LŨY NGA SƠN
Nghe Du sát hại bảy nghìn dân vô tội, Luân ngửa cổ, than
-Trời hại nước Chang Lang ta
Điên giác nói
-Sách Dụng binh thư chép, loài cá mực yếu mềm mà giữ được dòng giống là nhờ biết thả ra thứ chất đen để ngăn lũ ác ngư. Khưu huynh thử gẫm ý thầy xem sao
Mất mươi hôm, Luân mới nghiệm ra chỗ ấy
-Phải lo việc ngăn giặc trước. Sau mới chiêu tập nghĩa binh
Luân bảo. Rồi cùng Giác đi gặp tộc trưởng Bơ Man
-Từ ngày lên đây, người Nga Sơn cho anh em ta cái ăn. Anh em ta bày cho người Nga Sơn biết giữ nước trên suối để làm nương rẫy, biết lấy vỏ trao làm guốc, biết lấy dây rưa bện làm chiếu, chẳng ai làm mắc lòng đám vua quan dưới trung nguyên. Vậy mà vừa qua, vua bảo anh em ta cùng người Nga Sơn làm loạn, đem chém bảy nghìn người trung nguyên cho là đồ đảng của bọn ta. Một ngày chẳng xa, vua sẽ xua quân lên đây sát hại người Nga Sơn. Nay xin bảo cho tộc trưởng biết
Luân vừa dứt lời, ông Bơ Man thét
-Vậy thì ta phải đem hết dân Nga Sơn đi trừ lũ vua quan độc ác
Giác từ tốn bảo
-Binh triều hơn năm vạn. Ta đánh không lại đâu
Ông Bơ Man cắm ngọn dáo xuống đất
-Vậy các anh tính sao?
Luân bẻ cành khô, sắp thành hình sông núi Nga Sơn, rồi nói
-Tộc trưởng xem đây. Xưa, dân Nga Sơn sống ở nơi ngủ dậy thấy mặt trời. Nay, do
không có tiền nộp thuế cho vua, phải chạy đến nơi lúc ngủ dậy chẳng thấy mặt trời. Nếu nay mai vua xua quân lên đây, thì biết chạy đi đâu?
Ông Bơ Man rút ngọn dáo lên. Rồi cắm lại xuống đất
-Thế sao các anh không cho bọn ta đánh trước?
Luân nói
-Đánh trước là thất sách. Mình chỉ giữ làng giữ nương cho kỹ. Đến lúc đủ sức rồi, mà họ đánh mình, thì mình đánh lại. Hãy lấy sông suối làm hào, lấy cây rừng, vách đá làm thành lũy. Theo Luân này, ta phải làm một lũy dài ngăn cách Nga Sơn với trung nguyên. Chỗ có vách đá thì làm máy đá. Chỗ suối giáp suối thì làm bẩy, làm mang cung. Có hào lũy rồi, dân Nga Sơn mới yên tâm làm ăn. Có giặc, thì kéo hết ra hào lũy chống giặc
Ông Bơ Man rút ngọn dáo lên, nói
-Ta phải đi hết sáu mươi tư bộ tộc để nói cho mọi người biết chuyện này
Đi một tháng về, ông gặp Luân, bảo
-Ngày mai hết thảy dân Nga Sơn đi xây lũy
Thủ trấn Tây Biên gởi mật thư cho vua
“Từ ngày hoàng thượng giao cho Căn này canh giữ biên thuỳ phía tây, thì cứ năm mười bữa là cho lính lên tuần tra vùng núi Nga Sơn. Hết thảy đều bình yên. Chỉ vừa rồi mới xảy việc đào hào, đắp lũy. Phía nam đến tận Mi Sơn. Phía bắc trải tận Hoắc Sơn. Nghe đâu bọn rợ Nga Sơn đem cả đàn bà con nít đi xây lũy, nên mới làm mau chóng đến vậy. Thần đã tức giận mang hết lính trấn đi phá lũy. Mới hay lũy vừa dài vừa hiểm trở. Nghe lệnh thần, đám binh lính xông lên, thì lớp chết vì máy đá, lớp chết vì mang cung.Kẻ thất trận này đáng lẽ phải về triều chịu tội. Song, lại sợ có biến xảy ra, chẳng ai cầm đầu đám quan quân ở đây, nên phải bằng thư tấu bày lên hoàng thượng. Cúi mong hoàng thượng sớm bảo ban phải làm sao.”.
Hiêu Du hoảng hốt cho đại thiết triều
-Rợ Nga Sơn nay đắp lũy ngăn chia hai miền xuôi ngược là có ý đứng riêng một cõi, chẳng còn nể triều đình. Các khanh từng chịu ơn tiên vương, giờ phải hết lòng với ta.
Vua nói đến đây thì tuôn rơi nước mắt. Đại điện chợt im như chết.
Thật lâu sau, quan tể hầu mới đứng lên, dáng mỏi mệt
-Thần lấy làm hổ thẹn với bá quan, vì lúc xảy cơn nước lửa thì chẳng còn đủ sức cầm cung lên ngựa. Làm quan đến tuổi bảy mươi, coi như thừa. Xin hoàng thượng cho thần được lui về.
Du kéo vạt áo bào lau mắt
-Giữa lúc thế này, khanh lại bỏ ta ư?
