CON ONG CÁI KIẾN
Chang Lang Sử Lịch chép
“Vua Vân Muôi sai sứ sang Chang Lang thôi việc khai trầm Nga Sơn, nhưng xin mua hoa thia, trái thia.
Sợ Vân Muôi lại thôi luôn việc đắp đường với xây vọng đài, Du liền xuống chiếu cho không cho Vân Muôi giống cây ấy. Dân Chang Lang đang đói áo cơm, nên cũng chẳng mấy tiếc thứ cây trái chẳng mấy quí hiếm này.
Nghe đồn Khưu Luân làm loạn, Khưu Châu hỏi cha. Quan văn hầu phải nói thật mọi chuyện cho con trai biết
Châu thở dài, than
-Công danh làm khổ thân em con
Khưu Chiêu chẳng buồn giảng giải cho đứa con trai chỉ còn biết vui thú với đám ruộng con bò
Còn Vu Xia thì dấu mộc hương trưởng vào thắt lưng, lặng lẽ ra đi
Vợ Xia hỏi
-Nhà nó ra đình làng?
Xia đáp, tựa lệnh vợ
-Ta lên dinh, trả ấn tín. Ngay từ bây giờ, nhà nó không còn là bà hương trưởng, rõ chưa?
Tưởng Xia đùa chuyện hứa hảo của Tương Hất, vợ Xia bảo
-Đấy có thăng quan triều, đây cũng chẳng màng
Xia liền rỉ tai vợ
-Thằng Luân sắp đánh chiếm kinh thành. Triều đình này sắp đổ, biết không?
Sau hồi nghĩ ngợi, vợ Xia kéo Xia vào nhà
-Giặc chưa đánh tới đã trả chức tước, tất quan trên nghi nhà nó có liên can với giặc. Chi bằng, cứ mang lễ vật đến lấy lòng quan văn hầu Khưu Chiêu. Như thằng Luân thắng vua, nhà nó đã có Chiêu che chở. Còn chẳng xảy việc chi, nhà nó cứ làm hương trưởng như cũ
Xia nghe phải. Liền mổ cặp heo, lấy hai đầu hai nọng đem biếu Chiêu
Thấy vợ chồng hương trưởng mang lễ vật tới, Chiêu đóan biết bọn họ đang mưu tính gì
-Nay ông hương trưởng làm thêm nghề mổ heo nữa sao?
Chiêu vờ hỏi
Xia nháy mắt, bảo vợ nói
Vợ Xia liền khom mình
-Chúng con nuôi được cặp heo. Vợ chồng bàn tính, đây là dịp để báo đáp ơn quan văn hầu. Bỡi ở trong làng, nhà con được làm hương trưởng là nhờ uy danh quan lớn.
Xia đem đầu heo nọng heo đặt lên bàn. Rồi tiếp lời vợ
-Đây là của vợ chồng con làm ra. Mong quan văn hầu nhận cho
Vợ Xia tiếp
-Ở đời sống thảo thơm với nhau mới quí. Mà quan văn hầu đã thương, thì nhất định quan sẽ che chơ, khi chúng con gặp họan nạn
Thấy vợ chồng Xia thay nhau nói, Chiêu không nhịn được cười. Nhưng liền nghiêm mặt
-Bà hương trưởng nói lầm rồi. Một là nhờ thủ dinh Tương Hất, ông được làm hương trưởng, chứ không phải nhờ ta. Hai là ta chẳng che chở được, nếu ông hương trưởng có tội với dân với nước. Thôi, mang thịt về đi
Ra khỏi nhà Chiêu, Xia bảo vợ
-Ta đi, làng xóm có bề chi, nhà nó gắng bảo bọc lũ con
Vơ Xia thất sắc
-Giờ nhà nó đi đâu?
-Lên trấn. Thằng Hất cử ta làm hương trưởng, nay trả lại cho nó.
Ở trấn đường Nam Biên vừa có lệnh nội bất xuất, ngoại bất nhập. Xia phải thế mộc hương trưởng cho đám lính canh, mới được vào.
Hất đang rầu rĩ, nằm khoèo, nghe Xia đến, vội ngồi dậy, hỏi
-Ở quê có biến rồi phải không?
Thấy quan thủ trấn có vẻ sợ hãi, Xia càng nẫu ruột
-Thưa, lúc Xia này ra đi thì không có chi
-Thế, ông lên đây có việc gì?
Xia liền quì
-Nhờ ơn quan trấn, Xia này giữ chức hương trưởng bấy nhiêu năm. Nay vì tuổi cao sức yếu, không kham nổi việc nước, nên xin trả lại
Hất gục xuống hồi lâu, rồi ngẩn lên, nói
-Ta cũng đang nát ruột vì chức thủ trấn đây.
