CON CHIM KHƯU LẺ ĐÔI
Ông Luốc Bưa hỏi
-Liệu anh Luân có chịu được cực khổ mãi không?
Luân đáp
-Phải cực khổ mới làm nên đại sự
-Ta hiểu
Ông Luốc Bưa nói. Rồi đem đàn khuyết ra dạy Luân. Học năm hôm thì gảy được khúc Linh Lang. Nghe tiếng đàn của Luân, con gái ông Luốc Bưa đem lòng yêu
-Ở làng này không ai đàn hay bằng anh Luân
Mưng nói
Luân vừa gảy đàn vừa hát “chim khưu chim khưu mày bay về đâu?”
Con gái ông Luốc Bưa hỏi
-Anh Luân cũng làm được bài hát sao?
Luân đáp
-Đâu phải bài hát. Lời con chim khưu lẻ đôi đấy
Tộc trưởng Bơ Man nói
-Muối sắp hết. Người Nga Sơn sắp nguy
Luân bảo
-Ta đã có cách
Rồi cùng Giác đi hái lá thít để đốt lấy tro
Dân làng ăn, thấy giống muối, mừng nói
-Vậy là bọn ta khỏi chết
Ông Bơ Man liền đi khắp sáu mươi tư bộ tộc Nga Sơn để nói cho biết cách làm ra muối
Làng Nậm Nang ở sát dãy Mi Sơn. Tộc trưởng làng ấy đến nói với Luân
-Hết mùa đông này thì áo bận rách hết
Luân bảo
-Đừng lo
Rồi đi hỏi ông Bơ Man
-Tộc trưởng biết người nào biết lấy trầm không?
Ông Bơ Man đáp
-Ở Nga Sơn chỉ có bảy người biết lấy trầm. Năm ấy, quan triều lên đây bắt bảy người ấy đi khai trầm cho bọn họ. Được bao nhiêu trầm đem hết về kinh. Còn bảy người kia không thấy trở về
Điên Giác nói
-Ngày ấy, em có nghe thầy kể chuyện đi lấy trầm ở nước Tân Tang. Giờ, cho Giác này đi thử
Nghe dân Nga Sơn đem trầm sang Tây Miêu đổi lấy muối, gạo và vải, Hiêu Du rất tức giận
-Ta xem chúng như nước anh em. Nay lại xoay sang giúp rợ Nga Sơn làm giặc. Phải đánh thôi
Vua phán
Quan tân thống binh lo lắng hỏi
-Lũy Nga Sơn trải từ bắc chí nam, quân ta đi đường nào để sang chinh phạt Tây Miêu?
Vua đáp
-Đốt Nga Sơn trước. Rồi tiến binh sau
Quan tể hầu vội ngăn
-Muôn tâu hoàng thượng, cực chẳng đã mới gây cuộc can qua. Vả, Tây Miêu chỉ làm việc bán buôn, chứ nào phải giúp rợ Nga Sơn. Theo ý thần, cứ xem Chang Lang ta không có hai vạn rợ ấy, khắc hoàng thượng sẽ yên lòng
Hầu hết các quan triều đều tỏ đồng tình với Chuyết. Vua đành phải nghe theo.
Linh Lang là khúc nhạc buồn. Những đêm trời yên, Luân lại mang đàn khuyết ra suối, gảy khúc ấy, rồi hát bài chim khưu. Mưng nghe trộm nhiều lần, nên cũng hát được bài ấy
Con gái ông Luốc Bưa nói
-Người Luốc Bưa làm khúc Linh Lang là để khóc người thân. Nhưng anh Luân lại làm bài hát để gởi chim khưu
Luân bảo
-Ta chờ, mà không thấy chim khưu trở về
Mưng nói
-Mùa lúa chín ở trung nguyên sắp xong, lũ chim khưu cũng sắp về
Luân lại gảy đàn, hát “chim khưu chim khưu mày bay về đâu “
Con gái ông Luốc Bưa bỏ ăn bỏ ngủ suốt mấy hôm.
Ông Luốc Bưa hỏi
-Lòng mày đã có ai rồi phải không?
Ơ Nga Sơn, con gái phải lòng ai, coi như thần linh đã định
Một đêm, Luân mang đàn khuyết ra suối đã thấy Mưng chờ ở đó
Con gái ông Luốc Bưa nói
-Thần núi Nga Sơn đã xui khiến em tự lần đầu nghe anh gảy khúc Linh Lang
Tới lúc ấy, Luân mới hoảng hốt, bảo
-Thần đất trung nguyên cũng xui khiến ta gặp một người con gái ở đó
Mưng khóc, nói với cha
-Muộn mất rồi. Nhưng làm sao con cưỡng đựoc thần linh
Ông Luốc Bưa chỉ thở dài, im lặng
Điên Giác hỏi
-Khưu huynh định chừng nào thì chiêu tập nghĩa binh?
Luân đáp
-Nay người Nga Sơn cơm chưa no, áo chưa ấm, nên ta chưa thể làm điều gì
Giác không dấu được lo lắng
-Nga Sơn hơn hai vạn dân. Mà giờ trên nương chỉ có củ moi
-Phải. Hiêu Du bắt dân trung nguyên nộp cả thuế đi thuế thở, để vỗ béo năm vạn binh. Ta chỉ ăn củ moi, nên chưa thể chống nổi bọn họ.
Chưa nghĩ được cách khởi binh, đêm nào Luân cũng mang đàn khuyết ra bờ suối, hát
Một hôm, Giác bảo
-Nghe khúc Linh Lang tựa nghe ai khóc
Luân ngưng đàn, nói
-Người chồng chống chọi suốt nửa ngày. Cuối cùng, đành để hổ dữ mang vợ mình đi. Do vậy mới có khúc nhạc này
Giác thở dài, nói
-Nay, ở trung nguyên, vua còn dữ hơn hổ dữ
Luân cũng thở dài
-Ta mong sao trừ xong bạo chúa, để trở về Xuyên Lâm, cưới Xuyên. Rồi ngồi chép lại hết thảy việc đời.