Bào Tu vội dập đầu, lạy
-Quan tể hầu tuy tuổi cao, nhưng bấy lâu là cột trụ triều đình. Theo ý thần, lúc này hoàng thượng nên ban thêm phẩm tước cho người đứng đầu văn võ ban, để điều khiển bá quan, lo trừ đại loạn
Vua liền gật đầu, bảo
-Lời khanh rất phải. Nay cho tể hầu Đam Chuyết được thăng tể công hầu, bỗng lộc được thăng năm trật. Quan lễ nhạc lo chọn ngày lành tháng tốt để quan tể hầu thụ phong tước phẩm mới
Chuyết sụp xuống sân chầu
-Ơn hoàng thượng to như trời biển, Chuyết này nguyện đem thân già hiến dâng cho nước
Chuyết chưa kịp ngồi, pháp hình Độc Tố đã quì
-Nhờ ơn hoàng thượng, vừa rồi các quan được thăng phẩm tước, nhưng một số được tăng bỗng lộc, một số thì chưa. Cúi mong hoàng thượng xét xem
Vua gật đầu, bảo
-Lời khanh rất phải. Nay truyền ban thêm bốn trật lương bỗng cho các quan được thăng phẩm tước mà chưa thăng lương bỗng. Quan tể công hầu cấp tốc tu chỉnh sổ bộ quan triều, để các quan được hưởng bỗng lộc mới
Vua vừa dứt lời, quan điện đền đã quì
-Vừa qua, thần cùng quan ngoại điện Nhữ Bột khi Vân Muôi lúc Chang Lang, xông pha sương gió, lo việc đắp đường. Điều may cho chúng thần là được vua giao cho việc đại sự. Nhưng rủi là chúng thần không có trong số các quan được ban thêm phẩm tước. Cúi mong hoàng thượng soi xét
Vua tỏ vẻ ân hận, nói
-Ta thật là sơ xuất. Nay truyền cho điện đền Chuyên Chiết được thăng điện công đền, ngoại điện Nhữ Bột được thăng ngoại công điện, cả hai đều được tăng bốn trật lương bỗng
Quan cơ chính chợt đứng lên
-Nay các quan đều được tăng phẩm tước và bỗng lộc, nên là lúc phải hết lòng phò vua, cứu nước. Theo Thâm này, hết thảy các quan đều phải đưa ra kế sách trừ nạn cát cứ Nga Sơn
Chuyết lập tức quì
-Đây là việc quân, xin hoàng thượng cho quan tân thống binh được đưa ra kế sách trước
Vua đưa mắt ra hiệu, bảo Thâm nói
Thâm liền đứng lên
-Theo ý thần, ta nên cử người đi Nga Sơn chiêu dụ tộc trưởng Bơ Man, kẻ trước đây từng cầm đầu các bộ tộc nổi loạn. Nếu không xong, sau đó mới tiến binh
Chuyết lại quì
-Muôn tâu hoàng thượng, rợ Nga Sơn xây trường lũy là đã quyết tách khỏi triều đình. Theo thần, việc chiêu dụ ắt chẳng thành
Quan khai lộ cũng lật đật quì
-Xưa, thần từng tuyển ngựa ở Nga Sơn, nên rất rõ nơi ấy. Suối thì sâu, còn vách đá chập chùng. Đường đi, lúc xuyên qua ghềnh thác, lúc chui vào rừng gai rậm rạp. Trên đầu, dưới chân, có rắn rít nằm chờ. Trước mặt, sau lưng, thì thú dữ rình rập. Bọn rợ đã biết lấy chốn hiểm trở dựng riêng một cõi. Nay các quan định đưa kế sách bình định Nga Sơn, nên thần phải tấu bày cho hoàng thượng rõ.
Thái tử Hiêu Thuông đứng lên
-Thần đọc qua sử sách nhân quần, thấy bao nhiêu nước cũng xảy nạn cát cứ. Lẽ đời hợp chia, chia hợp là thường. Xin hoàng thượng chớ quá lo lắng mà sinh trọng bệnh
Điện đền Chuyên Chiết, ngoại điện Nhữ Bột dập đầu, lạy vua
-Lời thái tử chí phải. Xin hoàng thượng giữ gìn long thể, để lo đại sự hôm nay là việc kiến thiết đất nước
Thấy Thâm có vẻ trầm ngâm suy nghĩ, vua hỏi
-Quan cơ chính thấy sao?
Thâm lại đứng lên
-Kế sách của thần đã nói ra. Giờ còn chờ các quan
Chuyết lại quì
-Thần trộm nghĩ, muốn tiến binh giành lại hai vạn rợ Nga Sơn, ta cũng phải mất chừng ấy quân triều. Chi bằng, chẳng chiêu an, cũng chẳng tiến binh, mà chỉ bủa vây. Không chịu nổi đói khát, tất bọn rợ phải qui thuận triều đình
Vua có vẻ phân vân
-Chúng sẽ tìm lấy cái ăn ở trên núi, sao khanh bảo là đói khát?
Chuyết đáp
-Bao đời qua, rợ Nga Sơn ăn muối, mặc vải của trung nguyên. Bủa vây lâu ngày, tất bọn chúng sẽ không chịu nổi cảnh lạt cơm, thiếu áo
Vua bước xuống khỏi ngai vàng, đỡ Chuyết đứng lên
-Khanh quả là bề tôi rường cột của triều đình.