Xia cố nài nĩ
-Nay Xia này ngót nghét sáu mươi. Tới tuổi ấy mà còn làm quan làng, chỉ có hại cho dân cho nước.Mong quan trấn vì việc công, xóa tên Xia này trong sổ bộ
-Được. Để ta lệnh cho thủ dinh Xương Tây
Biết tính Xia nói dai, Hất hứa cho qua chuyện
Mặc lính canh cổng gọi, Xia cứ vờ không nghe, đi thật mau, để khỏi phải nhận lại mộc hương trưởng
Nghe chuyện Xia đến trấn trả chức hương trưởng, vợ Hất hối Hất
-Nhà nó cũng về triều gấp đi, còn đợi chừng nào?
Hất than
-Ta còn mặt mũi nào để gặp Tương Húc nói chuyện trả chức
-Chết đến nơi, còn mặt với mũi
Nghe vợ mắng, nước mắt Hất trào ra
-Giá hồi đó ta đừng tham, chỉ giữ chức thủ dinh, thì đỡ biết bao
Cuối cùng, Hất cũng về kinh gặp Húc
-Chừng đó tuổi trên đầu, còn ngu. Thằng Luân mà thắng, ông có làm chức chi cũng bị nó giết, rõ chưa?
Nghe Húc mắng, Hất càng thêm kinh hãi
-Thế giờ phải làm sao?
-An ngủ đường hoàng. Nếu chuyện xảy ra, đến vua cũng phải chịu, nữa là
Húc thật lòng khuyên Hất. Rồi đi lo công việc với Chuyết
Quan tể hầu bảo
-Con ngươi là cháu ta. Còn con ta là cháu ngươi. Nên của cải của ta, cũng là của ngươi.
Đến lúc ấy Chuyết mới thú thật với Húc, là ông đã gom góp được mấy vạn cân vàng
Húc bảo
-Có chuyện chi, bọn ta chắc chết. Quan anh đã được chừng ấy, thôi thì, mấy ngàn cân vàng cướp được của Vân Muôi, để trọn cho Húc này
-Đồ tham. Cứ đem chia đôi, rồi hẳn tính
Chuyết nói
Vàng của Chuyết đựng túi da. Vàng của Húc đựng túi vải
Quan tể hầu nói
-Giờ ta và ngươi phải đích thân đi chôn
Húc nói
-Phải. Lũ con cháu ta mà biết, thì lộ chuyện, cả hai ta đứt đầu như chơi
Bỗng Chuyết giật mình
-Nhưng ngộ lỡ thằng Luân thắng, cả hai ta đều bị giết, thì làm sao?
Húc cũng giật mình
-Thằng Luân mà thắng, nhất định nó chẳng tha bọn ta
Cuối cùng, quan tể hầu nói
-Của cải không thể rời người. Vàng của ta, ta giữ. Vàng của ngươi, ngươi giữ. Chừng nào chết, hẳn liệu.
Tính toan xong công việc của mình, Chuyết còn phải lo toan cho ông quan rể.
-Nhà con xấu số qua đời. Nay, quan tể hầu còn đàn cháu ngoại. Tu này cứ sợ có bề chi thì bỏ lũ chúng
Tu thở than với quan nhạc phụ.
Chuyết hỏi
-Nhưng bọn chúng đã làm gì ngươi?
-Thưa, làm gì thì chưa. Nhưng cứ thấy bọn chúng nhìn, thì Tu này chết khiếp
Chuyết nói
-Bọn chúng thù ngươi là phải. Đàn hát không bỏ buổi nào. Nhưng khẩu phần ăn thì ngươi xén bớt. Thằng Luân mà thắng, chúng sẽ lột da ngươi
Quan lễ nhạc quì
-Xin nhạc phụ chỉ cho cách, để Tu này vẹn tòan mạng sống
Chuyết nạt
-Ngày ngày phải cho lũ ca công ở Cung Nguyệt Khuyết no đủ nghe chưa
Ngày ngày vào hầu vua, thấy vua tỏ vẻ bình thường, Dật lấy làm lạ, đến hỏi Thâm
-Sao hoàng thượng vẫn như không?
Thâm trừng
-Hãy im mồm, kẻo mất mạng. Ngày nào vua cũng phải đem lũ tội nhân đi thẳng lưng ra chém để bớt lo sợ. Thằng Luân mà thắng, họ Hiêu nhà ta chẳng còn mạng nào, rõ chưa?
Lời thành thật của Thâm khiến Dật lo lắng đến sinh bệnh, chỉ năm hôm thì chết”
Cuối đoạn trên có lời bình của sử quan như vầy
”Đám quan ấy, lúc thường thì bòn rút của lương dân, như lũ ong chuyên hút trộm mật các loài hoa. Đến khi nước sắp có biến thì tính đường tháo chạy, tựa đàn kiến sợ cơn mưa lũ”