn mỗi ngày một thêm ra. Nào Khưu Luân họp được ba vạn nghĩa binh. Nào quân nghĩa sắp xuống núi. Du tức tốc sai Thâm đi Nga Sơn. Quan cơ chính đi trong hai hôm, quay về, mật báo với vua, rằng các bộ tộc nằm dưới chân dãy Nga Sơn đã dời hết lên đỉnh cao, còn Khưu Luân vẫn bặt vô âm tín.
-Đám rợ dời làng để trốn xâu thuế đó
Du bảo. Rồi xuống chiếu cấm mọi người không được nhắc đến tên Khưu Luân. Ai không tuân sẽ bị khắc lên cả hai tay
Một hôm, vua đang xem hoa ở Hiên Lãm Thuý, thì Dật hơ hải chạy đến
-Muôn tâu hoàng thượng, đại nguy
-Nhưng là việc chi?
Du nạt
Dật thuật lại những điều nghe đám tôi tớ thuật lại, rằng nghĩa binh Nga Sơn sắp xuống núi, cầm đầu đám quân nghĩa là một người cao to, mày xanh, mắt sáng, luôn đi thẳng lưng
Lập tức, Du sai lính triều lùng bắt hết thảy những người buôn trầu, đưa vào ngục Luân Giao
-Ta thấy lo
Vua nói với quan cơ chính
Thâm không dấu được nỗi lo sợ
-Thần cũng nghĩ đấy là chuyện thật
Du im một lát, rồi bảo
-Đồ đảng nó ở đây
Thâm hỏi
-Nhưng làm sao bắt chúng?
Du đáp
-Cứ đưa hết vào ngục Luân Giao những đứa đi thẳng lưng
Kinh thành náo động, vì ngày nào cũng có năm bảy người bị bắt vì tội đi thẳng lưng
Tương Húc đi biên thuỳ phía bắc về, mật tấu với vua
-Từ Cha Man đến Cha Gung, Cha Lung, ở đâu cũng nghe phu làm đường bàn tán chuyện nghĩa binh Nga Sơn
Du thở dài
-Thế thì đồ đảng thằng Luân ở khắp nơi
Rồi lệnh Thâm đem binh triều ra phía bắc. Phu làm đường hầu hết là lũ trai tráng khoẻ mạnh, nên đứa nào cũng đi thẳng lưng. Do vậy mà ngục Luân Giao đầy ắp tội nhân
Quan pháp hình tra hỏi
-Có phải đồ đảng chúng bay nhận ra nhau khi thấy đi thẳng lưng không?
Bị khảo đến dập xương, song, người nào cũng nói chẳng biết chuyện gì cả.
Ngày nào cũng có tội nhân đi thẳng lưng từ các trấn giải về kinh. Còn Khưu Luân thì từ vua đến các triều thần, chẳng ai biết là đang ở đâu
Hôm Du đem bảy nghìn tội nhân đi thẳng lưng ra chém, hoàng hậu Đam Mỵ cầm tay người hầu gái khóc ròng